WW: Voyager 1 bereikt heliopause

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland Het is weer tijd voor onze twee-jaarlijkse Voyager-update. De Voyager 1 en 2 werden beiden in 1977 gelanceerd met als 'ongoing mission' de verkenning van de buitenste regionen van ons zonnestelsel, en verder. In 1998 passeerde de Voyager I de eerder gelanceerde, maar tragere Pioneer 10 en werd daarmee het verst van de aarde verwijderde door mensen gemaakte object. En dus verschijnt eens in de zoveel tijd een bericht dat een nog nooit eerder bereikte ruimte-grens gepasseerd is. En met iedere gepasseerde grens leren we -dankzij de sensoren waar Voyager I mee is uitgerust- weer wat bij over hoe die grenzen in de heliosfeer er daadwerkelijk uitzien. De heliosfeer is het gebied in de ruimte waar de invloed van de zon overheersend is. Binnen de heliosfeer is de zonnewind aanwezig, erbuiten overheerst de invloed van het interstellair medium (de naam die gegeven wordt aan alle deeltjes die in het heelal rondzweven). Waar aanvankelijk gedacht werd dat de heliosfeer een druppelvorm had, lijkt recente analyse van data van de Cassini-sonde aanwijzingen te geven dat deze een bolvorm heeft. In 2005 passeerde Voyager I de 'grens van ons zonnestelsel', wat in heliosfeer termen betekent dat de "Termination Shock" gepasseerd werd. De termination shock is een soort boeggolf van de zon, namelijk het gebied waar de zonnedeeltjes afgeremd zijn tot onder de geluidssnelheid in de ruimte, ongeveer 100 km/s. En nu, zes jaar later, bereikt Voyager I weer een buitengrens van ons zonnestelsel: de heliopause. De heliopause is het gebied -27 miljard kilometer van de Aarde- waarin de zonnedeeltjes zo goed als tot het nulpunt afgeremd zijn door de interstellaire materie. Vanaf dat moment kan het zonnezeil Voyager I dus geen versnelling meer ondergaan met behulp van haar zonnezeil. Nu heeft ze al een respectabele snelheid van meer dan 17 km/s, maar toch.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.