Een goed bonusjaar

De bonussen zullen alleen maar stijgen, zegt organisatiepsycholoog Marlies Brenters in deze gastbijdrage. Ondanks de publieke weerstand tegen wat ooit werd aangeduid als exorbitante zelfverrijking, hebben topbestuurders in Nederland vorig jaar hogere bonussen opgestreken. De directeuren verdienden in totaal 41,6 miljoen euro met het verzilveren van opties en aandelen. Dat is een stijging van 34 procent, zo blijkt uit onderzoek van De Volkskrant. De hoogste bonus is voor Eric Meurice van ASML. Hij toucheerde vorig jaar 6,7 miljoen voor zijn inspanningen. In deze tijden van crisis waarbij van werknemers wordt gevraagd om af te zien van salarisverhoging, aarzelen de topmannen en topvrouwen niet om zichzelf rijkelijk te bedelen. Daarover bestaat kennelijk geen gêne. De inkomenskloof tussen de top en de werkvloer wordt steeds groter, maar dat leidt niet tot enige zelfmatiging bij degenen die het in ondernemend Nederland voor het zeggen hebben. In tegendeel. En dat is niet vreemd als je begrijpt hoe mensen, en dus ook bestuurders, hun eigen gedrag goedpraten.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dure projecten: partijen bedonderen de boel

Een gastbijdrage van Bert van Wee en Chantal Cantarelli, verbonden aan TU Delft. Het stuk is overgenomen van Sociale Vraagstukken.

De exploderende kosten van de Amsterdamse Noord-Zuidlijn roepen de vraag: is het besluit tot aanleg wel op grond van betrouwbare cijfers genomen? Ook de kosten voor de aanleg van de Betuwelijn liepen indertijd gigantisch uit de klauwen. Dat is te voorkomen door nieuwe spelregels en strategisch gedrag uit te bannen.

Over de vraag of grote infrastructurele en bouwprojecten tot enorme kostenoverschrijdingen moeten leiden, heeft de Technische Universiteit Delft een literatuurstudie uitgevoerd. Daaruit blijkt dat kostenoverschrijdingen wereldwijd veel voorkomen, zowel bij wegen, spoorwegen, bruggen als tunnels. De problematiek speelt ook op andere terreinen, zoals bij grote ICT- of defensieprojecten en bijzondere gebouwen, zoals het Opera House in Sydney. De meest uitgebreide studie is die van de Deen Bent Flyvbjerg. Hij onderzocht 258 grote infrastructuurprojecten wereldwijd. Resultaat: wegen worden gemiddeld 20 procent duurder, spoorwegen 45 procent.

Maar was het maar zo dat alle wegen ongeveer 20 procent duurder worden, en spoorwegen 45 procent, dan kun je van te voren de schattingen gemakkelijk corrigeren. Maar helaas, sommige projecten kosten achteraf minder dan van te voren aangegeven, andere meer dan twee keer zo zoveel. Ongebruikelijke projecten, bijvoorbeeld met nieuwe technologie zoals een  hogesnelheidslijn of een revolutionaire boortechniek, kennen vaak de grootste kostenoverschrijdingen. Logisch: er is nog weinig ervaring mee opgedaan en ze vallen vaak meer tegen dan gedacht.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.