Verhalen uit de Gaza-strook

Na een week in de Gaza-strook te hebben doorgebracht, komt Jonathan Huseman tot een pijnlijke conclusie. Bij de Erez-toegang tot de Gaza-strook heerst de lome rust van een spaghettiwestern. Nu de zon is doorgebroken wordt het snel warm. Vogels kwetteren hun hoge tonen. Buiten klinken de lage stemmen van wachtende, Arabisch sprekende taxichauffeurs. Binnen, in het met wachttorens omgeven gebouw waarin Israëlisch veiligheidspersoneel de toegang tot Gaza regelt, weerkaatst elk geluidje van de stenen vloer. De hal kleurt grijs en lichtblauw van het staal, de pijpen, leidingen, geblindeerde kantoorruimtes en camera’s. De officiële benaming is ‘Erez-terminal’ en zo ziet de hal er ook uit, als een vertrekhal op een vliegveld, met veel balies, waarvan slechts één in gebruik is. 'Wat kom je doen? Wat is de naam van je vader? Wat is de naam van je vaders vader?' De beambte doet haar werk. Als de vragen naar tevredenheid zijn beantwoord en het paspoort is gestempeld, zegt ze: 'Have a nice experience.'

Door: Foto: michael loadenthal (cc)
Foto: CODEPINK Women For Peace (cc)

Massaal op de vlucht in Gaza

, door

REPORTAGE - Een nieuw ooggetuigenverslag uit Gaza van Lydia de Leeuw. Lees ook haar blog.

Dinsdagmiddag rond 15.30 strooiden Israëlische F16’s pamfletten uit over de Gazastrook. De boodschap: mensen in het noorden van de Gazastrook, de grensgebieden en een aantal wijken van Gaza stad moesten onmiddellijk hun huizen verlaten, want hun wijken zouden niet meer veilig zijn. Het begin van het gevreesde grondoffensief leek aanstaande. Paniek was het gevolg. Met Israël’s oorlogsmisdaden van 2008-2009 nog vers in het geheugen sloegen mensen massaal op de vlucht. Ze zochten onderkomen bij familie in andere wijken of in één van de tien UNRWA scholen verspreid over de Gazastrook die hun deuren openden om vluchtelingen op te vangen.Nog diezelfde avond zochten vele radeloze families (6.000 mensen) hun toevlucht in VN-scholen. Deze raakten al gauw overvol, waardoor vanochtend nog eens drie scholen open gingen.

Eén van de gevluchte families is de al Attar familie uit Attatra, in het noorden van de Gazastrook. ‘We hebben in alle haast onze spullen gepakt, wat eten en dekens, en zijn direct vertrokken. Mensen raakten volledig in paniek toen de pamfletten uit de F16s kwamen vallen,’ zegt Mahmoud al Attar. Hij kwam gisteren met zijn vrouw, negen kinderen en 26 kleinkinderen naar de VN-basisschool voor jongens. ‘Nu verblijven we met z’n allen in één klaslokaal van zo’n acht bij zes meter. Er is niet veel plek. We hebben geen matrassen en onvoldoende lakens. We moesten de nacht doorbrengen op de stenen vloer en op stoelen dus we hebben nauwelijks een oog dichtgedaan. Er werd ook veel gebombardeerd om ons heen. Een journalist werd vannacht gedood door een luchtaanval op zijn auto, in een straat hier vlakbij.’ Ook al worden de VN-scholen gezien als een veiliger heenkomen, Mahmoud maakt zich geen illusies: ‘We voelen ons ook hier niet veilig. Ze hebben al eens eerder VN-scholen gebombardeerd.’ Daarmee verwijst hij naar de Israëlische aanvallen met witte fosforbommen tijdens het militaire offensief van december 2008 – januari 2009.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

In Gaza’s wateren

, door

It’s 6.30am when Ahmad’s fishing boat leaves the Gaza City fishing port. Together with his three nephews and a friend, he will stay at sea for 48 hours, trying to catch as many fish as possible within the Israeli-imposed 3 nautical-mile limit.[1] Ahmad (Abu Mahmoud) Sha’ban al-Hissi turned 60 a week ago and has been working as a fisherman since he was 18 years old. As we look back and see how Gaza City becomes smaller and smaller, Ahmad speaks about the hardship he has faced in his four decades as a fisherman: “The sea is like a prison. We can’t move here freely. Our entire lives have become like prisons.”

“Later, you will see the soldiers shoot at the fishermen”, adds Subeh, the captain of the boat. Subeh estimates that at 10 o’clock we would witness soldiers shooting at fishing boats from their navy vessels. Subeh is constantly checking the radio and horizon for signs of approaching navy vessels. As we come nearer to the area where the navy vessels patrol, packs of cigarettes and chewing gum are being consumed at a higher speed. The men chew and smoke through all of the stress and anxiety they  feel. “The fear is always with us when we are at sea,” says Subeh. “Our lives are in danger at sea.”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Expositie tekeningen uit Gaza maakt museum nerveus

, door

Het ‘Museum of Children’s Art’ (MOCHA) in Oakland (Ca.) heeft afgelopen donderdag 8 september besloten een tentoonstelling niet door te laten gaan van tekeningen van kinderen uit Gaza onder de titel ‘A Child’s View From Gaza.’  De organisatie ‘Middle East Children’s Alliance’ (MECA) had in samenwerking met dit museum voor kinderkunst maanden gewerkt aan een tentoonstelling die open zou gaan op 24 september.

Officieel werd er geen reden gegeven waarom de expositie niet doorging, maar intussen werd bekend dat Joodse organisaties als de San Francisco Jewish Community Relations Council en de Jewish Federation of the East Bay sterke druk hadden uitgeoefend op MOCHA. De onderstaande tweet (van deze laatste organisatie) spreekt boekdelen:

En waar waren die Joodse organisaties zo bang voor? Wel, hier volgen een paar tekeningen:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-09-2022

Ter land, ter zee en ondergronds

, door

Tijdens de kalmere perioden in de Gazastrook gaat het openbare leven, vooral binnen de steden zijn gangetje. Tot op zekere hoogte. Er zijn echter gebieden in de Gazastrook waar je onafhankelijk van relatieve kalmte altijd levensgevaar loopt. Iedere dag betreden vele mannen, vrouwen en kinderen deze gevarenzones, om hun families van inkomen te voorzien.

De meest zichtbare gevarenzone is het grensgebied tussen de Gazastrook en Israël. Daar heeft het Israëlische leger een zogenaamde ‘bufferzone’ gecreëerd, die tussen de 0,5 en 2 kilometer in de kuststrook reikt. Het gebied bestrijkt bijna 1/3 van Gaza’s landbouwgrond. Alles wat zich in die zone begeeft, wordt met scherp beschoten vanuit wachttorens die over de gehele lengte van de grens staan.

De term bufferzone doet voorkomen alsof militaire doeleinden of een veiligheidsoverweging aan dit ‘shoot to kill’ beleid ten grondslag liggen. De vele burgers (inclusief kinderen) die tijdens het werken op het land, verzamelen van schroot of doen van huishoudelijke bezigheden zijn verwond en gedood door het leger, illustreren een ander beeld. De landbouwgrond in het gehele gebied is met de grond gelijk gemaakt en duizenden mensen hebben hun woningen moeten verlaten vanwege de levensgevaarlijke omstandigheden en vernietiging van hun huizen en grond.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wie brengt Israël eindelijk tot bezinning (2)?

, door

Over de intenties en strategieën van Israël en Hamas wordt hevig gespeculeerd in de media. Wat willen Israël en Hamas bereiken met deze gewelddadigheden? Hoe gaat dit verder? Ik zal trachten – voorzover dat kan – de strategische intenties van beide partijen te doorgronden. De titel van deze bijdrage zou er op kunnen wijzen dat dit geen objectieve analyse is, maar vooral een oordeel over het Israëlische optreden. Dat klopt, ik sluit deze analyse af met een oordeel.

Veelal wordt een zekere rationaliteit verondersteld bij strijdende partijen. Maar ‘rationaliteit’ is ook in deze een betrekkelijk begrip. Zijn zelfmoordaanslagen logisch? Niet helemaal een willekeurige vraag in deze context. Ja, deze blijken inderdaad logisch volgens een analyse van Robert Pape “The strategic Logic of Suicide Terrorism” (een paper kan worden gedownload). Zelfmoordaanslagen blijken vooral bruikbaar om “moderne liberale democratieën” tot territoriale concessies te dwingen. It pays to die, volgens Pape.

Startpunt voor deze analyse is het (rationele) uitgangspunt door Clausewitz geformuleerd (vrij vertaald): dat oorlog – en wat mij betreft ook terrorisme – de voortzetting zijn van politiek, maar dan met andere middelen. Oorlog en terrorisme ‘zijn’ politiek. Zowel Israël als Hamas streven (uiteindelijk) politieke doelstellingen na. Althans dat zou je dan (moeten) denken. Hier valt namelijk nog wel wat op af te dingen, zonder nu mijn eigen analyse meteen te willen ondermijnen. Geweld en oorlog zijn in beide ‘landen’ namelijk in in hoge mate onderdeel van beide samenlevingen geworden, en genereren een eigen vaak destructieve dynamiek. Organisaties en personen ontlenen in belangrijke mate hun bestaansrecht en prestige aan de toepassing van geweld. Deze vicieuze cirkel zal voor een duurzame oplossing van het conflict moeten worden doorbroken.

Allison heeft naar aanleiding van de Cubacrisis (1962) een bruikbaar denkmodel ontwikkeld om intenties en strategieën van strijdende partijen te analyseren: “Essence of Decision, Explaining the Cuban Missile Crisis” heet deze analyse. Hij onderscheidt drie analyseniveaus als het over besluitvorming gaat: (1) Het rationele-actor model, uitgangspunt van deze benadering is dat partijen rationeel (verstandig) handelen om hun strategische doelstellingen te realiseren. (2) Het organisatie-proces model, waarbij ervan uit wordt gegaan dat organisatie(onderdelen) die betrokken zijn bij het conflict eigen belangen en een eigen dynamiek hebben. En (3), het laatste analyseniveau, het bureaucratische strijdmodel, waarbij de strijd tussen individuen (van dezelfde partij) de besluitvorming beïnvloedt. Overigens wordt het eigen optreden (in de media) altijd beargumenteerd aan de hand van het rationele actor model. Elke partij zegt – en denkt vaak – rationeel te handelen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wie brengt Israël eindelijk tot bezinning?

, door

De Verenigde Staten blokkeren een uitspraak van de Veiligheidsraad over de gewelddadigheden in de Gazastrook. Dat is een kwalijke zaak. Het Israëlische optreden in de Gazastrook verdient namelijk scherpe afkeuring. Voor dit standpunt is een aantal objectieve criteria aan te wijzen:

1. Zelfverdediging. Israël beroept zich op haar recht op zelfverdediging. Dit militaire optreden zou een reactie zijn op provocaties – willekeurige raketbeschietingen op Israëlisch grondgebied door Hamas vanuit de Gazastrook – en de beëindiging van de wapenstilstand door Hamas. Dat klopt. Ook Israël heeft recht op zelfverdediging, maar niet op de wijze zoals dit nu gebeurt (zie de volgende punten). Bovendien mag niet uit het oog worden verloren dat deze provocaties van Hamas niet het startpunt zijn van dit conflict. Israël houdt de Gazastrook al voor langere duur in een economische wurggreep en ontneemt de Palestijnen een menswaardig bestaan. Door deze wurggreep tracht Israël Hamas ‘los te weken’ van de Palestijnse bevolking. Punt is dat Israël ook de gematigdere partij van Abbas geen enkel perspectief biedt. Kort gezegd: Israël kan zich slechts in zeer enge zin op zelfverdediging beroepen, en nota bene in hoge mate in een situatie die door Israël zelf is gecreëerd.

2. Andere middelen. Alvorens geweldsaanwending aan de orde kan zijn, moeten alle andere middelen hebben gefaald. Israël heeft nagelaten alle andere middelen volledig te benutten. Zie ook punt 1.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende