Wij hebben de schoften uit het Witte Huis niet nodig: Europeanen verenigt u en steun Oekraïne!

van Bram van Gendt Het bezoek van Zelensky aan Trump en Vance laat zien dat Europa zich moet verenigen. Wij moeten een spreekwoordelijke middelvinger opsteken naar de narcistische, koloniale, arrogante Trump-kliek. Het uur van een verenigd Europa (met de Britten, Turken en Canadezen) is geslagen. Oekraïne is daarbij de informele leider van dat onafhankelijke Europa; een land dat iedere dag, drie jaar lang, hun soevereiniteit en democratie moet verdedigen ten koste van immens veel slachtoffers. Dit Europa wordt verenigd door democratie en mensenrechten, en bovenal door het principe dat landen en volkeren vrij en soeverein behoren te zijn: zelfbeschikkingsrecht voor ieder volk en land. Wij moeten niet enkel pal staan voor de vrijheid van Oekraïne, maar ook voor die van Groenland, Panama, Georgië, Palestina, Moldavië, de Baltische republieken en andere onderdrukte regio’s. Dat dit principe onder druk staat werd vanavond onderstreept door de neerbuigende houding van Trump en Vance jegens Zelensky. De ontmoeting tussen Trump en Zelensky was een schoffering aan het adres van het Oekraïense volk. Zelensky zou volgens vice-president J.D. Vance – die Trump in het Oval Office flankeerde – ‘dankbaar’ moeten zijn voor alles wat Trump zogenaamd voor Oekraïne heeft gedaan. Maar wat doet Trump dan zoal voor Oekraïne? Helemaal niets. Trump schoffeert de Oekraïense regeringsleider door hem een ‘ongekozen dictator’ te noemen. Ondertussen heeft Trump op bilateraal niveau onderhandeld over de Oekraïne-oorlog met afgevaardigden van het genocidale, imperiale Rusland, zónder dat Oekraïne erbij betrokken wordt—alsof hij de tactiek van negentiende-eeuwse politici heeft afgekeken. Tijdens deze onderhandelingen worden bovendien allerlei lucratieve economische ‘deals’ voorbereid met een regime dat de afgelopen drie jaar verantwoordelijk is voor bloedvergieten en terreur. In plaats van, net zoals de EU, nieuwe sanctiepakketten aan te kondigen om Rusland op de knieën te krijgen (alle beetjes helpen), haalt Trump Rusland juist uit zijn diplomatieke en financieel-economische isolement. Tot overmaat van ramp probeert hij Oekraïne te degraderen tot een Amerikaanse kolonie. Oekraïne zou, via de winning van kritieke grondstoffen, voor 500 miljard dollar garant moeten staan—zonder een Amerikaanse tegenprestatie zoals veiligheidsgaranties. Dit zijn in feite herstelbetalingen, vergelijkbaar met die uit de Vrede van Versailles. De Oekraïense regering heeft dit nog kunnen terugbrengen tot een gezamenlijk investeringsfonds waarin de VS zouden participeren, maar het blijft een koloniale daad van jewelste. En voor al deze daden zou Zelensky ‘dankbaar’ moeten zijn? Had Trump maar meer wapens gestuurd, meer financiële of humanitaire steun verleend; de taal van de macht is immers de enige taal die het Kremlinregime begrijpt. Vance en Trump hebben echter een merkwaardige oplossing voor het conflict, zoals opnieuw bleek uit de bijeenkomst tussen Trump en Zelensky: ze geloven heilig in de diplomatieke weg zonder keiharde Amerikaanse veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Vance is onlangs nog in München geweest, maar heeft klaarblijkelijk nooit gehoord van ‘München ‘38’. Want wat is de les van München ’38? Appeasement-politiek werkt niet als je te maken hebt met oorlogszuchtige dictators met een onstilbare landhonger. Zelensky heeft in eerdere verdragstechnische afspraken tussen Rusland en Oekraïne (uit 2019) ook al laten zien dat er geen land te bezeilen is met het Russische schrikbewind: schriftelijke overeenkomsten doen er niet toe, want Poetin verbreekt ze zodra hij de kans krijgt. Dus als we slaafs de Amerikanen zouden volgen, worden de lessen van ‘München ‘38’ binnen afzienbare tijd geactualiseerd tot ‘Riyad ‘25’, of een andere locatie waar deze zogenaamde ‘vredesonderhandelingen’ tussen Rusland en de VS tot een definitief akkoord zouden moeten leiden. De bijeenkomst in het Oval Office was bovenal een vernederende vertoning. Op een belerende toon gingen Trump en Vance even uitleggen hoe de wereld in elkaar zat. Jawel, de leugenachtige, criminele Amerikaanse president ging Oekraïne vertellen hoe het zat. Zelensky zou bijvoorbeeld een ‘Derde Wereldoorlog’ riskeren. Hoe hij daar verantwoordelijkheid voor draagt, werd niet duidelijk. Blijkbaar lokt een land dat zich verdedigt tegen een machtiger, naburig land een wereldoorlog uit, althans als we de impliciete logica van Trump zouden volgen. Dit soort flauwekul hoeven we niet serieus te nemen. Het feit dat we überhaupt gedwongen worden deze quatsch aan te horen vanwege zijn machtspositie, is al een gotspe. Wat de bijeenkomst eveneens vernederend maakte, was de manier waarop Vance en Trump zich opstelden als strenge ouders. Vance en Trump eisten dat Zelensky ‘dankjewel’ zei. En meermaals werd hij de mond gesnoerd door Trump. Op een gegeven moment probeerde Zelensky nog aan te geven dat Rusland op een dag ook Amerika zou bedreigen. Maar dat mocht hij niet zeggen van de grote leider, want Trump ontnam hem direct het woord en zei het volgende: “Don’t tell us what we are going to feel, you are in no position to dictate what we are going to feel.” Deze arrogante houding en belerende toon zijn werkelijk onacceptabel. Trump en Vance mogen dan wel de leiding hebben over het machtigste land ter wereld, maar dat ontslaat hen niet van de plicht om respectvol met collega-regeringsleiders om te gaan. Zelfs op interpersoonlijk niveau sijpelt hun imperiale gedachtegoed door: Zelensky moet maar een toontje lager zingen. Deze opzienbarende bijeenkomst laat zien dat Europa er alleen voor staat; Trump denkt dat hij Europa samen met Poetin kan dicteren. Wij moeten ons daarom NIETS meer aantrekken van deze autocratische bende aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. Europa heeft meer dan een half miljard inwoners—wij zijn in geopolitieke termen sterker dan we denken. Wij moeten ons richten op het behoud van het zelfbeschikkingsrecht in de hele wereld, opdat rechtvaardigheid zegeviert boven ordinair machtsvertoon! Dit artikel is overgenomen van anti-populista. Stukken op dat blog worden geschreven als bijbaan, dus mocht je het stuk waarderen kun je dat ook financieel laten blijken via deze link.

Foto: FolsomNatural (cc)

Niet Poetin, maar Trump als genadeklap voor de Europese veiligheidsarchitectuur

COLUMN - van Laurien Crump

Niemand had drie jaar geleden, toen Poetin Oekraïne binnenviel, kunnen bevroeden dat niet de Russische president, maar zijn Amerikaanse evenknie de genadeklap aan de Europese veiligheidsarchitectuur zou uitdelen. Poetins invasie in Oekraïne leek een dieptepunt in Europese betrekkingen.

Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog was er een internationale oorlog op Europees grondgebied, Rusland was volstrekt onrechtmatig een vredelievend buurland binnengevallen en de soevereiniteit van Oekraïne werd met voeten getreden. Democratie en rechtsstaat bleken ook in de Russische buitenlandpolitiek loze begrippen.

De reactie op Poetins invasie gaf reden tot hoop: de kracht en veerkracht van de Oekraïners overtrof alle verwachtingen, de gelederen binnen de EU en de NAVO sloten zich vrijwel meteen, en de steunpakketten richting Oekraïne en sanctiepakketten richting Rusland volgden elkaar in razendsnel tempo op. Kyiv is niet ingenomen, Zelenski is nog aan de macht en de Europese veiligheidsarchitectuur leek tot voor kort nog min of meer intact.

Sinds de veiligheidsconferentie in München veertien dagen geleden is er echter een nieuw dieptepunt bereikt. De Amerikaanse president Trump en zijn entourage delen de laatste weken de ene klap na de andere uit, niet aan Rusland, maar aan Europa en Oekraïne. Nadat de Amerikaanse minister van defensie (en voormalig Fox presentator) Pete Hegseth Oekraïne in de uitverkoop had gedaan, hield vicepresident Vance een ronkend betoog dat zo uit het script van Poetin had kunnen komen.

Quote du Jour | Europa moet een militaire macht worden

Als Europa er niet in slaagt bijeen te komen in dit uur van tumultueuze verandering, dan zal het geen tweede kans krijgen. Haar enige optie is om een militaire mogendheid te worden die in staat is haar eigen belangen te beschermen en veiligheid en orde op het wereldtoneel te waarborgen. Het alternatief is fragmentatie, krachteloosheid en irrelevantie.

Joschka Fischer – de minister van Buitenlandse Zaken die zijn eigen partij (het pacifistische en anti-imperialistische Bündnis 90/Die Grünen) in de jaren negentig tegen zich in het harnas jaagde door fiat te geven aan NAVO-ingrijpen in het voormalige Joegoslavië – laat zijn gedachten gaan over de toekomst van de Europese Unie in het tijdperk Trump.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Donald Trump is het nieuwe normaal

COLUMN - Sinds maandag is Donald J. Trump voor de tweede maal president van de Verenigde Staten. Konden we in 2016 nog volhouden dat dit een rare misstap was, waarna men met de keuze voor Biden naar de normale gang van zaken zou zijn teruggekeerd, ditmaal valt dat lastiger vol te houden.

Het Amerikaanse volk volgt een trend die overal in de Westerse wereld langzaam maar zeker manifest wordt. Op allerlei plaatsen valt de keuze van steeds aanzienlijker delen van de bevolking op nationalistische populisten, die een autocratische politiek voorstaan en een terugkeer beloven naar zogenaamd betere tijden: toen blanke Europeanen nog het straatbeeld bepaalden.

Illiberale democratie

We bevinden ons daarmee in een overgang van een liberaal-democratische orde, naar wat politicologen een illiberale democratie noemen. Het soort democratie dat men in Rusland en Turkije heeft, waar de staat bijeengehouden wordt door een sterke man, die aan de top staat van een nepotistische piramide, waarin baantjes en lucratieve opdrachten worden uitgedeeld aan wie het meest loyaal is, of het meeste kickbacks biedt.

Techmiljardair Peter Thiel sprak onlangs al triomfantelijk over de teloorgang van het “Ancien Regime”, waarmee hij de liberaal-democratische orde vergeleek met de heerschappij van de Franse vorsten tot de Franse Revolutie. Een van Thiels favoriete buikspreekpoppen, computerprogrammeur Curtis Yarvin, mocht dit weekend in de New York Times uitleggen waarom democratie niet goed functioneert, en een dictator die miljardairs en corporaties bedient veel effectiever is.

Foto: European People's Party (cc)

Een Europese Trump

Volgens Politico zijn de ‘rechtse populistische slopers‘ van Europa de echte winnaars van de Amerikaanse verkiezingen. ‘Trumps overwinning levert nu een nadrukkelijke steun in de rug op voor die landen die zich tegen de EU-mainstream hebben willen verzetten en meer soevereine bevoegdheden van bureaucraten in Brussel hebben willen afpakken.‘ Feest dus voor de Hongaarse premier Viktor Orbán, die dezer dagen de Europese Politieke Gemeenschap met alle 47 Europese leiders, uit de EU en daarbuiten, op bezoek heeft en nu de  champagne kan serveren die hij bij winst van Trump had beloofd. En dat op een moment dat de belangrijkste leiders van de Europese Unie, Macron en Scholz, beide in zwaar weer verkeren.

Orbán heeft goede redenen om de overwinning van Trump te vieren. Hij kan zich eens te meer laten zien als voorman van de nationalisten in de EU. Met een weliswaar verdeeld, maar gegroeid extreem rechts in het Europarlement en steeds meer landen waar rechtse populistische partijen aan de macht komen ziet hij net als Trump ‘gouden tijden’ voor alle Europese ‘patriotten’. Daarmee is hij in staat om de minder rooskleurige toestand van zijn eigen land weg te cijferen. Het algehele economische beeld, schrijft de ING bank, ‘blijft teleurstellend, aangezien de Hongaarse industrie een nieuw dieptepunt bereikt. Vooruitkijkend lijken structurele problemen in de externe vraag aan te houden en is het nu vrijwel zeker dat de industrie een grote rem zal zijn op de bbp-groei in 2024.’ De industriële productie daalde dit jaar tot nu toe met 5,4%. In het ‘Trump 2.0’- tijdperk zal de gehele Europese industrie het moeilijk krijgen en dat belooft ook voor Hongarij weinig goeds.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Peiling: vrouwen Iowa kiezen massaal voor Harris

Een laatste opiniepeiling uit Iowa heeft zowel Republikeinen als Democraten op weten te schudden. Vrouwen zouden in deze ‘red state’ in het Midden-Westen in groten getale overlopen naar Kamala Harris. Ze zou Iowa daardoor wel eens onverwacht kunnen winnen.

En als dat waar is voor Iowa, dan is dat vermoedelijk ook waar voor andere staten in het Midden-Westen. Amerikadeskundige Kirsten Verdel, die in 2008 meewerkte aan de verkiezingscampagne van Obama, legt uit:

Foto: Hulk Hogan op de Republikeinse Conventie (via Youtube)

Politiek discours als amusement pleegt verraad aan de publieke zaak

OPINIE - Over iets minder dan twee weken zijn de Amerikaanse verkiezingen. De druk op de Amerikaanse kandidaten om zich bij de kiezer in de kijker te spelen, neemt dus toe. Beeldvorming lijkt er daarbij meer toe te doen dan inhoud. Dat ligt vooral aan de aard van de hedendaagse media.

Bij het zien van een TikTok-commentaar op de laatste stunt van Donald Trump viel het me in eens binnen: we zitten met z’n allen naar reality-televisie te kijken. Trump had op een opmerking van Kamala Harris dat zij nog bij McDonalds had gewerkt gereageerd door zelf achter de frituur te gaan staan. Zo presenteerde hij zich als de ware man van het volk. Daar reageerde jan en alleman dan weer op, dat hij zelfs de frieten nog wist te verpesten.

Snuggere kijkers wisten te achterhalen dat de bewuste McDonalds die dag speciaal voor Trump buiten bedrijf was gesteld. Een beetje televisieproducent weet dat je nooit iets aan het toeval moet overlaten. De enthousiaste klanten waren vermoedelijk dan ook speciaal geselecteerd. Allerlei nieuwszenders brachten deze kunstgreep echter braaf. Het beeld van Trump in McDonalds-outfit achter het loket was een beeld gemaakt voor TV, zoals het ritje op een tank door presidentskandidaat Michael Dukakis in 1988 gemaakt was voor een foto in de krant.

Foto: FolsomNatural (cc)

Europese veren in de reet van Trump

COLUMN - De kans is groot dat Europa moet gaan slijmen bij de ene autocraat, Trump, om zich de andere, Poetin, van het lijf te houden. Geen vrolijk vooruitzicht, vindt gastauteur Richard Wouters.

Europese regeringsleiders die Donald Trump uitvoerig prijzen voor de subtiele manier waarop hij een impuls gegeven heeft aan de Europese defensie – ‘val NAVO-landen maar aan als ze niet betalen’ – en die uit hun midden een ‘Trump-fluisteraar’ aanwijzen die een klik moet zien te krijgen met de grillige heerser in het Witte Huis. Daar zou het wel eens op uit kunnen draaien als Trump in november Biden verslaat.

Een narcistische pestkop, couppleger, fraudeur, aanrander en serieleugenaar. Een dictator-in-spe die zowel de Amerikaanse democratie als de internationale rechtsorde het liefst zou ontmantelen. Een klimaatontkenner die onze nakomelingen met een kokende planeet opzadelt als hij zijn land opnieuw terugtrekt uit Parijsakkoord. Zo iemand zouden we stroop om de mond moeten smeren?

Ja, zo betoogt de Amerikaanse veiligheidsexpert Max Bergmann in een prikkelende notitie die hij schreef voor de Duitse groene denktank Heinrich-Böll-Stiftung. Want Europa is afhankelijk van de Verenigde Staten voor zijn militaire veiligheid. Het zal van Trump gedaan moeten krijgen dat hij de Amerikaanse veiligheidsparaplu boven Europa niet abrupt dichtklapt.

Quote du Jour | People who never move on

The 70-year-old from Chico, California, was able to get off welfare after less than five years and she thinks Trump’s policies will provide that pathway for others.

“Being on welfare, I saw how it does not work,” she says. “It creates generations of people who never move on.”

She says it’s essential that Americans are self-sufficient and not dependent on government programmes.

Today, she lives on $1,900 (£1,456) per month from social security. But with the price of food and gas rising under Biden she says she cannot cover minimum expenses and might need help again.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Tim Reckmann (cc)

Volgend jaar oorlog

Laten we de volgende gedachte eens serieus nemen. Oorlog met Rusland. Niet dat het Rode Leger volgend jaar bij Enschede het land dreigt binnen te vallen, maar wel dat ons land in oorlog raakt omdat een Navo-land wordt aangevallen. Niet een aanval ver weg, op een Navo-land ver weg. Nee, een aanval op een Navo-land dat valt onder artikel 5 – een aanval op één is een aanval op ons allen – en dat maakt elke aanval dichtbij.

Sommigen zullen zo’n scenario als vergezocht afdoen en hopelijk hebben ze gelijk. Maar er is genoeg recent verleden waarvan we kunnen leren dat de toekomst niet altijd voor de hand ligt. We willen graag geloven in een toekomst die we ons wensen, maar dat is niet perse de toekomst waarheen de gebeurtenissen ons leiden. Zeker niet als we ons zo door de gebeurtenissen laten leiden als Europa doet.

En vergezocht of niet, de waarde van scenario’s ligt niet louter in de waarschijnlijkheid ervan, maar in het serieus nemen van alternatieve toekomsten. Want hoe ziet de wereld eruit als de geschiedenis een andere afslag neemt dan we verwachten? En moeten we daar dan niet op anticiperen?

Daarom die gedachte. Hoe zouden we met Rusland in oorlog kunnen geraken? De actualiteit bedient ons op onze wenken. Trekken we enkele gebeurtenissen en ontwikkelingen door, dan ziet onze toekomst er heel anders uit dan we hem wensen.

Volgende