Groenlinks 2.0: de glorie of de chaos

Er is een geboorte gaande van het kindeke Groenlinks 2.0. De bevalling is pijnlijk en riskant; er is een kans dat moeder Jolande Sap het niet overleeft. Vroedvrouw Femke Halsema bast persbevelen,  de Tweede Kamer-fractie moedigt met spandoeken aan en de camera’s registreren de verbijstering die te lezen valt op de gezichten van de partijleden die rond het bed staan.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Groen regeren in Europa

GroenLinks is een uitzondering in Europa. Van Bulgarije tot België hebben Groene partijen geregeerd. In Nederland alleen nog niet. Wat kan GroenLinks leren van haar zusterpartijen over de grens?

Er zijn grote verschillen tussen Groene partijen in Europa. Ze delen allemaal een nadruk op ecologische duurzaamheid. Maar ze verschillen van mening over sociale rechtvaardigheid. Sommige Groene partijen staan, zoals GroenLinks, aan de linkerkant van het politieke spectrum. Andere partijen bevinden zich in het politieke centrum. Er zijn ook groene partijen die aan de rechterkant van het politieke spectrum staan. West-Europese Groene partijen, zoals de Duitse of Franse Groenen zijn links. In een aantal Noord-Europese landen (Ierland en Finland) staan Groenen in het politieke centrum. In Oost-Europa zijn Groene partijen afkomstig uit anticommunistische hervormingsbeweging. Eind jaren ’80 waren het lokale bewegingen tegen kernenergie, mijnbouw en andere vormen van milieuvervuiling die het eerst in opstand kwamen tegen het communisme in landen als Estland, Letland en Litouwen. Deze bewegingen kozen voor de democratie en dus voor een Westerse markteconomie, voor privatisering van overheidsbedrijven en afbraak van de sociale zekerheid. Rechtse groene partijen dus.

De positie van individuele Groene partijen in het politieke spectrum is belangrijk om te begrijpen hoe ze in de regering zijn gekomen. Er zijn grofweg drie soorten regeringscoalities met Groenen: een rood-groene combinatie met sociaal-democraten, Groenen en misschien andere linkse partijen. Of een blauw-groene combinatie met conservatieven, Groenen en misschien andere rechtse partijen. Daarnaast kan er een regenboogcoalitie gevormd worden met groenen, linkse en rechtse partijen. Linksgeoriënteerde Groenen komen terecht in rood-groene coalities. Vaak hebben de Groenen dan voor de verkiezingen een bondgenootschap gesloten met de sociaal-democraten, met daarin de afspraak om samen te gaan regeren. Een typisch voorbeeld hiervan zijn de Franse Groenen die van 1997 tot 2002 in een linkse coalitie samenwerkten met socialisten, communisten en andere linkse partijen. Als links op zichzelf geen meerderheid haalt is er de mogelijkheid voor een regenboogcoalitie, zoals in Belgie met liberalen, socialisten en groenen. Rechts- en centrumgeoriënteerde Groenen kunnen ook terecht komen in regenboogcoalities maar kunnen ook samen werken in blauw-groene coalities. De Ierse Groenen staan in het politieke centrum en werken op dit moment samen metde conservatieve Fianna Fáil partij. De eerste keer dat Groenen in een regering terecht kwamen was in zo’n rechtse combinatie: in 1990 leverden Groene partijen in Bulgarije, Estland en Letland ministers in regeringscoalities van anticommunistische hervormers.Slechts enkele Groene partijen overleefden de daaropvolgende verkiezingen. In Tsjechië en Letland overleefden ze langer en zijn ze zelfs teruggekomen in de regering. In Letland leverden de Groenen zelfs kortstondig de premier (Indulis Emsis in 2003). Hij was zo de eerste groene regeringsleider en gaf leiding aan een rechtse coalitie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Amerikaanse bemoeienis met Nederlandse besluitvorming

Amerikaanse en Afghaane soldaten in Afghanistan (Foto: Flickr/The U.S. Army)

De fractie van GroenLinks worstelt nog met een passende reactie op het regeringsvoorstel voor een nieuwe missie naar Afghanistan. De partij is er wel min of meer uit. Peilingen geven aan dat een meerderheid van de achterban tegen is, op een informatiebijeenkomst afgelopen woensdag waren nauwelijks instemmende geluiden te horen en zaterdag sprak de partijraad zich tegen het voorstel uit. Voor de fractie gaat het om een afweging tussen de intentie om daadwerkelijk hulp te bieden in conflictgebieden zoals Afghanistan en de mogelijkheden die de nieuwe missie in de praktijk zal bieden. Eerder sprak GroenLinks zich uit voor een civiele missie in het kader van EUPOL, de Europese bijdrage aan het opleiden van politiemensen in Afghanistan. In het plan van de regering valt de EUPOL bijdrage in het niet bij de hoofdtaak: een zeer basale militaire training van jonge, analfabete en deels drugsverslaafde mannen. Daarnaast blijven er vier Nederlandse F16 bommenwerpers actief in Afghanistan.

De verwachting is dat de regering er een harde dobber aan zal hebben om de fractie van GroenLinks over te halen in te stemmen met deze missie.  Daar komt nu ook nog de informatie bij die via Wikileaks is uitgelekt over de voorgeschiedenis van deze nieuwe Afghanistan-missie in de zomer van 2009.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Politie trainen in Afghanistan

Wat doe je, als volksvertegenwoordiger zonder last of ruggespraak, met de brief over de geintegreerde politietrainingsmissie in Afghanistan? Ik zou zeggen: in alle eigenwijsheid, een beetje los van de kortetermijn belangen en overwegingen, proberen een eigen oordeel te vormen. Brief DVB/CV-002/11 van 7 januari is 21 pagina’s lang. Maar daarmee is niet gezegd dat de brief de informatie bevat die je zoekt.

Eigenwijsheid moet. Wat is het doel van de missie? Dick Berlijn zegt in Pauw en Witteman dat het onderwijs is vervijfvoudigd. Dat is een mooie bijdrage aan de moderniteit; laten we daar nog een verdubbeling in te weeg brengen. Of laten we zorgen dat de gezondheidszorg effectiever wordt.

Maar dat is niet het doel. De regering wil een “effectieve en zinvolle bijdrage die voorziet in duidelijke en urgente behoeften. Substantiële verbetering van het functioneren van de civiele politie maakt een succesvolle geleidelijke overdracht van de verantwoordelijkheid aan de Afghaanse autoriteiten mede mogelijk.”(p.4)

Zo’n woordje “mede” brengt een rood waas voor mijn ogen: het is de ambtelijke voorzichtigheid, die ik goed ken; je hebt nooit een-op-een causale verbanden, dus je houdt altijd een slag om de arm. Kom op: helpt een substantiele verbetering van het functioneren va de politie nu wel of niet? Is het een noodzakelijk of voldoende voorwaarde daarin te investeren, om tot een stabiele Afghaanse staat te kunnen komen?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een blunder van Jolande Sap?

Waarom overweegt Jolande Sap van GroenLinks steun aan de missie naar Afghanistan? Goed,op de website van GroenLinks staat dat de partij voor een politietrainingsmissie is. De voorgestelde missie behelst echter meer dan het trainen van wat dienders. We trainen daar geen wijkagenten, maar paramilitairen die gaan meevechten in de strijd tegen het terrorisme. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Nederlandse Politiebond het ‘te vroeg’ vindt om Nederlandse agenten naar dit ‘kneiterharde oorlogsgebied’ uit te zenden. In het plannetje van Rutte gaan er 4 gevechtsvliegtuigen en honderden militairen naar Kunduz. Oh ja, ook nog een paar platte petten. Gisteren werden er in dit ‘relatief rustige’ gebied 10 opstandelingen gedood.

Het is newspeak om te suggereren dat we nu met bommen en granaten vrede gaan voeren. Daarnaast zijn er voldoende alternatieven. 1. We gaan niet. 2. De Duitse militairen beschermen ‘ons’. 3. We trainen de Afghanen hier. Het is duidelijk: de nieuwe missie is wel degelijk een oorlogsmissie en daar zijn voldoende alternatieven voor. Om achter de werkelijke beweegredenen van Sap te komen moeten we niet haar website lezen, noch naar haar woorden luisteren. De beweegredenen hebben niets met buitenlandse politiek te maken, maar alles met de binnenlandse politiek. Wat is er aan de hand?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links in Zwitserland

Zwitserse vlag in de Alpen (Foto: Flickr/IanL)

GroenLinks twijfelt tussen liberalisme en linkse politiek. In Zwitserland is deze keuzeradicaal gemaakt: de Groene Liberalen splitsten zich van ’te linkse’ Groene Partij af. Zijn de Zwitserse Groene Liberalen een toekomstbeeld voor GroenLinks?

De Zwitserse Groene Partij heeft haar wortels in de milieubeweging. Vanuit het verzet tegen kernenergie en autowegen onstaan in verschillende Zwitserse kantons (deelstaten) kleine groene partijen. In 1979 wint voor het eerst een van hen een zetel in het federale parlement. In 1983 wordt een federatie van kantonale partijen gevormd. In de jaren ’80 is de partij sterk verdeeld tussen augurken en de meloenen, waar de ‘augurken’ (van binnen en van buiten groen) ecologische politiek centraal stellen, zijn de ‘meloenen’ (van binnen rood en van buiten groen) voorstander van een helder links en groen geluid. De meloenen winnen de strijd en de Groene Partij neemt enkele kleinere linkse en groene partijen in zich op. De partij voert vanaf dat moment, zoals veel andere Europese Groenen, een heldere groen-linkse koers.

Gedurende de jaren ’90 verliest de partij haar meest radicale veren en gaat een gematigdere, pro-Europese linkse koers varen. Sommige Groenen verwijten hun partij tot ‘de neo-liberale flank van de sociaal-democratie’ te zijn toegetreden. Electoraal is deze strategie echter erg succesvol: bij de verkiezingen van 2007 wint de partij tien procent van de stemmen en is zij nu de grootste oppositiepartij (let wel: de regering wordt in Zwitserland gevormd door de vier grootste partijen).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Naar een Arthur-Lehning-stichting?

Over “Op zoek naar vrijheid” van Femke Halsema

Wie zoekt niet naar vrijheid? In mijn prille studentenbestaan in 1965 constateerde Lucas van der Land in het eerste nummer van Acta Politica dat het begrip vrijheid te veel betekenissen krijgt, niet alleen in actuele discussies, maar in de gehele ideeëngeschiedenis. Verwarrend is dat de voorliefde voor vrijheid vroeger tot meer overzicht leidde dan nu.

Vrijwel alle revoluties zijn uit naam van de vrijheid uitgevochten, er is een VVD, er is een PVV, ook in de PvdA zijn vrijheid en gelijkheid kernbegrippen in het politieke denken. De Franse Revolutie ging om vrijheid, gelijkheid en broederschap. Daar zijn wij erfgenamen van. De Amerikaanse revolutie had een veel minder sociaal gekleurd vrijheidsbegrip, dat vooral gericht was op ruimte voor je zelf, voor ondernemerschap en markt. De Franse revolutie had een socialer inhoud.

Liberalen vinden dat zij het alleenrecht hebben op vrijheid. Maar de politieke overeenkomsten tussen bijvoorbeeld Halsema en Wilders, allebei wel voor de vrijheid, zijn toch maar klein. En hebben Rutte en Halsema het over dezelfde dingen, als zij over vrijheid spreken? Bij haar vertrek zei Marc Rutte in Femke Halsema een moderne, liberale politica te zien. Ik vroeg mij hier terloops af waar dat hemzelf plaatst. Ziet hij zichzelf als een ouderwetse liberaal? Een conservatieve liberaal? Misschien zelfs een libertaire liberaal? Daarover moest ik nadenken.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende