Wat doen de Schotten bij een Brexit?

Het Verenigd Koninkrijk is in de ban van een mogelijke uittreding uit de EU. Een Brexit brengt ook de onafhankelijkheid van Schotland weer op de agenda. Volgens een recent opinieonderzoek zijn de meeste Schotten voor onafhankelijkheid als in het komende referendum wordt gekozen voor het beëindigen van het lidmaatschap van de Europese Unie. Anders dan in de rest van het Verenigd Koninkrijk is Schotland overwegend pro-EU. Als een meerderheid van de kiezers in Engeland, Wales en Noord-Ierland dus voor een Brexit stemt zal er naar verwachting in Schotland een beweging op gang komen voor een nieuw referendum over de onafhankelijkheid van het land. En dan zal er wel een meerderheid zijn van 54% voor onafhankelijkheid, zo laat het onderzoek zien. In 2014 stemde nog 55,3% tegen onafhankelijkheid. De vertegenwoordiger van de Schotse Nationale Partij (SNP) is verheugd over de resultaten van het onderzoek die blijvende steun voor zijn partij laten zien. Maar misschien hoeft er niet eens een tweede onafhankelijkheidsreferendum te komen na een Brexit, zegt EU expert Professor Sionaidh Douglas-Scott.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Portugal: linkse regering krijgt centrum-rechtse president

ELDERS - De Portugese kiezers hebben de nieuwe linkse minderheidsregering van de socialist António Costa met de nieuwe president een centrum-rechtse toezichthouder gegeven.

Met 52% van de stemmen is het pleit al in de eerste ronde beslist. Portugal krijgt Marcelo Rebelo de Sousa als nieuwe president. Hij hield al bij de verkiezingen afgelopen zondag al zijn concurrenten op grote afstand. Rebelo de Sousa (67),  voorheen leider van de (rechtse) Sociaal-Democratische Partij, is een bekend televisiecommentator. Anders dan zijn voorganger Anibal Cavaco Silva, die de nieuwe regering met moeite gedoogde, heeft hij zich onmiddellijk bereid getoond samen te werken met de socialisten van Costa. “Het is tijd om de bladzijde om te slaan en rust te brengen in het economische, sociale en politieke landschap,” zei hij direct na zijn verkiezing. Dat wordt dus een kwestie van “cohabitatie”, zoals we dat ook wel in Frankrijk gezien hebben: een president en een premier van verschillende politieke richtingen. Ook in Portugal heeft de president bepaald geen louter ceremoniële functie. Op de valreep blokkeerde vertrekkend president Cavaco Silva deze week een wet die adoptie door homoparen mogelijk moet maken.

Het is de vraag of premier Costa erg ongelukkig is met deze gedwongen samenwoning. Zijn regering is in het parlement afhankelijk van het Linkse Blok en een coalitie van communisten en groenen. Costa wil graag een links anti-bezuinigingsbeleid voeren, maar hij wil ook geen ruzie met zijn collega’s in de EU. Dus zal er nogal eens geschipperd moeten worden. Rebelo de Sousa heeft de macht om in te grijpen als het misgaat. Hij kan ook nieuwe verkiezingen uitschrijven. Costa zal dat zijn linkse partners zeker laten weten als ze niet willen meewerken met zijn beleid.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Adam Smok (cc)

Polen doet pijn in Europa

ELDERS - In het Europese Parlement verdedigde de nieuwe Poolse premier Beate Szydlo dinsdag enkele omstreden besluiten van haar regering: “Poolse burgers hebben voor ons programma gekozen en wij voeren het uit met respect voor de grondwet en de Europese verdragen.” Maar die nieuwe wetgeving staat volgens velen haaks op Europese waarden en het regeringsprogramma spoort ook niet met het huidige economische beleid van de EU.

Niets aan de hand. En overigens zijn het onze eigen zaken. Dat was ongeveer de boodschap die Szydlo voor Europa had in antwoord op de zorgen van de Commissie over de ingrepen van de nieuwe Poolse regering bij het Grondwettelijk Hof en de publieke omroep. De balans moest hersteld worden, zei Szydlo, verwijzend naar de macht van het Burgerplatform in de vorige regeringsperiode. Het is allemaal politiek. De staatsmedia werden volgens Kaczynski, leider van de regeringspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) gedomineerd door ‘de ergste soort Polen’. PiS-stemmers werden weggezet als abnormalen en fascisten of uitgelachen als ‘geitenwollen baretten’, naar de kledingstijl van activistische aartsconservatieve oude dametjes. De vorige regering heeft vlak voor de verkiezingen ook zelf nog geprobeerd de samenstelling van het Grondwettelijk Hof in haar voordeel te veranderen. Polen heeft over de nieuwe regels voor het Hof overigens op eigen initiatief advies gevraagd aan een Commissie van de Raad van Europa die is ingesteld om voormalige communistische landen te begeleiden bij de overgang naar een democratische rechtsstaat.

Foto: www.GlynLowe.com (cc)

Nederlandse ministeries betalen indirect mee aan lobby bedrijven in Brussel

DATA - De Nederlandse ministeries hebben in 2014 gezamenlijk minimaal €400 miljoen betaald aan bedrijven die geregistreerd staan in het lobbyregister van de EU. Dus kan je gerust zeggen dat de overheid meebetaalt aan de lobbycratie.

Bedrijven voeren een lobby in Brussel uit eigenbelang. Ze geven veel geld uit om hun markt of hun prijzen te beschermen. Dat betekent dus bijvoorbeeld ook zorgen dat er wetten komen die in de toekomst geld kunnen opleveren. Bijvoorbeeld een afluisterwet waardoor de overheid meer gaat uitgeven aan ICT.

De lobby kost de overheid indirect dus op twee manieren geld. Enerzijds geven ze teveel uit aan die bedrijven omdat die de kosten van de lobby doorbelasten in de prijs die ze vragen voor diensten en producten. Anderzijds zorgt de lobby er dus voor dat de uitgaven aan die bedrijven sowieso hoger zijn dan wanneer ze niet voor hun belang waren opgekomen.

Natuurlijk is dit een erg indirecte relatie. Maar toch, als je inkoopmanager bent en je moet belastingcenten uitgeven, hoe verantwoord is het dan als je dat geeft aan een bedrijf dat in essentie te duur is en niet noodzakelijk voor jouw belangen opkomt?
Wordt daar überhaupt over nagedacht bij de inkoop?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Truthout.org (cc)

Wat doen populisten beter – of niet?

OPINIE - De politieke overeenkomsten in de verschillende landen zijn boeiend. Wat hebben de populisten  Trump, Le Pen en Wilders gemeen? Huffington zag Trump als theater, maar is daarvan genezen. Le Pen doet het goed, maar de macht is buiten haar bereik.
Zijn de vluchtelingen het probleem? Of dekt het iets anders af? En waarom lijkt de gevestigde politiek geen antwoord te hebben op de vragen van de kiezers?

Nationaal sentiment

In de V.S. zien we Donald Trump bekende kreten slaken: geen moslim meer toelaten, voordat we hebben uitgevonden “what the hell is going on”. De stelling roept juridische vragen op over de grondwettelijkheid. Wat Trump doet lijkt spontaniteit van een lompe miljonair, maar het is misschien veel doordachter. Huffington zag Trump vooral als vertier, maar komt daarvan terug.

Marine le Pen verpakt haar teleurstelling na zondag j.l.: het gaat niet langer om links en rechts, maar om mondialisten en patriotten. Dat is haar beeld van een nieuwe tegenstelling. De strategie van de overige partijen om het Front National te neutraliseren was effectief, maar de stemmenwinst voorspelt toch een presidentschap.

Haar politieke vriend, Geert Wilders, zit in een soortgelijke positie: niemand wil politiek met hem samenwerken, maar de PVV staat hoog in de peilingen. Hoe het land geregeerd moet worden met deze krachtsverhoudingen in de peilingen, is niet helder. Niemand ziet een coalitie voor zich onder leiding van premier Wilders.

Foto: Henry Burrows (cc)

Stoere taal

COLUMN - Nederland wordt komend halfjaar voorzitter van de EU, en om dat heuglijke feit te markeren riep Mark Rutte op een internationale persconferentie parmantig: ‘Dat ding moet dicht!’ Hij had ’t over de grens tussen Turkije en Syrië, of wellicht over die tussen Turkije en Griekenland (niemand die precies weet tot hoever de EU zich momenteel uitstrekt).

Alsof een grens niet een denkbeeldige streep is met vage bakens her en der, gemarkeerd door weinig meer dan borden, kronkelpaadjes, rivieren en soms een zee. Rutte suggereerde dat een grens concreet, tastbaar en fysiek is: een ferme streep in het zand, een onoverkomelijk obstakel in het landschap. Een poort die je met donderend geratel kunt laten zakken, een hoge muur met slechts een enkele, liefst zwaarbewapende doorgang.

Een minister-president die de lijnen op de Bosatlas voor tastbare werkelijkheid verslijt.

Wat doen we nou toch nodeloos moeilijk, suggereert Rutte met z’n stoere het-is-alleen-een-kwestie-van-doorpakken-taal: overal waar zo’n lijn loopt, kan de zaak toch gewoon ‘dicht’ worden gezet? Handen even uit de mouwen, klusje van niks. Alsof het een kwestie is van al getrokken lijnen in de Bosatlas even wat aandikken, met je zwarte viltstift in de hand. Alsof een ettelijke honderden kilometers lange grens een simplistisch ‘ding’ is, iets dat je aan dan wel uit kunt zetten.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Maidan from the top. foto: flickr.com

EU-associatieakkoord verdeelt Oekraïne

ACHTERGROND - GeenPeil suggereert dat het verdrag van de EU met Oekraïne niet in het belang van Nederland is. Hans van Zon betwijfelt na lezing van het verdrag of Oekraïne zelf wel zoveel voordeel heeft bij het akkoord. Het land wordt gedegradeerd tot een EU-protectoraat en het principe van gedeelde veiligheid wordt met dit verdrag opgegeven.

De bedoeling van het associatieakkoord is om Oekraïne naar de EU te laten groeien, zonder de belofte van EU-lidmaatschap. Oekraïne wordt in de interne EU-markt geïntegreerd, niet alleen door handelsbarrières te slechten, maar ook door overname van EU-wetgeving (artikel 56).

Alhoewel er hier en daar referenties zijn naar milieu standaarden en collectieve onderhandelingen is het vooral een verdrag dat een markt-fundamentalistisch Utopia in Oekraïne mogelijk moet maken. Het is niet een Zweeds of Duits model dat zich in het akkoord manifesteert, maar een ideaaltypische liberale markteconomie.

Oekraïne verplicht zich prijssubsidies en staatssteun voor ondernemingen, ook staatsondernemingen (artikel 258), op te geven. Het land verplicht zich tot volledige openstelling voor kapitaalsstromen, ook voor nieuwe financiële producten zoals derivaten. Het betekent dat Oekraïne zich blootstelt aan grote risico’s als volatiele kapitaalsstromen plotseling het land zouden verlaten, zoals nu in veel ontwikkelingslanden gebeurd.

Foto: Jean Huber, Un dîner de philosophes, ca. 1772 copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Parijs, Europa

COLUMN - Parijs is méér dan de hoofdstad van Frankrijk. Het is de stad waar in de achttiende eeuw de ideeën van de Verlichting werden geconcipieerd en in de praktijk gebracht. Het is de basis waarvandaan Napoleon deze ideeën exporteerde, onder andere naar Egypte. Het is een plaats met een spreekwoordelijk losse seksuele moraal. Het is de belichaming van een land dat, trots op zijn laïcité, religieuze symbolen in het openbaar onderwijs verbiedt. Het biedt ruimte aan de meest vrije pers ter wereld.

Parijs is, tot slot, de plek waar de coördinatie plaatsvindt van militaire operaties in islamitische landen als Libië, Mali en Syrië. Dat is niet van vandaag of gisteren: het assertieve contraterrorismebeleid is ontworpen na de metro-aanslagen van ’95. Parijs staat hoog op de lijst van steden waaraan jihadisten een hekel hebben. Het is de hoofdstad van een militair actieve staat met een traditie van secularisme en Verlichting.

Niet alle West-Europese landen zijn even militair actief in de islamitische wereld, maar ze delen wel allemaal de normen van Verlichtingsdenken en secularisme. In die zin is de aanval op Parijs een aanval op ons allemaal. We zullen er nog meer gaan meemaken. Doodsimpel omdat Europa een logisch militair doelwit is.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende