Technologie vraagt om een andere democratie

Afgelopen zomer pleitte GroenLinks voor het uit voorzorg stopzetten van de verkoop van alle producten waar nanotechnologie aan te pas was gekomen zolang niet honderd procent vast staat dat ze ook op lange termijn onschadelijk zijn voor de gezondheid. Dat is natuurlijk één manier waarop de politiek met nieuwe technologische fenomenen om kan gaan. Het andere uiterste is alles maar laten gebeuren of zelfs signalen dat er iets mis zou kunnen zijn negeren vanwege bijvoorbeeld een economisch belang. Die houding heeft in het verleden tot menig milieuschandaal geleid. Om tussen die twee uitersten door te laveren heeft Nederland een uitgebreid stelsel van adviesraden, overlegplatforms, delibererende politici, actiegroepen en wat dies meer zij. Toch bestaat er vaak nog onvrede over de gang van zaken. De democratie van 'iedere belanghebbende mag zijn zegje doen' leidt niet altijd tot de beste afweging. Daarom moet de technologische samenleving op een andere manier tegen democratie aankijken, betoogt de Amsterdamse filosoof dr. Huub Dijstelbloem in zijn boek 'Politiek vernieuwen'.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tweede ronde op de Malediven

Zeewering rond Male, Malediven (Foto: Flickr/tunaranch)

De Malediven, ooit een Nederlandse kolonie en nu het thuis van de langstzittende dictator in Azië, beleefden afgelopen week hun eerste vrije presidentsverkiezingen, die zoals te verwachten viel niet helemaal netjes verliepen. Toch was er aan het eind een verrassing: de huidige president Maumoon Abdul Gayoom zal het op 29 oktober in een tweede ronde moeten opnemen tegen mensenrechtenactivist Mohamed Nasheed.

Gayoom heerst al bijna dertig jaar met harde hand over de strikt islamitische eilandstaat, maar geniet ook populariteit vanwege de welvaart die hij gebracht heeft, met name dankzij toerisme. De laatste jaren steeg echter de onrust op de eilandengroep. In 2003 waren er onlusten, vorig jaar een terroristische aanslag en eerder dit jaar zelfs een

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Alle stemmen tellen? – revisited

Begin dit jaar hebben een aantal mensen, waaronder mezelf, een petitie opgezet om het tellen van stemmen in de Tweede Kamer inzichtelijker te maken. Nu willen we de petitie gaan afronden en indienen. Voordat we dat doen, hebben we de Tweede Kamerleden om een reactie gevraagd.
De eerste reactie die binnenkwam, is illustratief voor de blinde vlek die men heeft als men zelf in Den Haag zit. Daarom gebruik ik de reactie van PvdA-er Paul Kalma graag om het punt nogmaals duidelijk te maken.
Hier eerst zijn reactie:
De PvdA is van mening dat de stemmingsuitslagen ook nu volstrekt helder zijn. De stemmingen zijn on line te volgen; de uitslagen staan vrijwel direct op teletekst en internet. En de handelingen (de notulen van de Tweede Kamer) verschijnen, inclusief vermelding van aanwezigheid en stemgedrag, binnen 24 uur. In de regel wordt er per fractie gestemd. Afwijkend stemgedrag van één of meer fractieleden wordt daarbij altijd door de Voorzitter vermeld – en in de handelingen opgenomen.
De PvdA heeft geen behoefte aan automatisering van het stemproces.
De ‘ouderwetse’ manier van stemmen is snel, goedkoop, duidelijk en niet storingsgevoelig.

Op twee punten heeft hij gelijk. De stemmingen zijn online te volgen (alle stemmingen worden uitgezonden) en de stemmingen staan op Teletekst (pagina 142). Alleen zijn beide media vluchtig. Dus als je iets wilt weten wat in het verleden ligt, staat het daar niet meer.
Dan zegt hij dat de handelingen binnen 24 uur verschijnen. Dit is misschien zo voor de kamerleden zelf, maar wij stervelingen zien dat niet. Wat we wel zien is een verslag op de site van de Tweede Kamer, meestal inderdaad binnen 24 uur. De handelingen verschijnen soms pas weken later via Parlando (u weet wel, dat systeem waar je nauwelijks kunt zoeken en niet direct kunt linken) en worden vaak in stukken opgeknipt (je moet dus zoeken naar de aanwezigheidslijst).
Over die handelingen straks nog wat meer.
Dhr Kalma geeft ook aan dat zowel de aanwezigheid als het stemgedrag wordt vastgelegd in de handelingen. Dat klopt slechts ten dele. De aanwezigheid geldt voor een lange vergadering voor een hele dag. Dat neemt niet weg dat tijdens een stemming een kamerlid even de kamer kan verlaten en dus feitelijk niet mee stemmen. Dat is nergens terug te vinden, maar kan goed zijn voor het geweten van dat kamerlid.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Burgers VS balen van bailout

Vanavond gaan ze weer proberen te stemmen over het bailout plan in de VS. Het is een beetje aangepast, waardoor men hoopt dat met name de republikeinen nu over de streep getrokken kunnen worden. Veel van de media aandacht gaat naar de politici zelf in dit spel. Maar in dit geval is dat toch een ernstige misrekening van de dynamiek van de democratische betrokkenheid van de Amerikanen.
Als een Amerikaans burger iets echt belangrijk vindt, zal hij heus gaan roepen. En roepen doen ze. Zo hard zelfs dat de website van het huis van afgevaardigden erdoor onderuit gaat, zoals ik gisteren zelf ook ondervond.
En zijn die burgers dan voor? Nee, in grote getale zijn ze tegen. Hoewel veel van hen begrijpen welk belang er gediend is bij het “redden” van de economie, vinden veel van hen het een verkeerde aanpak. In plaats van het steunen van de burgers (bv de mensen met een slechte hypotheek een handje helpen) gaat de steun naar bedrijven die het eigenlijk gewoon verkeerd hebben aangepakt. En dat ziet men niet als een gezonde aanpak. Dit wordt overigens ook door veel economen publiekelijk verkondigd.
Breed verzet van burgers tegen de bailout is dan ook op gang gekomen, los van de politieke kleur. Het is dus ook maar de vraag of meer politici durven voor te stemmen, nu ze zo overspoeld worden door tegengeluiden uit hun eigen achterban. We zullen vanavond merken hoe sterk de democratie nog is aldaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Burgerlijke ongehoorzaamheid in de polder

Het zat me al niet lekker toen de Duyvendak controverse in volle hevigheid woede en dat is eigenlijk nog steeds zo. Naast de discussie over wat Duyvendak feitelijk gedaan heeft en hoe erg dat was, liep er al snel een discussie over de regeltjes van burgerlijke ongehoorzaamheid. Ook bij ons werd al snel het “standaardwerk” van dhr Schuyt aangehaald.
Duyvendak, en andere activisten uit dezelfde hoek in die tijd, zouden dingen gedaan hebben die niet voldeden aan die regeltjes. En omdat ze niet voldeden aan die regeltjes was het gedrag “verwijtbaar”.
Bij veel van de stukken over dit onderwerp wordt aangehaald dat we toch in een democratie leven, dat er een werkende rechterlijke macht is en dat iedereen goed geïnformeerd is. Daardoor kan het opleggen van een verandering waar niet eerst de democratische weg, de rechterlijke weg en het overtuigen van de meerderheid is geprobeerd nooit bestempeld worden als legitieme burgerlijke ongehoorzaamheid of “geweldloos verzet”. Sterker nog, het zou wel bestempeld kunnen worden als “Tirannie” (van de minderheid).

Ik ga niet proberen een uitgebreide filosofische verhandeling hierover te houden. Dat doen anderen makkelijker. Ik heb gewoon een principieel probleem met de discussie. De discussie redeneert namelijk vanuit de een bestaande situatie. En regels die gegeven worden, zijn beredeneerd vanuit de bestaande stelsel. Als zodanig, zijn ze dus onderdeel van het systeem dat verandert moet worden (volgens de opstandelingen). Als er dan vervolgens ook nog gezegd wordt dat het bestaande systeem nagenoeg perfect is (kernwapens in Nederland, deelname Irakoorlog anybody?), is er eigenlijk geen discussie meer mogelijk. Dan zijn alle afwijkingen van de bestaande status quo niet te legitimeren. En dat is debiel. Hoe kan je ongehoorzaamheid en opstand nou aan regels binden? Dat is toch een contradictie? Het is er juist omdat er iets aan het bestaande stelsel niet klopt.
Of een actie grond had is alleen na verloop van (lange) tijd te bepalen (De overwinner bepaalt wat de “juiste” interpretatie van de geschiedenis is). En zelfs dan soms niet omdat veel van de kennis van de situatie (en dat wat niet publiek bekend was) verloren gaat.
Iedere discussie over “regeltjes” rondom ongehoorzaamheid en opstand is dus kul. Waste of time.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bangladesh is terug bij af

Parlementsgebouw van Bangladesh (Foto: Flickr/bengal*foam)

Na een worsteling van ruim anderhalf jaar lijkt het erop dat de militaire coup in Bangladesh alsnog mislukt is. De generaals grepen op 11 januari 2007 de macht om een eind te maken aan de corruptie van twee partijen die om beurten de verkiezingen wonnen. De politieke leiders verdwenen achter de tralies en een neutrale burgerregering moest het staatsapparaat hervormen. Inmiddels is bijna iedereen echter weer op vrije voeten en gaan vermoedelijk dezelfde twee klieken de macht betwisten in de volgende verkiezingen. Enige lichtpuntje: die gaan misschien eerlijk verlopen.

Bangladesh draaide altijd om de entourages van twee dames: Khaleda Zia en Sheikh Hasina, die al decennia lang weigeren een woord met elkaar te wisselen. Beiden waren ooit eerste minister van een van de meest corrupte landen ter wereld. Zij en 170 andere politici kwamen in het beklaagdenbankje terecht, toen de militairen de macht grepen. Dat was natuurlijk niet netjes, maar de internationale gemeenschap keek stilletjes toe, net als toen generaal Musharraf de macht overnam in Pakistan, in de hoop dat het land er stabieler van zou worden.

In Bangladesh schoven de generaals een alom gerespecteerde technocraat

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Burmese oppositie geveld door DDOS-aanvallen

Protesterende monniken in Yangon, september 2007 (Foto: Flickr/racoles)

Aan de vooravond van de verjaardag van de monnikenopstand in Burma worden de websites van oppositiegroepen geteisterd door DDOS-aanvallen, waardoor ze onbereikbaar zijn geworden. Democratic Voice of Burma, New Era Journal en The Irrawaddy liggen plat. De eerste is gevestigd in Oslo, de andere twee in Bangkok.

The Irrawaddy, die tijdens de opstand veel nieuws naar buiten bracht, is tijdelijk uitgeweken naar Blogspot. In een mail die naar de abonnees gestuurd is, beschuldigt de redactie de Burmese junta ervan achter de aanvallen te zitten. Internetverkeer van en naar Burma is de afgelopen dagen extreem traag geworden.

Hoe het ook zij, het zal de junta goed uitkomen dat er dezer dagen zo min mogelijk authentieke nieuwsbronnen beschikbaar zijn om de bloedige onderdrukking van de opstand van vorig jaar te herdenken en een nieuwe stand van zaken te schetsen. Dus is de DDOS-aanval zelf nieuws geworden.

The Irrawaddy meldt dat oppositieleidster Aung San Suu Kyi haar hongerstaking heeft opgeschort na concessies van het regime. Ondertussen loert nog altijd escalatie. Steeds vaker gaan bommen af. Jonge monniken overwegen geweldloosheid te laten varen. De strijd om democratie en mensenrechten kan ieder moment cyberspace weer verlaten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

KSTn – Superpolderen in discussie

Logo kamerstukken van de dagHet is zo’n verschijnsel dat goed past in het Nederlandsche poldermodel, de product– en bedrijfschappen. Dit zijn organisatie waarin alle organisaties van een bepaalde sector verplicht deelnemen om “gezamenlijk” de regeltjes binnen de specifieke branche vast te stellen, na te leven en belangen te behartigen bij de diverse hogere overheidsorganen.

Nu is men voornemens om de wetgeving rondom deze organen aan te passen. Er is namelijk wat discussie over de democratische legitimiteit (binnen de samenleving), het democratisch gehalte van de schappen zelf en over de transparantie.
Doelen van de regering bij de wetsaanpassing zijn als volgt:
– het democratische gehalte van de bedrijfslichamen wordt verbeterd;
– de verantwoording en transparantie worden vergroot; en
– de bedrijfslichamen hier zelf de verantwoordelijkheid voor nemen.

En dat is best interessant.

Je wilt dus meer met democratie doen, maar je legt de verantwoordelijkheid weer bij de schappen zelf om daar iets aan te doen. Typisch Nederlandsch.
Vandaar ook dat de twee moties van dhr Aptroot (VVD): Opheffen die schappen of anders in ieder geval veel hardere democratische garanties inbouwen.

Het is opvallend dat de recente debatten niet tot meer aandacht hebben geleid. Het is een heel belangrijke discussie over de ordening van het economische speelveld in dit land. En met name het ernstige gebrek aan democratische controle door gekozen organen zou een punt van discussie moeten zijn.
In de media vond ik niet veel informatie. Bij een conculega weblog des te meer. Daar werden kritische vragen gesteld bij het debat. Afgezien van de specifieke insteek, verdienen ze aandacht en beantwoording. Ik ga proberen bij een volgend debat voortijds iets te schrijven.
Boeiende materie dit.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende