Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Energieverbruik niet eerder zo hoog
Niet eerder was het energieverbruik in Nederland zo hoog, zo stelt het CBS. Een koude winter en economisch herstel zorgde in 2010 voor een groei van 7% ten opzichte van het jaar daarvoor. Met name aardgas werd in de wintermaanden in een recordtempo verstookt voor de verwarming van onze huizen en kantoren. Maar ook zonder een koude winter was het energieverbuik gestegen. De stijging zou dan ongeveer 4 % zijn geweest dankzij het economische herstel. De stijging van het olieverbruik laat zien dat er weer volop geproduceerd en getransporteerd wordt in onze delta. Niks geen energie efficiëntie, maar juist de vlam in pijp met olie uit Verweggistan en aardgas uit een slinkend Slochteren…
De droom van goedkope kernenergie
Om te begrijpen waarom dingen zijn zoals ze zijn kun je het beste naar de geschiedenis ervan kijken. En zo is het ook met kernenergie. De droom van goedkope kernenergie is een erfenis van wetenschappers die tijdens WOII het dodelijkste wapen ooit hadden gemaakt. Gedreven door schuldgevoel besloten zij om hun kennis op een positieve manier in te zetten voor de wereldvrede: met de nieuwe kernenergie kon een bijna onbeperkte hoeveelheid energie worden opgewekt met zeer weinig “brandstof”: grammen Uranium leverden even veel energie als tonnen steenkool. Het optimisme van die tijd over de mogelijkheden van de wetenschap en het vertrouwen dat mensen hadden in wetenschappers kunnen we ons nu niet meer voorstellen. Het was echt een Brave New World. Kijk bijvoorbeeld naar dit promotie filmpje van General Electric voor kernenergie:
( Prachtige jaren 50-stijl animatie overigens, voor de liefhebber is hier deel 2)
De droom
In de wederopbouwtijd na WO-II hoopten veel mensen dat wetenschap alle sociale problemen zou kunnen oplossen. Er waren zelfs genootschappen zoals Technocracy Inc die de politiek wilden afschaffen en vervangen door wetenschap – beter dan door politici kon de maatschappij ingericht worden door wetenschappers met rationele planning en beleid. Een roep overigens die we ook nu nog wel horen: het optimisme is weliswaar verdwenen, maar de naïviteit allerminst.
Wat betreft kernenergie is de uitkomst bekend : de politiek en commercie gingen er mee aan de haal. Politici beloofden een gouden toekomst met goedkope energie. Grote bedrijven als Westinghouse Electric Company en General Electric zagen er een kans in om geld te verdienen. Maar toen bleek dat het ontwerp van de centrales inherent onveilig was waren de ondernemers niet bereid om hun ontwerp aan te passen en waren de politici niet instaat om hen hiertoe te dwingen. De Licht Water Reactor is oorspronkelijk ontworpen als motor voor atoomonderzeeërs. Men heeft het aangepast voor toepassing in kerncentrales door het op te schalen – van 6 (*) mega watt tot 1000 mega watt. Het beveiligingssysteem dat is ontworpen voor kleinschalig toepassing (in een onderzeeër of vliegdekschip) is echter niet berekend voor het opgeschaalde model. Bij ongelukken kunnen daardoor grote hoeveelheden radioactief materiaal ontsnappen. Deze feiten waren al in de jaren 70 bekend: een citaat uit onderzoeksrapport uit die tijd:
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Quote du Jour | Een dode soldaat minder…
“Ieder nieuw zonnepaneel is een dode Amerikaanse soldaat minder.”
De veteraan en ex-Irakganger Patrick Padilla heeft tegenwoordig zonnepanelen op zijn dak. De reden? Om niet meer afhankelijk te zijn van olie uit landen met foute regimes. Behalve Padilla blijken veel meer Amerikaanse veteranen om dezelfde reden af te willen van olie als brandstof. Een kwart van alle klanten van het Amerikaanse energiebedrijf SunRun is veteraan. “Als iedereen meehelpt is er één plek minder waar bad guys op ons schieten en hebben zij minder geld voor wapens om op onze jongens te schieten”, adus Padilla.
Energie: overheid, schaarste en overvloed
Een beetje wrang is het wel, natuurlijk, maar één van de logische bijeffecten van de zich langzaam ontvouwende kernramp bij Fukushima is dat we het in Nederland eindelijk weer eens hebben over iets dat echt belangrijk is: ons energievraagstuk. Dat werd ook eigenlijk wel weer eens hoog tijd. Al dat voortdurend verongelijkte geneuzel over achterlijke culturen en mislukte integraties ten spijt is het onze nationale energiehuishouding die al jaren schreeuwt om aandacht. Als we blijven aanmodderen zoals nu wordt het uiteindelijk een dure janboel, maar op een of andere manier vinden we hoofddoekjes op straat en masse belangwekkender dan het licht in onze woonkamer. Energie, dat was iets voor olieboeren en milieufanatici, toch? Nope. De echt belangrijke politieke beslissingen van de komende jaren zullen echt niet op het terrein van integratie liggen of op dat van de scheiding tussen kerk en staat. De sleutelvraagstukken van deze tijd liggen niet eens op het terrein van de welvaartsverdeling, verzorgingsstaat of onderwijs. Als later historici één belangwekkend oordeel zullen vellen over de tijd waarin wij nu leven zal dat om één ding gaan: energie – en laten we hopen dat dat oordeel er niet op neer zal kommen dat we alle kennis en middelen in huis hadden om het juiste te doen, maar dat onze culturele obsessie met het andere ons ervan weerhield om überhaupt maar iets te doen.
Toekomstvisie op transport in Europa mist focus?
In 2050 mogen benzine- en dieselauto’s niet meer de Europese steden in. Dit is één doel uit de toekomstvisie op transport in de Europese Unie. Het moet koolstofarmer, efficiënter en minder afhankelijk van het buitenland. De transportsector is de enige sector die achterloopt bij de Kyoto reductiedoelen. De Europese wegen slibben langzaam dicht en de EU haalt 84% van haar olie van buiten Europa [check die facts]. De Roadmap to a Single European Transport Area in 2050 moet hier verandering in brengen met doelen als: vliegtuigbrandstof minstens 40% koolstofarm, een 40% emissiereductie in de scheepvaart en de helft van het vracht- en personenvervoer van de weg af naar het spoor en water. Het overkoepelende einddoel is 60% minder CO2 uitstoot in 2050. Het bijbehorende white paper [pdf] kiest echter nog regelmatig voor een middle of the road strategie. Zo mogen individuele lidstaten niet volledig overschakelen op elektrisch rijden of juist biobrandstof want dan zijn ze niet meer compatibel met de rest. Klinkt redelijk maar er mist een overtuigende eensluidende visie en bij divergentie dreigt het verlies aan kracht op de afzonderlijke paden. Belangengroepen tuimelen inmiddels over elkaar heen om hun zaak te bepleiten. Zo ziet autofabrikant Ford niets in het verbod op benzineauto’s in steden en claimt ePURE de brancheorganisatie van Europese ethanolproducenten nu juist grote kansen voor biobrandstoffen. Wordt vervolgd…
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.