Democratie Archives - Pagina 10 van 51

Waan van de dag

‘De VVD likt alleen nog maar omlaag en Baudet is een useful idiot’

19 februari 2019 , 15:01 , door Age Letor

De hoofdredacteur van Quote vraagt zich vertwijfeld af op welke partij hij als echte liberaal nu moet stemmen:

Stemmen was nog nooit zo moeilijk; eigenlijk is er met alle politieke partijen behoorlijk wat mis.

Gelukkig heeft hij geen last van vooroordelen over politieke partijen:

GroenLinks en de SP zijn in de kern toch partijen voor mensen die niet willen werken of nooit een serieuze baan gehad hebben.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Groter denken, kleiner doen – Herman Tjeenk Willink

10 februari 2019 , 11:00 , door Gastauteur

RECENSIE - door Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd.

© Uitgeverij Prometheus cover boek Herman Tjeenk Willink Een veteraan uit de binnenkamers van de Haagse macht verwoordt een aanklacht. Beschaafd, dat wel. Maar misschien daarom wel belangrijker. Die aanklacht komt van Herman Tjeenk Willink, oud-vicepresident van de Raad van State (‘onderkoning’ van Nederland), oud-voorzitter van de Eerste Kamer, informateur van diverse kabinetten, waaronder Rutte III, etc., etc.

De democratische rechtsorde ligt onder vuur, schrijft Herman Tjeenk Willink. Terwijl die democratische rechtsorde het enige is dat ons nog bindt. ‘Ons’, dat zijn de burgers van Nederland. Maar marktdenken, bureaucratie en technocratie hebben dat fundament van de maatschappij ondermijnd.

Rechtsorde

Die rechtsorde is niet zomaar een manier om de staat te organiseren, maar een ‘normatief concept’, schrijft Tjeenk Willink. Beginselen en waarden komen er in tot uitdrukking. Bijvoorbeeld tolerantie, rechtvaardigheid, redelijkheid en mensenrechten. De overheid is geen bedrijf, schrijft hij. ‘De bv Nederland betekent uiteindelijk het failliet van de democratische rechtsorde.’ Dat geldt ook voor het idee dat ‘de meerderheid beslist’. Die rechtsorde is dus een fragiel iets, dat van verschillende kanten kan worden aangevallen. Dat kan gebeuren met een beroep op efficiency en kostenbesparing, maar ook met een beroep op een bepaalde invulling van democratie.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

De SP wil opkomstplicht. Is dat verstandig?

9 februari 2019 , 08:00 , door Gastauteur

ANALYSE - Principiële afhakers komen ook in een systeem met opkomstplicht niet snel opdagen. Bovendien brengen onwillige kiezers eerder een blanco stem uit, of een inhoudelijke stem die minder doorwrocht is dan kiezer die uit eigen beweging gaan stemmen. Dat concludeert Tom van der Meer uit diverse onderzoeken naar de opkomstplicht bij verkiezingen, in zijn analyse op Stuk Rood Vlees.

De SP zwengelt de discussie over opkomstplicht bij verkiezingen aan. Partijvoorzitter Ron Meyer denkt dat het parlement daardoor “een fotografische weergave zou worden van de bevolking”. Strategisch zou de SP een voordeel halen door relatief veel kiezers te trekken onder de niet-stemmers die inhoudelijk dichtbij hun zouden staan.

Opkomstplicht wordt wel vaker voorgesteld. In het algemeen worden er door de voorstanders verschillende positieve effecten gesuggereerd. Door opkomstplicht zou de politieke ongelijkheid tussen groepen in de samenleving afnemen, het parlement een betere afspiegeling zijn van de bevolking, en zouden inactieve burgers alsnog politiek betrokken raken. Maar klopt dat ook?

Minder ongelijkheid?

De wetenschappelijke literatuur is er niet over uit of opkomstplicht leidt tot minder ongelijke deelname aan verkiezingen tussen sociale groepen. Een meerderheid van studies suggereert dat bijvoorbeeld met name lageropgeleiden gesteund worden om op te komen door een opkomstplicht. Maar andere studies – van nota bene hetzelfde onderzoeksteam – ondersteunen die conclusies niet. Het effect is hoe dan ook bescheiden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour

Quote du Jour | Het heeft toch geen zin

27 januari 2019 , 15:53 , door Steeph

Elke actie tegen CO²-uitstoot raakt enorme belangen. De fossiele industrie, de luchtvaart, de vleesconsumptie. Dat gaat om miljarden. Als GroenLinks daar met veertien zetels in het parlement niks tegen kan doen, veranderen 12.000 jongeren op een plein zeker niets.

Aldus Chris Aalberts in reactie op het aangekondigde protest van scholieren om aandacht te vragen voor het klimaat.

“Cynisch” is een understatement in deze. Jongeren nu al vertellen dat je uitspreken geen zin heeft, dat protesteren geen zin heeft, dat staat gelijk aan zeggen: geef je democratische rechten nu maar op, je bent nietig, geef je over aan de macht van het geld, leer ermee leven.
Nee!

Moedig ze aan! Leg ze uit dat ze niet met 12.000 maar met 120.000 moeten protesteren. Vertel ze dat je ze serieus neemt. Laat ze weten dat het bijzonder is dat ze al op zo’n jonge leeftijd gedwongen zijn om te gaan protesteren. Dat je je ogen uit je kop schaamt dat je niet meehelpt nu serieus werk te maken van maatregelen die verdere opwarming tegen gaan. Dat je begrijpt dat je ze laat vallen en hun toekomst verder om zeep te helpt. En dat je ziet dat je hun volledig van het democratische pad afleidt.

Foto: Jos Dielis (cc)

Geen stemrecht voor pensionado’s

7 februari 2019 , 14:00 , door gronk

OPINIE - Onze huidige staatsinrichting is behept met een vrij fundamentele denkfout. En die is dat iedereen, maar vooral oudere generaties beslissingen maken die ‘het beste zijn voor iedereen’. In minstens drie gevallen is duidelijk daar flink wat op is af te dingen: De klimaatproblematiek, Brexit en de sores rondom pensioenen.

De Economist waarschuwde er in 2010 al voor: het risico was aanwezig dat westerse democratiëen door dalende geboortecijfers zouden eindigen als ‘gerontocratiën’; stilstaande, verkalkte maatschappijen waar ouderen de dienst uitmaken en jongeren het nakijken hebben. Tien jaar later is Brexit het duidelijkste voorbeeld van de correctheid van die analyse. ‘Leavers’ zijn voornamelijk ouderen, die door de Britse tabloids angst werd aangejaagd voor immigranten en ‘de allesoverheersende EU’ met de mythe dat de EU kromme bananen zou verbieden.

In Nederland zijn de stemmen voor een ‘Nexit’ weliswaar verstomd; hier zie je dat de ene na de andere gepensioneerde natuurkundige van z’n pensionering gebruik maakt om op de opiniepagina’s van weekbladen en kranten te betogen dat klimaatverandering niet bestaat en als het wel zou bestaan dan wordt het niet door mensen veroorzaakt, of het is zinloos om er iets aan te doen. Argumenten die er bij 65-plussers ingaan als koek, want waarom zou je op oudere leeftijd nog je huis gaan verduurzamen als je weet dat je daar hooguit nog maar tien tot vijftien jaar woont, en je van dat geld ook nog de wereld zou kunnen afreizen?

Foto: ydant (cc)

Verdwenen partijdemocratie

21 januari 2019 , 08:00 , door Montesquieu Instituut

COLUMN - van Prof. Dr. Joop van den Berg.

De veel te vroeg overleden politicoloog Peter Mair is in 2013 breed bekend geworden als auteur van Ruling the Void, 1) een boek waarin hij betoogt dat de klassieke politieke partijen zozeer aan ideologische betekenis hebben verloren dat zij in een regering onderling verwisselbaar zijn geworden. Regeringsbeleid is een kwestie geworden van kleurloze technocratie onder het motto: ‘There is No Alternative’. Dat maakte zulke partijen, vooral van links, onherkenbaar voor hun kiezers. Die kregen bovendien het vermoeden dat belangrijke kwesties onder het tapijt werden geveegd. Deze combinatie van depolitisering en verwaarlozing werd de voedingsbodem van het Europese populisme als succesvolle politieke beweging.

Merkwaardig eraan was onder meer dat zij niet voor een nieuw pluralisme pleitte – grotere politiek georganiseerde diversiteit – maar zich juist daartegen keerde door het weg te zetten als een samenzwering van een corrupte elite tegen de onschuldige, verweesde bevolking.

Populisme houdt vervolgens het streven in naar een nieuwe meerderheid die de bevolking weer echt zou representeren. Die ook een einde zou kunnen maken aan de macht van allerlei instellingen zoals de rechter, die zonder te zijn verkozen de voorkeuren van ‘de meerderheid’ kunnen blokkeren. Behalve door deze weerzin tegen de democratische rechtsstaat kenmerkt zich het populisme ook door chauvinistische afkeer van ‘globalisering’ en Europese integratie.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Waan van de dag

Forum voor Democratie laat het afweten in het belangrijkste democratische orgaan van dit land, de Tweede Kamer

17 januari 2019 , 11:41 , door Steeph

Forum voor Democratie laat het afweten in het belangrijkste democratische orgaan van dit land, de Tweede Kamer. Ze schitteren in afwezigheid bij het wetgevende proces met een rotsmoes. Ze komen niet op voor het belang van hun kiezers op deze wijze. Dus opnieuw is de vraag waar hun “Democratie” in de naam precies naar verwijst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De democratische rechtsorde kun je niet met onconstitutionele middelen bevorderen

16 januari 2019 , 11:00 , door Montesquieu Instituut

ANALYSE - door Prof. dr. Tom Zwart

Op 21 december jongstleden heeft minister Dekker het wetsvoorstel ‘Transparantie van maatschappelijke organisaties’ opengesteld voor internetconsultatie. Het voorstel verplicht maatschappelijke organisaties om donaties van €15.000 en meer openbaar te maken. Op die manier wil de minister voorkomen dat organisaties afhankelijk worden van één bepaalde financier, die daardoor zeggenschap krijgt over de koers. Dat zou vooral problematisch zijn als die organisatie zich daardoor laat verleiden tot gedrag dat indruist tegen de Nederlandse rechtsstaat. Politieke organisaties zijn van dit regime uitgezonderd omdat voor hen een aparte regeling geldt, te weten de Wet financiering politieke partijen.

Een belangrijke vraag is welk maatschappelijk probleem de minister met deze wet wil oplossen.

Zijn er in Nederland maatschappelijke organisaties die zich schuldig maken aan antirechtstatelijk gedrag omdat zij daartoe door een donateur worden aangezet? Die vraag is de regering al meerdere malen gesteld, maar zij is er tot nu toe niet in geslaagd om daarvan voorbeelden te geven. Bovendien kan een maatschappelijke organisatie die op deze manier over de schreef gaat nu al met behulp van de strafwet en de verbodenverklaring ex art. 2:20 BW worden aangepakt. Of het gedrag uit de koker komt van de geldschieter of de organisatie zelf doet dan niet ter zake.

Foto: Bas Bogers (cc)

Burgerlijke ongehoorzaamheid is belangrijk voor democratie

4 januari 2019 , 11:00 , door Sociale Vraagstukken

OPINIE - door Mathijs van der Sande

De burger wordt ongehoorzamer en tegelijkertijd neemt het onbegrip voor deze ongehoorzame burger toe. Dit laatste is onterecht, meent Mathijs van de Sande. Een pleidooi voor een herwaardering van de burgerlijke ongehoorzaamheid.

De burger wordt steeds ongehoorzamer. Een greep uit het nieuws van het afgelopen jaar kan dit eenvoudig illustreren. De klimaatactivisten van Code Rood riepen op tot blokkade- en bezettingsacties. Dierenrechtenactivisten knipten hekken open bij de Oostvaardersplassen.

De uitgeprocedeerde asielzoekers van de actiegroep We Are Here kraakten panden – om in te kunnen wonen, maar ook om te protesteren tegen het Nederlandse migratiebeleid. Studenten bezetten universiteitsgebouwen uit protest tegen het bezuinigingsbeleid. En het extreemrechtse Identitair Verzet bezette het dak van een moskee in aanbouw.

De gebruikte actiemethoden mogen van elkaar verschillen – om van de achterliggende motivaties nog maar te zwijgen – maar wat deze voorbeelden met elkaar gemeen hebben is dat men, door de wet te breken, probeert het democratische besluitvormingsproces of de rechtspraak van buitenaf te beïnvloeden.

Onbegrip voor ongehoorzame burger neemt toe

Dergelijke daden van ongehoorzaamheid leiden niet zelden tot discussie over hun democratische legitimiteit: dienen burgers zich niet gewoon bij de gangbare politieke en juridische procedures neer te leggen? Speelt de ongehoorzame burger niet te veel voor eigen rechter?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.