Democratie is slecht. Het is tijd voor … de beslissingsmachine!

Democratie is leuk, maar kent ook vele problemen. In deze tijd ontkomen we er niet aan om belangrijke maatschappelijke beslissingen door machines te laten nemen, betoogt informatiedeskundige Frans Knibbe. Democratie, de macht van het volk. Zo’n vijfentwintig eeuwen geleden, in de stadstaat Athene, bleek het een goed medicijn tegen tirannie te zijn. De directe democratie van Athene ontwikkelde zich tot representatieve democratie – geen referenda, maar bestuur via politieke partijen en volksvertegenwoordigers – en wordt nu wereldwijd gezien als het neusje van de zalm onder de bestuursvormen. Dit geloof gaat zelfs zo ver dat een land dat de democratische principes niet naleeft net zo lang met bommen of economische sancties bestookt mag worden totdat het ook in het democratisch gelid komt. Is de faam van democratie terecht? Is het echt de beste manier om naties van miljoenen mensen te besturen? In ieder geval zijn er vele zwakke punten te vinden. Hieronder een tiental:

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Online petities halen zelden de politiek

Ondanks dat online petities massaal ondertekend worden, halen ze zelden Tweede Kamerleden of bewindslieden. Dat blijkt uit een analyse van ANP en weblog Sargasso van drie miljoen handtekeningen, vrijgegeven door de populaire website petities.nl.

Sinds 2009 zijn er 488 online petities gestart waarvan het uitdrukkelijk de bedoeling was dat ze aan een minister of de Tweede Kamer werden aangeboden. Tien zijn er daadwerkelijk aangeboden aan de Tweede Kamer. Navraag bij de woordvoerders van de ministeries van Binnenlandse Zaken, Veiligheid en Justitie en Volksgezondheid, Welzijn en Sport zeggen dat het er nog geen vijf per jaar zijn. Meestal verwijzen ze de indieners door naar de Tweede Kamer.

Volgens Reinder Rustema, eigenaar van petities.nl, worden petities meestal gestart om media-aandacht te krijgen. Daarnaast onderschatten veel petitionairs hoe moeilijk het is om door middel van een petitie een onderwerp op de politieke agenda te krijgen. ,,Petities zijn onderdeel van een lobbyproces, je moet de weg weten op de vierkante kilometer Den Haag, om een petitie effectief te laten zijn. Indienen, handjes schudden, er achteraan bellen.’’

Rustema vindt het jammer dat zo weinig petities een vervolg vinden. Hij wil daarom binnenkort voor een aantal petities het lobbywerk en indienen overnemen. ,,Petities zijn een belangrijk instrument om contact te leggen en onderhouden tussen politici en burgers over een maatschappelijke kwestie. De enige partij die structureel oppakt en gebruikt is de SP. Als vijftigduizend mensen zich om een maatschappelijke kwestie bekommeren, kan dat voor meer politici interessant zijn om te volgen.’’

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Sargasso, kennis en andere onzin

In het ‘land van ooit’ zat de wereld overzichtelijk in elkaar. De openbaarheid was de dorpsomroeper, de krant, de roddel over de schutting. De overheid was georganiseerd, zoals door Kafka beschreven en door Weber voorgeschreven, met een toegewijd leger ambtenaren en een politiek verantwoordelijke aan de top. De mensen organiseerden zich door de krant (“de krant is een meneer”, zo leerde ons Jan Blokker), door pamfletten, door persoonlijke contacten via vergaderingen en demonstraties.

Dat land herinner ik me nog heel goed. De kunst van het stencillen ben ik nog machtig, het pamfletten in brievenbussen doen, het rondrijden met een geluidswagen. De stencilmachine staat inmiddels in het museum. Geluidswagens kennen we niet meer. Pamfetten wel: de techniek heeft ze alleen maar mooier gemaakt, gemakkelijker te maken ook.  Ergens in de loop van de jaren negentig zette mijn werkgever een PC op mijn bureau en nam mij, bijna letterlijk, mijn fijnschrijver af. In 2001 begon Sargasso met een nieuw soort openbaarheid: de virtuele wereld van het net. Ik had er geen idee van. Ik pionierde in de jaren zeventig met kabeltelevisie, toen een heel moderne openbaarheid,  maar daarna heb ik de ontwikkeling niet meer gevolgd.

Misschien is de echte sprong voorwaarts toch wel de ontwikkeling van de zoekmachines, al snel overwoekerd door Google. Daarmee kon Google “aandacht” verkopen: in ruil voor je aandacht kreeg je een gestructureerd antwoord op je zoekvraag. Je dacht kennis te verwerven, maar Google verkocht je aandacht aan adverteerders, die jou iets hadden aan te bieden. Gelukkig bedachten de eerste Sargasten dat internetters niet alleen suffe consumenten waren, maar dat het Internet ook mogelijkheden bood voor informatie, sociale organisatie en verheffing.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Mijn Europees gedrocht

Het lijkt een modern equivalent van een Babylonische spraakverwarring waarbij de effecten door sommigen als minstens zo rampzalig geduid worden. Maar ze spreken wel net zo lang tot ze het ongeveer met elkaar eens zijn, ook al spreken ze 23 verschillende talen.

Het lijkt op een technocratie waarin onnavolgbare, vaak financieel, specialisten de meestal niet direct verkozen landenvertegenwoordigers beperkte keuzes influisteren die vervolgens achter gesloten deuren tot besluiten leiden. Maar er worden wel besluiten genomen. Iets wat aan de andere kant van de oceaan, met een toch veel eenvoudiger structuur, niet mogelijk is. En de vertegenwoordigers laten wel degelijk een beetje hun oor hangen naar de sentimenten op de straat. Anders waren de besluiten nog veel radicaler geweest.

De ene helft van de economen vindt nu dat de maatregelen te ver gaan en schadelijk zijn voor de economie. De andere helft van de economen vinden dat de maatregelen veel verder hadden moeten gaan omdat we het zo niet gaan redden. Maar in plaats van elkaar de hersens in te slaan wat gebruikelijk is als uiting van frustratie in tijden van grote crises, onderhandelde men net zo lang door tot er in ieder geval een werkbare oplossing uit kwam.

Er zitten staten tussen die er een stevige puinhoop van maken, deels of geheel corrupt zijn of er eigenlijk alleen maar deel van uitmaken vanwege de subsidies. Maar ze doen wel mee. Ze veranderen wel en schuiven langzaam op naar een voor iedereen aangenamere versie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

De biecht van Rutte

Als enige krant lichtte het NRC een belangrijke bekentenis uit Ruttes congresspeech. Ontging het overige aanwezige journaille dat Rutte hiermee uit de kast kwam en de eigenlijke drijfveren achter het hak- en snoeiwerk opbiechtte?

Rutte toonde zich, in het begin van zijn speech (hier op youtube) , de premier van alle Nederlanders. Hij somt vragen op, die onder ongeruste burgers leven en geeft blijk goed naar de samenleving te luisteren. Hij begrijpt dat de hardwerkende slager om de hoek, die zijn winkel wel voor elkaar heeft, het moeilijk kan bevatten er ook wat van te moeten voelen als anderen (banken, eurolanden) hun toko niet op orde hebben.

Dan biecht Rutte op: “En ik zeg het u eerlijk: ook als er geen financiële problemen zouden zijn, dan zouden wij deze maatregelen moeten nemen“.
Geen problemen, wel bezuinigen? Daarmee stelt hij zijn criticasters niet echt gerust. Rutte begrijpt dat die redenering nader gemotiveerd moet worden. De enige reden om hard en breed te bezuinigen is: “Simpelweg omdat wij Nederland fundamenteel sterker willen maken“.

Over de sterke en zwakke kanten van dit prachtige land wordt verschillend gedacht. De premier gaat daar niet op in maar maakt na zijn bekentenis een merkwaardige wending. Hij somt de sterke kanten van Nederland op. Heeft hij niet in de gaten, dat hij met die opsomming zijn motivering ondergraaft? Ruttes schets van een sterk Nederland roept meteen weer vragen op.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nu even geen democratie?

Het Europese vergadercircus draait nog steeds op volle toeren. De crisissfeer blijft en als er al oplossingen worden voorgesteld dan is het algemene oordeel: te weinig en te laat. Een terugkerend onderdeel van de mantra is ook de roep om herstel van het vertrouwen van de beleggers. Dat is waar Merkozy en alle andere Europese leiders voor zouden moeten zorgen, als ik het goed begrijp. Waar we minder over horen is het herstel van het vertrouwen van de burgers. Dat agendapunt lijkt nu even van tafel. Een uitgelezen kans voor de populisten om het vertouwen van hun achterban in de zittende politici nog verder te ondermijnen. Zoals de Amsterdamse hoogleraar financiële geografie Engelen deze week betoogde dat Wilders’ onderzoek naar de terugkeer van de gulden niet meer betekent dan een “middelvinger” richting de voortmodderende Europese technokraten die zo slecht kunnen luisteren naar het volk.

In Griekenland en Italië zijn er nu technokratische interim-regeringen. Goddank, er ging een zucht van verlichting door politiek Europa. Even rust aan het zuidelijke front. Stel je voor dat Papandreou zijn referendumplan had doorgezet! Laten we het volk er alsjeblieft even buiten houden, het is allemaal al moeilijk genoeg.

Papandreou’s referendum mag dan op dat moment een ongelukkig voorstel geweest zijn, het werd in wezen ingegeven door een fundamenteel democratische reflex: terug naar degenen aaan wie de regering zijn macht ontleent. “Ik vertrouw de burgers”, zegt Papandreou (NRC 26-11), “Europa doet dat te weinig. Het is bang van zijn burgers. Die mogen niet beslissen, dus doen we het zelf in besloten kringetjes en achter gesloten deuren. Dat verzwakt de Unie.” De reflexen van de andere Europese leiders zouden ons inderdaad zorgen moeten baren. Hun angst is niet alleen dodelijk voor een democratie, het brengt een oplossing voor de crisis ook niet dichterbij.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-10-2022

Kabinet marginaliseert democratie in grote steden

DATA - De kosten van de lokale democratie in Rotterdam en Amsterdam zijn laag. Per inwoner hebben ze, inclusief deelgemeenten en stadsdelen, weinig politici. Dat wordt duidelijk in onderstaand onderzoek. Toch wil het kabinet, met minister Donner voorop de deelgemeenten afschaffen. Als Limburg, dat hier met de twee grote steden wordt vergeleken, de rest van het land weerspiegelt, kan hij beter z’n aandacht vestigen op de kleinere steden en dorpen. Daar zitten meer overtollige politici en kan meer belastinggeld worden bespaard. Dat moet hem deze week in het gesprek met de kamer duidelijk worden gemaakt.

Het kabinet wil volgens het regeerakkoord een krachtige, kleine en dienstverlenende overheid met minder belastinggeld […] en minder bestuurders. Bij voorbaat is echter al vastgelegd dat dat moet leiden tot het afschaffen van de deelgemeenten in de twee grote steden. Toevallig niet de plekken waar de regeringspartijen erg actief zijn. Het achterland van het CDA daarentegen, wordt in het regeerakkoord beschermd. Gemeentelijke herindelingen komen alleen van onderaf tot stand en aan bezuinigen op bijvoorbeeld het aantal raadsleden wordt niet gedacht. Wat vooral opvalt is dat Donner er een boekhoudkundige aangelegenheid van maakt. Over de waarde van lokale democratie wordt eigenlijk niet gesproken.

Limburg en de twee grote steden

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gino

Een nieuwe column van Mohammed Benzakour. Die is ook in VolZin verschenen.

Recht lijkt op religie: kwestie van gevoel. We bedachten wetten om aan ons natuurlijk rechtsgevoel enige robuustheid te verschaffen. Maar regels zijn regels en hoe vaak niet botsen ze met ons rechtsgevoel. Minima worden legaal kaalgeplukt terwijl prutsende bankiers en bestuurders er even legaal met exorbitante wachtgelden en bonussen tussenuit knijpen.

Occupy is een boze mondiale protestbeweging die op mijn begrip kan rekenen. Toch doe ik niet mee. Ik bezet niets, ik scandeer niets. Ik kijk, luister en loop voorbij.

Mijn sympathie ligt bij Gino Sorbillo, een Napolitaanse pizzabakker. De man heeft onlangs een machtig parlementslid, Sergio D’Antoni van de Partito Democratico, flink te kakken gezet. Hij rekende de politicus 100 euro voor een pizza van 6 euro. De tent stond op z’n kop, politie erbij, maar Gino hield voet bij stuk. Ten slotte betaalde de verbouwereerde D’Antoni de geëiste 100 euro.

Wat was er gaande?

Op het internet was een bonnetje opgedoken van het dagmenu dat senatoren en parlementleden in een luxe restaurant in Rome kunnen bestellen. Dankzij vouchers en royale declaratieregelingen betalen zij een fooitje (€ 7,50) voor een bord pasta, een secondo, wijn, fruitsalade en toetje toe.

Vorige Volgende