Spotlight: Queens of the Stone Age; Live in HMH

Zouden ze nog gaan zingen? Dat was de vraag die ik me afgelopen zaterdag aan het begin van de avond stelde toen Rodrigo y Gabriela hun opwachting maakten in een uitverkochte Melkweg Max zaal. Meestal heb ik het al snel gezien bij instrumentale muziek, maar Rodrigo y Gabriela bezitten genoeg vaardigheden om hun live-set levendig te houden. Zo werd de zaal tijdens één van de nummers door Rodrigo in drieën gedeeld waarbij elk deel een verschillend ritme mee moest klappen op het vingervlugge gitaarwerk van het duo en ontstond er een prima ritmesessie. Een andere keer werd het publiek verleid tot het meezingen van de loopjes waarna het tweetal het tempo geleidelijk opvoerde om uiteindelijk onnavolgbaar te worden.

Rodrigo y Gabriela komen oorspronkelijk uit Mexico stad, maar wonen sinds 1999 in Dublin, met enkele uitstapjes tussendoor naar Barcelona en Kopenhagen. Voordat ze als tweetal besloten verder te gaan, zaten ze in Terra Acida, een metalband en dat verklaart hun voorliefde voor het stevigere gitaarspel in hun oeuvre. Schatplichtig als ze zijn aan Metallica, speelden ze zaterdag onder andere Orion, One en een stuk van Enter Sandman. Deze nummers hebben ze geheel naar eigen stijl bewerkt waarbij de structuur van de nummers nog wel overeind staat, maar dan gelardeerd met loopjes in mariachi-stijl. Rodrigo is de solist die zich heeft bekwaamd in het vliegensvlugge pingelwerk en Gabriela speelt de slaggitaar waarbij ze evengoed de percussie op de kast voor haar rekening neemt. Het geeft de muziek ook een vleugje Flamenco mee.

Het gebeurt niet vaak dat een concert al van meet af aan de bijval krijgt die je je als band toewenst. Het Nederlandse publiek dient meestal even warm te draaien, wacht kritisch af wat de artiest gaat brengen, alvorens volledig op te gaan in de muziek die wordt gebracht. En dat is terecht; muzikanten zijn vaak door de drukke tourschema’s oververmoeid of staan volledig ongeïnspireerd en routinematig de zoveelste show af te werken.

Afgelopen dinsdag was dat zeker niet het geval. In een uitverkochte Melkweg Max zaal stond Gogol Bordello met haar Super Taranta tour (tevens de titel van het laatste album) en het publiek liet zich meteen meevoeren op de Balkan-liedjes van het gezelschap uit New York. Het begon eigenlijk al toen het Dub Trio na het voorprogramma van La Phaze het publiek langzaam warm draaide in een dj-set op het podium. Naarmate de opkomst van Gogol Bordello dichterbij kwam, werden de balkan-beats opgevoerd en kwam het publiek in een opperbeste stemming. Toen zanger Eugene Hütz in roze legging, met ontbloot bovenlijf en op rode pumps zijn opwachting maakte, verwelkomde hij het publiek met:”hey, you bunch of fuckers” en zette hij het eerste nummer in op zijn akoestische gitaar. De vloer kwam meteen in beweging door het meespringen van het voltallige publiek waardoor de toon voor het optreden was gezet en die pas los werd gelaten nadat het eindsignaal had geklonken. En dat volgde pas na twee uur, want Gogol Bordello had er duidelijk zin in die avond.

Hun reputatie was ze al vooruitgesneld; Liars is een energieke live-band waarbij regelmatig in gordijnen wordt geklommen of flink door zanger Angus Andrew heen en weer wordt gedenderd over het podium. Toch gaven ze afgelopen dinsdag een milde show weg in de Melkweg. Weliswaar verscheen Andrew in een smetteloos wit pak als een ware duvelstoejager op het podium en zwierde of marcheerde hij zo nu en dan; ze gaven duidelijk te kennen dat het drukke tourschema zijn tol eiste. Maar zelfs bij enige uitputting proberen Liars er iets van te maken. Helaas duurde het hooguit zo’n vijfenveertig minuten.

Drummer Julian Gross leek klaar voor de wintersport aangezien hij in een fluorescerend roze sneeuwjack met capuchon op achter de drums plaats nam, hetgeen hij onder de warmte van de podiumlampen aardig lang volhield. Pas halverwege de set verwisselde hij de jas voor een Romeinse tuniek met korte mouwen. Angus Andrew lijkt zonder baard op een jonge Nick Cave, maar dan een lobbesvariant daarvan. In plaats van zijn publiek te beschimpen en te bespugen, is Andrew de beminnelijkheid zelve naar zijn toehoorders. Na bijna elk nummer bedankte hij het publiek voor de komst naar de niet eens uitverkochte kleine zaal.

Zo nu en dan word ik wel eens meegenomen naar concerten zonder dat ik de band in kwestie ken. En soms is het wel aardig om geheel onbevangen op zo’n concert te verschijnen. Vantevoren dus niet op internet het een en ander uitzoeken, maar vertrouwend op degene die je heeft uitgenodigd, kun je dan soms aardig verrast worden.

En zo was het dus ook vorige week dinsdag in de kleine zaal van de Melkweg waar drie van de vier leden van Animal Collective uit Baltimore hun opwachting maakten. De aankleding van het podium beloofde niet veel goeds; aan weerszijden stonden twee skeletten in jurken opgesteld en er waren maar weinig instrumenten te bekennen. De mannen betraden het podium en konden me de eerste twee nummers ook niet overtuigen. Links stond een man achter de knoppen met een mijnwerkerslamp op zijn hoofd, rechts een andere knoppendraaier die nauwelijks bewoog en in het midden een zanger die nogal larmoyant stond te zingen. Het nadeel van dit soort bands is dat ze vaak in hun eigen trip opgaan en nauwelijks contact maken met het publiek. En bij Animal Collective was dit niet anders.

Toch wisten ze er een aardig spektakelstuk van te maken. Vanaf het derde nummer werd er namelijk steeds vaker een gitaar bij gepakt en bleek de bewegingsloze man een floortom, hi-hat en crash naast zich te hebben staan die veelvuldig werden gebruikt. De acht lichtpanelen achter op het podium zorgden in verschillende patronen voor de rest.

Men zegt soms wel eens dat popprijzen nergens toe doen. Jarenlang heerste er een smet op bijvoorbeeld de Grote Prijs van Nederland, waarbij de winnaars gedoemd waren uiteen te vallen nadat ze het prijzengeld, het platencontract en de vele optredens binnen hadden gesleept. Het was dan vaak ook beter om tweede te worden bij deze prijs zodat men in de schaduw van de eerste in alle luwte kon werken aan de opbouw van een oeuvre. Er zijn ook genoeg prijzen, of misschien zelfs wel te veel, zoals vaker wordt geopperd, maar vaak blijkt dat er genoeg publiek voor op de been te brengen is, het zal wel iets te maken hebben met het competitieve in de menselijke aard. Tenminste, wanneer je een prijs goed organiseert en er ook wat te verdelen valt, wordt er veel publiek getrokken.

En dat deed de Amsterdamse popkoepel Stichting Grap vorige week voor het twaalfde achtereenvolgende jaar met haar Amsterdamse Popprijs. In onder andere Studio Desmet, Studio 80 en OT301 werden maar liefst vijf voorrondes georganiseerd waar zes bandjes acte de présence gaven. Het prijzenpakket bestaat uit studiotijd, een waardecheque van € 500,- voor apparatuur en 100 promo cd’s en dat mag toch een aardige opsteker genoemd worden. Bovendien spelen de halve finales zich af in Paradiso (23 en 24 okt.) en de finale in de Melkweg (24 nov.).

De naam doet eerder vermoeden dat we hier met een metalband te maken hebben, maar niets is minder waar. Het genre waarin We vs Death namelijk bivakkeert heet post-rock en eigenlijk vraag ik me al jaren af wie die term ooit heeft bedacht. Waarheid gebiedt te zeggen dat het als label goed fungeert, maar inhoudelijk raakt de term kant noch wal. De muziek is soms namelijk filmisch te noemen en wat dat betreft past de betiteling soudscapes beter. Hoe dan ook, post-rock muziek is vaak instrumentaal en kent een opbouw van melodieuze, melancholische gitaarlijnen die langzaam toewerken naar een climax waarbij alle registers open worden getrokken. Bekendste exponenten van deze muzieksoort zijn Mogwai, Godspeed You! Black Emperor en Do Make Say Think.

Het mooie van We vs Death is dat ze het cliché van die climax van gitaargeweld achterwege laten. Het Utrechtse vijftal maakt wel gebruik van tempowisselingen en distortion, maar legt deze er nooit te dik boven op. Afgelopen zaterdag speelden ze in De Nieuwe Anita in Amsterdam en dat concert was een ware streling voor het oor. We vs Death bestaat namelijk uit vijf rasmuzikanten die gebruik maken van de nuance in hun spel en van daaruit in een strakke synergie het tot een geheel weten te smeden. Voorop staat het spel van de twee gitaristen Thomas Sohilait en Wouter Kors die tokkelen dat het een lieve lust is in verschillende tempi. Daaromheen is een effectieve ritmesessie gebouwd die regelmatig wordt aangevuld door de trompet van Wouter Hoek (en tussendoor diens droogkomische commentaar).