Het Kosovo-precedent in Bosnië

Enige maanden terug schreef ik over de rol die het Kosovo-precedent speelde bij de Russische invasie in Georgië. De afscheiding van Kosovo, een bittere pil voor Rusland en Servië, heeft een precedent geschapen dat deze twee machten kunnen gebruiken om elders nog meer onrust te stichten. Georgië is een recent, en dramatisch voorbeeld, maar ook in Bosnië dreigt er gevaar. Richard Holbrooke en Paddy Ashdown, politici met een grote betrokkenheid in de kwestie, waarschuwden onlangs in een open brief aan diverse kranten dat er in Bosnië een nieuwe oorlog uit kan breken. Deze brief is nogal eenzijdig. Ze hebben kritiek op de secessionistische uitspraken van Bosnisch-Servische leiders, en op het gebrek aan oplettendheid van de kant van Westerse mogendheden. De voornaamste misser van het Westen, Kosovo, en de net zo goed aggressieve houding van Kroatische en Moslim-leiders worden echter buiten beschouwing gelaten. Wat is het probleem? De Servische etnische groep in Bosnië heeft een eigen deelrepubliek, 'Sirpska'. Servische politici lijken nu aan te sturen op onafhankelijkheid. Het wordt waarschijnlijk geacht dat de regering in Sarajevo, en ook buurland Kroatië, een dergelijke afscheiding niet zullen accepteren. De republiek Servië zal ook betrokken raken, en voila: een nieuwe oorlog. En andermaal: met het toekennen van onafhankelijkheid aan Kosovo heeft het Westen een precedent laten ontstaan, waardoor deze gevaarlijke stap van de Serviers wettelijk gerechtvaardigd zou zijn. Holbrooke en Ashdown laten deze kant van de zaak volledig buiten beschouwing. Waarom noemen ze Kosovo niet? Wellicht omdat ze het amateurisme van de Westerse machten in de kwestie-Kosovo wat al te genant vinden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hebben we een oorlog nodig?

Geld uit de tijd van de Amerikaanse Burgeroorlog (Foto: Flickr/spongg)

Terwijl iedereen zijn uiterste best doet zich een voorstelling te maken bij de enorme bedragen die overal in het financiële systeem worden gestoken, betoogt de kersverse Nobelprijswinaar Paul Krugman al enige weken op zijn eigen blog dat het niet ver genoeg gaat. Volgens Krugman leert de Grote Depressie ons vooral dat je niet te voorzichtig moet zijn bij het aanzwengelen van de economie. Als je ook maar iets te weinig uitgeeft gebeurt er eigenlijk niets en is het dus weggegooid geld, is zijn redenatie. Dan kan je beter te veel uitgeven. Je gooit dan misschien ook wel geld weg, maar de economie draait tenminste weer. Bovendien kan de Fed in het laatste geval de inflatie die dan optreedt opvangen door de rente te verhogen. Zijn advies: neem het bedrag dat je denkt nodig te hebben en gooi er 50% bovenop. De situatie is zo onzeker dat dat de enige manier is om zeker te weten dat je aan de goede kant van de medaille zit.

Ter rechterzijde klinkt uiteraard behoorlijk wat kritiek op Krugman. Het debat spitst zich vooral toe op de vraag of de New Deal wel of niet geholpen heeft. Nee, zeggen de critici, de economie bleef immers kwakkelen totdat de Tweede Wereldoorlog kwam. Ja, beweert Krugman daarentegen, het hielp wel degelijk, hoewel Roosevelt te angstig was. Hij had harder moeten inzetten. Dat het op een gegeven moment toch weer slechter ging, kwam doordat Roosevelt na een aantal jaar besloot dat hij zijn begroting weer een beetje in balans moest brengen en zijn extra bestedingen terugschroefde. De fragiele Amerikaanse economie ging toen weer finaal onderuit. Uiteindelijk heeft de Tweede Wereldoorlog het land erbovenop geholpen. Hoewel Krugman van mening verschilt met z’n critici over de New Deal maakt dat verder natuurlijk niet zoveel uit. Immers, beiden zijn het eens over het belang van de Tweede Wereldoorlog en wat was dat anders dan een gigantische bestedingsimpuls door de overheid?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Cholera

“We’re looking at a situation where by January at least half the population are going to be without enough food to eat. Already our staff are telling us about people who are eating only every two to three days. These people are weakened by extreme hunger and disease – including HIV and Aids – and so when cholera hits, it’s really quite fatal.”

Oxfam en vele andere NGO’s verwachten een nog veel grotere cholera epidemie in het regenseizoen van Zimbabwe dat op het punt staat te beginnen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederlander-zijn in de lijn van Max Havelaar

Eduard Douwes Dekker aka Multatuli (Foto: Flickr/jcdoll)

De beroemdste Indonesische schrijver, Pramoedya Ananta Toer, schreef bijna tien jaar geleden een artikel over Max Havelaar met de titel ‘The Book That Killed Colonialism‘. Zijn redenering luidde dat deze Nederlandse roman uit 1860 de allereerste oproep was om onderdrukte volkeren in de kolonieen toegang tot onderwijs te geven. Dit leidde tot het begin van zelfbewustzijn onder de koloniale bevolking, en dit voerde dan uiteindelijk tot het einde van het kolonialisme, niet alleen in Indonesie, maar in heel de wereld.

Deze stelling is misschien wat gechargeerd, en Pramoedya slaagt er niet in hem hard te maken. Toch betekent het iets dat de belangrijkste schrijver van Indonesië een klassiek werk uit de Nederlandse literatuur zo’n enorme betekenis toeschrijft.

De roman van Multatuli, verschenen in 1860, is namelijk de eerste roman in zijn soort. Voor zover ik kan nagaan is er geen werk in de literatuur van andere traditionele koloniserende Europese mogendheden (Portugal, Spanje, Engeland, Frankrijk) van voor 1860 dat hiermee vergeleken kan worden. De ophef die het boek veroorzaakt heeft is wel eens vergeleken met die rondom de anti-slavernijroman Uncle Tom’s Cabin van Harriet Beecher-Stowe. Het verschil is natuurlijk dat Max Havelaar nog steeds deel uitmaakt van de canon van de Nederlandse literatuur.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ehsan Jami vs Mohammed: de fall-out

Beeld uit de film

De Nederlandse regering maakt zich behoorlijk zorgen over de film van Ehsan Jami. Moslimwoede wereldwijd dient immers beteugeld te worden. Maar is er eigenlijk wel woede, of reageren moslims elders met evenveel schouderophalen als in Nederland?

Eerst maar eens de Indonesische kranten. Kompas, Tempo, Fajar, Sinar Harapan, Harian Aceh, enzovoort: nul hits. Alleen de engelstalige Jakarta Post noemt hem kort, in een relativerend opiniestuk over Fitna.

Maleisië dan? Niets. Bangladesh slaan we over, daar zijn ze te druk met de verkiezingen van eind deze maand. Engelstalige kranten in Pakistan: nope. Iran dan, Ehsans voorvaderland en erkend hardliner hotspot. Helaas, noch het staatspersbureau Irna, noch de Tehran Times maken melding van hem. Zelfs Onze Man voelt geen aandrang er iets over te schrijven.

Er zijn teveel Arabische kranten om ze per land door te spitten en de meeste zijn sowieso in een voor westerlingen ontoegankelijk schrift, maar als Ehsan Jami een issue was, zouden de engelstalige secties het wel oppikken. Dat doen ze niet. Ook Al Jazeerah zegt: no results found. Door naar Turkije. Hürriyet: nee. Milliyet: nee. Sabah: nee. Zaman: nee.

Is er dan echt geen enkele boze moslim te vinden? O wacht, jawel, in Azerbeidzjan, of all places. Althans, soort van boos. Waarvan akte.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de dag: Hoop

“Kort nadat Barack Obama de Amerikaanse verkiezingen had gewonnen, liet een Talibanleider iets opmerkelijks weten aan CNN: de Taliban had géén vertrouwen in de nieuwe president. Dat was geen nieuws. Amerika is niet voor niets de aartsvijand van de Taliban. En toch haalde het de wereldpers. Er was in de wereld blijkbaar zoveel hoop op Obama gevestigd dat het zelfs mogelijk had geleken dat de Taliban wél vertrouwen in hem zou uitspreken.”

Commentaar in Wordt Vervolgd, het tijdschrift van Amnesty International. Hoofdredactrice Monique van Ravenstein wil Obama ook graag zien als symbool van het nieuwe idealisme, maar twijfelt. Opmerkelijk: Michelle Obama legt het qua idealisme af tegen Laura Bush in de ‘Eleanorometer’ van het tijdschrift, dat deze maand gewijd is aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, deze week precies zestig jaar geleden geopenbaard.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kunst of kinderporno?

Albumhoes Virgin Killers (Citaatrecht)

Een relletje in Engeland: daar was het voor 95% van de internetgebruikers niet mogelijk om een wikipedia-pagina te zien met daarop de cover van het album “Virgin Killer” van de Scorpions. De cover zou volgens de Engelse IWF (Internet Watch Foundation) kinderporno zijn.

En doordat deze organisatie de pagina op een blacklist plaatste, verdween het plaatje van het Engelse internet. De resulterende ophef zorgde er echter voor dat het meer verspreid raakte dan ooit, en de organisatie haalde de pagina weer van de lijst, “in light of the length of time the image has existed and its wide availability”.

Maar de organisatie blijft bij haar oordeel dat het hier – mogelijk – om kinderporno gaat. Een interessante discussie, want waar trek je de grens? Is de albumhoes van Nevermind potentiële kinderporno? En Van Halen’s Balance?

En “echte” kunst, zoals dit akkefietje in Australië?

Het grote probleem in deze is uiteraard dat kinderen van die leeftijd geen weloverwogen besluit kunnen nemen of ze zoiets wel willen. Ze kunnen gewoonweg de (mogelijke) gevolgen niet overzien. Aan de andere kant moet het mogelijk zijn om met artistiek naakt onze samenleving te portretteren, of het nou kinderen zijn of niet. Niet al het naakt is porno.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dalai Lama redder van de Chinezen

Dalai Lama (Foto: Flickr/FerneMillen)

Na zijn bezoek aan het EU-parlement ging de Dalai Lama op tournee langs verschillende Europese leiders. Sarkozy, Merkel en Leterme ontvingen hem.

De Tweede Kamer liet al eerder weten graag te willen dat Nederland hem ook ontvangt, maar om onduidelijke redenen ging dat niet door. In Nova wist men met veel moeite aan Verhagen de uitspraak te ontfutselen dat hij welkom was, maar van veel welwillendheid leek geen sprake. Zou de Nederlandse regering gevoeliger zijn voor China’s dreiging met economische sancties dan bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk? De noodzaak van een gesloten front richting China wordt weer eens pijnlijk duidelijk.

Zou China niet te bewegen zijn tot een andere houding? De Tibetaanse leider heeft immers de hoop op zelfstandigheid opgegeven en wenst alleen autonomie binnen China met behoud van eigen taal, cultuur en religie. Bovendien komt er steeds meer weerstand aan de oppervlakte. Afgelopen zomer kwamen jonge monniken in opstand ondanks de Dalai Lama’s beleid van geweldloos verzet. In verband hiermee komt Hans van Baalen in Nova met een opmerkelijke analyse (27:20):

“Maak daar gebruik van want als deze Dalai Lama overlijdt, zal een nieuwe generatie Tibetanen met geweld proberen autonomie of onafhankelijkheid af te dwingen. […] Als ze de kans voorbij laten gaan wordt Tibet een open wond die door de Volksrepubliek China niet te dichten valt. Het zou voor China rampzalig zijn als er continu gewapend verzet in Tibet is. Dat moet je voorkomen, dus geef Tibet mensenrechten en autonomie.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Schimmenspel om Mumbai

Madrassa in het noordoosten van Pakistan (Foto: Flickr/jzakaria)

Halverwege vorige week leek de mogelijkheid van een Indiase luchtaanval op doelen in Pakistan zo reëel dat het hoofdkwartier van de Jamaat-ud-Dawa in Muridke de zwaarbewaakte poorten opende om journalisten rond te leiden en hen ervan te overtuigen dat dit een school was en geen terroristische trainingsfaciliteit. De leider van de Jamaat-ud-Dawa, Hafiz Mohammed Saeed, gaf zelfs een interview, waarin hij een mogelijke aanval alvast veroordeelde.

Saeed is ook de oprichter van de Lashkar-e-Taiba, een ooit door de Pakistaanse inlichtingendienst ISI aangemoedigde terroristische groepering die aanslagen uitvoerde in het Indiase deel van Kashmir. De groep is nu echter verboden, omdat Pakistan een eind wil maken aan de aanslagen. Azam Amir Qasab, de enige overlevende dader van de aanslagen in Mumbai, beweert tot de groepering te behoren.

Het lijkt erop dat Qasab de waarheid sprak toen hij zei dat hij uit het Pakistaanse dorp Faridkot afkomstig was. Maar dat zegt weinig over zijn vermeende ontmoetingen met Saeed in Muridke of trainingskampen aan de grens met Kashmir, omdat die hem ook door zijn ondervragers in de mond gelegd kunnen zijn. De Indiase politie staat niet bekend om haar zachtzinnige verhoormethoden en dat leidt zelden tot betrouwbare getuigenissen.

In India gaat dit verhaal er echter in als zoete koek. Sterker nog, er wordt druk gespeculeerd dat de ISI achter de aanslag zit, met als doel troepen naar de grens met India te sturen, om zo de taliban (ook ooit gesteund door de ISI) aan de grens met Afghanistan vrij spel te geven. Om wat tegengas te geven, lichtte Pakistan gisteren de leider van de Lashkar-e-Taiba van zijn bed, hetgeen onmiddellijk tot protesten in eigen land leidde.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

JSF: Willen de VS hem zelf nog wel?

De X-35, het prototype van de F-35 (Bron: Wikipedia)

De oude én nieuwe Amerikaanse minster van defensie Robert Gates heeft een artikel geschreven in het blad Foreign Affairs over hoe hij denkt dat het Amerikaanse leger er in de toekomst uit moet zien. Het is een lang stuk, maar er staan een paar passages in die direct raken aan de mogelijke aanschaf van de JSF.

Eerst benadrukt Gates de gevaren van altijd het nieuwste van het nieuwste willen hebben:

“In recent years, these platforms have grown ever more baroque, have become ever more costly, are taking longer to build, and are being fielded in ever-dwindling quantities. Given that resources are not unlimited, the dynamic of exchanging numbers for capability is perhaps reaching a point of diminishing returns. A given ship or aircraft, no matter how capable or well equipped, can be in only one place at one time.”

Een stukje verderop betrekt hij dit specifiek op de luchtmacht:

“The Defense Department has to consider whether in situations in which the United States has total air dominance, it makes sense to employ lower-cost, lower-tech aircraft that can be employed in large quantities and used by U.S. partners. This is already happening now in the field with Task Force ODIN in Iraq, which has mated advanced sensors with turboprop aircraft to produce a massive increase in the amount of surveillance and reconnaissance coverage.”

Vorige Volgende