Onbegrijpelijk geweld

De media documenteren dagelijks incidenten waarbij mensen het slachtoffer zijn van allerlei vormen van geweld. Steekpartijen met dodelijke afloop, huiselijk geweld, aanranding en verkrachting, brute moordpartijen. Politiewoordvoerders melden steevast in summiere bewoordingen wat er is gebeurd. En dat er verder onderzoek wordt gedaan naar de precieze gang van zaken, de context en de motieven van de daders. Over de uitkomsten van dat onderzoek blijven we echter in veel gevallen in het ongewisse. Tenzij het om grote zaken gaat en de journalist de kans krijgt uitgebreid verslag te doen van wat in de rechtszaal allemaal ter sprake komt. In de meeste gevallen glijden de incidenten snel weg in de vergetelheid. Maar we blijven wel zitten met het idee dat geweld een moeilijk uit te bannen onderdeel is van onze samenleving. Wat doet dat met mensen, al die beelden van onbegrijpelijk, irrationeel geweld? Wat is het effect van het ontbreken van achtergrond, context, verklaringen, motieven? Aanslagen op politici zijn nog te volgen. Maar het neerschieten van onschuldige schoolkinderen gaat ieders verstand te boven. En dergelijke incidenten stapelen zich op in de afgelopen jaren. Meer dan ooit lijken getourmenteerde pistool- en messentrekkers actief, ook in landen met een minder liberale wapenwetgeving dan de VS. Dergelijke gewelddadige incidenten zonder context kunnen bij veel mensen in de directe omgeving angst aanjagen. ‘Ze kunnen je tegenwoordig zomaar neerschieten…’. Het roept een gevoel op onbeschermd te zijn. En dat gevoel draagt bij aan de daling van het vertrouwen in de overheid van wie we deze bescherming mogen verwachten. De terughoudendheid van de politie bij het verstrekken van informatie is ongetwijfeld ingegeven door strikt juridische overwegingen. Maar het effect kan desastreus zijn, zoals we in Engeland hebben gezien na de steekpartij in Southport die aan drie kinderen het leven kostte. Een tekort aan informatie leidt tot de verspreiding van misinformatie en complottheorieën. De media zijn op dit punt ook niet onschuldig. Ze leven immers van incidenten. Voor afgewogen verhalen over de context en de achtergronden van de incidenten is meestal geen tijd. Sensatie leidt de selectie van het nieuws. Een nieuw incident krijgt voorrang boven onderzoek naar wat al gebeurd is. Net als bij de politiewoordvoerders gaat ook voor de journalist het belang van de eigen organisatie (de scoop, de kijkcijfers) boven het belang van geïnformeerde burgers. Zo wordt hen helaas de mogelijkheid ontnomen om zich op goede gronden een oordeel te vormen over wat er in de wereld gebeurt en hoe de overheid daarmee omgaat. [deze column komt uit Vredesmagazine, september 2024]

Door: Foto: Mr MdR (cc)
Foto: Lonnon Foster (cc)

7000 euro

COLUMN - Ik ken een mevrouw die via de Wajong in de bijstand terecht gekomen is. Dat is – zoals ze bij ons thuis zeggen – bepaald geen vetpot. Haar ouders wonen in het oosten des lands en als haar vader aanbiedt om haar treinkaartje te betalen zodat ze eens wat vaker langs kan komen, weigert ze dat. Of ze accepteert het en geeft dat braaf aan bij het DWI (voorheen de Sociale Dienst), mét uitdraai van OV-chipkaart.nl. Het DWI doet daar steevast niet moeilijk over, maar dat vermag niet te verminderen hoe consciëntieus ze het aanpakt.

Soms voelen we de behoefte haar een beetje bij te voederen, sociaal zowel als metabolisch. Ook dat weigert ze meestal, want als ze bij anderen kan eten, dan is dat steun in natura en ja, het DWI. Die doen daar niet moeilijk over, want in ons dorp is daar een maximaal bedrag voor vastgesteld en daar komt ze niet aan. Lang niet. Toch houdt ze eraan vast dat ook etentjes steun zijn.

Giften – ook al is het voor haar verjaardag – is precies hetzelfde verhaal en ook hierover – zij heeft dat gecheckt bij het DWI – doet men niet moeilijk. Toch blijft ze zich erop beroepen dat ze netjes met andermans belastinggeld om moet gaan.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | Keuze

May your choices reflect your hopes, not your fears.

De Nelson Mandela versie van “Angst is een slechte raadgever” en een goed advies voor uw keuze vandaag in het stemhokje.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Een bange generatie

COLUMN - Hoe werken antizonnebrandmiddelen? Robin van Wechem legt het als volgt uit:

Chemische filters absorberen zonnestralen en veranderen de moleculaire structuur van de lichtpakketjes. Er komt een beetje warmte vrij zodra het molecuul – het zonnepakketje – vervalt naar een lager energetisch niveau. Het licht vervalt en verliest daarbij warmte.

Toen ik dat las, had ik erg met haar te doen. Niet omdat ze niets begrijpt van natuurkunde. Dat zal me worst zijn. Maar dat ze desondanks wanhopig probeert om het uit te leggen, hoe moleculen licht absorberen. En dat ze dan helemaal vastloopt.

Die wanhoop, dat voortmodderen, dat is kenmerkend voor haar boek Het antirimpelcomplex. Een boek over ‘de achterkant van de cosmetica-industrie’. En natuurlijk gaat ze op bezoek bij deskundigen, wandelt ze door labs, snuffelt ze op beurzen. Maar dit is vooral een boek over angst. Normaliter hou ik het nooit zo lang uit bij mensen die aan een enkel steekwoord (suiker, kleurstof, fijnstof, cafeïne) genoeg hebben om met een bezorgde monoloog af te steken, ‘verrijkt’ met best wel enge persoonlijke ervaringen (die elke poging om hun relaas te relativeren tot een belediging maken). Maar Robin boeide me. Ze is zo zielig!

Foto: IISG (cc)

Vormen van angst

COLUMN - Na drie schietpartijen in twee maanden, die tezamen twee doden en vier gewonden hebben berokkend, is er onrust op Wittenburg. Niet dat je dat meteen in het dagelijks leven merkt: er lopen als vanouds mensen over straat, de kassières bij de lokale supermarkt zijn vriendelijk als altijd, er hangen wat jongeren rond, de lichten in het buurtcentrum zijn aan.

Maar nu staat er elke dag en avond een politiebus op het plein, surveilleren er agenten te voet en te fiets, is er camerabewaking die registreert wie ons schiereiland op- en afgaat. Wanneer iemand op straat ineens luidkeels iets roept, verstarren sommige mensen van schrik. En zodra je buurtgenoten spreekt, gaat het er meteen over: hoe ben jij eronder, wat denk jij dat er nodig is? Komt het weer goed met onze buurt?

Wat me frappeert, is hoe uiteenlopend de zorgen, angsten en oplossingen zijn die mensen te berde brengen – en hoe rechtstreeks die te relateren zijn aan hun eigen positie en opvattingen. Een praatgrage straatgenoot die niet alles op een rijtje heeft, gooit alles op kleur en afkomst, en moppert dat “blanke mensen – ja want wit mag je tegenwoordig niet meer zeggen – het óók niet makkelijk hebben”, en wordt bozig wanneer iemand na een stille, koude wacht op het plein oppert ter opwarming even koffie te gaan drinken in het buurtcentrum: “Ja, Cohen dacht óók al dat je daar wat aan had!!”

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

VN-expert: Overheden manipuleren angst voor terrorisme om massasurveillance door te drukken

Aldus VN-expert Joseph Cannataci:

Volgens de VN-rapporteur is er geen of nauwelijks bewijs om de noodzaak of proportionaliteit van nieuwe surveillancewetgeving in Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten aan te tonen.

Cannataci hekelt ook het manipuleren van de angst voor terrorisme door beleidsmakers. Hij roept beleidsmakers dan ook op om te stoppen met het spelen van de angstkaart en de veiligheid door proportionele en effectieve maatregelen te verbeteren, en geen disproportionele wetten in te voeren die de privacy schenden.

Foto: dryhead (cc)

De oorlog tegen onszelf

Nu de oorlog tegen kerst voor dit jaar weer voorbij is, en we ons langzaam kunnen opmaken voor de oorlog tegen pasen (#zinin), valt me weer eens op in hoeverre rechts probeert te bepalen hoe iedereen in Nederland de feestdagen, oh shit, sorry, de kerstdagen moet beleven. “Prettige feestdagen” zeggen is een teken van cultuurverval. Nee, je moet “kerstdagen” zeggen. En dan nog iets als “gelukkig nieuwjaar” ofzo, omdat het tweede toch echt iets minder inclusief is dan het eerste. En inclusief is ook al een vies woord geworden, dus vandaar. En bij kerst hoort natuurlijk een kerstboom. Ikzelf heb zo’n stervend stuk hout in je huiskamer al jaren geleden in de ban gedaan, maar tegenwoordig komt je naam ergens op twitter op een lijstje te staan met landverraders als dat bekend wordt. Of een lijstje van mensen waarmee na de ‘omwenteling’ zal worden afgerekend (zwaait).

Ook de koning was hiervoor niet immuun. Hij waagde het om geen doodgaande den zichtbaar in beeld te hebben staan tijdens zijn kersttoespraak (ik persoonlijk zou het een feestdagenvoordracht willen noemen) en werd aangehaald als voorbeeld van het verval van onze cultuur. Neutraal verslaggever Wierd Duk viel het ook op, en de Telegraaf tikte het relletje rustig over in haar kolommen, maar vergat erbij te vermelden dat er al minstens 30 jaar geen boom binnenshuis is te bekennen, bij die koninklijke toespraak. Waarschijnlijk vanwege de naaldenallergie van de gemiddelde gereformeerde medemens, overigens. En die tolereren en accommoderen hoort blijkbaar wél bij onze cultuur.

Foto: sylvar (cc)

Zelfrechtvaardigingen zijn geen excuus

COLUMN - Collega Theodor Holman heeft meermalen betoogd dat neonazi’s en fascisten trots zijn op hun ideologie: wie niet fier is zo’n overtuiging aan te hangen, is in zijn ogen geen fascist of neonazi. Stemgedrag telt niet, alleen hoe je jezelf benoemt en je trots daarover.

Een curieus argument. Veel mensen benoemen zichzelf diametraal anders dan omstanders doen: de klungelige klusser acht zichzelf een handige doe-het-zelver, het warhoofd betitelt zichzelf als ‘origineel denker’, de anorexialijder vindt zichzelf te dik, en de stalker meent oprecht dat hij slechts heel romantisch om iemands gunsten dingt. Multinationals noemen zichzelf nette belastingbetalers, al grossieren ze in nepfirma’s en ingewikkelde schema’s om honderden miljoenen weg te sluizen. Verkrachters beweren glashard dat hun slachtoffer ‘er zelf om vroeg’ en de eerste verkeershufter die zichzelf als zodanig betitelt moet ik nog tegenkomen.

Vrijwel iedereen die ongewoon, ongewenst of ongeaccepteerd gedrag vertoont, heeft daarvoor een geweldig excuus dat ze in eigen ogen vrijpleit. Behalve neonazi’s en fascisten dan: want die zijn volgens Holman volkomen eerlijk over zichzelf en over hun motieven.

Gisteren opperde Holman een tweede stropop: wat ‘als je je [..] Duits voelt? Als je daar nou trots op bent? En als je dan hoort dat je als Duitser niet trots mag zijn op je Duitse wortels en je Duitse gewoonten, omdat die teveel herinneren aan het Duitse Rijk, is het dan vreemd dat je eraan terugdenkt hoe het vroeger was, toen je nog werd gewaardeerd?’ Dan is het volgens hem geen wonder dat je op de AfD stemt.

Waarom één dode door terrorisme meer angst oproept dan 100 verkeersdoden

ACHTERGROND - Dat kale feiten niet overtuigen en dat de media de angst voor terrorisme aanwakkeren wisten we al. In dit artikel van Quartz aandacht voor de psychologie hierachter.

According to data compiled from the Centers for Disease Control, over 2005-2014, an average of 11,737 Americans a year were shot dead by another American (21 of them by toddlers), 737 were killed by falling out of bed, and nine were killed by Islamic jihadists—who in most cases were US citizens, not immigrants (Nearly twice as many Americans kill themselves with guns as kill each other).

Foto: KAZ Vorpal (cc)

Hypocrisie [2]

COLUMN - Allereerst mijn excuses. Ook wanneer je roept dat het je niet om de cijfers is te doen, moet je wel zorgen dat je die op orde hebt, en in mijn vorige column sloeg ik daar de plank vreselijk mis. De hoeveelheid doden die jihadi’s en extreemrechts het afgelopen decennium in de VS op hun geweten hebben, ontlopen elkaar weliswaar niet veel; studie A meent dat jihadi’s meer slachtoffers hebben gemaakt, studie B dat extreemrechts met die wrange eer strijkt [1] [2] [3]. Maar voor Europa geldt dat, anders dan ik beweerde, absoluut niet: jihadi’s hebben hier aanzienlijk meer slachtoffers gemaakt dan extreemrechts.

Maar, zoals ik eerder schreef: het zijn niet de cijfers die me angst aanjagen. Ik ben – ook met de correcte statistiek – banger voor extreemrechts geweld dan voor dat afkomstig van jihadi’s. Het is namelijk niet het geweld zelf, maar de cultuur eromheen die me soms tot op het bot doet huiveren.

Want extreemrechts geweld, of de dreiging daarvan, wordt te vaak opzij gezet met het excuus: ‘ja, maar hullie’. Alsof we wel móesten. Alsof extreemrechts geweld een soort van verzetsdaad zou zijn. Alsof ‘hullie’ dat helemaal zelf hebben uitgelokt – alleen zijn de mensen die daarbij worden aangevallen of bedreigd nooit de jihadi’s zelf, maar vrijwel altijd doodnormale moslims, gewone mensen, of vermeende politieke tegenstanders.

Volgende