Het gerrymanderspel
COLUMN - Bij de woorden ‘2020’ en ‘Amerikaanse politiek’ denkt u vast aan de volgende Presidentsverkiezingen. Een presidentiële termijn duurt 4 jaar. In 2020 speelt iets dat maar liefst 10 jaar lang ingrijpende gevolgen zal hebben voor de Amerikaanse politiek.
Elk decennium wordt de Amerikaanse Census afgenomen: er wordt gemeten hoeveel mensen ergens wonen en waar zij wonen. Wat heeft dit CBS-achtige onderzoek in godsnaam te maken met de politiek?
Kiesdistrictsindeling
Met de census komen de inwonertallen in kiesdistricten vast te staan. Niet elk district groeit even snel, terwijl elk kiesdistrict evenveel inwoners moet hebben. Twee jaar na de census van 2020 worden dan ook de nieuwe kiesdistricten getekend op de kaart.
De kiesdistrictsindeling worden in grofweg driekwart van de staten door het lokale parlement vastgesteld. Nadat de plannen door het parlement goedgekeurd zijn, komt de wet op het bord van de gouverneur te liggen.
Het probleem is dat de parlementsleden en gouverneurs ook politici zijn: Voor opportunistische politici dé gelegenheid om de staat zó in te delen in districten dat het hun partij een verkiezingsvoordeel geeft.
Gerrymandering
Deze legale verkiezingsmanipulatie wordt in de VS gerrymandering genoemd. De naam verwijst terug naar de arglistige praktijken die de 19e-eeuwse gouverneur Elbridge Gerry uitvoerde. Toen de salamander-vormige districten de bijnaam ‘gerry-manders’ kregen, was het snel gedaan met zijn gouverneurschap: Maar in hetzelfde jaar dat hij zijn herverkiezing verloor, behield zijn partij het lokale parlement. De gerrymanders hadden hun werk gedaan.