Legitimiteit EU loopt vooral via vertrouwen in nationale instituties

De sleutel tot de legitimiteit  van de Europese Unie ligt bij de nationale instituties, zegt Eelco Harteveld.  Terwijl de rest van Nederland wachtte op een zonnige zomer, beschuldigde Geert Wilders de regering van een Griekse zonnesteek. Het besluit van de verzamelde ministers van financiën van de eurozone (en dus ook van Nederland) om Griekenland het volgende deel van de miljardenlening toe te kennen is bij de PVV-leider niet goed gevallen. Noodsteun aan noodlijdende landen is voor sommige kiezers een zoveelste teken dat ‘Europa’ (in welke vorm dan ook) de ene verkeerde beslissing na de andere maakt. Het lijkt voor de hand te liggen dat onder kiezers die vinden dat de EU er een potje van maakt het vertrouwen in de EU daalt. En dat is ook zo. Maar het verband tussen vermeend gebrekkig functioneren van Brussel en het vertrouwen in de Unie is tamelijk zwak. Het feit dat Wilders’ beschuldiging gericht is aan de Nederlandse regering (en niet aan de gehele Eurogroep) is veelzeggend: het laat zien hoe moeilijk het is ‘Europa’ en Nederland gescheiden te zien. In de EU zijn verantwoordelijkheden gedeeld en besluiten worden vaak  genomen door lidstaten en Europese instellingen samen. Geconfronteerd met zo’n complexe constructie is het moeilijk om een duidelijk oordeel te vellen over die hele unie. Daardoor blijft voor veel Nederlanders (en andere Europeanen) hun eigen land – nog steeds – het referentiepunt. Vertrouwen in hun eigen regering en parlement is een veel betere voorspeller van vertrouwen in de EU dan het oordeel over het functioneren van de Unie. Dit suggereert dat Europeanen hun opvatting over hun eigen land op de EU projecteren – en mogelijk dat vertrouwen in politieke instituties een tamelijk diepgewortelde eigenschap (of zelfs deel van de persoonlijkheid) is.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 18-10-2022

Wetenschappers en archivarissen tegen Europese privacyregels

ACHTERGROND - De onthullingen van klokkenluider Snowden over de ongehinderde toegang van inlichtingendiensten tot alle mogelijke persoonlijke gegevens heeft het Europarlement op scherp gezet bij de aanpassing van de Data Protection Regulation. Kritisch commentaar van wetenschappers en archivarissen zou daardoor wel eens minder aandacht kunnen krijgen. 

De behandeling van de nieuwe richtlijn is vanwege het grote aantal amendementen over de zomer heen getild. In Straatsburg heeft het Europees Parlement (EP) in zijn laatste vergadering nog wel een resolutie aangenomen met scherpe kritiek op PRISM. Het EP wil volledige openheid van de Amerikanen en dreigt de overdracht van persoonlijke gegevens op te schorten. De grote verontwaardiging over de Amerikaanse spionage kan bij de parlementariërs tot een extra kritische houding leiden bij het vernieuwen van de Europese privacy-richtlijn. Ze worden daarbij van twee kanten bestookt met commentaar op het oorspronkelijke voorstel van de Justitiecommissie. Aan de ene kant is er terechte kritiek van burgerrechtenorganisaties die vinden dat het voorstel niet ver genoeg gaat. Aan de andere kant zijn er de internetbedrijven en hun lobbyisten die de vrijhandel in de digitale wereld zo veel mogelijk intact willen laten en die niet gediend zijn van strenge voorwaarden inzake cookies, en de opslag en handel in persoonsgegevens voor commerciële doeleinden.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Europa ruimt reeks problemen op

ACHTERGROND - Onverwachts sloot Europa de afgelopen weken akkoorden over vijf belangrijke problemen. De beloofde versterking van de eurozone is echter weer uitgesteld.

Vlak voor de start van de Europese Raad van 28 en 29 juni trokken de vakministers samen met het Europees Parlement vijf vastgelopen grote projecten los. Meteen daarop bereikten de staatshoofden en regeringsleiders overeenstemming over de aanpak van het volgens hen meest dringende probleem van vandaag: de jeugdwerkloosheid in de zuidelijke EU-landen. Voor het overige was het in Brussel een weinig spectaculaire bijeenkomst.

De vakministers kwamen verrassend tot akkoorden over de eerder omstreden financiering van de EU tot 2020; over het aansprakelijk maken van de beleggers bij toekomstige bankfaillissementen; over een vergroening van de landbouwpolitiek en het uitbreiden van de EU met twee Balkanstaten. Er is dan ook lof voor de ijverige Ieren die afgelopen halfjaar het ministerieel beraad voortreffelijk hebben geleid. Sedert 1 juli is de voorzittershamer van de Raad van Ministers in handen van debutant Litouwen.

Miljarden voor jongeren

Daar waar meer dan een kwart van de jeugd werkloos is, gaat een ‘jongerengarantieplan’ van start. Deze jongeren krijgen binnen vier maanden de keuze uit ofwel een baan, of een stageplaats of verdere opleiding. Daarvoor komt volgend jaar en in 2015 samen ruwweg acht miljard euro Europees geld beschikbaar. Oorspronkelijk was voor de periode 2014 – 2020 hiervoor zes miljard uitgetrokken.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Ingo Meironke (cc)

Kroatië nieuwste lid EU

ACHTERGROND - Vandaag treedt Kroatië officieel toe tot de EU, wat het totaal aantal lidstaten op 28 brengt. Hoe staat het nieuwste EU-land er economisch en sociaal gezien eigenlijk voor?

Het 28e EU-land heeft 4,4 miljoen inwoners. Mannen worden er gemiddeld 73.9 jaar oud, vrouwen 80.4 jaar. Daarmee liggen ze net onder het EU-28 gemiddelde: in de 28 EU-lidstaten worden mannen gemiddeld 77.4 en vrouwen 83.2 jaar. Kroatië is een stuk minder dichtbevolkt dan de EU gemiddeld is: 77.8 inwoners per vierkante kilometer in de nieuwste lidstaat, tegen 116.3 inwoners per vierkante kilometer in de hele EU.

Dat blijkt uit cijfers die Eurostat (pdf) vorige week publiceerde.

Economisch gezien blijft Kroatië nog behoorlijk achter bij het EU-27 gemiddelde. Het BBP per hoofd, dat is berekend met de Purchasing Power Standard (PPS), in Kroatië blijft ver achter bij het EU-27 gemiddelde en is minder dan de helft van het Nederlandse getal.

Ook de werkloosheid ligt er hoger, met name de jeugdwerkloosheid is er zorgwekkend. Met een percentage van 51.8 lijken er in Kroatië Spaanse/Portugese taferelen aan de hand te zijn. Om met een positieve noot te eindigen: de inflatie in Kroatië was in mei 2013 maar een fractie hoger dan in de EU-27. Kroatië deed het daarmee een stuk beter dan Nederland, waar de inflatie op dat moment op 3,1 procent lag.

Foto: Sébastien Bertrand (cc)

What is wrong with the European Commission?

ANALYSE - The authority of the European Commission is waning. Why?

The European Commission, a crucial EU institution, is beset with difficulties. It is popular with neither governments nor voters. Twenty years ago, many people looked to the Commission to set the EU’s agenda and take the lead in managing crises. But few people expect the Commission to play that role today.

Ever since the time when Jacques Delors ran the Commission (1985 to 1995), its authority vis-à-vis EU governments has been waning. The member-states – and especially the big ones – have sought to constrain an institution that they consider over-mighty.

The Lisbon treaty, in force since 2009, created two important institutional innovations: the permanent president of the European Council, a post now occupied by Herman Van Rompuy; and the European External Action Service (EEAS), a body now led by Catherine Ashton. Both of these carry out some tasks that the Commission used to do and have contributed to its sense of insecurity.

Focus on technical role

Paradoxically, the euro crisis has led to the Commission gaining unprecedented formal powers – on the surveillance of national economic policies – but further eroded its standing and credibility. National governments have provided the money for helping countries in trouble, so they set the terms for bail-outs. The Commission has had to leave the high politics to the European Council, and often to a few key governments, while focusing on its subordinate though important technical role.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: 9/11 Photos (cc)

The missed opportunity of avoiding PRISM

ANALYSE - Once upon a time, in a pre-9/11 world, the European Parliament was about to take the privacy rights of their citizens seriously. Now PRISM is only a problem for Europeans because our governments did not implement the policies they themselves proposed in July 2001.

On July 11th 2001 the European Parliament published a report on the Echelon spy network and the implications for European citizens and businesses. Speculations about the existence of this network of Great Britain-and-her-former-colonies had been going on for years but it took until 1999 for a journalist to publish a report that moved the subject out of the tinfoil-hat- zone. The report of the EU Parliament contains very practical and sensible proposals, but because of events two months later across the Atlantic, they have never been implemented. Or even discussed further.

Under the heading “Measures to encourage self-protection by citizens and enterprises” it lists several concrete proposals for improving data security and confidentiality of communications for EU citizens. The document calls on Parliament to inform citizens about the existence of Echelon and the implications for their privacy. This information must be ‘accompanied by practical assistance in designing and implementing comprehensive protection measures, including the security of information technology.’

Foto: Kroatische vlag. Foto Websi, Pixabay.com

Kroatië als voorbeeld

ELDERS - Kroatië is vanaf maandag lid van de Europese Unie. Een voorbeeld voor andere Balkanlanden?

De grenzen van de Europese Unie worden op 1 juli weer verlegd als Kroatië als 28e land toetreedt. De Kroaten zelf zijn inmiddels wat minder enthousiast dan bij het begin van de onderhandelingen tien jaar geleden. Bij een referendum vorig jaar stemde 66 procent voor het lidmaatschap. Tegenstanders zijn vooral te vinden in nationalistische kringen die de veroordeling van de Kroatische generaal Gotovina aangrepen voor anti-EU demonstraties twee jaar geleden. De EU had uitlevering van de generaal aan het Joegoslavië-tribunaal als voorwaarde gesteld voor verdere onderhandelingen.

Nu is er vooral onverschilligheid volgens de krant Novi List. Bij de verkiezingen voor de Kroatische leden van het Europarlement op 14 april van dit jaar kwam nauwelijks 20 procent van de kiezers opdagen. Verder wordt gevreesd wordt dat het strenge bezuinigingsbeleid dat de Europese Unie op dit moment voert ook ten koste zal gaan van het welzijn van nieuwe EU-burgers in Kroatië. Ondanks het geld dat in Brussel ligt te wachten. 

Maar we kunnen ook niet terug, zegt Novi List. Toen tien jaar geleden de onderhandelingen van start gingen was de hoop vooral gericht op een fatsoenlijke rechtsstaat die dankzij de toetredingscriteria van de EU bereikt zou kunnen worden. En die zou er nu moeten zijn na de extra strenge keuringen waaraan het land jarenlang onderworpen is geweest na de slechte ervaringen met een te snelle besluitvorming over Roemenië en Bulgarije in 2007.  Het laatste voortgangsrapport  van maart dit jaar was voor de Europese Commissie voldoende om groen licht te geven.  Er zullen altijd wel twijfels blijven, maar die zijn er ook nog ten aanzien van Hongarije dat al bijna tien jaar lid is, om een voorbeeld te noemen.  Kroatië en de Europese ambtenaren hebben toch hard gewerkt als je op dit lijstje af mag gaan.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Auswandern Malaysia (cc)

Voedsel in Nederland goedkoop in Europees perspectief

DATA - In Nederland kunnen we in vergelijking met andere Europese landen redelijk goedkoop melk, kaas, eieren, brood en alcohol kopen. Alleen voor tabak en vlees betalen we meer dan het EU-gemiddelde.

Voor een boodschappenmandje met eten en niet-alcoholische dranken betaal je in het ene Europese land bijna twee keer zoveel als in het andere, blijkt uit cijfers die Eurostat (pdf) afgelopen weekend publiceerde. In Denemarken betaalden consumenten voor voedsel en niet-alcoholische dranken 143 procent van het Europees gemiddelde, in Litouwen 77 procent.

De grootste prijsverschillen tussen landen zijn te vinden bij tabak. Rokers betalen in Hongarije (52%), Litouwen (55%) en Bulgarije (57%) veel minder voor pakje sigaretten dan rokers in Noorwegen (270%), Ierland (199%) en het Verenigd Koninkrijk (194%). Nederland staat op nummer 9 van duurste landen voor tabakgebruikers, met 108 procent.

In onderstaande grafiek is de gemiddelde prijs voor een product in de 27 EU-landen op 100 procent gezet. De prijzen voor de betreffende producten zijn per land in verhouding gezet tot die gemiddelde EU-prijs.

Nederlanders zijn goedkoper uit dan het EU-gemiddelde als het gaat om brood en ontbijtwaren, melk, kaas, eieren en alcohol. Zoals gezegd zijn rokers en vleeseters hier wel duurder uit. Dat laatste is wel belangrijk: vlees is een van de grootste kostenposten voor huishoudens als het om de uitgaven voor voedsel gaat. Gemiddeld wordt 25 procent van het geld dat naar eten gaat, uitgegeven aan vleeswaren.

Foto: United Nations Photo (cc)

Veel Syrische vluchtelingen in Europa

DATA - In de 27 EU-landen zijn in 2012 20.000 meer vluchtelingen toegelaten dan het jaar ervoor. Syrië is in de EU het grootste herkomstland van vluchtelingen.

De 27 landen van de EU hebben in 2012 ruim 100.000 asielzoekers status verleend. In 2011 lag dat aantal nog op 84.000. In 2012 waren Syrië (18.700/18%), Afghanistan (13.500/13%) en Somalië (8100/8%) de grootste herkomstlanden van toegelaten vluchtelingen. Dat blijkt uit cijfers die Eurostat (pdf) deze week vrijgaf.

Bijna tweederde van alle toegelaten vluchtelingen hebben status gekregen in vier verschillende EU-landen. Duitsland liet met 22.200 de meeste vluchtelingen toe, gevolgd door Zweden (15.300), het Verenigd Koninkrijk (14.600) en Frankrijk (14.300). Als je het aantal positieve beslissingen bekijkt per miljoen inwoners, zijn Oostenrijk (710), Zwitserland (575), Liechtenstein (550) en België (530) de grootste ontvangers.

Nederland geen definitieve cijfers

Nederland gaf in 2012 nog geen 6000 asielzoekers status, maar Eurostat maakt de aantekening dat de Nederlandse cijfers nog niet definitief zijn. De IND is al jaren bezig over te gaan op een nieuw registratiesysteem, waardoor definitieve cijfers over het aantal toegekende aanvragen moeilijk te geven zijn.

In Nederland is de top-3 van herkomstlanden overigens anders dan in Europa. De meeste toegelaten vluchtelingen zijn afkomstig uit Irak (1260), Somalië (1060) en Afghanistan (705).

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende