Niet flexibel maar hybride arbeidsmarkt

Er is nood aan een flexibele arbeidsmarkt, zegt onder andere Aukje Nauta. Daar zit wat in, maar flexibiliteit is niet overal het antwoord op. Zeker niet in een kenniseconomie, betoogt Fabian Dekker. Flexibiliteit op de werkvloer kan bijvoorbeeld door te rouleren tussen afdelingen, de functie-inhoud aan te passen maar ook door te wisselen van werkgever. Daar zit natuurlijk wat in. We bevinden ons volgens velen op een transitionele arbeidsmarkt, waarbij dynamische leef- en werkpatronen de regel zijn. Toenemende internationale concurrentie en technologische vooruitgang vragen om flexibel ingestelde werknemers die vooruit willen. Stilstand is achteruitgang. Op dit moment werkt ongeveer een kwart van alle werkenden al via een flexibel dienstverband en meer dan de helft wordt jaarlijks breed ingezet binnen het bedrijf waar ze werkzaam is (zie: De Beer, 2011; Wilthagen et al., 2006). Ook de notie van ‘employability’ (het vermogen om op veranderingen op de arbeidsmarkt te reageren) sluit hierbij aan. Door mobiel te zijn neemt de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt toe en de kans op toekomstige werkloosheid af. Een lange arbeidsduur bij dezelfde werkgever is voor de dommen.

Foto: mystic_mabel (cc)

Soepeler ontslag: oplossing voor welk probleem?

ANALYSE - Komt een versoepeling van het ontslagrecht de dynamiek van de arbeidsmarkt ten goede en helpt het werklozen eerder aan een baan? Of draagt het niets bij aan het overbruggen van de kloof tussen insiders en outsiders op de arbeidsmarkt? Hoogleraar Arbeidseconomie Joop Schippers pleit voor een ander beleid. 

Dagelijks worden er in Nederland werknemers ontslagen. Soms na een tijdelijk dienstverband van een half jaar. Soms na een dienstverband van tientallen jaren. De ene keer gaat het om een individueel ontslag. De andere keer gaan er honderden werknemers tegelijkertijd de poort uit. Inmiddels is het aantal werklozen opgelopen tot ruim boven een half miljoen. Kennelijk is het niet zo ingewikkeld om – als je dat echt wilt of als het vanwege een reorganisatie of bedrijfssluiting onvermijdelijk is – van je personeel af te komen. Natuurlijk, zomaar zonder reden mensen op straat zetten, bijvoorbeeld omdat hun nieuwe brilmontuur je als werkgever niet aanstaat, kan niet. Maar dat is ook niet wat de meeste werkgevers ambiëren.

Toch worden er telkens – zowel in de wetenschap als de politiek – pleidooien gevoerd voor verdere versoepeling van het ontslagrecht. Dat zou de arbeidsmarkt flexibeler maken en zou, zo is de redenering, ook mensen die nu aan de kant staan meer kansen bieden op een baan. In het regeerakkoord van het nieuwe kabinet van VVD en PvdA zijn een aantal afspraken op dit punt opgenomen. Hierbij lijken twee observaties op hun plaats.

De eerste is dat de Nederlandse arbeidsmarkt al tamelijk flexibel is. Vanuit buurlanden als Duitsland en België wordt bij tijd en wijle bewonderend dan wel verlekkerd over de grens gekeken. De perceptie daar is dat de Nederlandse arbeidsmarkt aanzienlijk flexibeler is dan die in veel andere Europese landen. De Nederlandse arbeidsmarkt is zelfs zo flexibel dat vanuit werkgeverskring afgelopen zomer waarschuwende geluiden opklonken dat de grenzen van de flexibiliteit bereikt waren. Nog meer flexibiliteit zou ten koste gaan van investeringen door werkgevers en werknemers in nieuwe kennis en vaardigheden. Deze vormen van menselijk kapitaal renderen immers het beste bij een langduriger verbintenis tussen werkgever en werknemer, ook al gaat het dan niet noodzakelijk meer om een baan voor het leven. In die zin vormt een reële ontslagvergoeding een goede stok achter de deur: een verbroken arbeidsrelatie resulteert vrijwel altijd in verlies aan menselijk kapitaal en het besluit daartoe mag niet lichtvaardig worden genomen.

Kloof tussen ‘insiders’ en ‘outsiders’ wordt niet overbrugd

De tweede observatie betreft de claim dat een (nog) flexibeler arbeidsmarkt de kloof tussen ‘insiders’ en ‘outsiders’ op de arbeidsmarkt zou kunnen dichten. Die kloof is ongetwijfeld het grootste probleem van de Nederlandse arbeidsmarkt. Werken in Nederland is topsport en wie niet met de (productief) besten kan meekomen, staat al snel aan de zijlijn.

In het verleden (laatste kwart van de 20ste eeuw) was dat veelal met een royale inkomensvoorziening. In het huidige tijdsgewricht betreft het veelal een uitkering die maximaal schraal genoemd kan worden. Wat erger is: wie eenmaal aan de kant staat, vindt slechts moeizaam de weg terug naar de arbeidsmarkt. En velen lukt dat helemaal niet. Momenteel geldt dat bijvoorbeeld in toenemende mate voor ouderen die als gevolg van de crisis hun baan hebben verloren. Honderden sollicitaties en geen enkele uitnodiging.

Zou dat beter worden als je als werkgever (nog) gemakkelijker van je mensen af zou kunnen? Feit is dat de afgelopen jaren nog nauwelijks vaste banen worden vergeven. Nieuwe werknemers (jong of – een enkele keer – oud) gaan aan de slag via een uitzendconstructie of op een tijdelijk contract dat volgens de wettelijke regels een aantal keren mag worden verlengd. Zelfs gerespecteerde overheidsorganisaties kiezen er daarna voor hun werknemers een aantal maanden uit dienst te laten gaan om daarna het hele circus van flexibele contracten opnieuw op te starten. Dus welke (oplettende) werkgever zit er in Nederland nog aan zijn werknemers vast? Het probleem waar een soepeler ontslagrecht een oplossing voor pretendeert te bieden, lijkt amper te bestaan.

Inkomen werklozen daalt straks sneller

Wel leidt bijvoorbeeld een kortere WW-duur, een lagere uitkering na het eerste jaar en een beperking van de ontslagvergoeding, zoals overeengekomen in het coalitieakkoord van VVD en PvdA, er toe dat mensen die hun baan verliezen en niet snel een nieuwe vinden (en dat zijn er momenteel heel wat, zeker onder de ouderen die werkloos worden) sneller dan in het verleden met een inkomensdaling worden geconfronteerd die hen ook op andere terreinen dan de arbeidsmarkt in de problemen brengt. Overigens wordt in deze discussie vaak voorbijgegaan aan het al langer bestaande effect van de maximumdagloonbepaling in de WW. Die zorgt er voor dat mensen met een iets hoger inkomen in geval van werkloosheid hun koopkracht snel fors zien dalen, met alle gevolgen van dien. De wijzigingen in de regelgeving rond ontslag lijken vooral te resulteren in afwenteling van WW-kosten op een beperkte groep onfortuinlijke burgers die op het verkeerde moment voor de verkeerde baas werkten. Werklozen worden niet aangenomen omdat er geen werk is; niet omdat je als werkgever mogelijk te lang aan ze vast zit.

Koersen naar andere oplossing

Het probleem van de rigide scheiding tussen ‘insiders’ en ‘outsiders’ vergt een andersoortige oplossing. Voor een deel bestaat die in het opvijzelen van de (te lage) productiviteit van een deel van de ‘outsiders’. Scholing, training en stages kunnen daarbij helpen. Wellicht dat een deel van de ‘outsiders’ zich daarmee kwalificeert voor een positie in de eredivisie van het Nederlandse arbeidsbestel.

Aan anderen is verdere scholing en training niet besteed; zij zitten qua competenties aan hun maximum. Hun inschakeling vergt een andere inrichting van datzelfde arbeidsbestel. Die begint met de erkenning dat laag productief ook productief is en dat voor sommigen meedoen als zodanig al een overwinning is. Soms kunnen werknemers met een lage productiviteit buitengewoon nuttige ‘extra handjes’ zijn die drukke, hoog productieve collega’s het werkzame leven veraangenamen. Waar werknemers onvoldoende productief zijn om zelfstandig een adequaat loon te verdienen, moet dat uit andere bronnen worden aangevuld. Van dat laatste kun je een enorm probleem maken (wie draagt die kosten?), maar bedacht dient te worden dat deze mensen hoe dan ook van een inkomen moeten worden voorzien. Met dat gegeven in het achterhoofd lijkt het tot wederzijds voordeel te strekken als deze burgers zich – elk op hun eigen wijze en naar eigen vermogen – voor de samenleving verdienstelijk maken, terwijl het feit dat zij meedoen en meetellen bijdraagt aan hun eigenwaarde en zelfvertrouwen en een positieve impuls geeft aan de sociale cohesie in de samenleving.

 

Dit artikel verscheen eerder op Sociale Vraagstukken.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Schaarste op de banenmarkt

ANALYSE - Schaarste op de banenmarkt is voor werkgevers geen enkel probleem. Integendeel, het maakt het makkelijker om voor weinig geld goede mensen te vinden die niet snel zullen vertrekken naar een eventuele concurrent. Gelukkig voor deze werkgevers is de laatste jaren het nodige beleid gevoerd om hen ook in de toekomst van overaanbod aan potentiële werkenden te verzekeren.

Een aantal recent verschenen nieuwsberichten maakte onderstaande campagnespot van de VVD weer eventjes actueel.

[kliktv]

In dit spotje vraagt de acteur zich het volgende af:

Ja, waarom zou je nog werken? Als je niks doet word je in de watten gelegd. En als je keihard werkt dan wordt je gepakt.

De realiteit is natuurlijk dat geen enkele ‘harde werker’ er ook maar over denkt zijn of haar baan op te zeggen om vervolgens door een gemeentelijke sociale dienst ‘in de watten te worden gelegd’.

Structurele werkloosheid een gegeven

Zeker in de huidige economische omstandigheden is een baan een schaars goed, waarvan je blij mag zijn dat je het hebt. Zo loopt in Nederland op dit moment de werkloosheid flink op. Inmiddels staat de teller op 5,4%, bijna een half procent meer dan in januari. In landen als Spanje en Griekenland zit maar liefst 25% van de beroepsbevolking thuis op de bank. Volgens een rapport van de Wereldbank zijn er de komende vijftien jaar wereldwijd 600 miljoen nieuwe banen nodig, alleen al om het huidige werkloosheidspercentage niet verder te laten stijgen. Niet minder dan 621 miljoen jongeren hebben de hoop op het vinden van een baan al volledig opgegeven en zijn niet langer op zoek naar werk of bezig met het volgen van een opleiding.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Een flexibele arbeidsmarkt

ACHTERGROND - In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema’s die in het regeerakkoord zouden moeten staan. Vandaag:De arbeidsmarkt is gebaat bij meer flexibiliteit. Loopbaancoach Mirjam Gaasterland biedt vijf maatregelen die zouden helpen.

Flexibiliteit staat voor beweeglijkheid. De huidige tijd vraagt om beweeglijkheid. Veranderingen gaan sneller dan ooit. Als samenleving kunnen we beter reageren op die veranderingen wanneer we flexibiliteit onderdeel laten zijn van de manier waarop we de arbeidsmarkt inrichten. Sinds de jaren ’90 hebben we steeds meer getracht werk vast te leggen in protocollen en regels. Dat was deels zinvol omdat hiermee de kwaliteit kan worden bewaakt en overgedragen. Maar het heeft ook geleid tot bureaucratisering en tot werkers die meer bezig zijn met het foutloos uitvoeren van protocollen dan met de dienstverlening die de kern en inhoud zouden moeten zijn van hun werk.

Flexibilisering van de arbeidsmarkt wordt vaak verengd tot het vervangen van vaste contracten door tijdelijke contracten en vervangen van medewerkers met rechten door ZZP’ers die voor eigen rekening en risico werken. Ik wil de discussie graag verbreden. Economie staat voor verdeling van schaarste. En wat mij betreft ook voor verdeling van pijn als het ons gezamenlijk een tijdje minder gaat als gevolg van de crisis. Daarom stel ik vijf ingangen voor flexibilisering voor.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-10-2022

Tot afschrikking en vermaak

OPINIE - De laatste tijd komt het geregeld voor dat bijstandsgerechtigden worden opgetrommeld voor massale bijeenkomsten waar ze wel eventjes aan het werk zullen worden geholpen. Werkt dit? Niet echt. Is het vernederend? Dat dan weer wel.

Vorige week verscheen er een stuk op Krapuul over de belevenissen van bijstandontvangster ‘Katja’ (een schuilnaam) tijdens de door de Haagse sociale dienst georganiseerde mega-actie ‘Klant op koers’. Deze actie hield in dat een groot aantal bijstandsgerechtigden werd opgetrommeld om te verschijnen in een of ander zalencomplex om aldaar door een legertje ambtenaren te worden voorbereid op uitstroming richting arbeidsmarkt. Hieronder volgt een korte selectie uit Katja’s ervaringen:

Mijn eerste gesprek duurde nog geen tien minuten. De ambtenaar vroeg niet naar het werk dat ik kon en wilde doen. Hij had geen dossier van mij voor zich liggen, alleen een papier met wat summiere gegevens over mij. Hij was niet benieuwd naar mijn interesses, zei dat ik mijn medische beperkingen bij het volgende tafelgesprek kon bespreken, keek niet naar mijn cv en ook niet naar de brief van de medische behandelaar die ik moest meenemen. Hij kon dus nauwelijks een indruk krijgen van de persoon die tegenover hem zat. […]

Foto: Labour Youth (cc)

Jongeren vaker werkloos door ontslagbescherming

ACHTERGROND - Jongeren zijn de dupe van een strikte ontslagregelgeving. Ze zijn vaker werkloos dan zittende oudere werknemers. Arbeidsmarktflexibilisering leidt mogelijk tot een verloren generatie. Sociale compensatie – denk aan meer kinderbijslag voor jonge ouders – is op zijn plaats, beargumenteren sociologen Maarten Wolbers, Marloes de Lange en Maurice Gesthuizen.

Jongeren hebben minder kansen op een baan in landen met een strikte werkgelegenheidsbeschermende wet- en regelgeving, zoals een weinig soepel ontslagrecht. Vooral middelbaar en hoger opgeleide jongeren ondervinden daar nadelen van. Het arbeidsmarktsegment waarin zij terechtkomen is over het algemeen meer gereguleerd (bijvoorbeeld via CAO’s) en hun ontslagkosten zijn hoger.

Dit blijkt uit de voorlopige resultaten van ons lopende onderzoek naar de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt in 29 voornamelijk Europese landen. Dat een strikte ontslagregelgeving negatieve gevolgen heeft voor de intrede van jongeren op de arbeidsmarkt is al eerder aangetoond, maar niet op zo’n grote schaal.

Hoge jeugdwerkloosheid

Ruim een op de vijf Europese jongeren onder de 25 jaar is momenteel werkloos. Vooral in Zuid-Europa is de jeugdwerkloosheid tot schrikbare hoogte gestegen. In Spanje en Griekenland zit ongeveer de helft van de jongeren zonder werk; in Italië en Portugal ongeveer een derde. Ook in veel Oost-Europese landen, zoals Polen, is de jeugdwerkloosheid hoog. In Nederland bedraagt de werkloosheid onder jongeren zo’n 10 procent; het laagste percentage van de Europese Unie. Nederland wordt op de voet gevolgd door Duitsland, Oostenrijk en Denemarken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Helpende hand op arbeidsmarkt

In de programma’s voor de komende verkiezingen wordt ruim aandacht besteed aan arbeidsmarkt en sociale zekerheid.  Van werkzoekenden wordt in ieder geval verwacht dat zij meer zelfredzaam worden. Ondersteuning per regio zou daar wel eens een oplossing voor kunnen zijn, vinden Ton Wilthagen en Ronald Dekker van de universiteit van Tilburg.

De arbeidsmarkt en de sociale zekerheid krijgen dit jaar ruimschoots aandacht in de verkiezingsprogramma’s. Dat is wel eens anders geweest. Waar GroenLinks en D66 al langer om fundamentele hervormingen riepen en de VVD bleef hangen in liberale standaardrecepten, hadden de meeste partijen niet veel te melden over de toekomst van werk. PvdA, SP en later ook PVV zagen sowieso elke verandering als een verslechtering. Het CDA positioneerde zich letterlijk te midden van deze standpunten, maar kwam niet veel verder dan het versterken van de invloed van de sociale partners.

De schokkende ontwikkelingen in de wereldeconomie hebben alles anders gemaakt. Er bestaat op een aantal punten stiekem best veel overlap tussen de verschillende partijen. Zo willen bijna alle partijen een nieuwe wet voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Opvallend is dat diagnoses van de huidige situatie meer uiteenlopen dan de oplossingen. De PvdA signaleert  “hyperflexibiliteit” op de arbeidsmarkt, nadrukkelijker nog dan de SP, terwijl VVD, D66 en GroenLinks menen dat diezelfde arbeidsmarkt volledig op slot zit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De zorg is grote banenmachine

DATA - Wie zeker wil zijn van zijn baan moet gaan werken in de zorg. In geen enkele hoek zit zoveel groei als in deze beroepsgroep. Niet alleen nu, maar al decennialang.

We zijn sinds de jaren ’70 door drie perioden van recessie gegaan (’74-’75, ’81-’82 en ’08-’09), en we zitten er op dit moment middenin. Werknemers in de bouw hebben het zwaar in tijden van recessie. Sinds de kredietcrisis gaat het in de financiële dienstenkant ook achteruit. En binnenkort worden de effecten van de bezuinigingen in het ambtenarenapparaat en het onderwijs zichtbaar.

Maar oud en ziek worden we hoe dan ook, al helemaal nu de samenleving snel vergrijst. Ondertussen verzint de wetenschap steeds weer nieuwe dingen om ons langer in leven te houden. Kortom, de zorg is een safe bet. In welk economisch weer we ook verkeren, in de zorg komen er altijd banen bij.

(Klik voor groter)

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-02-2022

Gooi geen halve generatie weg

Een bijdrage van Roemer van Oordt.

In het Amsterdamse onderwijs gaat veel mis. Eén van de meest dramatische ontwikkelingen is de overbevolking van, de vanuit arbeidsmarktperspectief bekeken, veelal kansloze opleidingen, waaronder de meer theoretisch georiënteerde richtingen binnen het VMBO. Extra frustrerend, omdat een behoorlijk deel van de jongeren dat deze opleidingen volgt helemaal niet met het hoofd maar met de handen bezig wil zijn. Ze haken daarom gedesillusioneerd af en belanden zonder diploma bij de Dienst Werk en Inkomen.

Vreemd genoeg zijn opleidingen op dat niveau in de zorgsector en vooral in de techniek in de grote steden veel minder populair. Het NRC kopte al in juni dat de laatste lagere technische opleidingen in Amsterdam dreigen te verdwijnen door een gebrek aan nieuwe aanwas. In de eind 2011 verschenen arbeidsmarktbrief, geven de Amsterdamse wethouders Gehrels (Economische Zaken) en Van Es (Werk en Inkomen) aan dat het verbeteren van zowel de kwantitatieve als kwalitatieve match tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt één van hun belangrijkste opdrachten is. Er zijn al te weinig kwalitatief geschoolde technici en verzorgers en dat tekort wordt alleen maar groter. Recent onderzoek van het ROA (pdf) wijst uit dat er nou juist met zo’n diploma op zak over de diepste recessie heengekeken wel werk is te vinden, en soms nog goedbetaald ook. Wat te doen?

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Weerstand tegen migranten staat los van werkgelegenheid

De instroom van laaggeschoolde migranten is goed voor de economie, wordt vaak betoogd. Maar in bepaalde stedelijke gebieden met een industrieel verleden, zoals Rotterdam, is juist ook sprake van verdringing op de arbeidsmarkt. Maar dit verklaart niet de weerstand tegen migranten, zegt Jeroen van der Waal, socioloog aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Nederland kende de afgelopen decennia een aanzienlijke instroom van laaggeschoolde migranten. Hoewel het niet enkel arbeidsmigranten betreft, is het overgrote deel voor zijn levensonderhoud wel afhankelijk van de arbeidmarkt.

Conform de economische theorie worden we met zijn allen welvarender wanneer laaggeschoolde immigranten in een land als Nederland arbeidsplaatsen vervullen. Echter, de instroom van laaggeschoolde migranten leidt niet alleen tot macro-economische groei, maar ook tot verdringing op de arbeidsmarkt. Door immigratie neemt het arbeidsaanbod sterk toe, terwijl de vraag naar arbeid niet evenredig stijgt. Dit leidt tot dalende lonen van laaggeschoolden en voor hen een grotere kans op werkloosheid. Maar verschillende overzichtsstudies tonen aan dat dit verdringingseffect gemiddeld genomen zwak is, en zich slechts voordoet op de korte termijn.

Grote regionale verschillen

Het effect kan gemiddeld genomen dan wel zwak zijn, binnen landen zijn er grote regionale verschillen. Dat heeft ermee te maken dat voormalige industriesteden, zoals Rotterdam en in Limburg, inmiddels kampen met hoge werkloosheid onder de laaggeschoolde bevolking door het wegvallen van industriële werkgelegenheid. Steden als Amsterdam en Utrecht, met een meer op diensten georiënteerde economie, kennen aanzienlijk minder werkloosheidsproblemen (Van der Waal 2010b). Financiële dienstverlening, consultancy etc. scheppen namelijk veel werkgelegenheid voor laaggeschoolden in ondersteunende diensten, zoals schoonmaak, catering en beveiliging. Deze vraag naar laaggeschoolde arbeid ontbreekt veelal in de meeste voormalige industriesteden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende