ELDERS - De Portugese kiezers hebben de nieuwe linkse minderheidsregering van de socialist António Costa met de nieuwe president een centrum-rechtse toezichthouder gegeven.
Met 52% van de stemmen is het pleit al in de eerste ronde beslist. Portugal krijgt Marcelo Rebelo de Sousa als nieuwe president. Hij hield al bij de verkiezingen afgelopen zondag al zijn concurrenten op grote afstand. Rebelo de Sousa (67), voorheen leider van de (rechtse) Sociaal-Democratische Partij, is een bekend televisiecommentator. Anders dan zijn voorganger Anibal Cavaco Silva, die de nieuwe regering met moeite gedoogde, heeft hij zich onmiddellijk bereid getoond samen te werken met de socialisten van Costa. “Het is tijd om de bladzijde om te slaan en rust te brengen in het economische, sociale en politieke landschap,” zei hij direct na zijn verkiezing. Dat wordt dus een kwestie van “cohabitatie”, zoals we dat ook wel in Frankrijk gezien hebben: een president en een premier van verschillende politieke richtingen. Ook in Portugal heeft de president bepaald geen louter ceremoniële functie. Op de valreep blokkeerde vertrekkend president Cavaco Silva deze week een wet die adoptie door homoparen mogelijk moet maken.
Het is de vraag of premier Costa erg ongelukkig is met deze gedwongen samenwoning. Zijn regering is in het parlement afhankelijk van het Linkse Blok en een coalitie van communisten en groenen. Costa wil graag een links anti-bezuinigingsbeleid voeren, maar hij wil ook geen ruzie met zijn collega’s in de EU. Dus zal er nogal eens geschipperd moeten worden. Rebelo de Sousa heeft de macht om in te grijpen als het misgaat. Hij kan ook nieuwe verkiezingen uitschrijven. Costa zal dat zijn linkse partners zeker laten weten als ze niet willen meewerken met zijn beleid.
The Guardian noteerde gematigd positieve en optimistische reacties op de verkiezing van Rebelo de Sousa. Verschillende mensen wijzen er op dat zijn status als tv-personality hem duidelijk heeft geholpen en dat hij zich nu nog moet bewijzen als staatsman. De meesten zijn blij dat ze verlost zijn van de conservatief Cavaco Silva die al tien jaar aan de macht was.
Het Linkse Blok dat nauwe banden onderhoudt met Podemos in Spanje trok met Europarlementslid Marisa Matias als kandidaat veel vrouwelijke kiezers. De nieuwe partij wordt ook geleid door een vrouw: Catarina Martins. De partij gedoogt de socialistische minderheidsregering, maar heeft zelf een veel radicaler programma, net als de coalitie van de communisten en groenen. Zij zullen het dan ook de komende tijd het moeilijkst krijgen met de nieuwe president.
De eerste schermutselingen met de EU over de hervorming van de Portugese economie hebben zich deze week al aangekondigd. De Europese Commissie zet vraagtekens bij de begroting die regering van Costa voor dit jaar voor ogen heeft. Volgens Brussel ontstaat er een te groot gat en moet er toch steviger bezuinigd worden dan de nieuwe regering van plan is. Het gaat dan onder andere over het terugdraaien van bezuinigingen op ambtenarensalarissen en het verlagen van het BTW-tarief voor restaurants. Aan de andere kant heeft een grote vakbondsorganisatie van overheidspersoneel voor vandaag een eerste staking uitgeroepen omdat het terugdraaien van de bezuinigingen te traag zou gaan. Ze eisen onder meer een 35-urige werkweek.
De EU zal in elk geval de druk op de ketel willen houden, ook met het oog op wat er bij de buren gebeurt. De kansen op een linkse regering in Spanje zijn gestegen nu de conservatief Rajoy er niet in geslaagd is een grote coalitie met de socialisten te vormen en Pablo Iglesias van Podemos zich bereid heeft getoond met de socialisten te onderhandelen. De koning heeft beide nieuwe partijen, Podemos en Cuidadanos, samen met de twee grootste partijen uitgenodigd voor overleg. De manier waarop de partijen over elkaar spreken in het openbaar geeft weinig hoop op een spoedige oplossing.
Mocht ook in Spanje een linkse regering komen dan betekent dat een extra uitdaging voor het straffe financieel-economische beleid dat de EU tot nu toe heeft gevoerd om uit de crisis te komen en dat onder de bevolking van de zuidelijke lidstaten zoveel onrust heeft veroorzaakt. Met het effect dat links daar flink gegroeid is. De Portugezen, Spanjaarden en Grieken die voor verandering gekozen hebben mogen hopen dat de regeringswisselingen op den duur ook zullen leiden tot een andere koers in Brussel.
Reacties (10)
Nederland en Duitsland hebben ook een links-rechtse regering die moet schipperen, het kan dus wel. Alles zal er van afhangen of dat ze gezamenlijk een gezond financieel beleid kunnen opzetten en niet terugvallen naar de omstandigheden die de laatste linkse regeringen in Portugal en Spanje hebben achtergelaten. Lastiger dan bij ons omdat er hier ook communisten en extreem links bij zit, ze hadden beter een echte links-rechtse coalitie kunnen vormen.
De vorige keer heeft de EU met de Euro het allemaal ternauwernood overleeft met alleen Griekenland als chronische patient. Weer 2 landen erbij en dat hebben we een nieuwe schuldencrisis, het lijkt mij zeer sterk dat de EU die overleeft. Merkel kan simpelweg geen 3 Griekenlanden meer overeind houden.
@1:
Grappig:
Jij leeft blijkbaar in de veronderstelling dat de PvdA (nog steeds) links is ;-)
Of dat de Duitse SPD links is!
@3: Nee natuurlijk, maar wat heeft de SPD er nu weer mee te maken?
@1:“Alles zal er van afhangen of dat ze gezamenlijk een gezond financieel beleid kunnen opzetten en niet terugvallen naar de omstandigheden die de laatste linkse regeringen in Portugal en Spanje hebben achtergelaten.”
Prachtig hoe dat linkse potverteren er weer ingeslopen wordt. Beide landen hebben juist jaren van rechtse regeringen achter de rug en kampen daardoor nu met torenhoge werkloosheid en grootschalige armoede. De omstandigheden waarin de rechtse regeringen de landen nu overlaten aan linkse opvolgers zijn onhoudbaar genoeg. Er moet flink geïnvesteerd worden om de ergste nood te lenigen, maar er is geen geld.
@5: In beide landen hebben rechtse regeringen het ná het begin van de crisis overgenomen van linkse regeringen, in 2011. De werkloosheid ligt nu op hetzelfde niveau als waar de rechtse regeringen in beide landen begonnen, met als belangrijkste verschil dat de trend nu dalende is.
Dus als je perse de crisis wil koppelen aan de politieke kleur van de regering, dan heeft Redoutable hier de cijfers aan zijn kant.
In werkelijkheid is de bandbreedte voor alternatief beleid erg smal, met snel verslechterende overheidsfinanciën.
@6: De werkeloosheid is gelijk, maar de armoede is veel groter, dus Redoutable heeft de cijfers aan zijn kant?
@7: En die armoede, dat blijkt uit?
Jij koppelt de torenhoge werkloosheid aan de ‘jaren’ van rechtse regeringen, maar die werkloosheid was onder linkse regeringen al even hoog.
Ik dacht dat jij we zou weten dat de rechtse regeringen in Spanje en Portugal aan de macht zijn gekomen na het begin van de crisis, en na de eerste bezuinigingspakketten.
Er is op dit moment helaas niet zoveel bewijs dat linkse regeringen het significant beter doen in de Eurocrisis dan rechtse regeringen. En ook niet voor andersom.
@8:
In nederland letten linkse regeringen een stuk beter op de portemonnee dan rechtse regeringen.
Met name de kabinetten onder Van Agt lieten het geld rollen.
Het lek werd pas gedempt toen Wim Kok minister van Financiën werd.
@8: Vanuit welk standpunt kijk je naar het “beter doen”: vanuit het welzijn van de meerderheid van de bevolking of vanuit de standaardcijfers voor het BNP, de import, export en de winsten die neoliberalen doorslaggevend vinden?