Ons Koninklijke Huis: van glad ijs naar dun ijs

Het Koninklijke Huis bevindt zich altijd op glad ijs. De monarchie - zeker als niet alleen sprake is van een symbolische rol - gaat niet samen met democratie; maar dat is geen nieuws. Niemand stoort zich daar over het algemeen echt aan. Zo lang ons koninklijke staatshoofd naar behoren functioneert is er niet zo veel aan de hand. Ook helpt de een zekere curiositeitswaarde de instandhouding van onze monarchie. Echter het blijft een balanceeract. Elke beweging wordt nauwkeurig onder de loupe genomen. Foute bewegingen worden snel gemaakt. De ruimte voor misstappen - is terecht - erg klein. Dat ging ons Koninklijke Huis meestal goed af. Maar datzelfde Koninklijke Huis, nog steeds omgeven door een zekere waas van geheimzinnigheid, lijkt zich nu echter steeds meer op dun ijs te begeven. Glad ijs is een ding, dun ijs is wat anders. Dan kom je niet meer weg met een paar blauwe plekken of een hersenschudding. Dun ijs kan fataal zijn.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendequote | Objectieve waarheid

, door

“Hoe valt er tussen alle eigen meningen en voorkeuren nog tot representatieve beslissingen te komen? Hiertoe wordt steeds vaker de zogenaamd ’objectieve waarheid’ erbij gesleept – een waarheid waarover dan ook niet meer te discussiëren valt. Niet het gezag, de ’wetenschap’ beslist.”

En dan neemt de paragraaf een wending. Het artikel “Het einde van de democratie” van Ad Verbrugge verscheen al drie weken geleden in Trouw. Het was even blijven liggen in de leesstapel. Bij deze alsnog de aandacht voor een stuk met een paar interessante gezichtspunten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratie of demografie

, door

Hieronder een interessante verhandeling van iemand uit het democratische campagneteam. Ze beschrijft daarin hoe met behulp van het verzamelen van veel (demografische) gegevens van potentiële kiezers het mogelijk is de verkiezingen naar je hand te zetten. Het was wederom food for thought (na de break)


Bij het bekijken van het filmpje was ik in eerste instantie enthousiast over de mogelijkheden en gefascineerd over hoe je slim die data in kunt zetten.
Maar na enige tijd sloeg het enthousiasme om in een stevige weerstand. Waardoor? Heel moeilijk te verwoorden. Maar in essentie komt het neer op het volgende.
Ik zie, misschien wat naïef, democratie als een proces waarin via verkiezingen mensen tot volksvertegenwoordiger gekozen worden omdat ze representatief zijn voor waar het volk op dat moment voor staat.
Wat in het filmpje beschreven wordt, staat voor precies het omgekeerde. De bevolking wordt uitgekozen om te passen in het profiel van de kandidaat en daarna gestuurd om te gaan stemmen.
Nu snap ik ook wel dat het in een groot land niet zo kan zijn dat een kandidaat met iedere bewoner praat en ideeën uitwisselt. Maar dit staat wel heel ver af van een echt democratisch proces.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boeken, bloggers en democratie

, door

Gisteren was de presentatie van het nieuwe boek van Marc Chavannes, “Niemand Regeert” (nrc, bol) met illustraties van Ruben L. Oppenheimer. Omdat Marc zelf een weblog heeft waar hij veel interactie heeft met zijn lezers en vanuit zijn ervaring in de VS een grote rol voor weblogs ziet in het spel rondom de democratie, had hij voor de presentatie wat lezers en weblogs uitgenodigd. Ook de minister van binnenlandse zaken Guusje ter Horst was er. Vanuit Sargasso waren Carlos en Steeph erbij. Hier een mix van hun beider kanttekeningen (we zeggen lekker niet wat van wie is).

Verslag
Typerend voor de traditionele media was de aanwezigheid van de camera van de NOS. Deze was er gedurende het half uurtje dat Guusje ter Horst aanwezig was. Maar ze moest wat eerder weg, waardoor ze niet meer deel kon nemen aan het debat dat ook met de zaal en de bloggers gevoerd zou worden. De camera verdween met haar.

Haar antwoorden op de stellingen die vanuit het boek van Marc Chavannes werden neergelegd waren standaard. Het is niet zo erg, je moet sommige zaken (privatisering) plaatsen in de tijdsgeest, we doen er van alles aan om te veranderen. Kortom, vanuit het systeem gekeken en zonder echte reflectie. Als minister die alle ontwikkelingen heeft stilgelegd op het vlak van democratische vernieuwingen schoot ze haarzelf behoorlijk in de voet met de volgende constatering (geen letterlijke quote): “…het huidige politiek instrument (landelijk) past niet meer bij het tempo van ontwikkelingen in de maatschappij en wereld…“.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

We kunnen nog iets leren van Iran

, door

In Iran is er een idioot regime aan de macht. De ayatollahs en Ahmadinejad zijn religieuze waanzinnigen die te graag wereldmacht willen spelen. Iran heeft een ‘aparte’ vorm van democratie, die verre van netjes functioneert. Toch hebben ze in ieder geval één element waar wij wat van kunnen leren.

Onlangs presenteerde de zo goed als gekozen president zijn nieuwe kabinet. Een kabinet met zelfs drie vrouwen erin. Wat er toen is gebeurd is leerzaam. Het parlement, toch grotendeels op de hand van Ahmadinejad, stemde drie ministers weg. Een gezochte terrorist als minister van Defensie, dat was geen probleem natuurlijk. Joden opblazen is immers bon ton in Iran. Maar het parlement stemde wel drie kandidaten weg wegens een gebrek aan ervaring.

En daar zou Nederland nog wel wat van kunnen leren. Hier worden ministers en staatssecretarissen bij hun aantreden niet individueel door de Tweede Kamer beoordeeld. Er borrelt iemand op uit het partijcircuit en die is dan minister. Een paar verrassende namen erbij en hop, je hebt een kabinet. Het is dan slikken of stikken voor het parlement. Dat hebben ze in Iran beter geregeld.

Het Nederlandse parlementaire stelsel zit verder best goed in elkaar. Maar een individuele toets per minister zou een mooie aanvulling op onze democratie zijn. Zonder een groot probleem ervan te maken, zou je een paar staatssecretarissen op voorhand niet moeten aannemen. Dat hoeft niet het einde van de regering te betekenen. Je kunt gewoon een andere zoeken. Ten tijde van Philomena Bijlhout kon dat ook snel. Wie weet had het huidige kabinet het zonder de onzichtbare Van der Hoeven kunnen doen. Of zonder Tineke Huizinga. Dat was voor iedereen beter geweest. En oh ja, dit doen ze niet alleen in Iran. Ook in de VS. Dus het kan best werken in een échte democratie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom wachtgeld moet

, door
Eerste klas wachtkamer (Foto: Flickr/Jan-vdK)

‘Wachtgeld’ is een beetje het vieze woord in Den Haag. Een aantal politieke partijen wil er vanaf, en in het land heerst de mening dat het zuiver een maatregel is van de hoge heren politici om zichzelf lekker wat extra’s toe te schuiven.

En, het moet gezegd, de wachtgeldregeling in het algemeen is wat doorgeschoten en mag wel wat soberder. Maar ondanks dat heeft de regeling wél een nut en herbergt het ‘degraderen’ van politici tot gewone burgers risico’s.

Het nut ligt in het onafhankelijk functioneren van ons parlement. In onze parlementaire democratie komt het voor dat de volksvertegenwoordiging het kabinet naar huis stuurt. Er moeten dan meestal nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven. Feitelijk komt het er op neer dat je als volksvertegenwoordiger jezelf ontslaat, en het is maar afwachten of je na de verkiezingen weer opnieuw in het parlement terecht zal komen.

De wachtgeldregeling geeft deze parlementariërs zekerheid. Als hij of zij het kabinet naar huis stuurt, dan is de hij of zij in ieder geval nog verzekerd van een inkomen dat vergelijkbaar is met het daarvoor verdiende loon.

In een situatie waar dit vangnet er niet zou zijn krijg je bij het naar huis sturen van een kabinet opeens een extra overweging die de parlementariërs in hun achterhoofd moeten houden: “Kan ik mijn hypotheek nog wel betalen straks?”

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

QvdD: Vernieuwende en gedurfde uitspraak

, door

“To recommend solutions to immigration-related problems by advocating racial discrimination was likely to cause social tension and undermine trust in democratic institutions. In the present case there had been a compelling social need to protect the rights of the immigrant community, as the Belgian courts had done.”

Met een vier-tegen-drie uitspraak bepaalt het Europese Hof van de Rechten voor de Mens dat de Waalse Front National politicus Daniel Féret terecht is veroordeeld voor haatzaaien.

Inge van der Vlies, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de UvA, vindt het een ‘vernieuwende en gedurfde uitspraak‘.

Vorige Volgende