We moeten de wetenschapsgeschiedenis herschrijven

Europa en Amerika heersen in de wetenschappelijke wereld. Op school leer je dat Pythagoras, Galilei, Newton of Einstein de grote wetenschappelijke ontdekkingen deden. Een Griek, een Italiaan, een Engelsman, of een Duitser die later Amerikaan werd. China, India en Afrika deden er wetenschappelijk blijkbaar niet toe. Dat beeld klopt niet. Zelfs als je als tiener goed bij de les kon blijven is het onwaarschijnlijk dat je veel over niet-westerse wetenschappers hebt gehoord. Ook in academische boeken over de geschiedenis van de wetenschap staan Europa en Amerika centraal. Maar hoe komt de wetenschapsgeschiedenis eruit te zien als je het Westen uit dat middelpunt haalt? Dat onderzoekt prof. dr. Rens Bod, hoogleraar Computationele en Digitale Geesteswetenschappen (UvA). Hij laat zien dat veel van de ideeën in de wetenschap een begin, midden en eind hebben in plekken over de héle wereld. Verder denken dan je neus lang is Van Pythagoras tot Plato, Griekenland is de wieg van onze westerse wetenschappen. Daar ontwikkelden we wiskunde en daar begon de filosofie, natuurwetenschap, geschiedkunde, muziekwetenschap… Eigenlijk, geloven we in Europa graag, begonnen de oude Grieken met alles. “Dat denk je”, zegt Bod, “maar is in feite een mythe”.

Coronavirus op vlees uit Brazilië, Bolivia en Nieuw Zeeland.

In de Chinese stad Jinan is dit weekend het coronavirus aangetroffen op de verpakkingen van rundvlees afkomstig uit Brazilië, Bolivia en Nieuw Zeeland. In andere steden werd het aangetroffen op verpakkingen van varkensvlees uit Argentinië.

China intensiveert het testen van bevroren goederen nadat herhaaldelijk het virus werd gevonden op geïmporteerde goederen. De WHO stelt dat er een gering risico is dat mensen besmet raken van Covid-19 op bevroren voedsel. China wordt er echter niet vrolijk van dat de diverse importverboden die het heeft ingesteld (onder andere op varkensvlees uit Nederland) deze manier onderuit worden gehaald.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Wereldwijde daling autoverkoop

ANALYSE - De wereldwijde auto-industrie heeft te maken met een terugval van de vraag naar auto’s. LMC automotive heeft zijn rapport met wereldwijde verkoopcijfers vorige week gepubliceerd, hieruit blijkt een daling van het totaal aantal verkochte auto’s van 94,4 miljoen in 2018 naar 90,3 miljoen in 2019. Dat is een daling van 4%. LMC heeft de data niet uitgesplitst naar brandstofvoertuigen en elektrische auto’s. Cleantechnica houdt deze gegevens wel bij en op basis van gegevens van de 3 grootste markten (China, Europa en de VS) en schattingen voor de overige markten komen ze uit op een stijging van de verkoop van elektrische auto’s met 9,5% (volledig elektrische en hybrides). Het aantal verkochte brandstofauto’s is volgens deze zelfde schatting wereldwijd gedaald met 4,7%.

Ontwikkelingen per markt

De Chinese markt blijft de lastigste markt voor verkopers van brandstofauto’s (benzine, diesel en lpg). De verkoop van brandstofauto’s daalde in China met bijna 8,4% ten opzichte van 2018. De verkoop van elektrische auto’s liep met 4% terug, doordat de Chinese overheid haar stimuleringsbeleid bijstelde. Ondanks de daling van de verkoop van elektrische auto’s steeg hun marktaandeel van 4,5% naar 4,7%.

In de VS daalde de verkoop van brandstofauto’s met 1,1%, de verkoop van elektrische auto’s daalde nog harder met 8,9%. Volgens Cleantechnica ontbreekt het in de VS aan een aantrekkelijk en betaalbaar aanbod van elektrische auto’s. Zo waren de Hyundai Kona EV, de Kia e-Nero en de MG ZS EV in 2019 nog niet verkrijgbaar in de VS. Het beeld wordt verder vertekend doordat Tesla eind 2018 zoveel mogelijk Model 3’s afleverde in de VS om eigenaren van de belastingvoordelen te laten profiteren.

Foto: rafael parr (cc)

Hoeveel ruimte krijgt Big Brother?

ELDERS - Is het gebruik van gezichtsherkenningssoftware in camera’s op straat toelaatbaar in een democratische rechtsstaat?

In een poging om de golf van protesten te breken heeft de regering van Hongkong begin deze maand een verbod uitgevaardigd op het dragen van maskers. De demonstranten proberen zich met maskers onherkenbaar te maken voor politiecamera’s en trekken zich van het verbod niets aan. China is al ver gevorderd met het gebruik van gezichtsherkenning in de openbare ruimte om burgers te bespieden. Chinezen kunnen binnenkort alleen nog via gezichtsherkenning een internetabonnement of een nieuw mobiel nummer aanvragen. Legale beperkingen ter wille van de bescherming van privacy hebben in dit land minder gewicht dan in de VS en Europa.

In California is onlangs een wet aangenomen die de overheid verbiedt om gezichtsherkenningssoftware te gebruiken op videocamera’s van de politie, een primeur voor de VS. Volgens de scherp geformuleerde wet staat biometrische surveillance gelijk aan ‘dat alle personen constant hun id-kaart met foto laten zien, zonder dat ze daar toestemming voor gegeven hebben.’ Dat zou in strijd zijn met de grondrechten van Amerikaanse burgers. Commerciële organisaties zijn uitgezonderd van de wet. Presidentskandidaat Bernie Sanders heeft zich uitgesproken voor een compleet, landelijk verbod op het gebruik van biometrische herkenning door overheidsinstanties. Hij vindt de technieken een bron van misbruik.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Ontwikkeling CO2 emissies China 2017-2050 copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

China’s klimaatplannen

China is wereldwijd leidend in de energietransitie als grootste producent, exporteur en installateur van zonnepanelen, windturbines, energieopslag en elektrische voertuigen. Ook in aantallen patenten voor duurzame energie ligt China duidelijk voor op de VS en de EU. Tegelijkertijd is China nog erg afhankelijk van kolen en is de luchtvervuiling in haar steden enorm. Wanneer alle landen evenveel CO2 uitstoten als China en hetzelfde beleid voeren als China komt de wereldwijde opwarming boven de 5 graden Celsius uit.  Climate Action Tracker beoordeelt de huidige inzet van China dan ook als ‘higly insufficient‘ om de doelen van Parijs te halen.

13e vijfjarenplan

Voor haar economische groei zette China tot 2015 in op het traditionele ontwikkelpad met veel kolen. In het 13e vijfjarenplan veranderde dit ontwikkelpad voor de periode 2016-2020. Voor de energiesector werd ingezet op een ‘schoon, koolstofarm, veilig en efficiënt energiesysteem’. Als onderdeel van dit plan heeft China onder andere de bouw van veel nieuwe kolencentrales uitgesteld of afgesteld, werd ingezet op elektrisch vervoer en werden duurzame energie doelen gesteld.

In de nieuwe studie  “China Renewable Energy Outlook 2018”, CREO-2018, van het China National Renewable Energy Centre worden twee scenario’s uitgewerkt voor het Chinese energiesysteem. Het China National Renewable Energy Centre is onderdeel van de National Development and Reform Commission (NDRC),  dat een belangrijke rol  speelt bij de totstandkoming van de Chinese vijfjarenplannen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

When China rules the world -Martin Jacques

RECENSIE - door Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd.

© Penguin Books Ltd cover When China rules the world by Martin JacquesIn het najaar van 2018 publiceerde The New York Times een serie artikelen over China onder de kop: The land that failed to fail. Vaak was aangekondigd dat China zou falen; de Communistische Partij zou de macht kwijtraken, de economische groei zou stagneren of grootschalige onrust zou de kop op steken. Maar geen enkele keer was dat gebeurd en China ontwikkelt zich nog steeds met de vaart van een hogesnelheidslijn.

De Britse sinoloog Martin Jacques noemt dat ‘mislukkingsscenario’ in zijn boek When China rules the world een van de verkeerde manieren waarmee vanuit het Westen naar China wordt gekeken. Die visie gaat ervan uit dat er maar een manier is waarop landen modern kunnen worden, namelijk de westerse manier. Alle andere manieren zullen vroeg of laat vastlopen. Maar dat klopt niet, stelt Jacques, er zijn vele wegen naar de moderniteit. China toont daarvan de belangrijkste.

Eenheid

China is anders, anders dan het Westen. Dat is een van de twee centrale boodschappen van Jacques. De andere boodschap is dat China het belangrijkste land ter wereld gaat worden.

China is anders door zijn geschiedenis van continuïteit en eenheid. Chinezen zijn geneigd om de oorsprong van China vijfduizend jaar in het verleden te zoeken. Dat vindt ook Jacques wat te ruim, maar tweeduizend jaar lang is er wel sprake van China. Andere landen kunnen niet bogen op zo’n lange geschiedenis. Dat verleden vormt China nog sterk. Daarbij horen ook allerlei politieke ideeën en vormen. Het idee van een paternalistische staat met een onbedreigde autoriteit is daar een van. Dat is iets heel anders dan het idee van de staat in het Westen, die steeds in concurrentie was met andere organisaties, zoals de kerk. Een ‘maatschappelijk middenveld’ zoals dat zo mooi heet, heeft China niet en nooit gehad. De staat lijkt sterk op de familie, waarin de pater familias het voor het zeggen heeft, zeker zolang die voor de basale benodigdheden zorgt.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Eduard Marmet (cc)

Europa verkoopt paspoorten en verblijfsvergunningen

ELDERS - Rijke immigranten hebben geen moeite zich in Europa te vestigen.

‘Gouden Visa’-programma’s geven vermogende buitenlanders de kans op een Europees paspoort of een verblijfsvergunning in ruil voor een forse investering in een van de lidstaten. Zo verkopen Oostenrijk, Bulgarije, Cyprus en Malta paspoorten. Malta, Cyprus, Bulgarije, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Letland, Luxemburg, Nederland, Portugal, Spanje, en het Verenigd Koninkrijk leveren verblijfsvergunningen aan grote investeerders. Volgens een deze week gepubliceerd rapport van Transparancy International en Global Witness is het een miljardenbusiness. In de afgelopen tien jaar is er met de ‘gouden visa’ 25 miljard euro geïnvesteerd in Europese landen.De prijzen voor de paspoorten en verblijfsvergunningen lopen uiteen van 250.000 euro (Griekenland) tot 10 miljoen (Oostenrijk). Spanje, Hongarije, Letland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk hebben op deze manier elk meer dan 10.000 rijke buitenlanders een verblijfsvergunning verleend. Cyprus verkocht ruim 3000, Malta meer dan 2000 paspoorten. Voor zover bekend komen de meeste begunstigden uit China en Rusland.

Het ‘nieuwste statussymbool’

Landen die op deze wijze immigranten verwelkomen tonen zich weinig kieskeurig over de herkomst van het geld. Malta, naast Cyprus en Griekenland een populair land voor Russische oligarchen, verleende het staatsburgerschap aan Pavel Melnikov, de Russische baas van een Fins vastgoedbedrijf dat gebruikt werd voor het witwassen van 10 miljoen euro. De naam van de Rus is onthuld door Matthew Caruana Galizia, zoon van de Daphne Caruana Galizia, de journalist die een jaar geleden bij een bomaanslag om het leven kwam. Zij had eerder onthuld hoe rijke Russen werden verleid om het Maltese staatsburgerschap te kopen, nog voordat het parlement de wet die dit mogelijk moest maken had goedgekeurd. De paspoortverkoop was het resultaat van een intensieve lobbycampagne van het bedrijf Henley & Partners (global leader in residence and citizenship planning) dat een gewillig oor vond bij de sociaaldemocratische premier Joseph Muscat.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Wit-Rusland tussen oost en west

ELDERS - Wit-Rusland wordt wel de laatste dictatuur in Europa genoemd (alhoewel…). Het staat nauwere banden met het westen niet in de weg.

In november gaan Max en Anne de eer van Nederland verdedigen op het Junior Eurovisiesongfestival in Minsk, de hoofdstad van Wit Rusland. Volgend jaar komen een paar duizend sporters uit 50 landen van 21 tot 30 juni in Wit-Rusland voor de 2nd European Games 2019. De organisatie van de Spelen is aan Wit-Rusland gegund, nadat Nederland ervoor had bedankt en Rusland in opspraak was geraakt vanwege doping-affaires. We moeten dit prestigieuze sportforum gebruiken als een kans om de prestaties van ons land te laten zien,’ zei Vladimir Andreichenko, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de Nationale Assemblee. President Loekashenko, die het land al 24 jaar met harde hand regeert, mocht deze week als eerste het tenue van het Wit-Russische sportteam bewonderen.

Het laatste land met een ouderwetse Sovjet-planeconomie, waar de KGB nog steeds actief is, mag zich verheugen in een toenemende belangstelling uit alle delen van de wereld. Het land is nog steeds zowel economisch als militair afhankelijk van grote buur Rusland. Maar sinds de bezetting van de Krim zijn de relaties danig bekoeld. Loekashenko veroordeelde de inname van het schiereiland door de Russen en bood zich vervolgens aan als bemiddelaar  in het conflict in Oost-Oekraïne. Sindsdien wil hij zijn onafhankelijkheid graag bewijzen door een eigen weg te zoeken op het internationale podium.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Een beetje bescheidenheid zou het westen sieren’

De Amerikaanse econoom James Galbraith (zoon van J.K.) blikt terug op de pogingen van het westen om na de ontmanteling van de Sovjet-Unie de wereld te veroveren.

The big idea of the 1990s was that a unified open liberal world order dominated by banks could bring democracy and prosperity to the East. (…)The promise of prosperity faded in an orgy of privatization, asset-stripping and wage and pension theft and demographic disaster. By the late 1990s, the hoax had been openly exposed, corrective measures had to begin, and the Russian flirtation with “Western” democracy was over.

Over het tijdperk Bush/Cheney:

Globalization became a synonym for accepting that one country, working in its own interest and heeding no-one else, would set the terms by which the world was governed, throwing its military force into the balance even long after it became obvious to any detached observer by how much benefits fell short of costs.

Galbraith’ conclusie:

For the West, all this poses a deep and difficult question. Having squandered your reputation for superior values, having debased democracy before finance, having shown disregard for the postwar structures of international law and, at the same time, having demonstrated that Mao was not far off when he coined the accolade “paper tiger” – how, having done all of this, do you restore your reputation and your position in the world?

A bit of humility, of recognition that the delusion of “globalization” as it was conceived twenty years ago by very foolish people, cannot be sustained, and a program of national and regional reconstruction focused on the most urgent social, resource and climate challenges – that might be the right way to start.

Foto: quixotic54 (cc)

Iran-deal: Van America first naar America all alone?

ANALYSE - Koffiedik-kijken met Klokwerk: het zou best wel eens kunnen dat de VS met het opzeggen van de Iran-deal vooral zichzelf isoleert. Voor een oorlog van de VS met Iran hoeven we vooralsnog wellicht niet te vrezen. 

Het opzeggen van de Iran-deal door Donald Trump houdt de gemoederen flink bezig. Veel mensen aan de linkerzijde vooral vinden het een ramp voor de diplomatie, en verwachten dat het een opmaat zal vormen naar een wapenwedloop en uiteindelijk een oorlog van de VS tegen Iran. Veel mensen ter rechterzijde, zoals columnist Afshin Elian, noemen het juist een moedige zet. Iran is volgens deze mensen een gevaar, of ze nu een gesprekspartner is of niet, en isolatie van Iran is alleen maar goed. Wellicht hopen ze stiekem zelfs op die oorlog.

Het blijft natuurlijk koffiedik kijken, maar ik denk dat beide een verkeerde inschatting maken. Ik heb goede hoop dat er geen wapenwedloop komt, en geen oorlog met Iran, en geef het een goede kans dat de diplomatie uiteindelijk zelfs zal zegevieren.

Wat opvalt aan het standpunt van Elian, is dat hij verwijst naar de eerdere afwijzing van de Iran-deal door Saudi-Arabië, Israël en Egypte. Mijn reactie zou zijn dat als je die landen nodig hebt als kompas voor wat goed is voor de wereld en het Midden-Oosten, er ergens toch een draadje is losgeraakt.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende