De economische teruggang heeft Rusland zwaar geraakt. Nog maar een jaar geleden groeide de economie van het land met acht procent en stegen reëele lonen zelfs tweemaal zo snel. Toen halveerde echter de olieprijs en stortte de economie in een vrije val. Tot op de dag van vandaag is een gebrek aan krediet het grootste probleem. Ondanks enorme kapitaalinjecties is het nog altijd moeilijk om aan een lening te komen. “De ernst van de kredietcrisis,” is volgens The Economist, “de prijs die Rusland betaalt voor het niet ontwikkelen van een eigen financiële markt en het niet intomen van de inflatie.” De twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden door de mentaliteit van de gemiddelde Rus die het leven te onzeker acht om geld te sparen of een verzekering af te sluiten. In plaats daarvan geeft hij elke roebel die hij verdient liever zo snel mogelijk uit. De recessie heeft de akeligste tekortkomingen van de Russische economie blootgelegd: de ongezonde afhankelijkheid van olie en gas; corruptie; en onverbiddelijk staatsinmenging. Het Kremlin is maar al te bereid om buitenlandse concurrenten de deur te wijzen echter vooralsnodig toont het weinig enthousiasme om wankelende ondernemingen daadwerkelijk te nationaliseren. Het wil niet zelf opscheept geraken met enorme buitenlandse schulden.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
“Een wapen is gewoon een wapen. Vroeger was het misschien een bijl of een zwaard, nu is het een automatisch geweer. Het gaat niet om de vorm. Ons wapen is onzichtbaar. Het is natuurlijk en het verdampt. En wie bang is zijn macht te verliezen moet zijn wapens inzetten.”
Uw correspondent in Moskou zat een aantal dagen geleden in het Hyatt hotel – bijkans ook het favoriete hotel van Guus Hiddink – met een aantal jonge, haastige en vooral zakelijke Russen. De heren werkten bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken en legden me haarfijn uit dat het Westen niet zo verbaasd moet reageren wanneer Rusland eens de gaskraan dichtdraait.
En dat is een aardige vraag voor op de vrijdagmorgen. Is energie een wapen? En, als je er dan toch over beschikt, is het legitiem dat in te zetten? En om zo’n zuur geo-politiek vraagstuk toch een beetje kleur te geven heeft uw correspondent er een leuk muziekje bij gevonden: Het Gazprom lied, zo uit de koker van Fluitsma en van Thijn.
Dit is de zesde gastbijdrage van Hoite Vellema, oud-student Internationale Betrekkingen aan de UvA.
Op 16 januari 2009 is de eerste Nederlandse hoogleraar windenergie Gerard van Bussel aan de TU Delft benoemd. Het zal je niet verbazen, maar in zijn inaugurele rede pleitte hij voor een stevige uitbreiding van het Nederlandse windmolenpark.
Vorige week kwam de Stichting Natuur en Milieu met het nieuws naar buiten dat ons land voorlopig maar voor de helft op schema ligt wat betreft de klimaatdoelen van 2020. Het ministerie van VROM komt pas in april met een eigen voortgangsrapportage, maar het feit dat ze niet gelijk roepen dat er niets aan de hand is zegt mij genoeg.
Afgelopen herfst was door de hoge olieprijs het punt bereikt dat windstroom sec per opgewekte kilowattuur goedkoper was dan kolen- of gasstroom. De kredietcrisis heeft hier een einde aan gemaakt, maar draagt ook een onverwacht voordeel in zich mee. Windturbines vergen forse investeringen en iedere twee procent die de rente daalt, scheelt één eurocent per kilowattuur.
Op dit moment wekken we 2225 MW op door middel van windenergie. Dat is 4,5 procent van de totale stroombehoefte (2008). In Denemarken wordt maar liefst 23 procent van de totale stroombehoefte uit windenergie gehaald. Ik vraag me ook al jaren af waarom Nederland de kop in het zand steekt en veel te weinig in duurzame energie investeert. Deze crisis biedt volgens mij juist een uitgelezen kans. Zelfs de energiebedrijven zien windenergie tegenwoordig als een goede optie. Ze zijn alleen huiverig geworden om te investeren in windenergie door het wispelturige Nederlandse subsidiebeleid. En dus bouwen ze de komende jaren vier nieuwe ‘schone’ kolencentrales.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Polyanski, who will reportedly be the Russian DCM in Poland next year, accurately represents the Russian view of the EU-Russia energy relationship — that the EU discriminates against Russia (with the unbundling proposal, for example) and that it should be nicer given its dependence on Russian gas. Like other Russian officials, Polyanski fails to see (or at least admit) that Russia is also dependent on the EU — its best customer.
Wat wil Rusland eigenlijk? Over het gedrag en de intenties van Rusland wordt nogal gespeculeerd. Dat is begrijpelijk: Rusland blijft namelijk verrassen. Ook het laatste nieuws – vandaag – over de mislukte hervatting van gasleveranties aan Europa via de Oekraïne, stelt niet bepaald gerust. Telkens lijkt de EU een werkbaar compromis – over schuldbetalingen en vermeende gasdiefstal door de Oekraïne – voor zowel Rusland als de Oekraïne te hebben bereikt, of het conflict krijgt alweer een nieuwe wending. Gisteren bleek de Oekraïne niet in staat een testleverantie van gas te kunnen uitvoeren. Experts beweren dat deze leverantie vanwege de beperkte omvang ervan en de routering door het pijpenstelsel, gedoemd was te mislukken. Rusland beschuldigt de Verenigde Staten met inmenging in dit conflict, en manipulatie van de Oekraïne. Rusland verwijst daarbij naar een partnership agreement dat december vorig jaar door de VS en de Oekraïne werd afgesloten, met daarin een clausule over energiesamenwerking. De VS wijzen deze beschuldiging als baseless van de hand. Enige twijfels over de intenties van Rusland – ook in dit specifieke geval – lijken echter wel gerechtvaardigd.
18 Europese landen ondervinden nu in meer of mindere mate problemen met hun gastoevoer. In een aantal Oost-Europese landen wordt niet alleen ernstige kou geleden, maar worden fabrieken ook gedwongen hun activiteiten te verminderen. Alsof de financiële en economische crisis nog niet genoeg is.
Volgens experts zou Rusland kunnen kiezen tussen twee ‘scenario’s’: samenwerking met het Westen, of competitie en conflict. Volgens mij is die keuze in Moskou – helaas- wel gemaakt. De inschatting die daar lijkt te zijn gemaakt is dat met competitie en conflict, de belangen van Rusland en haar politieke en economische elite, beter zijn gediend. En dat zou weleens een – ongewenste – maar juiste Russische calculatie kunnen zijn, ten minste als het nationale belang als uitgangspunt wordt genomen. Rusland dicteert het ‘spel’, door zich niet aan de regels ervan te houden.
Eergisteren is een nieuwe schatting van de winbare olie- en gasvoorraden op het poolgebied uitgekomen. Volgens de United States Geological Survey (USGS) zijn er 90 miljard vaten olie, 44 miljard vaten natural gas liquids en 1670 biljoen kubieke voet aardgas te vinden in het gebied. Goed voor 4 jaar aan mondiale aardolieconsumptie (90 + 44) en 16 jaar aan aardgasconsumptie. Vooral West-Siberië, Oost-Groenland, de Oost-Barentszee en het arctische deel van Alaska zouden goed bevoorraad zijn.
Het lijken gedegen cijfers van een instituut dat al meer dan 100 jaar bestaat, maar ze zijn te optimistisch. Dat komt door de statistische methodiek die de USGS hanteert. Gebaseerd op geologische schattingen wordt de kans van 5%, 10%, 15%, 20%,.. tot 95% uitgerekend voor het vinden van een te verwachten hoeveelheid olie en gas. Met als aanname dat de kansberekening perfect correleert met de aanwezig geachte voorraden, wat in zichzelf geen sterke aanname is. Vervolgens komt vanwege die aanname de echte misstap, het gemiddelde van al deze berekeningen wordt genomen als de waarde van het te vinden olie- en gaspotentieel. Je kan er dan vanuit gaan dat je schatting te optimistisch uitvalt, omdat je alle grote waardes met kleine kans gelijk afweegt tegen kleine waardes met hoge kans.Neem bijvoorbeeld het Thetis Basin van Oost Groenland, daar acht de USGS dat er 95% tot 50% kans is dat er geen aardgas gevonden wordt, en 5% kans dat er 12 biljoen kubieke voet gas wordt gevonden (klik figuur links voor detail). De uitkomst van de gemiddelde waarde voor Thetis is 3,2 biljoen kubieke voet aardgas, welke onderdeel uitmaakt van de 1670 biljoen kubieke voet. Nog een voorbeeld, om bij Groenland te blijven het Noordwest Groenland Rifted Margin gebied, naar verwachting is er 95% kans op het vinden van geen olie, 50% kans op het vinden van 260 miljoen vaten en 5% kans op het vinden van 11 miljard vaten. Gemiddelde uitkomst genomen als potentieel is 2,75 miljard vaten.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Eén onzer lezers vergulde ons met een tip. Onze minister van Economische Zaken, van der Hoeven, wil Nederland ondernemender maken. Nu speelt ook de discussie over de continuïteit van de gasvoorziening in Nederland. Daar ligt het plan van de gasrotonde. Hiermee kan Nederland zowel zorg dragen voor voldoende gas voor binnenlands gebruik, alsmede toekomstige bedrijvigheid halen uit het distribueren van gas in Europa. Mooi plan toch? We investeren gewoon wat van onze gigantische aardgasbaten in dit project en we kunnen nog wat langer genieten.
Helaas, u moet als burger daarvoor jaarlijks 4 euro gaan bijdragen, volgens een recent voorgestelde “beleidsregel“.
Pardon? Hoe kan het dat overheidsbedrijven als de Gasunie met hun vele honderden miljoenen winst steun nodig hebben van burgers bij een plan waar ze geld aan denken te verdienen?
Kennelijk bedoelt van der Hoeven met “ondernemender” iets als “help de ondernemer de winter door”. Zal vast een christelijke variant op het kapitalisme zijn. Hopelijk zijn de kamerleden net zo wakker als de VEMW (lees laatste paragraaf, dat was de tip).
Terzijde nog een opmerking. Na lang last gehad hebben van de Dutch Disease (zoveel geld uit ons aardgas dat we geen goede eigen industrie hoefden op te bouwen) gaan we nu tot zeker 2050 krampachtig zitten vast te houden aan dat gas (wat dan allang op is). Terwijl de hele wereld ons dan waarschijnlijk voorbij rent met allerlei andere energievoorzieningen.
Okay, ik geef toe dat het geen eenvoudige klus zal zijn om NL van gas op iets anders over te laten gaan. Het aandeel gasfornuizen en verwarmingsketels op gas is waarschijnlijk nergens zo als in NL. Maar hoe langer je wacht, hoe pijnlijker de overgang.
En ik ga weer over tot de orde van de dag.
Overigens ben ik van mening dat altijd bekend moet zijn hoe de individuele kamerleden gestemd hebben en dat alle stemmingen direct online beschikbaar moeten zijn.
En mocht u uw ei kwijt willen bij de politiek naar aanleiding van bovenstaand stuk, gebruik dan de site van Mail de politiek.
KSTn = Selectie uit recente KamerSTukken.
Bolivia is een redelijk populaire vakantiebestemming, met als trekpleisters een voorraad bergtoppen boven de 6000 meter, de zoutvlakten in Uyuni, de koloniale stad Potosi met zijn oude mijnen (ooit een van hoofdsteden van het Spaanse koloniale imperium) en het beeldschone Sucre met zijn oude architectuur, een Nederlands café en een bijzondere afgraving vol dinosaurusvoetstappen.Wie er nog niet geweest is doet er goed aan er snel heen te gaan, want de dagen van het land lijken geteld.
Zoals we ons in Europa zorgen maken over de inwoners van Ierland die door een referendum Europa in de problemen brengen, zo lijkt Bolivia per referendum uit de atlas te gaan verdwijnen. De Boliviaanse provincie Tarija keerde zich gisteren als vierde departement tegen de nationale eenheid en koos voor (een niet door de centrale regering erkende) autonomie.
Bolivia is in oppervlakte een groot land (25 keer Nederland) met ongeveer tien miljoen inwoners. Het land is verdeeld in negen departementen. Hoewel Sucre de hoofdstad is, gebeurt de politiek in La Paz. En die politiek is nogal wild. Op het centrale plein van La Paz, voor het presidentiële paleis, vonden heel wat leiders de dood tijdens revoluties. Het land kende er een stuk of negentig. De huidige crisis is echter veel meer dan een revolutie waarbij alleen van president wordt gewisseld .
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
