RIP – Willem Nijholt (19 juli 1934 – 23 juni 2023)

Ach Willem Nijholt, wat een klap voor de Nederlandse cultuursector dat jij de Man met de Zeis bent tegengekomen. Maar het moest een keer gebeuren, en je hebt ruim 88 jaar je stempel kunnen drukken op deze aardkloot. Want wat een legacy laat je achter! Wat was je een veelzijdig artiest en wat een icoon ook voor wat we nu de LHBTI+-community noemen. https://www.youtube.com/watch?v=Rclv3N64ShU&ab_channel=rikku Ik ben te jong om Oebele meegemaakt te hebben, maar dat was destijds een baanbrekend en heel populair kinderprogramma. Maar in het theater kwam je pas echt tot je recht, want je kon ook geweldig dansen en zingen. Je hebt vele musicals opgesierd, en natuurlijk het sluitstuk, de kroon op je (ruim 60 jaar-durende) carrière, De Indië Monologen. Toen was je al 84! Ik hoop dat je Gerard Reve daarboven tegenkomt. Kun je hem een mep verkopen omdat hij je afwees. En Wim Sonnevelt natuurlijk, met wie je zo gelachen hebt. En daarna samen een boom opzetten over hoe bespottelijk het menselijk leven is. Rust vooral niet in vrede, want dat is niks voor jou. Schudt de boel maar lekker op daar. Dag Willem…

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Wout Herfkens, zelfportret met anderen. Foto - Sven Scholten

Kunst op Zondag | Wout Herfkens

, door

LONGREAD - Tussen de bedden die in april bij Kunst op Zondag te zien waren, lag ook ‘Jésus à l’Hôpital’ (Jezus in het ziekenhuis), een van de crucifixen die kunstenaar Wout Herfkens heeft verzameld.

Hij koopt afgedankte crucifixen op, haalt Jezus van het kruis, doet pleisters op de wonden en legt hem in bed. Als dank voor het feit dat Jezus eeuwenlang voor het heil aller mensen aan het kruis heeft gehangen, verzorgt hij hem nu. De serie ‘Jésus à l’Hôpital’ telt nu zo’n 140 patiënten.

Wout Herkens Jésus à l’Hôpital b36 (2015), div. materialen, 34 x 36 x 7cm

Het werk van Wout Herfkens is ruim drie keer per jaar wel ergens te zien. Meestal in groepstentoonstellingen. Momenteel in museum Tot Zover, waar twee van zijn werken zijn opgesteld. In de tentoonstelling ‘Kwaadaardig mooi’ brengt Wout Herfkens zijn overleden broer in herinnering met een portret in ijzerdraad en de kijkdoos ‘Mijn broer en het uitzicht’ (2016/2022).
‘Kwaadaardig Mooi’ is nog te zien tot en met 9 april 2023.

Wout Herfkens richtte in 2001, samen met Rinke Nijburg en Jan Meijering (geen lid meer) ‘De Vrienden van Job’ op. Ze organiseren tentoonstellingen en projecten van hedendaagse professionele beeldende kunst met een religieuze of filosofische inhoud.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Teigetje en Woelrat openen digitaal Gerard Reve fotomuseum

, door

NIEUWS - Voor degenen die niet elk detail van de Nederlandse literatuur kennen: Teigetje en Woelrat zijn oud-geliefden van Gerard Reve. Het zijn natuurlijk ook de modeontwerpers en gewiekste zakenluitjes Willem Bruno van Albada en Henk van Manen,  uitbaters van Gerard Reve memorabilia.

Ze hadden al een website en daar is nu het digitale Gerard K. van het Reve Fotomuseum geopend. Op de eerste expositie o.a. portretfoto’s en schrijffoto’s van Gerard Kornelis van het Reve en opnamen van zijn handgeschreven brieven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Recensie Zomergasten 2018 met Eric Wiebes

, door

RECENSIE - Fragmenten die je in Zomergasten ziet, kun je opdelen in twee categorieën: fragmenten die als kapstok dienen voor het verhaal dat de gast wil vertellen en fragmenten die laten zien waar de gast van houdt. De meeste fragmenten die Eric Wiebes liet zien, behoorden tot de eerste categorie. Slechts twee fragmenten vertelden iets over wat Wiebes leuk vindt: een fragment uit Creatief met Kurk en een uit Pippi Langkous. Het fragment uit Creatief met Kurk was uiterst grappig, maar waarom Wiebes het precies had gekozen bleef onduidelijk. Wat Pippi Langkous in deze avond te zoeken had, begreep ik wel. Zelf meende Wiebes dit te hebben gekozen omdat hij destijds verliefd was op Pippi Langkous. Maar waarom dan dit specifieke fragment? We zagen hoe een jongetje werd gepest. Het probleem werd geadresseerd door Tommy en Annika. Pippi erkende het probleem. Ze liep recht op het probleem af. Ze analyseerde het probleem. En ze loste het probleem op. Door de pestkop in de boom te gooien. Opgewekt en resoluut, vol vertrouwen in het eigen kunnen en in het eigen oordeel. Ik begreep toen: Pippi Langkous is Eric Wiebes. 

Want zoals Pippi Langkous de pestkoppen aanpakte, zo pakt Eric Wiebes (maatschappelijke) problemen aan. Met een rotsvast vertrouwen in zijn eigen analytische vermogen, in zijn liberale overtuigingen en in de vooruitgang. De vijfde aflevering van Zomergasten 2018 ging vooral over Wiebes kijk op de samenleving. En hoe hij problemen in die samenleving oplost. Een paar keer werd het persoonlijk. Op die momenten zette Wiebes zijn bril af en leken zijn ogen vochtig te worden. Tegen het einde van de avond, toen Janine Abbring hem vroeg waarom hij deed wat hij deed bijvoorbeeld. Had hij soms haast, vroeg Abbring. Waarmee ze een gevoelige snaar bleek te raken, want inderdaad: hij had haast. Zijn vader overleed toen Eric Wiebes negen was. Waardoor hij altijd heeft begrepen dat het leven kort is en je alles moet doen om alles eruit te halen. Met opgeheven hoofd alles aanpakken wat je de moeite van het aanpakken waard vindt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Herman Brusselmans en Aafke Romeijn

, door

COLUMN - ‘Val dood’ heette de columnreeks die Herman Brusselmans ergens halverwege de jaren ’90 maakte voor de VPRO-radio. Elke donderdagavond, rond een uur of elf tijdens het Villa 65-programma van Fons Dellen, heide Herman Brusselmans iets of iemand de grond in. En wie het er niet mee eens was, kon dood vallen. Stukjes boordevol vrolijke haat en bloemrijke beledigingen, allemaal verteld met die kurkdroge, monotone tongval van de Mooie Jonge Oppergod der Vlaamse Letteren.

Het waren Brusselmans hoogtijdagen. Met zijn Ex-trilogie had hij het autobiografische absurdisme naar een hoogtepunt gebracht en nu was hij met de Guggenheimer-trilogie bezig heel bekend België en Nederland te kakken te zetten. En passant had hij met ‘Guggenheimer rook aan zijn neus’ (afkomstig uit Uitgeverij Guggenheimer) vermoedelijk de beste beginzin uit de hedendaagse literatuur geschreven. Ik vrat alles wat Brusselmans mij voorschotelde en het smaakte heerlijk. 

Met Guggenheimer kon Brusselmans nog grover te zijn dan hij toch al was. Tot mijn grote vreugde. Maar het werd niet door iedereen gepikt. In het jaar 2000 werd Brusselmans door modeontwerpster Ann Demeulemeester voor het gerecht gesleept omdat Guggenheimer haar een ‘dwergpoliep met puitenogen en haar van op haar pruim tot op haar rug’ had genoemd. Dat Ann Demeulemeester dit destijds deed, werd door het literaire wereldje in de lage landen schandalig bevonden. Censuur! De autonomie van de kunstenaar was in gevaar! De vrijheid van meningsuiting bekneld! De enige die weigerde een steunbetuiging te ondertekenen, waren Gerard Reve en Joop Schafthuizen die het meer dan terecht vonden dat deze vuilbekkerij eens een keertje werd aangepakt. Ironisch genoeg was Herman Brusselmans een literaire nakomeling van Gerard Reve.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Post-Atheïst

Post-atheïst | Cultuurschok

, door

COLUMN - Wie buitenlandse gasten ontvangt, heeft het privilege zijn eigen land opnieuw te kunnen bekijken alsof het de eerste keer is. Mijn vrienden en ik mochten zo rond oudjaar twee jonge vrouwen uit Libanon door Amsterdam (en, vooruit, Volendam) rondleiden en ik heb geleerd dat het Tassenmuseum echt de moeite waard is, dat het Concertgebouw ontzettend leuke rondleidingen aanbiedt en dat Volendam te overleven valt.

Omgekeerd is het voor bezoekers leuk dingen te herkennen die bij nader inzien anders blijken te zijn. Dat relativeert je eigen gelijk en om die reden ben ik overtuigd van de waarde van toerisme. Onze gasten waren maronitische christenen, een soort katholieken, en herkenden daarom Sint-Nikolaas, de beschermheilige van Amsterdam. We zijn langs de drie kerken gewandeld – de Oude Kerk, Ons’ Lieve Heer op Solder en de basiliek – en onze gasten waren verbaasd nergens hangers te kunnen kopen met het portret van de stadspatroon.

De constatering is even wonderlijk als logisch. Ze zijn in Padua en Fátima geweest en konden daar hangers kopen van Antonius en Maria. Ze dragen die hangers ook, en niet onopvallend onder een bloes, maar erboven. Het is een statement, niet geheel onvergelijkbaar met de sjiitische propaganda in het stadje naast dat van onze Libanese vriendinnen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Volentekriebels | De meest nutteloze verjaardagscadeaus

, door

COLUMN - Sommige mensen hebben nooit genoeg, maar wat geef je een jarige die niets meer verlangt?

Een maand geleden kocht ik bij de Action een koffiezetapparaat dat ontworpen was door Jan des Bouvrie. Het kostte € 19,95. Tot nu toe is het mijn duurste aankoop van dit kalenderjaar.

Dat heeft niet zozeer met mijn financiële situatie te maken, als wel met mijn liefde voor spullen. Die is vrijwel onbestaand. Als je op een zaterdagmiddag door een willekeurig winkelcentrum loopt (wat ik je overigens afraad), dan zal je zien dat veel andere mensen wel van spullen houden. Ze kopen plasmastelevisies, handtasjes, zonnebrillen en parfums alsof het eerste levensbehoeften zijn. Daar worden ze al dan niet kortstondig gelukkig van.

Ik ken dat gevoel uit mijn kinderjaren. Vanwege het speelgoed dat ik kreeg, was mijn verjaardag het hoogtepunt van het jaar. Mijn tanende liefde voor spullen viel samen met de periode dat ik mijn eigen geld ging verdienen. Als ik toch iets wilde hebben, dan kocht ik het zelf. Verjaardagen zijn sindsdien volstrekt nutteloos.

Voor de verjaardagsvisite is dat lastig. Een fles wijn of een boekenbon is hun eer te na, maar omdat ze niets beters weten, krijg ik regelmatig onzinnige cadeaus.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | De Avonden

, door

COLUMN - Omdat hij geen zin had om het hele boek te herlezen, maar zo tegen het einde van het jaar wel weer even de sfeer uit De Avonden wilde proeven, besloot Max Molovich naar de verfilming van het verhaal te kijken. En dat riep de nodige vragen bij hem op.

Er zijn mensen die elk jaar, wanneer dat ten einde loopt, De Avonden van Gerard Reve herlezen. Ik stel me voor dat je op de 23e begint, elke dag een dag leest, zodat je op de 31e je Oudejaarsavond samen met Frits van Egters beleeft, een glaasje friszure appel-bessensap nuttigt en, niet lang nadat de klok heeft aangegeven dat het jaar is afgelopen, tegen jezelf mompelt dat het gezien is en niet onopgemerkt is gebleven, waarna je het boek dicht doet en te bedde gaat en wegglijdt in een al dan niet droomloze slaap.

Ik heb zelf De Avonden slechts één keer gelezen. Volgens mij zelfs voor mijn lijst. Prachtboek, daar niet van, maar ik lees te langzaam en er zijn te veel boeken die ik nog wil lezen, om één boek, hoe goed het ook is, voor de tweede keer te lezen. Ooit heb ik voor Sinterklaas De Avonden op cd gekregen, voorgelezen door de grote volksschrijver zelve. Maar ik ben er nog steeds niet toegekomen het in z’n geheel te beluisteren. Ga ik nog wel een keer doen, want wat is er fijner dan te luisteren naar het heerlijk rustgevende sonore stemgeluid van de oude meester die zijn legendarische boek voorleest? Weinig, denk ik, maar je moet er de tijd voor nemen, en het lukt me maar niet die in te ruimen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Precies wat we nodig hebben

, door

COLUMN – Waarin de auteur, naar aanleiding van de ophef rond Tofik Dibi’s uitspraken dat de PVV racistisch zou zijn, de nieuwe politieke correctheid probeert te duiden door Gerard Reve er met de haren bij te slepen.

Onlangs schijnt Tofik Dibi de PVV racistisch te hebben genoemd. Waarna de halve Kamer over hem heen viel. Want hij gebruikte het R-woord. Nu heb ik zelf altijd gedacht dat het woord racisme naar het woord ras verwees en rassen wegzetten doet de PVV niet, maar hoe moet je de stelselmatig uitgesproken wens een bepaalde bevolkingsgroep te willen marginaliseren dan noemen? Fascisme? Dat mag je ook niet zeggen. Discriminatie? Dan haalt iedereen z’n schouders op. Want iedereen discrimineert. Als het de moslims niet zijn dan de ouderen, de gehandicapten, de armen, de rijken, de forenzen of de vrouwen.

Een tijdje geleden betreurde PVV’s huisideoloog Martin Bosma het dat links Nederland het ANC in Zuid-Afrika ooit aan de macht heeft geholpen omdat daardoor het Afrikaans en het Afrikaner volk ‘waarschijnlijk vernietigd zullen worden’. Toen ik het destijds las, moest ik denken aan de grote literaire held van Bosma, Gerard Reve die ooit in een interview met Humo vertelde dat hij lid van de EO was geworden, omdat de EO de enige omroep was die het ANC boycotte en Israël onvoorwaardelijk steunde. Hij begon toen volgens mij al te dementeren, maar wie bekend is met Reve’s haat voor het communisme, kwam deze steun voor de Evangelisten niet vreemd voor. Niet dat het ANC communistisch was, maar in hun strijd tegen de apartheid hadden ze er wel mee geheuld. 

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende