De Britse klassenmaatschappij van onderaf gezien

Darren McGarvey (35) is een Schotse rapper die optreedt onder de naam Loki. Voor de Schotse BBC heeft hij radioprogramma's gemaakt over a-sociaal gedrag en deprivatie en hij is ook bekend van zijn commentaren in de media over achterstelling en ongelijkheid. McGarvey komt uit een probleemgezin in een achterstandswijk van Glasgow en had een gewelddadige, aan drugs en alcohol verslaafde moeder die in zijn tienerjaren overleed. Hij ontkwam daarna ook niet aan een periode van verslaving en afhankelijkheid van wat hij zelf noemt 'de armoede-industrie'. In Op safari naar Armoeland reflecteert hij aan de hand van zijn eigen ervaringen wat armoede betekent, wat het met mensen doet en hoezeer hulpverleners en ambtenaren in hun omgang met de onderklasse de plank misslaan. McGarvey's beschouwingen in korte, tamelijk los van elkaar staande hoofdstukjes, gaan wel wat verder dan een autobiografie van iemand die alle ellende uit de jeugd te boven is gekomen. Zijn boek is een klaagzang over en ook een aanklacht tegen de nog immer aanwezige Britse klassenverhoudingen. Het bevat een schat aan waarnemingen en overpeinzingen van iemand uit de onderste lagen van de maatschappij. En ook al hebben wij in ons land dan misschien met minder scherpe tegenstellingen te maken,  McGarvey kan onze politici, ambtenaren, jeugdwerkers en hulpverleners veel leren over de omgang met gezinnen en kinderen in een achterstandsituatie.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 01-11-2022
Foto: Henry Burrows (cc)

Maak extreme rijkdom onderdeel van het sociaal beleid

COLUMN - Het sociaal beleid gaat doorgaans over de armen en de kwetsbaren in de samenleving. Ingrid Robeyns pleit ervoor om de superrijken mee te nemen in de discussie over het sociaal beleid. Want, zo stelt zij, een andere houding tegenover extreme rijkdom zou het sociaal beleid kunnen versterken en rechtvaardiger maken.

Elke samenleving heeft impliciet een sociaal contract – de afspraken die wij met elkaar maken over hoe we samenleven. Dit gaat niet alleen over rechten en vrijheden zoals die in de grondwet staan, maar ook over hoe we de koek die we in een land met z’n allen produceren eerlijk verdelen. En precies daar laten empirische studies zien dat de ongelijkheid toeneemt (Piketty, 2016; Kremer et al., 2014). Het vermogen wordt steeds geconcentreerder en er ontstaat een groep mensen die extreem rijk is.

Vanuit maatschappelijk oogpunt is extreme rijkdom vanwege een aantal redenen problematisch (Robeyns, 2019). Een paar daarvan zijn zeer relevant voor het sociaal beleid.

Extreme rijkdom is een gevaar voor de democratie

Ten eerste is extreme rijkdom een gevaar voor de democratie: wie extreem rijk is, heeft meer mogelijkheden zijn stempel op de politiek te drukken, en kan daardoor zorgen voor beleid waardoor de extreem rijken nog rijker worden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour | Armoede als zware, erfelijke ziekte

Mensen noemen mijn ‘succes’ soms merite. Dat maakt me spuugnijdig. Mijn weg heeft nauwelijks met aanleg en alles met geluk te maken. Voor mij: honderden getalenteerde armen die niet slaagden. Ik ontweek drugs, had geen vriendje om me zwanger te maken, werd niet te hard geslagen, bezweek niet aan ziekte, had een betere school. Ik was uit hopeloosheid koppig, ontdekte toevallig wat talent, had wat betrokken familie. De rest viel, viel, viel.

Merite is een gewetensussende uitvlucht. Het betekent dat armoede een keuze is en rijken geen blaam treft.

Fuck keuze. Ik had geluk.

Foto: © De Correspondent BV boekomslag Gratis geld voor iedereen 2014 copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Wat als we iedereen ‘gratis geld’ zouden geven?

VERSLAG - Seksisme. migratie, basisinkomen, democratie en referenda. In de serie “Tegen de stroom in” spreken wetenschappers, experts en opiniemakers over oude zorgen en nieuwe oplossingen. Wanneer zijn die succesvol? Welke rol speelt geld en neoliberaal denken daarin? En verliest elke stroming uiteindelijk aan kracht en relevantie? Vandaag het laatste artikel in deze serie: Waarom is dat basisinkomen er nog steeds niet?

Het basisinkomen is al járen onderwerp van gesprek. Toch is het er nog steeds niet. Volgens journalist Rutger Bregman moeten we gewoon durven. Filosoof en econoom Ingrid Robeyns heeft haar twijfels.

“Armoede is geen karaktergebrek, het is een geldgebrek. Waar los je dat mee op? Met geld,” zegt journalist Rutger Bregman (De Correspondent) stellig. Hij is groot pleitbezorger van het basisinkomen en zette met zijn boek Gratis geld voor iedereen – en vijf andere ideeën die de wereld kunnen veranderen (2014) het weer op de kaart. Tegen de stroom ingaan, begint vaak met baanbrekende ideeën en idealen. Waarom krijg je eigenlijk alleen geld als je werkt? Wat zou er gebeuren als we iedereen een maandelijkse toelage zouden geven, zonder voorwaarden?

Bregman: “Een basisinkomen gaat over vrijheid. Vrijheid van armoede, maar ook de vrijheid om de baan te kiezen die je leuk vindt, omdat je de zekerheid hebt dat je geld hebt wanneer je even zonder werk zit.” Hij pleit voor durven dromen en experimenteren. Econoom en filosoof prof. dr. Ingrid Robeyns (Universiteit Utrecht) is stellig: utopisch denken is niet de oplossing. Ze houdt zich al zo’n 20 jaar bezig met het basisinkomen. Hoewel ze er veel sympathie voor heeft, neemt ze tijdens de laatste lezing in de reeks ‘Tegen de stroom in’ de rol van criticaster aan. We moeten voorbij de dromen en kijken naar de praktische invulling. “Wie het basisinkomen als realistisch beleidsinstrument wil propageren moet met een concreet voorstel komen. Laten we eerst eens voor verschillende groepen doorrekenen wie wat wint en verliest.”

Foto: mac42 (cc)

Duitse werknemers zijn jarenlang tekort gekomen

ELDERS - Over een maand zijn er bij de buren verkiezingen voor een nieuw parlement.

Dat er belangrijke Duitse verkiezingen op komst zijn: het zal de gemiddelde Nederlander Wurst zijn, schreef René Cuperus deze week in De Volkskrant. Dat heeft dan ook alles te maken met de gemiddelde journalist en de mainstream media. De Amerikaanse binnenlandse politiek lijkt soms van groter belang dan de koers van een land dat in Europa de toon aangeeft en waarmee Nederland economisch hecht verbonden is.

Het is misschien ook niet spannend genoeg. Merkel stevent af op haar vierde overwinning, ze staat in de polls op 38-40%. De sociaal-democraten schommelen onder leiding van Martin Schulz tussen 22 en 24 procent. Die percentages zeggen overigens nog niet zoveel als je weet dat 46% van de kiezers nog niet weet op welke partij ze gaan stemmen. Als Merkel weer wint, is het vervolgens nog de vraag met wie zij dan verder gaat regeren. Waarschijnlijk niet nog eens met de SPD. Een driepartijencoalitie, ongewoon voor Duitsland, is niet ondenkbaar, maar zal een hoop onzekerheid met zich meebrengen.

Een belangrijk onderwerp in dit rijke land is de voortdurende armoede bij een groeiend deel van de bevolking. Daarbij kwam deze week het bericht dat zo’n 40% van de Duitse werknemers een lager reëel loon heeft dan twintig jaar geleden. De rijkdom is in dit land verre van eerlijk verdeeld.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

https://www.youtube.com/watch?v=McmpkoHjJqU

Closing Time | Free money

Nee, dit is niet het gratis geld waar het vanmorgen over ging. Het is ook niet een oproep om geld te bevrijden uit de klauwen van hen die er anderen voor laten werken. Het is de ‘als-ik-toch-eens-rijk-was’-versie van Patti Smith.

‘Free Money’ kwam voor het eerst uit op het album Horses (1975). Patti Smith zingt hoe ze ‘gratis geld’ niet voor haarzelf wenst.

Every night before I go to sleep
Find a ticket, win a lottery
Scoop the pearls up from the sea
Cash them in and buy you all the things you need

Foto: frankieleon (cc)

Wegkijken voor gevorderden

OPINIE - Wegkijken: bewust de andere kant opkijken, omdat je niet wil zien wat zich afspeelt. Onlangs voltrok zich een prachtig staaltje ‘wegkijken’ in de Tweede Kamer, naar aanleiding van een ingediende motie.

Nu moet je in formatietijd altijd terughoudend zijn bij het beoordelen van ingediende moties. Partijen die niet aan het onderhandelen zijn maken graag van de gelegenheid gebruik om tientallen ongedekte moties in te dienen, waarin met zoveel woorden staat: “wij willen dat de regering alles beter maakt”. Wanneer onderhandelende partijen die moties dan niet steunen, omdat ze niet gedekt zijn en ze zitten te onderhandelen, kan de indienende partij heel hard schreeuwen: “kijk, die onbetrouwbaren! Ze maken hun verkiezingsbeloftes niet waar!”. Er is zelfs een nieuw woord voor geïntroduceerd: de treitermotie.*) Maar dit terzijde

De motie waar ik het in dit stuk over wil hebben, is in ieder geval geen treitermotie. Het is een simpel verzoek om “de toereikendheid van het sociaal minimum, met name de bijstand, fundamenteel te onderzoeken en te evalueren”. Er zijn namelijk signalen van het NIBUD dat in sommige situaties mensen onder het bestaansminimum raken.

Als mensen structureel een inkomen hebben onder het bestaansminimum, laat zich raden wat gebeurt. Dat kan zich vertalen in bittere armoede: honger, uitsluiting, niet mee kunnen doen in de maatschappij, ongezond leven, gezondheidsproblemen, stress en ellende. Sommige mensen kunnen hun toevlucht zoeken in illegale middelen om zichzelf een bestaan te verzekeren. En dat is voor niemand een wenselijke situatie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geluk (3): de gelukkige planeet?

ACHTERGROND - Maandag 20 maart vierden we de ‘Internationale Dag van het Geluk.’ Ter gelegenheid daarvan werd onder auspiciën van de Verenigde Naties het World Happiness Report 2017 uitgebracht. Naar aanleiding hiervan brengt Sargasso een aantal artikelen over geluk, hoe onderzoekers dat trachten te meten en de conclusies die we daaruit kunnen trekken.
In deel 3: de Happy Planet Index.

In deel 1 van deze serie stond het World Happiness Report 2017 centraal; in deel 2 ‘geluksprofessor’ Ruut Veenhoven. Veenhoven is sinds 1985 directeur van de World Database of Happiness. Beide ranglijsten gaan over individueel geluk, wat resulteert in een ranglijst met gelukkige, minder gelukkige en ronduit ongelukkige landen.

De Happy Planet Index

Van een heel andere orde is de index die de New Economics Foundation (NEF) opstelt, de Happy Planet Index (HPI). De NEF is een Britse denktank. De denktank werd in 1986 opgericht door de leiders achter The Other Economic Summit (TOES) met als doel het ontwerpen van een model en nieuwe indicatoren voor welvaart gebaseerd op gelijkheid, diversiteit en stabiliteit:

‘There has never been a greater need for a new economy or a more important moment to act than right now, because a storm that has been gathering for decades is firmly upon us.
Millions of people feel they have lost control over their lives and are now being left behind by changes in the economy, technology and climate, even while being promised a parody of control that threatens to make matters worse.
We believe change begins when people recognise that the spiralling chaos and insecurity of daily life is caused by concentrations of power and ownership – whether old or new – operating increasingly beyond their control.’

Trump: volkstribuun van de blanke onderklasse

INTERVIEW - ‘[W]hy I love and am terrified of Donald Trump’ …

Dit interessante en intelligente interview in The American Conservative biedt een inzichtelijk inkijkje in de gedachtegang van arme blanken die Trump in hun arme blanke armen sluiten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: foto van de auteur

Albanië herdenkt en demonstreert

ELDERS - De herdenking van de opstand tegen het communistisch bewind van Hoxha, 25 jaar geleden, is dinsdag uitgelopen op een demonstratie tegen de huidige socialistische regering in Tirana.

Na de val van het stalinistische bewind van Hoxha is vrijwel alles wat aan de veertigjarige dictatuur deed denken in Albanië vernietigd. Inclusief fabrieken, scholen, gezondheidszorginstellingen. Alleen de kleine bunkers zijn nog overal te vinden. Op de gekste plaatsen kom je de betonnen paddenstoelen tegen. Hoxha liet er 700.000 bouwen, voor elke vier Albanezen één. Zo kon het volk zich verdedigen tegen de vele vijanden die het kleine en volledig geïsoleerde Albanië aan alle kanten omringden nadat het regime in 1968 gebroken had met het Warschaupact.

Deze week is het vijfentwintig jaar geleden dat een opstand van studenten het einde van het regime van Hoxha inluidde. De Democratische partij, de rechtse oppositie, organiseerde een betoging tegen de socialistische regering van premier Edi Rama. In het regeringskwartier kwam een gewelddadig einde aan de demonstratie. Een als museum bedoelde bunker werd in brand gestoken na een oproep van Besim Ndregjoni, leider van een groep die de slachtoffers van de dictatuur vertegenwoordigt. De bunker moet laten zien welke vluchtwegen paranoïde communistische leiders voor zichzelf hadden gebouwd.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende