het Saillant | Geen Algemene Beschouwingen

Skippen Alg. Pol. Beschouwingen logisch: nieuw kabinet komt hoe dan ook met nwe plannen en/of bezuinigingen voor 2011. #regeringsverklaring about 1 hour ago via Twitter for BlackBerry® Demissionair Minister voor Jeugd en Gezin én Vice-premier andre_rouvoet vindt het logisch dat er dit jaar geen Algemene Beschouwingen zijn. Premier Balkenende, die op 9 juni zijn vertrek als politiek leider van het CDA aankondigde heeft er waarschijnlijk de kracht niet meer voor. In het parlement is er bovendien een meerderheid die zegt geen behoefte te hebben om zich over het beleid uit te spreken. Met het nieuwe (zeer) rechtse kabinet Wrok I wordt het toch allemaal anders. Maar in die Miljoenennota staan wel 3,2 miljard euro aan bezuinigingen? Bezuinigingen op de zorg, de ambtenarensalarissen, extra belasting op sigaretten én 15% verhoging van de verkeersboetes. Het verdedigen van deze maatregelen wordt nu overgelaten aan ministerieel boekhouder Jan Kees de Jager in de financiële beschouwingen. Zijn we technocratisch technisch gesproken nog wel een democratie, als het parlement zichzelf vrijwillig uitschakelt?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Spoken uit het verleden en kwaliteit van advies

Jean-Claude Trichet (foto:jebulon/Wikipedia)

Een van de belangrijkste punten van discussie bij de onderhandelingen over een nieuw kabinet zal de hoogte van de bezuinigingen zijn. Als campagnes een maat zijn voor het beleid dat we van de nieuwe regering kunnen verwachten, zal er zeker fors bezuinigd worden. De meningen onder economen over de noodzaak van bezuinigingen zijn verdeeld. Al eerder heb ik geschreven over de neiging van de politiek om te pleiten voor bezuinigingen: het is een diepgewortelde behoefte van de mensen om te denken dat je bittere medicijnen moet slikken om weer beter te worden.

Zo beweert niemand minder dan de president van de Europese Bank, Jean-Claude Trichet, dat bezuinigen helemaal niet slecht is voor herstel van de economie:

As regards the economy, the idea that austerity measures could trigger stagnation is incorrect.(…) I firmly believe that in the current circumstances, confidence-inspiring policies will foster and not hamper economic recovery, because confidence is the key factor today.

Ook zijn collega’s in Nederland beweren het zelfde: nu moeten we snel bezuinigen om het vertrouwen weer terug te winnen en om te voorkomen dat we later de oplopende schulden niet meer terug kunnen betalen. Het lijkt er op dat de politiek op hoog niveau naar deze economen luistert. Zo is op de G20 onlangs besloten dat de deelnemende landen moeten gaan bezuinigingen.

Aan de andere kant staan economen als Paul Krugman en Brad DeLong die een ander standpunt innemen. Zij beweren dat nu bezuinigen slecht is voor de economie. De redenering is dat we nu met een ander soort economie te maken hebben dan normaal. Onder normale omstandigheden is het inderdaad slecht om schulden op te bouwen. Als de overheid te veel geld op de markt moet lenen wordt de rente hierdoor opgedreven en wordt het dus voor bedrijven die willen investeren moeilijker om te lenen. Nu is er echter sprake van een depressie-economie: de rente is historisch laag en bedrijven hebben momenteel geen vetrouwen in de economie waardoor er ook geen crowding out effect is.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour | Foute bezuinigingsdrift

“The key point is that while the advocates of austerity pose as hardheaded realists, doing what has to be done, they can’t and won’t justify their stance with actual numbers — because the numbers do not, in fact, support their position. Nor can they claim that markets are demanding austerity. On the contrary, the German government remains able to borrow at rock-bottom interest rates.”
(Paul Krugman in The New York Times)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

QvdD: This country of super-asinine propensities

[qvdd]

“Every person in this country of super-asinine propensities, everyone who hates social progress and loves deflation, feels that his hour has come and triumphantly announces how, by refraining from every form of economic activity, we can all become prosperous again.”

Een oudje, dit citaat: John Maynard Keynes ageerde er in 1931 mee tegen de bezuinigingsplannen van de toen net aangetreden conservatief/liberale coalitie (!) in Groot-Brittannië.

Bijna tachtig jaar later komt Keynes’ bekendste navolger, Paul Krugman, tot een soortgelijke conclusie:

“The key point is that while the advocates of austerity pose as hardheaded realists, doing what has to be done, they can?t and won?t justify their stance with actual numbers ? because the numbers do not, in fact, support their position.”

Een punt van overweging voor Mark Rutte en de rest van de bezuinigingsfanaten.

(Een plaatje van de gevolgen van de bezuinigingen in 1937 van Roosevelt die Krugman aanhaalt vind je hier.)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onvoorspelbaar Paars

Op Sargasso is volop ruimte voor gastbijdragen. Hieronder volgt een bijdrage van Tom van Doormaal.

Ons debat over de crisis zit vol vreemde tegenspraken. De crisis lijkt het gelijk van links te bevestigen. Ongelimiteerde vrijheid brengt geen orde in de markt. De crisis moet worden bestreden door een stevig ingrijpende overheid, zo luidt de mondiale opvatting, volgens de beproefde inzichten van Keynes.

Maar de wijze waarop Wouter Bos de flinke bezuinigingstaal van Mark Rutte in strijd kon verklaren met dit algemeen inzicht, kreeg geen vervolg. Rutte drong veeleer de PvdA in het defensief. Sterker: de marktdenkers hebben de politieke wind in de zeilen. Is de crisis aanleiding de overheid te hervormen en de taken van de overheid opnieuw te wegen?

Lotte van Vliet en Paul Frissen zeggen neen op die vraag, in hun essay voor de RMO getiteld Over de onvoorspelbaarheid en de tragiek der ontkokering. Dat is net zo opmerkelijk als de bevestiging van die opvattingen in de politieke peilingen en de koppositie van de VVD. De sociaal-democratie lijkt alle gelijk van de wereld te hebben, maar krijgt dat niet van de kiezer.

Intrigerende thema’s worden soms minder raadselachtig door teksten te lezen, die je tegenspreken. Ik ben geen ‘maakbaarheidsgelovige’, maar welke argumenten bezigt hij die mij van dat geloof wil bevrijden? Het doortastende optreden (van Wouter Bos) lijkt te suggereren dat de overheid de bezwering van de crisis in eigen hand kan nemen, hetgeen kan leiden “tot een gevoel van nieuwe maakbaarheid.” Ik geloof niet zo in nieuwe maakbaarheid. Maar voor Frissen moet het wel heel erg zijn.

Quote du Jour | Ministeries samenvoegen

“Als de ontwikkelingen in het bedrijfsleven ons iets hebben geleerd, is het wel dat schaalvergroting niet de ideale weg is. Kleine, homogene eenheden werken effectiever.” (Volkskrant)

Vicepresident Tjeenk Willink van de Raad van State uitte gisteren kritiek op de willekeurige bezuinigingen op ambtenaren en tegen het zomaar samenvoegen van ministeries. Willink meent dat het creëren van ‘super’ministeries niet bevordelijk is voor de kwaliteit van het beleid en uiteindelijk ook niet de gewenste kostenbesparing oplevert.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

EO geeft razende Rutte een Godsgeschenk

EO Netwerk gaf Mark Rutte gisteren een Godsgeschenk: zijn partij werd ogenschijnlijk tendentieus bejegend en hij kon zich vervolgens als gekwetst maar kordaat partijleider manifesteren. Het actualiteitenprogramma had het effect van enkele bezuinigingsmaatregelen uit het VVD-verkiezingsprogramma op verschillende type gezinnen laten toetsen door een ‘Nyenrode econoom’. Het resultaat: een huilende bijstandsmoeder die nog maar 15 euro per week zou overhouden om van te leven en een gezin met een gehandicapt kind dat de 5.300 euro extra zorg voortaan zelf moest opbrengen. De aanval op de VVD ontplofte echter in het gezicht van de Netwerk journalisten: deze maatregelen stonden helemaal niet in het VVD-programma, aldus Rutte?! De kijker kreeg bijna medelijden met de presentatrice en zelfs nooit-VVD stemmers voelden sympathie voor de correct redenerende maar ozo razende Rutte. Het was met afstand het krachtigste media-optreden van alle lijsttrekkers tot nu toe.

Het laatste woord is hierover nog niet gezegd en er zal nog flink worden gerekend om de tegengestelde beweringen van de VVD en Netwerk te toetsen. Hier de nu al historische uitzending deel 1 en 2 én de hoofdredactionele reactie van Netwerk …oordeel zelf.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bezuinigen en Innoveren

Hieronder volgt een gastbijdrage van Barack waarin wordt uitgelegd waarom het InnovatiePlatform niks is geworden. Het IP is opgeheven, maar het heeft een jonkie, het ZorgInnovatiePlatform, met dezelfde problemen. De gastblogger legt de mechanimsen bloot, die verklaren waarom er zo weinig verandert en waarom er ook weinig zal worden bezuinigd.

Het bestaande is de vijand van het nieuwe.

In deze simpele woorden ligt het spanningsveld besloten, waarin de vernieuwer zijn weg moet zoeken. Het is vergelijkbaar met vrede stichten, want vrede stichten doe je niet met vrienden, maar juist met je vijanden. Hoe kun je innovatie organiseren?

De voorafgaande vraag is of dat kan. Creatief denken en dat denken omzetten in nieuwe handelingen, verhoudingen en producten is uniek en doorgaans toevallig. Maar als innovatie te organiseren valt, moet het hele traject van idee tot brede invoering worden onderzocht: welke vijanden liggen waar op de loer, wat is hun kracht en kunnen zij worden geneutraliseerd of tot overlopen worden bewogen? Misscien is de oude krijgskundige Sun Tzu de goede adviseur.

Dit kwam bij mij op bij het lezen van “Inspiratie voor Innovatie, de visie van het Zorginnovatie-platform”. Het onderwerp is prima: onze wereld vergrijst, we leven langer en de zorgvraag zal exploderen, met disproportionele kosten en spanningen op de arbeidsmarkt.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Bezuinig op veiligheid

SaillantLOGOHet nieuwe kabinet zal miljarden moeten bezuinigen (de VVD lijkt er met dertig miljard het meeste zin in te hebben). Eigen risico omhoog. Vijf euro per huisartsbezoek. Rollator uit het basispakket. Het zijn kruimels en de administratieve afwikkeling kost vaak meer dan de besparing die het moet opleveren. En dat terwijl er veel geld is te halen in een sector waar ontiegelijk veel wordt verspild. Veiligheid.

Er is vorig jaar 10,3 miljard euro uitgegeven aan veiligheid, becijferde een ambtelijke ‘heroverwegingswerkgroep’ onlangs. De kosten zijn aanmerkelijk gestegen in de laatste jaren. Daar valt dus best wat te halen.

We moeten namelijk eens af van het idee dat veiligheid alles mag kosten. Als het om veiligheid gaat, gelden de gebruikelijke begrotingsregels niet meer. Veiligheid is in toenemende mate verworden tot een gevoel. De broze burger pikt het allemaal niet meer en wil actie, ook al zijn de straten in Almere, Amsterdam en Akersloot best veilig. Het verbeteren van veiligheid is vooral heel veel theater.

De werkgroep heeft naar een besparing van twee miljard gezocht. Sommigen daarvan zijn wijs, zoals het doorberekenen van politiekosten aan grote evenementen, de burger meer zelfredzaam maken, het decriminaliseren van softdrugs en de vervanging van 26 politiekorpsen door één politieorganisatie.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende