Overzicht

serie

Vaste Gasten

Foto: daisy.images (cc)

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | Maatschappelijke misstanden

, door

COLUMN - Gelukkig leven we in de éénentwintigste eeuw. De tijd waarin alles kan. De tijd waarin alles mag. De tijd waarin niets gek is of lijkt. De tijd waarin we met een tolerante maatschappij te maken hebben, die ons alle vrijheid en mogelijkheden geeft die we zoeken en willen.

Dream on! Tijd voor de werkelijkheid.

De hedendaagse maatschappij vraagt veel van ons. Strikte verwachtingspatronen die de maatschappij in de breedste zin van het woord heeft ontworpen, dienen we klakkeloos op te volgen. ‘Voldoe aan de heersende normen, en je hoort erbij,’ is het devies. Leef zoals de grote, gemene deler, dan ben je één van ons.

Helaas, dan hoor ik er soms niet bij. Ik voldoe namelijk niet op alle fronten aan die heersende, traditionele gedachten die de ‘normale’ maatschappij heeft bedacht. Dat is een keuze. En toch voelt een keuze soms als een maatschappelijke misstand. Ook in Nederland.

Maar… Gelukkig leven we in de éénentwintigste eeuw.

Ik woon al heel wat jaren samen. Met mijn vriendin. Trouwen heeft voor ons niet die sprookjesachtige meerwaarde in dit leven. Deze opvatting zou in de generaties voor ons, nooit hebben gekund. Het zou maatschappelijk een schande zijn. Samenwonen zonder te trouwen! Je was getekend voor het leven. Dat is veranderd.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Ziekmakend systeem

, door

COLUMN - Om de zorgkosten beheersbaar te houden zou kwaliteit beloond moeten worden in plaats van kwantiteit.

Lekker op dreef, dit kabinet. De volgende stap in het vernielen van onze verzorgingsstaat ten gunste van de neoliberale heilstaat is definitief: volgende week wordt de vrije artsenkeuze ten grave gedragen.

Verzekeraars kunnen vanaf 1 januari 2016 met een budgetpolis komen, waarbij de patiënt en de huisarts zwaar beperkt worden in hun keuze voor een medisch specialist. Het idee hierachter is dat mensen dan niet zomaar naar een of andere dure kwakzalver gaan, omdat de zorgverzekeraar dat ballonnetje dan doorprikt. De helende kracht van marktwerking.

Er gaat juist met die marktwerking echter een aantal dingen fundamenteel mis. 

Momenteel verwijst de huisarts door, op basis van zijn kennis van zijn patiënt en zijn medische kennis. De zorgverzekeraar mist beide. Mensen met een budgetpolis zullen naar specialisten met het laagste uurloon en de goedkoopste behandelingen worden gestuurd, zonder medische garantie dat dit ook de beste behandelingen zijn. Laat staan de meest comfortabele. De zorg wordt kortom puur op prijs geselecteerd, en niet meer op kwaliteit.

Het cynische is dat hiermee ook de polissen met complete dekking duurder zullen gaan uitvallen dan de huidige polissen. Zo werkt dat immers met verzekeringen: wanneer er differentiatie optreedt, bloeden de mensen die het meest vragen dubbelop, omdat de solidariteit afneemt.

Foto: daisy.images (cc)

Kerstverlichting

, door

COLUMN - We keken van de boom naar de bak met kerstverlichting, de oudste sloper en ik. Daarna keken we naar elkaar.

‘Dit wordt weer heel erg’, zei hij.

‘Ik vrees het ook’, zei ik.

We doken allebei op een snoerbrij en concentreerden ons zo goed mogelijk.

Ik werd er gek van! Had ik de ene helft een beetje fatsoenlijk los, raakte de achterste lampjes alweer in de knoop en als ik me daarna op de achterste lampjes stortte, frotten de voorste al weer in elkaar. Ik keek naar mijn sloper en hij was met een verhit gezicht exact hetzelfde met zijn snoer aan het doen. We keken elkaar met een rood hoofd aan, haalden onze schouders even op en doken weer op ons snoer. We lieten ons niet kennen. Wij tegen de lampjes, drie keer raden wie er zou gaan winnen. Precies!

‘Godsamme’, hoorde ik achter me. ‘Dat stomme lampje wil niet wat ik wil!’

‘Dat is het lot van kerstverlichting, schatje. Je koopt het in een doosje, dan zit het heel allemaal verdacht netjes op zo’n plastic rekje en als je het voorzichtig loshaalt zit het voordat alles de grond raakt al in een grote frot. Volgens mij doen ze dat expres, ik heb zo’n snoer nog nooit netjes in de boom kunnen hangen. Meer kan ik er helaas niet van maken.’

Foto: daisy.images (cc)

Afdingen in eigen land

, door

COLUMN - Onderhandelen met verkopers is iets voor op vakantie, op een Turkse bazaar of een Thaise markt. In elke toeristengids staat wel een kleine handleiding om de westerse consument voor uitbuiting te behoeden. Die is namelijk een onervaren onderhandelaar, want in het Westen heeft afdingen in winkels geen enkele zin. Winkeliers hangen hun prijskaartjes tenslotte niet voor niets op.

Tenminste, dat is het idee. Maar klopt dat eigenlijk wel? Economen Sandro Shelegia en Joshua Sherman nemen in een pas verschenen paper de proef op de som. Zij stuurden twaalf onderzoeksassistenten op pad, die samen bijna driehonderd winkels in Wenen bezochten.

De assistenten werden geïnstrueerd om interesse te veinzen voor producten in een gegeven prijsklasse, variërend van 30 tot 1000 euro. De assistenten startten vervolgens een conversatie met de verkoper, en zodra een goed moment zich voordeed vroegen ze om een korting. Ze vroegen niet naar een bepaalde prijs of percentage en gaven geen redenen voor hun vraag. Op die manier probeerden de onderzoekers 751 producten te kopen, met een mediaanwaarde van 135 euro.

Het blijkt dat onderhandelen loont: de gemiddelde korting in alle onderhandelingen bedroeg 10 euro. De vraag om korting werd gehonoreerd in veertig procent van de gevallen, en als er een korting werd gegeven bedroeg die gemiddeld 25 euro. De gemiddelde korting bedroeg een kleine 5% van de aankoopprijs, en liep op als het product duurder werd. Als de auteurs alle producten waarop ze korting kregen hadden gekocht hadden ze achtduizend euro bespaard, op een totaal bedrag van ongeveer tachtigduizend euro.

Foto: daisy.images (cc)

Uit de jeugdzorg | Daniëla (3)

, door

COLUMN - Als je in het verleden vaak bent gekwetst, is het logisch dat je een muur om je heen bouwt. Tenminste, zo werkt het voor Daniëla. Ze zegt alles wat ze denkt en houdt daardoor mensen op een afstand. Zo ook vrienden en vriendinnen. Met andere woorden: die heeft ze niet. Wel veel contacten, maar daar blijft het bij.

Zoals bij iedere jongere werken we bij Daniëla aan leerdoelen. Doelen die we nastreven. Doelen waar de jongere zelf ook (al is het niet altijd met de volle overtuiging) achterstaat. We zijn immers veel meer dan een logeeradres. Een van Daniela’s leerdoelen is ‘inzicht krijgen in eigen gedrag’.

Doel één is Daniëla te leren dat ze het gedrag van haar ouders niet kan veranderen, maar wel de manier waarop zij op dat gedrag reageert. En om haar duidelijk te maken dat ze geen strafwerk krijgt op school omdat de leraren haar niet mogen, maar omdat zij bepaald gedrag niet accepteren. En om haar duidelijk te maken waarom ze destijds werd ontslagen bij de supermarkt.

Doel één loopt deels over in doel twee, het opbouwen van een sociaal netwerk.

Hoewel Daniëla het niet nodig vindt, schaffen we voor haar een boek aan dat stap voor stap de verschillende aspecten van sociale vaardigheden behandelt. Les één: ‘Hoe zie ik mezelf’ Op een schaal van 1-10 vult ze overal een 9 of een 10 in.

Foto: daisy.images (cc)

Een bal op TV | Zwarte levens tellen

, door

COLUMN - Mijn tekst over racisme van vorige week was even onderweg. Daardoor miste de film van Sunny Bergman in mijn stukje. Het was wel een aardige film, maar schokkend?

Sunny Bergman ging even bewijzen hoe racistisch wij zijn, door een blanke, een zwarte en iemand van gemengde afkomst op een dicht fietsslot te laten hakken. De blanke werd geholpen (‘fietssleuteltje kwijt zeker?’) maar de gekleurde mensen waren onmiddellijk fietsendieven in spe en politie-auto’s reden snel langs. Dat is het bewijs voor onze pigmentomanie!

Hoe simpel willen we het maken? Ik twijfel geen seconde aan de integriteit van Bergman of de montage, maar racisme is wel wat meer dan mensen die vervelend over anderen denken.

In de jaren zeventig werd de Gliphoeve in de Bijlmermeer ‘ons eerste ghetto’ genoemd door het Parool en wij schrokken wakker uit onze zelfgenoegzaamheid. De Bijlmer werd een stad voor ‘nikkers en flikkers’. Harde discriminatie bij Amsterdamse verhuurders? Opschudding.

Maar voor de Bijlmermeer gold een tijd géén verplichte woonduur om een woning te krijgen. Zo kwam elke immigrant of gediscrimineerde homo vanzelf in Zuid-Oost. Maar daarover bleef het stil. Kortom: mechanismes en akelige opvattingen doen haasje over.

Boeiend vind ik de reportages die Menno Bentveld maakt over ‘De Muur’. Hij was in Slowakije en stuitte daar op diverse muren die rommelige achterbuurten van Roma aan het zicht moesten onttrekken. Waarom is die muur daar? ‘Omdat wij geen kans krijgen,’ zeiden de Roma. ‘Omdat ze stenen gooien naar voorbij rijdende auto’s,’ zei de burgemeester. En Menno zag de Roma niet zelf verantwoordelijkheid nemen, maar ook het ontbreken van elk inlevingsvermogen en medegevoel bij omwonenden en autoriteiten. Is dat racisme?

Foto: daisy.images (cc)

Post-atheïst | Zondvloed

, door

COLUMN - Karl Marx keek verstoord op van zijn werk. Aanzwellend rumoer in de gangen, slaande deuren en toen, opeens, een geheel ontklede man in de leeszaal van de British Library. Opwinding alom, kabaal, tot de naaktloper door bibliothecarissen werd overmeesterd en afgevoerd.

De echte opwinding moest toen nog komen. Vriendelijke suppoosten brachten de overspannen man naar zijn kleren, die hij bleek te hebben achtergelaten in de “Arched Room”, een vertrek in het British Museum waar ook tegenwoordig zachtaardige geleerden in diepe stilte kleitabletten bestuderen. Wat was er aan de hand, vroegen de geschokte heren. “Kijk dan!”, zal George Smith hebben gezegd, terwijl hij zijn overhemd aantrok. Zijn collega’s keken naar het kleitablet dat Smith tot enkele minuten daarvoor had zitten lezen. En toen zagen ze het. En hoewel ze hun kleren aanhielden, deelden ze in de opwinding.

“Grootste oudheidkundige ontdekking aller tijden”, kopte The Daily Telegraph, en dat was niet eens zo heel veel overdreven. Op Smiths kleitablet stond het Mesopotamische verhaal over de Zondvloed, en in 1872 werd zo’n vondst door menigeen uitgelegd als bewijs dat de Bijbel gelijk had. Nog vóór het einde van het jaar lag er een vertaling, die op haar beurt in vrijwel alle Europese talen werd omgezet.

Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | Kuddedieren

, door

COLUMN - Mensen zijn sociale wezens. Nou ja, verreweg de meesten dan. Mensen zijn de slimst levende soort op aarde. Nou ja, velen in elk geval. En mensen zijn, negatief gezegd, kuddedieren. Nou ja, de één duidelijk wat meer dan de ander. En of u wilt of niet, er zullen altijd sociale groeperingsvormen, (sub)culturen, leiders en voorbeeldfiguren blijven bestaan. Ze zijn er om onszelf goed te laten voelen. We hebben ze nodig.

Een groot gedeelte van kuddegedrag onder de bevolking, komt tegenwoordig voort uit het grote aanbod van de diverse media. We worden de hele dag door doodgegooid met nieuwtjes, trends en lifestyles. Van alle kanten worden we geïntimideerd om ergens bij te horen. En natuurlijk ligt de hele wereld aan onze voeten via de smartphone. Voor veel mensen de liefde van hun leven. Geen wonder dat een groot deel van onze populaire populatie rondloopt met een smartphone vastgeketend in zijn of haar hand (had ik het niet over kuddegedrag??), maar dat terzijde. Kortom, je komt niet onder verleidingen uit. En voor je het weet hoor je bij een bepaalde groep/massa/kudde.

Ik noem een voorbeeld. Wanneer er in de media wordt verkondigd dat over een aantal weken de nieuwste iPhone wordt gelanceerd, staan bij wijze van spreken de eerste, bij de iKudde willen horende, mensen al met hun iGlotentjes, iSolatiedekens en iNgeblikt voedsel voor de deuren van het iWalhalla te wachten. De hype maakt ze gevoelig voor het apparaatje. Ze horen bij een groep liefhebbers. Het kuddegedrag wordt gestimuleerd.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Eigen schuld?

, door

Het kabinet krijgt de eerste rekeningen van de schuld-en-boetecultuur die zij zelf aanjaagt gepresenteerd. Maar het besef dat het roer fundamenteel om moet wil maar niet komen.

Al anderhalf jaar heeft de schuldenproblematiek volgens Asscher en Klijnsma ‘de hoogste prioriteit‘. Gebakken lucht, want in praktijk blijkt dat er juist minder mensen geholpen worden door schuldhulpverleningstrajecten, en blijkt de schuldhulpverlening zelf hopeloos failliet.

Maar erger is dat Klijnsma en Asscher al die tijd niet konden verzinnen dat hun eigen beleid één van de redenen is dat veel mensen enorme schulden opliepen, en in de meeste gevallen nog onterecht ook. Een vernietigend rapport van de ombudsman afgelopen week wees uit dat de ‘fraudewet’, waarin iedere fout de burger dubbel wordt aangerekend, met name onschuldige mensen treft en de schulden in jaagt.

De neiging om schulden te bestrijden met boetes en administratiekosten verergert in veel gevallen de situatie alleen maar. Maar de overheid heeft nog meer methoden om schulden te stimuleren. Deze zomer luidde de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociale kredietbanken de noodklok, omdat ook het continu veranderen van regels met de toeslagen mensen met onbetaalbare schulden opzadelt.

Een ander groot probleem is het telkens ophogen van het verplichte eigen risico in de zorg. Zorgverzekeraars melden dat het aantal mensen dat dit niet meer kan betalen in twee jaar is vervijfvoudigd. Tegelijkertijd zorgt het systeem van de zorgtoeslagen ervoor dat veel mensen hun zorgpremie niet betalen. Het aantal mensen met een betalingsachterstand neemt ook hier schrikbarend snel toe.

Foto: daisy.images (cc)

Souvenir

, door

COLUMN - Ik weet nooit wat ik mee moet nemen. Wel voor de slopers, maar nooit voor de man. De afgelopen paar dagen was ik in Parijs met mijn Franse vriendin en ik vind het altijd wel zo leuk om iets kleins mee te nemen als teken dat ik heus wel aan ze heb gedacht tussen al het geoehlala door. De sneeuwbolletjes met Eiffeltoren waren zo gekocht, evenals de T-shirtjes met ‘Paris Rocks!’ erop. Voor de man had ik nog niets.

Ineens wist ik het. Een leuker cadeau kon ik niet bedenken. Zeven jaar geleden waren wij namelijk samen in Parijs, de man en ik. Ik was zwanger en wij zaten in grote spanning te wachten op de uitslag van de vruchtwaterpunctie. Die uitslag, daar moet je vier weken op wachten en hij zou   tijdens ons romantische weekendje weg bekend worden. Dat je aan het eind van die vier weken gek bent geworden van alle mogelijke scenario’s spreekt denk ik voor zich. Dus toen ik op mijn telefoon het berichtje las van de gynaecoloog dat alles goed was en we daar maar een voorzichtig glaasje bubbels om moesten drinken zolang we het haar maar niet vertelden, sprongen wij een gat in de lucht. De sfeer was ineens compleet anders en dat gingen we vieren.

Foto: daisy.images (cc)

Kiezen en Delen | Wie zoet is…

, door

COLUMN - Twee mannen staan op een perron in Keulen. Éen van beiden, Günther, gooit zijn koffiebeker op de grond. Manfred stapt op hem af en zegt vermanend “Wil je dat bekertje even oprapen? Het perron is geen afvalbak.”

Dit wordt geen Duitsersmop. Het bovenstaande geënsceneerde voorval was onderdeel van een wetenschappelijk experiment over normhandhaving. Een paar seconden later liet éen van beiden namelijk zijn tas met boeken vallen. De onderzoekers registreerden hoe vaak diegene geholpen werd door toeschouwers, en of dat afhing van zijn gedrag daarvoor.

Of Manfred net Günther had berispt, had geen invloed op of hij hulp kreeg – 40% van de omstander hielp hem. Daarentegen hielp men Manfred, als hij na zijn bekertje ook nog zijn boeken liet vallen, minder dan half zo vaak.

Waarom helpen we onbekenden eigenlijk? Daarvoor zijn twee verklaringen. De positieve is ‘what goes around comes around’- ik help haar, daarom help jij mij, zoals op online platforms als Peerby. De negatieve verklaring is dat we gestraft kunnen worden door types als Manfred als we asociaal gedrag vertonen. Maar die tweede verklaring is controversieel. Waarom zou iemand de moeite doen om een ander te straffen, als hij daar zelf niets voor terugkrijgt, maar wel het gevaar loopt in elkaar geslagen te worden?

Foto: daisy.images (cc)

Uit de jeugdzorg | David

, door

COLUMN - ‘Wat? Dat méént u niet?’ is het enige dat ik uit kan brengen nadat ik aan de telefoon hoor dat Davids vader is overleden. Nog geen tien seconden geleden zat ik, niets vermoedend, in de huiskamer samen met een jongere de reclamefoldertjes door te lezen. De anderen zijn buiten aan het chillen of zitten achter de computer of op hun telefoon.

Er is nog van alles te doen, een rapportage lezen, een evaluatie schrijven… Maar je werk goed doen is voor mij ook (of misschien wel juist) ‘er gewoon zíjn’. De rest laat ik even wachten. We maken net een grapje over de shampoo, die Patricia vorige week voor 2+1 heeft gekocht. Deze week is de aanbieding 2+2.

Dan gaat de telefoon. De oom van David. Drie jaar geleden kreeg Davids moeder een beroerte. Ze heeft twee maanden in coma gelegen. Zes maanden revalidatie zorgde voor het hoogst haalbare. Hoewel ze rechts grotendeels verlamd zal blijven, kan ze met hulp weer thuis wonen. Het loopt echter anders. Vader zat dag en nacht bij zijn vrouw. David regelde het eten.

Kapot van verdriet om zijn vrouw aan allerlei slangen te zien liggen, vond vader steun bij de beste vriendin van moeder. Toen moeder weer naar huis zou mogen, moesten ze toch opbiechten dat ze een relatie hadden. David was woest! Er werd met van alles gesmeten, zowel letterlijk als figuurlijk. De politie is verschillende keren geweest om de boel te sussen.

Vorige Volgende