Overzicht

serie

Vaste Gasten

Foto: daisy.images (cc)

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

Een bal op TV | Is Nederland racistisch?

, door

COLUMN - Wakker Nederland wist het wel: ‘Natuurlijk niet!’ Gesettelde blanke heren van middelbare leeftijd (Charles Groenhuizen, Hans van Baalen) spraken zondagochtend die wild geworden Turken krachtig toe. Hoe komen jullie erbij, malle Turken?

‘Ga maar klagen bij het Europese Hof,’ zei Van Baalen. Hij had wel een telefoonnummer en wilde ook nog wel even in Ankara langskomen. Ik zag in mijn herinnering Van Baalen op het plein in Kiev de menigte toespreken en dacht, neen, niet nog een burgeroorlog.

Dat is een beetje flauw, ik moet het toegeven. Maar de vraag blijft: wie gaat over de vraag naar het racistische gehalte van Nederland?

Bij VPRO Boeken, snel daarna, had Hans Brands het daarover met de socioloog Willem Schinkel. Als je man bent, blank, een goede baan hebt en een middelbare leeftijd, dan zie je geen racisme. Maar als je vrouw bent en zwart, en alleen schoonmaakbaantjes zijn te vinden, kijk je toch wat anders naar de wereld.

Racisme is niet alleen een akelige opvatting over andermans biologie, maar ook een realiteit in de samenleving, een resultante van veel krachten en besluiten.

Schinkel had wel meer aardigs: onze politiek is management geworden. Pijnlijke verschillen van inzicht hebben we niet meer, we lossen op (verdunnen met water), we pamperen, schikken en plooien. Het is D66 in het kwadraat.

Foto: daisy.images (cc)

Post-atheïst | Turks obscurantisme

, door

COLUMN - Juist. Krijg je dat weer. Denk je dat je het ergste wel hebt gehad met de uitspraak van de Turkse president Erdoğan dat moslims Amerika ontdekten, beweert de Turkse minister van wetenschappen, Fikri Işık, dat moslims hebben ontdekt dat de aarde een bol was.

Dat is natuurlijk onzin. De moslims hoefden de bolvorm van onze planeet niet te ontdekken, aangezien deze al een millennium vóór Mohammed bekend was aan de Grieken. Işık heeft een klok horen luiden maar weet niet waar de klepel hangt.

Wat hij op het oog heeft gehad, is een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de negende-eeuwse kalief Al-Ma’mun, die de omtrek van de aarde wilde weten. In principe zou dat een simpele klus moeten zijn: je meet op twee plaatsen, waarvan je de onderlinge afstand kent, de hoogte van de onbeweeglijke Poolster. Helaas is dit hemellichaam niet zo onbeweeglijk als je zou denken: de aardas beweegt heel langzaam, waardoor de Poolster niet altijd precies aan de hemelpool staat. De Arabische astronomen lijken het te hebben moeten doen met een onooglijk sterretje dat bekendstaat als HIP 62572.

De Arabische onderzoekers deden hun metingen in onder meer Palmyra en Raqqa, en concludeerden dat de aardomtrek 37.440 kilometer bedroeg. Dat is zes procent te weinig. Een eerdere schatting, van de Griekse wetenschapper Eratosthenes, kwam uit op 43.500 kilometer, wat negen procent te veel is.

Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | Liever harten breken dan tradities!

, door

COLUMN - ‘Tradities zijn er om gebroken te worden,’ is een veelgehoord gezegde. We zijn met z’n allen hard op weg om hier gehoor aan te gaan geven. De traditie van het ‘jaarlijkse kinderfeest van het voorliegen en teleurstellen’ loopt namelijk ernstig gevaar om uit te sterven. Dat ieder kind op een bepaald moment moet worden teleurgesteld, heeft te maken met deze uitstervende traditie. Een traditie die men al generaties lang viert en waar ieder kind, en menig volwassene, hevig naar verlangt.

Diverse decennia geleden werd ik ook teleurgesteld en bruut uit mijn latente ongeloof geholpen. Vlak voor pakjesavond, toen mijn twijfel en ongeloof hoogtij begonnen te vieren, werd mij opgedrongen te geloven dat Sinterklaas en Zwarte Piet niet bleken te zijn wie ze pretendeerden te zijn. Ondanks de twijfel over de oprechtheid van hun bestaan, was de teleurstelling enorm en was mijn geloof in de goedheid van de mens in één klap verdwenen. Maar dat hoorde blijkbaar bij deze sprookjesachtige traditie.

Langzaamaan kon ik daarna de teleurstelling van het jarenlange voorliegen aan mijn adres begrijpen en begon ik zelfs de meerwaarde van het volksfeest in te zien. Het bleek immers een deel van onszelf én van onze cultuur te zijn. Het gaf verbroedering en verlichting in deze donkere maanden. Daarnaast zou het toch ook elk jaar weer terug blijven keren.

Nu we de huidige stand van zaken onder ogen zien omtrent het Sinterklaasfeest, is het tijd geworden om deze laatste zin te herzien. Naar mijn idee is het namelijk sinds dit jaar geen vanzelfsprekendheid meer, dat het Sinterklaasfeest zal blijven voortbestaan. Men lijkt van alle kanten te (willen?) gaan breken met deze mooie traditie, waardoor dit zogenaamde ‘feest voor jong en oud’ een identiteitscrisis van jewelste heeft opgelopen:

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Mantelzorg bestraft

, door

COLUMN - In de bezuinigingsdrift wordt het geven van mantelzorg bestraft, terwijl het niet alleen rechtvaardiger is maar ook slimmer zou zijn mantelzorgers juist te belonen.

Vorige week wees een onderzoek van de Volkskrant uit dat de meeste gemeenten hun bezuinigingen op de zorg willen halen ten koste van de mantelzorgers. Wie hulp krijgt van vrienden of familie, wordt gekort op zijn of haar zorg. In plaats van dat ‘mantelzorgen’ wordt beloond, wordt het zo eigenlijk bestraft. 

Gemeenten willen zo voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Maar wie het onderste uit de kan wil hebben krijgt het deksel op zijn neus.

Het bestraffen van mantelzorgers zal waarschijnlijk tot een nieuw fenomeen leiden: de zwarte mantelzorger. Het is dan namelijk beter dat als je mantelzorg geeft, je dit in de toekomst niet aan de overheid te laten weten. Het kost immers professionele ondersteuning. Professionele ondersteuning die juist de mantelzorgers nodig hebben, want de meeste mantelzorgers zijn al overbelast, waarvan een kleine 20% ernstig, met soms dramatische gevolgen.

De zwarte mantelzorger is echter nog het beste effect dat deze maatregel kan hebben. Erger is dat er waarschijnlijk ook daadwerkelijk minder mantelzorg gegeven zal worden. Want wat heeft het immers voor zin om naast een drukke baan krom te liggen om een aantal uur voor je zieke moeder te zorgen, als dit ertoe leidt dat ze aan de andere kant minder zorg ontvangt? Dan heeft het geven van mantelzorg voor totale zorg helemaal geen effect. Je zou dus wel gek zijn als je ermee doorging.

Foto: daisy.images (cc)

Sleutelkind

, door

COLUMN - Hij kreeg de sleutel. Voor het eerst. Dat was een ding, dat zag ik zo. Hij keek me met grote ogen aan. Hij ging voor het eerst in zijn up naar huis lopen en zelf de deur open doen. Hij kwam alleen aan in een leeg huis. Niemand om hem op te vangen met z’n hele negen jaar. In Engeland zou ik de gevangenis in worden geslingerd. Maar ja, rapportgesprekken. Ik moest wat.

De gesprekken waren zo gepland dat hij drie kwartier op het schoolplein rond moest hangen of hij kon alleen naar huis lopen. Naar huis brengen en weer terugrijden duurde te lang en hij had al eens gezegd dat het best handig zou zijn als hij de sleutel had. Voor je wist maar nooit. Nou, dat je wist maar nooit was er ineens. Hij koos voor lopen. Hij had geen zin in spelen en hij had het koud. Ik wrikte de sleutel van mijn bos. Hij stopte hem in zijn zak en controleerde of de rits goed dichtzat.

Terwijl ik in de schoolgang op de piepkleine stoeltjes mijn rug om zeep zat te helpen, huppelde de oudste naar huis. Hij moest wat straten oversteken, maar hij was voorzichtig. De jongste krijgt waarschijnlijk pas op zijn 18e de sleutel. Die kijkt echt helemaal nergens naar, dat is levensgevaarlijk voor hem en iedereen om hem heen. Maar het ging dus om de oudste. Ik zag voor me dat hij eens lekker los zou gaan in de snoep/koek/chipslade als hij thuis was aangekomen. Als je moeder je dan toch alleen naar huis laat lopen…

Foto: daisy.images (cc)

De vloek der vrijheid

, door

COLUMN - Vrijheid is een groot goed. In de geschiedenis hebben vele mensen er hun leven voor gegeven. Nu we vrijer zijn dan we ooit waren, lopen we echter tegen de keerzijden van die vrijheid aan. Zoals in het beroemde voorbeeld van Odysseus, die zich vrijwillig liet vastbinden om de Sirenen te kunnen beluisteren, zijn we soms juist beter af als we onszelf vrijheid ontnemen.

De hoeveelheid keuzes die we dagelijks moeten maken is enorm toegenomen in onze complexe maatschappijen en veel mensen hebben moeite daarmee om te gaan. De psycholoog Barry Schwartz zegt zelfs dat we zonder extern opgelegde grenzen verlamd kunnen worden door alle keuzes die we moeten maken, en soms het liefst helemaal niet meer kiezen. Bovendien zwichten we vaak voor verleidingen en uitstelgedrag, ook al gaat dat tegen hun beter weten in.

In een recente studie naar uitstelgedrag laten de econoom Augenblick en co-auteurs bijvoorbeeld proefpersonen een lange termijnplanning maken voor een vervelende overschrijftaak. Mensen wijken systematisch af van hun planning, en op de dag dat het werk moet worden gedaan doen ze gemiddeld 9% minder werk dan gepland. Ook over snackgedrag is veel geschreven. Vijf hoogleraren voedingskunde publiceerden vorige week een manifest tegen snack-stellingen net voor de kassa, waar mensen zich aan ergeren omdat ze de verleiding vaak niet kunnen weerstaan.

Foto: daisy.images (cc)

Uit de jeugdzorg | Dennis

, door

COLUMN - Nog regelmatig vraag ik me af wat er van hem geworden was als wij anders hadden gehandeld.

Dennis was veertien toen zijn pleegouders er helemaal doorheen zaten. Twaalf jaar hadden ze hun uiterste best gedaan, alle mogelijke energie erin gestoken om hem een goede toekomst te bieden. Maar door zijn puberteit en zijn achtergrond was de situatie onhoudbaar geworden. Liegen, bedriegen, stelen. Zijn zus zag een vriendje van Dennis met háár vest lopen. Had Dennis verkocht om aan wiet te komen.

Hij kwam in het kamertrainingsproject terecht waar ik jaren gewerkt heb. Het was een jongen met allerlei kwaliteiten. Hij was ad rem, sociaal en grappig. Maar hij had ook zijn probleemgedrag en het blowen ging door. Op zich niet zo gek, als je bedenkt dat hij de eerste jaren van zijn leven geen veilige omgeving had. Als baby werd hij mishandeld en verwaarloosd door zijn psychiatrische moeder. Zijn oma ving hem op, maar zij overleed plotseling. Een tante bood uitkomst, maar die hield het niet vol met zo’n lastige baby. Ook het volgende familielid moest na een maand afhaken. Van tante naar tante.

Nog voor z’n tweede gaat hij naar een kindertehuis. Hij houdt geen eten binnen en slaat iedereen van zich af. Op advies van de kinderpsychiater gaat de peuter, in principe definitief, naar een pleeggezin. Die houden het, dankzij gespecialiseerde begeleiding, vol tot z’n veertiende. De schade van de eerste twee jaar blijkt te groot voor een harmonieuze gezinsrelatie.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Toedeloe: afscheid met Thierry Baudet

, door

COLUMN - Ik vind m’n eigen mening steeds vermoeiender. Andermans mening trouwens ook. Ik zie Thierry Baudet met open blouse bij DWDD een of andere seksgoeroe verdedigen van wie ik die middag voor het eerst het bestaan vernam omdat iemand mij op Facebook wees op het immens slechte stuk dat Thierry Baudet over het fenomeen had geschreven op The Post Online.

Een korte samenvatting van het stuk: jonge vrouwen zijn monsters, en omdat jonge mannen leren dat vrouwen godinnen zijn, moeten ze weer leren hoe de monsters getemd moeten worden, dat nee ja betekent en dat niets haar zo opwindt als een man die haar vernedert. 

In DWDD zegt Thierry Baudet dat de youtube-filmpjes van de seksgoeroe miljoenen keren zijn bekeken. Dat is zijn belangrijkste argument. En dat hij er zelf een boek over heeft geschreven, waarvoor hij grondige research heeft gedaan. Alsof drie keer zeggen dat je ergens veel over hebt gelezen mij overtuigt van je gelijk.

En zo’n jongen krijgt dan op diverse podia de ruimte om zijn mening te verdedigen. Een mening die te vervelend is voor woorden en een verdediging die te belabberd is om de moeite op te kunnen brengen het hoofd voor te schudden. En alsof het niet erg genoeg is dat zo’n jongen op diverse podia de ruimte krijgt om zijn waardeloze zegje te doen, gaat iedereen er ook nog eens over schrijven. Moi incluis. Dan zult u zeggen: schrijf er dan niet over. Laat het gaan. Maar dat lukt me niet. Vermoedelijk omdat ik het onverdraaglijk vind dat Thierry Baudet door al die aandacht in zijn veronderstelling wordt bevestigd dat de wereld zijn mening nodig heeft. Terwijl de wereld zijn mening kan missen als een kippenboer de vogelgriep.

Foto: daisy.images (cc)

Post-atheïst | Columbus

, door

COLUMN - U weet het: in 1492 bereikte Columbus Amerika. Iets minder beroemd, maar even belangrijk: Bartolomeüs Diaz leidde in diezelfde jaren de eerste westerse expeditie naar de Indische Oceaan. De twee mannen ontdekten echter méér dan alleen twee zeevaartroutes: ze voeren in feite het middeleeuwse wereldbeeld aan flarden.

Het is niet zo dat de middeleeuwers dachten dat de aarde een platte schijf was: dat misverstand is in 1828 door de Amerikaanse romancier Washington Irving de wereld in geholpen. Columbus, Diaz, hun matrozen en hun opdrachtgevers wisten heel goed dat de aarde een bol was. Wat wel nieuw was, was Diaz’ conclusie dat de Indische Oceaan geen binnenzee vormde en viel te bereiken door van de Atlantische Oceaan om Kaap de Goede Hoop heen te varen. Dat betekende, om te beginnen, dat het Verre Oosten per schip te was bereiken en dat er voor ondernemers prachtkansen lagen; het betekende bovendien het ongelijk van de Griekse geograaf Ptolemaios, die in de Renaissance gold als onfeilbaar.

Columbus’ ontdekking oogde aanvankelijk minder schokkend: hij was in China of Japan of India aangekomen, een wereld waarover de Europeanen al hadden gehoord. Pas enkele jaren later zonk in dat Columbus een nieuwe wereld had ontdekt. En dat was problematisch, want dat betekende dat er naast Europa, Azië en Afrika een vierde continent was, onbekend aan de antieke auteurs. Erger: er woonden mensen – en waar kwamen die nou vandaan?

Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | RTL4 doorbreekt ‘vicieuze cirkel-effect’

, door

COLUMN - Op de website van RTL4 staat het als volgt omschreven: “Peter van der Vorst gaat in zijn nieuwe programma ‘SlimmerIQen’ op zoek naar de intelligenste mens van Nederland.” Ai. Schoonheidsfoutje? Of onkunde van de redactie? Intelligentste schrijf je immers met een ‘t’ voor –ste. Goed, kan gebeuren natuurlijk. Maar zo’n fout(je) is natuurlijk slordig en onnodig bij het juist aankondigen van een nieuwe kennisquiz. En dat terwijl RTL4 hard op weg lijkt te zijn om het slimste jongetje (m/v) van de hele ‘medialandschapsklas’ te worden!

RTL4 beschikt namelijk al jaren over het zogenaamde ‘vicieuze cirkel-effect’. Dit wil zeggen dat de populaire tv-zender succesvol inspeelt op bepaalde situaties waarin iets een bepaald gevolg heeft, terwijl dat gevolg daaropvolgend het eerstgenoemde verschijnsel in stand houdt en/of versterkt. Dit vicieuze cirkel-effect hebben ze in de loop der jaren op een slimme manier weten op te bouwen en in stand kunnen houden. De zender weet vooral te scoren met zogenaamde ‘emo-tv’, een populair genre, waarbij ingespeeld wordt op zowel de emoties van de deelnemers aan de programma’s als de kijkers thuis. Een zeer belangrijk gegeven in het creëren van het bewuste vicieuze cirkel-effect.

Niets is dan ook te gek voor deze inlevende en op gevoelens inwerkende zender, die ogenschijnlijk de succesvolste route naar geld, succes en waardering lijkt te hebben gevonden. Met schijnbaar gemak maken presentatoren als Natasja Froger, John Williams en de eerdergenoemde Peter van der Vorst een einde aan problemen rondom (v)echtscheidingen, extreme angsten, lichamelijke klachten, werkgelegenheid en hobby’s die uit de hand dreigen te lopen. Levens die ‘in puin’ vallen worden daarnaast nét op tijd van de ondergang gered, ‘dubbeltjes die op z’n kant’ vallen tuimelen uiteindelijk de goede kant op en er is zelfs een ‘Sex Academy’ geopend, voor stellen die het seksspoor bijster zijn.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Weg met de zorgverzekeraars?

, door

Voor verbetering van de zorg is een ingrijpende reorganisatie zoals de SP bepleit niet nodig.

Het blinde geloof in marktwerking is een hardnekkige ziekte in de Nederlandse politiek. Met name voor de VVD en D66 is marktwerking nog steeds het toverwoord als oplossing voor alle kwalen.

De SP hangt echter de tegengestelde religie aan. Vandaar dat het SP kamerlid Renske Leijten deze week voorstelde de zorgverzekeraars te collectiviseren en onder te brengen onder één overheidsorgaan.

Volgens Leijten betekent dit een grote besparing op de bureaucratie, krijgen artsen en andere zorgverleners de zeggenschap terug over wat voorgeschreven wordt, mogen patiënten niet meer worden geweigerd, komt er een breder basispakket, en wordt er bezuinigd op reclamekosten en verplichte reserves.

Klinkt goed. Maar is dat wel zo?

Om te beginnen haar punt dat artsen en andere zorgverleners de zeggenschap zouden “terugkrijgen”: die zeggenschap hebben zij nu al in hoge mate. Dat kan verbeterd worden, maar daarvoor hoeven de commerciële zorgbedrijven niet samengevoegd en onder de overheidsplu geparkeerd te worden. Dit kan gewoon wetmatig geregeld worden.

En dit geldt ook voor vrije keuze voor zorgverleners, een verbreding van het basispakket, en het verbod voor zorgverzekeraars mensen te weigeren op basis van leeftijd of zorgverleden, dat ook al van kracht is.

Foto: daisy.images (cc)

Kerstdiner

, door

COLUMN - Sinds ik twee jaar geleden mijn schoonmoeder een rauwe kalkoen voorschotelde tijdens het kerstdiner (het braadadvies kwam van de poelier, die een paar dagen later heeft moeten rennen voor zijn leven), ben ik begin november al bezig met voorkoken, uitproberen, testen, proefdineetjes regelen en snuffelen door allerlei kookboeken. Voor mijn vrienden een feest, voor mij een noodzakelijk kwaad.

Ik heb mezelf leren koken. Ik kijk heel goed naar anderen, lees eens een inleiding van een kookboekje en verpruts heel erg veel. Maar het mooie is, daarna wordt het altijd beter. Ik heb een Franse vriendin die jast van alles zonder te kijken in een pan en een half uur later zit je een sterrenmaaltijd te eten. Ik kan dat dus niet. Ik volg een recept. En als er ‘een beetje staat’, of ‘een mestipje’, of een ‘haffeltje’, dan ben ik direct de weg kwijt.

Bij vrienden maakt het natuurlijk geen barst uit of je de boel verknoeit, de chinees zit om de hoek, een patatje is zo gehaald, maar het kerstdiner voor de schoonfamilie, dat is andere koek. Na het eerdere mislukte kerstdiner heeft een aantal vrienden de mazzel gehad om het volledig gelukte 2.0 kerstdiner te eten, want ik moest het wel onder de knie krijgen natuurlijk. Nadat de poelier vanonder de toonbank het goede ovenschema had doorgegeven (hij durfde zijn gezicht niet meer te laten zien na de langerekte ‘oeoeoeoeoeoeoeh’ en het vele hoofdgeschud van de overige klanten, als reactie op mijn mededeling dat mijn schoonmoeder een rauw stuk gevogelte op haar bord had gekregen) was de kalkoen precies goed, gaar en superlekker. Dat had ie alleen eerder moeten doen.

Vorige Volgende