De rijken zijn altijd de lul

Ontmoet de nieuwe verdrukten der aarde in 'the ol' US of A'. Iets meer dan een week geleden gaf Robert Benmosche, de nieuwe CEO van AIG, in een interview met The Wall Street Journal alsnog commentaar op de wijdverbreide woede die in maart 2009 was ontstaan over het voornemen van het bedrijf om in maart 2009 maar liefst 218 miljoen dollar aan bonussen uit te keren. AIG, zo herinneren we ons misschien nog wel, was een van de hoofdrolspelers in de financiële crash van 2008. Het bedrijf leed in het vierde kwartaal van 2008 een verlies van 62 miljard dollar en moest zodoende met belastinggeld overeind worden gehouden. Om dat soort prestaties te belonen met 218 miljoen dollar lijkt dan inderdaad wat merkwaardig, om het zachtjes uit te drukken. Benmosche ziet dat echter heel anders:

Quote du Jour | De buitenstaander, de verlosser

It is during ascent or descent in the social scale that the individual achieves the clearest view in the social and historical structure of society. In the ascent one understands what one is aiming at, in the descent that one is losing.

Karl Mannheim maakt deze observatie als hij de sociale status van de conservatief Edmund Burke bespreekt. Als Ier was hij een buitenstaander. Bovendien kwam hij uit een burgerlijk milieu en probeerde toegang te krijgen tot de elite van Engeland.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: studio of Sir Joshua Reynolds,painting,(1767-1769) copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Edmund Burke en het hedendaagse conservatisme

ANALYSE - Overtuigde conservatieven kennen weinig grotere helden dan Edmund Burke. Maar in hoeverre zijn de ideeën van deze achttiende-eeuwse denker nog relevant?

De Anglo-Ierse politicus en schrijver Edmund Burke (1730-1797) wordt algemeen gezien als een van de grondleggers van het moderne conservatisme. Het is dan ook geen toeval dat in december 2000 enkele Nederlandse conservatieven de Edmund Burke Stichting oprichtten, met als doel ‘in de Nederlandse samenleving het goede te behouden, en te herstellen wat er aan goeds verloren is gegaan’.

Burke’s invloedrijkste geschrift is zijn Reflections on the Revolution in France (1790), een felle aanklacht tegen de Franse Revolutie en al haar uitwassen (alhoewel ten tijde van publicatie de echte terreur nog een aantal jaren op zich zou laten wachten).

Tegen democratie en mensenrechten

Wat echter in veel gevallen onvermeld blijft, is dat Burke niet alleen hevig ageert tegen de methoden van de Franse Revolutie, maar ook tegen de idealen ervan. Zo moet Burke niets hebben van de Revolutionaire eisen dat een volk zijn eigen regering moet kunnen kiezen, dat een regering bij wangedrag of disfunctioneren mag worden ontslagen, en dat een volk zeggenschap heeft over de regerinsgvorm waaraan het onderworpen zal zijn. Ook het concept ‘mensenrechten’ is hem een gruwel:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het recht op dissidentie

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Jan-Jaap van Peperstraten over Burke en het recht op dissidentie van bevolkingsvertegenwoordigers.

Edmund Burke (Wikimedia Commons)

Na de gebeurtenissen van de ‘Slag bij Arnhem’ op het CDA congres is het pleit gewonnen door het ‘voor’ kamp. Met een goede twee-derde meerderheid verwierp het congres de resoluties die de gedoogconstructie ontraadden. Zijn de twee ‘dissidenten’ Ad Koppejan en Kathleen Ferrier nu moreel of anderszins verplicht zich over hun gewetensbezwaren heen te zetten en alsnog akkoord te gaan met het regeerakkoord?

Met Edmund Burke (18e-eeuwse Anglo-Ierse staatsman en conservatief denker) in de hand denk ik van niet. Ik baseer mezelf op twee passages uit verschillende geschriften van zijn hand die m.i. illustreren wat het betekent om een politiek vertegenwoordiger te zijn en wat het betekent om in vrijheid een keuze of een afweging te maken.

De eerste passage komt uit een redevoering die Burke, zelf parlementariër, hield voor de kiezers van het kiesdistrict Bristol. Burke was een eigengereid politicus en nam vaker besluiten waar de soms wat opgewonden achterban niet altijd mee akkoord was. Burke verdedigde echter zijn eigen rol als onafhankelijke vertegenwoordiger met de volgende woorden (uit zijn Speech to the Electors at Bristol at the Conclusion of the Poll , 1780):

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.