Omdraaien

Hier weer een gastbijdrage van Ad van der Stok.

Afgelopen woensdag tijdens het lijsttrekkersdebat bij RTL liet Rutte iets interessants los over de VVD plannen voor de woningmarkt: “Wij willen ook het hele corporatiestelsel hervormen, […] wij willen stimuleren dat meer mensen een eigen huis bezitten en dat corporaties dus gedwongen worden dat woningbestand te verkopen, bijvoorbeeld aan de bewoners.”

Interessant omdat het in de campagne alleen gaat over het wel of niet afschaffen van de hypotheekrenteaftrek, maar niet over mogelijke kostenstijgingen ervan die in de miljarden kunnen lopen. In dat plan van Rutte zit zo’n kostenstijging verborgen waarvan in de CPB-bijlagen over de VVD niet te achterhalen valt hoe die betaald wordt. Bovendien is er een andere mogelijke kostenstijging, bij alle partijen die geen hervorming van die aftrek willen, die uit voortkomt uit een stijgende rentevoet.

Over welke miljarden dat gaat?

Allereerst het tijdens het RTL-debat door Rutte verwoorde plan het corporatiestelsel te hervormen. Zo’n hervorming, waarmee op grote schaal huur- in koopwoningen worden omgezet, betekent dat de hypotheekrente-aftrek verder zal oplopen. Want voor elke huurwoning die koopwoning wordt zal weer een hypotheek afgesloten worden en de totale aftrek vergroten. Door die aftrek loopt de schatkist op het moment – met 3,97 miljoen koopwoningen – zo’n 11 miljard euro mis. Maar hoeveel wordt dat als (een deel van) de 2,4 miljoen corporatiewoningen straks verkocht worden? Een indicatieve berekening, waarbij de kosten voor de staat van huren tegenover die van kopen gezet worden, laat zien wat dat kan betekenen. Bij de verkoop van ca. 40% van het corporatiebezit (1 miljoen woningen) kost het de schatkist jaarlijks 1,14 miljard extra. Mocht het VVD plan betekenen dat alle corporatiewoningen verkocht worden dan gaat het om zo’n 2,73 miljard euro.