Leidt Zweden Europa naar rechts?

Het nieuwe jaar start met een nieuwe voorzitter van de EU. Zweden neemt het stokje over van Tsjechië. De vraag is nu of de nieuwe, door extreemrechts gedoogde Zweedse regering, geen belemmeringen gaat opwerpen voor diverse Brusselse dossiers. De leider van de gedoogpartij Zweden Democraten (SD) Jimmie Åkesson heeft zich bij de verkiezingen en de vorming van de nieuwe regering voor zijn doen nogal gematigd opgesteld. Maar wat betreft de rol van zijn land in de EU is het oude scepticisme nog niet verdwenen: 'Wij geloven in samenwerking … maar we moeten af van het bijna manische idee dat [Brussel] zich meer en meer zou moeten bemoeien met de politiek van de lidstaten,' zei hij aan de vooravond van het Zweedse EU-voorzitterschap. Premier Ulf Kristersson (van de centrum-rechtse Moderaterna) is optimistisch. Hij presenteerde zijn programma voor het komende half jaar onder de koppen: veiligheid, veerkracht, welvaart en democratische waarden en de rechtsstaat. Het moeilijkste dossier is en blijft dat over een nieuw Migratiepact. In Brussel hoopt men dit nog voor de volgende Europese verkiezingen in 2024 af te kunnen ronden. Maar er zou met Zweden wel eens een half jaar verloren kunnen gaan. De standpunten van de SD hebben de diplomaten er niet optimistischer op gemaakt. Zij beschouwen het migratiepact als een van de meest complexe dossiers van het blok. 'Als het vroeger ingewikkeld was, lijkt het nu onmogelijk', zei een diplomaat uit Midden-Europa die het dossier op de voet volgt. Matilda Ernkrans van de Zweedes Sociaaldemocraten, nu in de oppositie, mist migratie als prioriteit voor de voorzittersrol van Zweden in de EU. Kristersson sloeg terug en suggereerde dat de sociaal-democraten "geobsedeerd" waren door SD. Hij pleitte voor meer aandacht voor eenheid in de EU en minder voor binnenlandspolitiek gekibbel.Een pleidooi dat het waard is om te herhalen als Kristersson straks met zijn collega-regeringsleiders in Brussel aan tafel zit om de eenheid in Europa te smeden. NAVO-lidmaatschap Een hoogtepunt voor de nieuwe Zweedse regering wordt de aansluiting bij de NAVO, samen met buurland Finland. Na de inval van Rusland in Oekraïne en de verhoogde spanningen in de regio hebben beide landen op de vorige NAVO-conferentie in Madrid de wens te kennen gegeven lid te worden. Die wens is in principe door een overgrote meerderheid van de lidstaten gehonoreerd. Alleen Turkije maakte bezwaren. President Erdogan ziet hier een kans om in Zweden wonende politieke tegenstanders uit te schakelen door aan het Zweedse lidmaatschap de voorwaarde te stellen dat een aantal van hen aan Turkije wordt uitgeleverd. De Turken die in Zweden asiel hebben gevraagd, aanhangers van Erdogans vijand, de Gülenbeweging, en vooral veel Koerden, hopen op bescherming van de Zweedse rechtsstaat. Vorige week besliste het Zweedse Hooggerechtshof dat Bülent Kenesh, hoofdredacteur van Today's Zaman niet mag worden uitgeleverd. Kenesh is een van de mensen die Erdogan naar Turkije wil halen omdat hij betrokken zou zijn geweest bij de opstand tegen zijn regime in juli 2016. Kenesh zegt blij te zijn met het vonnis, maar is wat minder gelukkig met de tekst van de rechter waarin staat dat hij verdacht wordt van misdaden. 'Ik heb helemaal geen misdaad begaan. Deze beschuldigingen zijn volledig verzonnen door het Erdogan-regime.' In Ankara meldden de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Tobias Billstrom en zijn Turkse collega Mevlut Cavasoglu vorige week vooruitgang in de besprekingen. Billstrom verklaarde begrip te hebben voor de strijd van de Turkse regering tegen het terrorisme. 'Zweden wil Turkije volledig tegemoetkomen', kopte de regeringsgetrouwe Turkse krant Daily Sabah. Om er verderop aan toe te voegen 'zo lang het in overeenstemming is met de Zweedse grondwet'. Een niet onbelangrijk detail zoals ook blijkt uit de uitspraak van de Hoge Raad. Die heeft overigens niet voorkomen dat Zweden inmiddels wel drie andere Turken uitgeleverd, waaronder een lid van de Koerdische PKK. Een goed begin, volgens de Turken, maar het is voor Erdogan nog lang niet genoeg. Billstrom verzekerde zijn Turkse ambtgenoot dat een wetswijziging die per 1 januari ingaat meer ruimte biedt om tegemoet te komen aan de Turkse eisen inzake terrorismebestrijding. Een duidelijk dreigement aan de in Zweden woonachtige Koerden van de PKK die nog steeds op de Europese lijst van terroristische groepen staat. NAVO-secretaris Stoltenberg hoopt dat alles voor de volgende conferentie van alle lidstaten in de zomer van 2023 geregeld is. [foto: links Kristersson, rechts Stoltenberg]

Foto: International Monetary Fund (cc)

IMF dringt aan op loslaten brexit-deadline

ELDERS - Wie dacht nu eindelijk van dat gedoe met de Britten af te zijn vergist zich.

Elf maanden was volgens de Britse premier Boris Johnson genoeg om de nieuwe verhouding tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk in een handelsakkoord te regelen. Het Britse parlement stemde er met een ruime conservatieve meerderheid na de verkiezingen graag mee in. Nu is er bijna drie maanden na de officiële datum van uittreding nog niets in zicht dat op overeenstemming lijkt. Volgende week zetten Michel Barnier (EU) en David Frost (VK), de onderhandelingen voort via een videoverbinding. Beide zijn getroffen door het coronavirus, maar inmiddels hersteld. Boris Johnson, die er naar nu gebleken is heel wat erger aan toe was,  is ook weer aan de beterende hand na zijn verblijf op de IC, maar moet nog aansterken.

De twijfels aan EU-zijde over de haalbaarheid van een akkoord voor het einde van het jaar zijn er door de coronacrisis niet minder op geworden. Het hoofd van het IMF, Kristalina Georgieva, dringt nu aan op uitstel. ‘Laten we het niet moeilijker maken dan het al is,’ zei ze. Het coronavirus levert al zoveel onzekerheden op, brexit-spanningen daarbovenop kunnen alleen maar leiden tot meer economische ellende. Een besluit om de geplande datum van 31 december voor een akkoord los te laten zou heel wat verlichting kunnen geven. Een dergelijk besluit zou volgens de  afspraken uiterlijk eind juni genomen moeten worden. De Britse regering wil er echter nog steeds niet aan. Zonder akkoord of uitstel van de onderhandelingen volgt op op 1 januari 2021 onverbiddelijk een ‘harde brexit’.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour | Nederland, Italië en de belastingen

Sergio Fabbrini, hoogleraar politieke wetenschappen en internationale betrekkingen te Rome, thans gast aan de Kennedy School of Government van de Harvard University in de Verenigde Staten, reageert op de starre houding van Nederland inzake de financiële hulp aan zijn land.

Zijn grief is dat de EU/Eurozone wel een monetaire politiek voert die landen kan dwingen in te grijpen in de staatsfinanciën, maar dat, als het om belastingen gaat, de lidstaten blijven vasthouden aan hun absolute soevereiniteit, Nederland voorop.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Kamp Moria op slot

ELDERS - Griekenland vreest de ’tikkende tijdbom’ op Lesbos. Op veel steun uit de andere EU-lidstaten hoeft het land niet te rekenen.

De Griekse autoriteiten hebben het overbevolkte vluchtelingenkamp Moria op het eiland Lesbos vrijwel volledig afgesloten uit vrees voor de uitbraak van een corona-virus epidemie. Hulporganisaties werken grotendeels van buiten het kamp. De 18.000 bewoners van Moria kunnen onmogelijk voldoen aan de regels van hygiëne en sociale afstand. Er is één douche op 500 mensen en 160 mensen delen een toilet. Honderden mensen staan per dag soms uren in de rij bij de voedseluitgifte. Om enige verlichting te brengen in de situatie heeft Oostenrijk gisteren 181 containers toegezegd voor de vluchtelingencentra.

Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Ierland, Portugal, Litouwen, Kroatië en Zwitserland hadden eerder al toegezegd om in totaal 1600 onbegeleide kinderen op te nemen. Unicef telde meer 5.463 onbegeleide kinderen, waarvan er 1.752 in overbevolkte opvangkampen zitten. Het zijn voor het merendeel jongens tussen de 14 en 18 jaar en ze komen uit Afghanistan, Pakistan en Syrië. Volgende week vertrekken de eerste elf kinderen naar Luxemburg, vijftig kinderen gaan naar Duitsland. Deze eerste groep bestaat uit kinderen onder de 12 jaar. Of de Duitse wens om alleen meisjes te sturen gehonoreerd wordt is nog onzeker. De coronacrisis maakt het overbrengen van de kinderen niet makkelijker vanwege de beperkingen in het vliegverkeer en allerlei andere veiligheidsmaatregelen.

Foto: NATO North Atlantic Treaty Organization (cc)

Grenzen dicht. Is dat verstandig?

ELDERS - Zonder enige coördinatie hebben verschillende EU-lidstaten deze week een voor een hun grenzen gesloten om de verspreiding van het coronavirus een halt toe te roepen. Bijvoorbeeld Polen, waar president Duda zijn presidentiële verplichtingen combineert met zijn verkiezingscampagne.

‘Na Tsjechië en Slowakije, besloot ook Polen vrijdag zijn grenzen te sluiten in een poging het tot nu toe geringe aantal Covid-19-besmettingen en slachtoffers laag te houden. Internationale vluchten en treinen werden geannuleerd en alleen Poolse staatsburgers en officiële inwoners mochten per bus, auto of te voet nog terugkeren – als ze meewerken aan twee weken verplichte thuisquarantaine'(NRC woensdag j.l.).

Het gevolg is een urenlange file aan de grens met Duitsland en radeloze reizigers uit de Baltische staten die geen kans meer kregen om naar huis te reizen. Ze worden nu door boten opgehaald uit Sassnitz aan de Oostzee. Duitsland heeft een ander probleem met het sluiten van de grens met Polen. Daar werken zo’n 600.000 buitenlanders in de zorgsector. Voor het merendeel Polen. De zorg voor ouderen, thuis of in verpleeghuizen, loopt gevaar, ook al bezweren de grensautoriteiten dat ze verplegend personeel zullen doorlaten.

Symboliek die tot irritaties leidt

De EU heeft deze week een inreisverbod voor mensen van buiten het Schengengebied afgekondigd, een maatregel met een hoog symbolisch gehalte, gezien het vrijwel tot stilstand gekomen verkeer richting Europa, op dit moment de brandhaard van het virus. Je kunt je ook afvragen of het extra personeel dat nodig is voor dergelijke symbolische maatregelen niet beter elders kan worden ingezet.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour | Rutte de sneeuwschuiver

(…) door het debat voor ons uit te schuiven hebben we ongelukken voorkomen

Dat zou, volgens de NOS, premier Rutte hebben gezegd, nadat EU-overleg over steun aan landen als Italië en Spanje vooralsnog op niets is uitgelopen. Een besluit over een EU-noodfonds is nu twee weken uitgesteld.

De NOS baseert zich op een reconstructie die de Spaanse krant El País maakte van het EU-overleg.

Foto: Ontwikkeling van elektriciteitsproductie door kolen, wind- en zonne-energie. copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Europese kolensector in mineur, net als in de VS

ANALYSE - De elektriciteitsproductie door kolencentrales in de EU is vorig jaar met bijna een kwart gedaald ten opzichte van 2018. De daling was het grootst in landen met veel wind- en zonne-energie. Ook werd er in 2019 voor het eerst meer elektriciteit opgewekt met behulp van zonne-energie en windenergie dan met kolen. Dat blijkt uit de jaarlijkse analyse van de elektriciteitsproductie door Sandbag en Agora Energiewende. De wereldwijde malaise in de kolensector is daarmee ook in de EU voelbaar.

Ontwikkeling van elektriciteitsproductie door kolen, wind- en zonne-energie.

De productie van elektriciteit dor kolencentrales in de EU daalt al sinds 2002. De productie van elektriciteit door zon en windenergie stijgt al jaren. Inmiddels wordt er meer stroom opgewekt met behulp van wind- en zonne-energie dan door kolencentrales. Als de dalende lijn van kolen doorzet produceert windenergie alleen meer stroom dan kolencentrales. Sinds 2010 daalde de elektriciteitsproductie van kolencentrales met 10%.

De daling doet zich voor in alle landen van de EU, maar met name in landen met veel groene stroom. In Duitsland daalde de productie van kolenstroom met 58 TWh, waarvan 26 TWh steenkool en 32 TWh bruinkool. Daarmee zet ook de daling van bruinkool nu door. Bruinkoolcentrales stoten meer CO2 uit en hebben dus ook meer last van de gestegen CO2 prijzen. Uniper heeft inmiddels aangeven haar Duitse steenkoolcentrales in 2025 te willen sluiten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Wereldwijde daling autoverkoop

ANALYSE - De wereldwijde auto-industrie heeft te maken met een terugval van de vraag naar auto’s. LMC automotive heeft zijn rapport met wereldwijde verkoopcijfers vorige week gepubliceerd, hieruit blijkt een daling van het totaal aantal verkochte auto’s van 94,4 miljoen in 2018 naar 90,3 miljoen in 2019. Dat is een daling van 4%. LMC heeft de data niet uitgesplitst naar brandstofvoertuigen en elektrische auto’s. Cleantechnica houdt deze gegevens wel bij en op basis van gegevens van de 3 grootste markten (China, Europa en de VS) en schattingen voor de overige markten komen ze uit op een stijging van de verkoop van elektrische auto’s met 9,5% (volledig elektrische en hybrides). Het aantal verkochte brandstofauto’s is volgens deze zelfde schatting wereldwijd gedaald met 4,7%.

Ontwikkelingen per markt

De Chinese markt blijft de lastigste markt voor verkopers van brandstofauto’s (benzine, diesel en lpg). De verkoop van brandstofauto’s daalde in China met bijna 8,4% ten opzichte van 2018. De verkoop van elektrische auto’s liep met 4% terug, doordat de Chinese overheid haar stimuleringsbeleid bijstelde. Ondanks de daling van de verkoop van elektrische auto’s steeg hun marktaandeel van 4,5% naar 4,7%.

In de VS daalde de verkoop van brandstofauto’s met 1,1%, de verkoop van elektrische auto’s daalde nog harder met 8,9%. Volgens Cleantechnica ontbreekt het in de VS aan een aantrekkelijk en betaalbaar aanbod van elektrische auto’s. Zo waren de Hyundai Kona EV, de Kia e-Nero en de MG ZS EV in 2019 nog niet verkrijgbaar in de VS. Het beeld wordt verder vertekend doordat Tesla eind 2018 zoveel mogelijk Model 3’s afleverde in de VS om eigenaren van de belastingvoordelen te laten profiteren.

Quote du Jour | Duitse economen pleiten voor Europese solidariteit

 

Duitse economen uit verschillende richtingen roepen eensgezind op tot meer Europese solidariteit. Europese landen moeten elkaar in deze crisis financieel bijstaan. Opmerkelijk, omdat juist Duitsland tijdens de vorige crisis steun aan Italië en andere zuidelijke landen afwees en zich ook verzette tegen gezamenlijke obligaties, een oplossing waar de auteurs nu op aandringen. De open brief is vandaag gepubliceerd in het FD (€)

Alle landen moeten de nodige maatregelen kunnen treffen om hun bevolking te beschermen, de economie te stabiliseren en deze na de crisis weer snel op gang te brengen. Om dit ondanks de begrotingssituatie voor alle lidstaten mogelijk te maken, moet Europa in deze crisis financieel één lijn trekken. De sterken moeten de zwakken helpen. Nu moet de door het lot verbonden gemeenschap die Europa nu eenmaal is, zich waarmaken.

Een belangrijke les uit de laatste crisis is dat we vroegtijdig en proactief moet optreden om twijfels over de stabiliteit van het bankwezen te voorkomen en speculatieve aanvallen in de kiem te smoren.

Quote du Jour | Geldstromen in de EU

Deze week gaan 27 regeringsleiders met elkaar in de slag om het EU-budget voor de komende jaren. Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden hebben verzet aangetekend tegen elk voorstel dat verder gaat dan 1% van het gezamenlijke bnp. De voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel zoekt naar een compromis.

Het Roemeense Europarlementslid Clotilde Armand van de liberale Renew fractie kwam vorige week met een opmerkelijk geluid over deze kwestie.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende