Basisboete voor iedereen moet justitie redden
Iedere volwassen Nederlander krijgt op 1 januari volgende jaar een boete van omstreeks 37 euro van het Centraal Justitieel Incassobureau. De maatregel volgt op het besluit eerder deze week om de boetes voor allerlei overtredingen per volgend jaar fors te verhogen. Andere maatregelen zijn het opleggen van geldboetes in plaats van een taakstraf, het verkorten van de detentieduur en het ontwikkelen van nieuw strafbaar gedrag. Zo is het vergeten van het DigId-wachtwoord voortaan strafbaar. De nieuwe maatregelen moeten het justitieel apparaat ‘kostendekkend’ maken.
De basisboete is de meest in het oog springende maatregel die justitie neemt om haar nijpende begrotingsgat te dichten. De boete geldt voor iedereen en er is geen beroep tegen mogelijk. “Justitie gaat een beetje ten onder aan haar eigen succes”, zo reageert een woordvoerder van het Ministerie van Justitie. “De overtredingsbereidheid van burgers neemt af. Dat komt doordat wij met geavanceerde technieken de pakkans voor veel overtredingen hebben vergroot. Ja, en dat moet natuurlijk wel ergens worden terugbetaald.”
Justitie verwacht dat de basisboete een tijdelijke maatregel is. “Het geeft ons in ieder geval de tijd om nieuwe vormen van beboetbaar gedrag te ontwikkelen. We zijn daarin op zoek naar gedragingen die goed te controleren zijn. Denk bijvoorbeeld aan het invullen van een verkeerd wachtwoord bij DigId: dat willen we beboeten met 19 euro. Eenvoudig te controleren en het komt veelvuldig voor. Roken in het openbaar zou ook kunnen, of – zodra alle fietsen geRFID zijn – fietsen zonder licht. Maar je kunt ook denken aan spelfouten op internet, zo krijgt de boete ook een didactische functie. Bovendien zien wij veel beboetingsopportunities op het snijvlak van religie en belediging.”
