Zoekresultaten voor

'woningcorporaties'

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Eén regeling voor alle woningen

COLUMN - De huizenmarkt kan alleen gezond worden met één regeling voor alle woningen. 

In Nederland doen we alles altijd ingewikkeld. Zo kennen wij vier verschillende soorten subsidies voor woonkosten:

  • Ten eerste de huurtoeslag. Deze geldt alleen voor mensen met een huurhuis, en is inkomensafhankelijk.
  • Ten tweede de hypotheekrenteaftrek: alleen voor mensen met een koophuis, omgekeerd inkomensafhankelijk.
  • Ten derde de corporatiewoningen: huizen met kunstmatig laag gehouden huren.
  • Ten vierde de uitkeringen die rekening houden met woonkosten en woonsituatie: de bijstand, de AOW, Wajong etc.

Dit levert een hoop problemen op.

  • Woonkosten lopen enorm uiteen en de verschillen hebben nauwelijks relatie met de woonsituatie en het inkomen
  • Woonkostenafhankelijke uitkeringen zorgen voor rare effecten bij de inkomensverdeling.
  • Van zowel beschermde huren als de hypotheekrenteaftrek profiteren ook mensen waar deze regelingen nooit voor bedoeld waren.
  • Verschillende huurprijzen voor gelijkwaardige huurwoningen remmen de doorstroming op de huurmarkt bijna volledig af.
  • Aan de koopkant dragen zowel banken als mensen risico’s waar organisaties als het IMF zich een hoedje van schrikken.
  • Huizenbezitters ervaren daarbij een grote onvrijheid. Zeker als het huis onder water staat is het verliezen van baan of partner naast een emotionele strop ook nog een financiële ramp.

Deze situatie is de Achilleshiel van de Nederlandse economie en samenleving. En het in 2013 gesloten woonakkoord waarop dit kabinet haar beleid baseert doet feitelijk niets aan al deze problemen. Sterker nog, sommige problemen worden er zelfs door verergerd, zoals de verschillende prijzen voor gelijkwaardige huurwoningen. Het zal dus anders moeten. Maar hoe? Enige ideeën.

NOS: Bruine mensen pikken onze woningen in!

Jawel: ‘Huurwoningen schaarser door meer vluchtelingen’:

Ruim een kwart van de gemeenten voorziet dit jaar problemen met de huisvesting van asielzoekers. Er komen meer vluchtelingen naar Nederland en omdat er oorlog in hun land is, mogen ze vaker (voorlopig) blijven.

Gevolg is dat de wachttijd voor iedereen die op een wachtlijst voor een sociale huurwoning staat, oploopt. Dat zeggen de gemeenten in antwoord op vragen van de regionale omroepen en de NOS. Voor het onderzoek zijn alle 393 gemeenten benaderd, 326 deden mee.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Macht der machtelozen

ACHTERGROND - In het najaar van 1978 verscheen een politiek essay van Havel over macht en vrijheid. Het werd aan twintig geselecteerde lezers verstuurd, die daarop op schrift zouden reageren. Dat mocht aanvullend, ondersteunend, of polemisch zijn.

Het was in de nadagen van Charta 77 en het gevolg was dat Havel en zijn coauteurs werden gearresteerd. Maar de bundel essays had een groot effect op de ontwikkelingen in de landen van het Oostblok; het was brandstof voor de Poolse vakbeweging en een bouwsteen voor de Fluwelen Revolutie.

Het is overdreven de vermolmde macht van Husak en Jaruzelski te vergelijken met de politieke onmacht van vandaag, al was het maar omdat hier de politieke repressie ontbreekt. Maar toch: de ideologische rechtlijnigheid, de politieke ‘spin’ over daadkracht, het gebrek aan fantasie of creativiteit vertoont toch wel enige gelijkenis.

Politieke armoede

De strategie van Havel c.s. was, los van de politiek, inhoud en voeding te leveren voor debat. Ze hadden een onwrikbaar geloof in ‘leven in waarheid’, in de werking van inhoudelijke redeneringen. Dat geeft mij inspiratie. Ik acht het mogelijk dat het beleidsproces verbetert door serieuze, vrijzinnige commentaren van meedenkers en dwarsdenkers.

Zo kwam ik terecht in het Netwerk voor Politieke Innovatie (NPI), met eenvoud in beleid als basismotief. Daarvoor is politieke innovatie nodig, want de politiek mist de vrijheid, de dapperheid, de creativiteit, de binding met vernieuwende bewegingen, die nodig is voor het bespreken en inslaan van andere richtingen in het beleid.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Gelijkheid en wonen

ANALYSE - Nederland heeft een redelijke gelijkheid als het over inkomens gaat, maar de vermogensongelijkheid is vergelijkbaar met die in de VS. Dat is typisch. Ik denk dat de hypotheekrente-aftrek en de sociale huur daarmee te maken hebben.

Het beleid ten aanzien van wonen is beleid in het sociaal domein. Het is belangrijk voor de positie die mensen ervaren op de ladder van sociale waardering en betekenisgeving. En daarmee voor de uitgangspositie die in de samenleving bepaalt of je meewind of tegenwind hebt. En inkomens en vermogensvorming hebben er alles mee te maken.

Volgens Edward de Bono kun je veranderen door een bestaande kuil uit te diepen, maar je kunt ook besluiten een nieuwe kuil te graven. Dat viel me in na lezing van Wonen 6.0, van een groep hooggeleerde Delftenaren, die ik hoog acht. Maar het rapport is toch vooral het graven in een al bestaande kuil.

Het stuk Wonen 6.0 verwijst naar Wonen 4.0, dat een compromis was van Aedes, NMB, de huurders en de Vereniging Eigen Huis. Wonen 4.0 had als een toekomstbeeld een geleidelijk einde aan de bemoeizucht van de overheid met het wonen, te bereiken in drie decennia. Dat was een nieuwe kuil.

Foto: Heiloo Online (cc)

Almere boekt af maar wil door startersleningen volle mep krijgen

ANALYSE - Omdat Almere geen verliezen wil nemen op haar grondposities, moeten burgers met een informatie-achterstand worden verleid om te dure huizen te kopen.

Almere heeft besloten om een deel van haar grondposities met bouwbestemming te herwaarderen naar landbouwgrond. Hiermee wordt de grond op de balans in een klap 104 miljoen euro minder waard dan de ongeveer 500 miljoen waarvoor het in de boeken stond. Ik heb geen specifieke informatie over de boekwaarde van kavels in Almere maar voor heel Nederland geldt dat een vierkante meter landbouwgrond 5,50 euro kost en dezelfde vierkante meter met bouwbestemming 413 euro.

Een woordvoerder van de gemeente liet me weten dat dit niet betekent dat vraagprijzen zullen worden aangepast.

Afwaardering

Als je onvoldoende aannemelijk maakt (lezen!) aan de accountant dat er binnen afzienbare tijd gebouwd gaat worden op kavels, stellen de regels nu eenmaal dat de grond voor een lager bedrag op de balans moeten komen. Woningcorporaties nemen minder kavels af omdat ze weinig geld hebben vanwege de verhuurdersheffing en niet meer in het lucratieve vrije sector segment mogen bouwen. Commerciële projectontwikkelaars en investeerders werpen zich niet op om het gat te vullen. Zij weten immers dat bij een prijsdaling van 20% op de koopmarkt de bouwgrond zeker het dubbele moet worden verlaagd in prijs.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Recensie | De vrije val van Vestia

RECENSIE - Hans Verbraeken was er als eerste bij: hij meldde eind januari 2012 in het Financieele Dagblad dat Vestia dreigde te bezwijken onder de last van een enorme derivatenportefeuille. Hij beet zich in het dossier vast en liet niet meer los. Na tientallen artikelen en berichten over de affaire ligt er nu een reconstructie van zijn hand in de boekwinkels: De vrije val van Vestia. Ondanks de technische details — zie de lange verklarende woordenlijst aan het einde van het boek — is het een onverbiddelijke pageturner geworden, vergelijkbaar met andere reconstructies van bedrijfsongevallen als De prooi, De vastgoedfraude en De ondergang van SNS.

Verbraeken valt na een korte inleiding met de deur in huis: de inval van justitie bij de hoofdrolspeler in het miljardendrama, Erik Staal. Hij neemt ons mee naar het begin van zijn carrière bij de gemeente Den Haag en geeft een korte biografie. Hij schetst het beeld van een Macher, een vreemde, ondernemende eend in de bijt van de gemeentepolitiek. Staal wist lastige klussen snel en efficiënt op te lossen. Hij kreeg de vrije hand om het Gemeentelijk Woningbedrijf door reorganisaties en een reeks fusies om te vormen tot Vestia: de grootste corporatie en vooral een van de grootste projectontwikkelaars van Nederland. Voor rekening en risico van de huurder, en tegen een vorstelijk salaris, dat wel.

Staals ‘tomeloze geldingsdrang’ leidde tot steeds grotere en wildere projecten en ideeën, zo blijkt uit het vervolg. Die projecten moesten gefinancierd worden. Daarvoor zorgde de financiële rechterhand van Erik Staal: Marcel de Vries. Verbraeken beschrijft in detail hoe hij de rentelasten op de leningen van Vestia wist te drukken met financiële producten, vervolgens lage rentes voor toekomstige leningen regelde door opties op opties te stapelen, en geld verdiende door zelf opties te schrijven. Hij speculeerde een derivatenportefeuille van 23 miljard bij elkaar, vele malen groter dan de leningenportefeuille en dan Vestia zelf, met medeweten, goedkeuring en aanmoediging van Staal.

Foto: Kat N.L.M. (cc)

Opvlieger

COLUMN - Twee weken geleden schreef ik dat al die slimme technologie waarmee we ons huis en onszelf behangen, makkelijk tot grove privacy-schendingen kan leiden. Eind vorige week ondersteunde PinkRoccade die stelling. Het automatiseringsbedrijf kwam met een monter filmpje waarin werd geschetst hoe onze eigen wearables kunnen omslaan in bewakingsapparatuur en met gemeentelijke databanken kunnen worden verbonden.

PinkRoccade voorzag een zonnige toekomst waarin een verhoogde hartslag hebben en gaan zweten terwijl je ’s avonds in een buurt rondloopt die als minder veilig wordt beschouwd, volstaat om de meldkamer van de politie te waarschuwen. De politie kan dan de smartphones van mensen in de buurt uitlezen: zij zijn nu immers verdacht, want potentiële dieven of aanvallers. Komen de verdachten de kant van de zweter-met-het-bonkende-hart op? Dan fluks hun gemeentelijke gegevens oproepen: als ze zelf niet in die buurt wonen, is dat extra verdacht! Hup, daar rijdt de politiewagen uit, die onderweg alvast een bericht stuurt naar de smartphones van de verdachten: jongens, kappen nâh, we hebben jullie in de smiezen!

Stereotype profilering, buurten zwartmaken, ongeoorloofd koppelen van bestanden, passanten op grond van andermans hartslag meteen maar als verdachten aanmerken, systematische privacy-schending: het zat allemaal terloops verstopt in PinkRoccades ideaalbeeld. Voor onze eigen veiligheid is het goed als wij burgers onze privacy volledig opgeven, beweren ze. Dat passanten de rest van hun leven te boek staan als ‘verdacht’, of zelfs als ‘betrapt, maar ternauwernood verijdeld door de politie’, wanneer iemand ’s avonds op straat een opvlieger of een stevige hoestbui heeft, kan PinkRoccade bar weinig schelen.

Waarborgfonds Sociale Woningbouw waarschuwt voor banlieuvorming

Bij monde van WSW-directeur Birgitte van Hoesel:

Doordat [woningcorporaties] nu bijvoorbeeld verhuurdersheffing moeten betalen, wordt er een enorme hap uit hun inkomsten genomen. Corporaties moeten dat opvangen. Maar de vraag is of ze dat op de lange termijn nog kunnen. Nu doen ze dat bijvoorbeeld al door de huren te verhogen en minder huizen te bouwen. De komende vijf jaar wordt er eenderde minder geïnvesteerd in nieuwe woningen. […]

Áls het risico van banlieuvorming zich voor zou doen, dan duurt dat een jaar of twintig. Het kan bij vastgoed een lange tijd goed gaan zonder dat je ziet dat er verkeerde beslissingen zijn genomen. Zo kun je het schilderen van je raamkozijnen rustig drie jaar uitstellen zonder dat je het ziet. Maar daarna ontstaat er houtrot en zijn de herstelkosten hoog. Alle in honderd jaar opgebouwde reserves worden nu langzaam leeggetrokken.

Foto: Thawt Hawthje (cc)

Er is maar één alternatief voor Russisch gas

ACHTERGROND - Wind- en zonne-energie zijn dat (voorlopig) zeker niet, stelt Jan Willem van de Groep, programmaregisseur bij het energietransitieprogramma Energiesprong, in reactie op deze eerdere bijdrage van Krispijn Beek.

De Europese energieafhankelijkheid van Rusland en andere onberekenbare regimes heeft de afgelopen weken de roep om duurzame energieopwekking aangewakkerd. Duurzame energie wekken we op dit moment vooral op met waterkracht, zonnepanelen en windmolens. Deze vormen van opwekking gaan echter over energie in de vorm van elektriciteit. Voor warmte-energie zijn we echter nog steeds aangewezen op gas.

Het door elkaar halen van warmte- en elektrische energie is verwarrend en draagt weinig bij aan de echte oplossing voor onze energieafhankelijkheid. De warmtevraag vervang je namelijk niet zomaar even met duurzaam opgewekte elektriciteit. Daarvoor is op dit moment maar één alternatief: besparing, en fors ook.

De verklaring is vrij simpel uit te leggen als je naar het energieverbruik van een gemiddelde Nederlandse woning kijkt. Die woning verbruikt 1700 m3 gas, welke worden omgezet in warmte, en 3500 kWh aan stroom voor apparatuur. Die 1700 m3 gas kan ook worden uitgedrukt in dezelfde energie-eenheid als elektriciteit. Dan hebben we het over 17.000 kWh energie.

U ziet het waarschijnlijk al; voor warmte is vijf keer zoveel energie nodig als voor elektriciteit. Voor oudere woningen kan dat zo maar oplopen naar zeven tot tien keer het elektriciteitsverbruik. Zonder forse besparing is de energievraag in de vorm van warmte niet te elektrificeren. Alleen al voor de energievraag van onze huizen en gebouwen zouden dan 110 windmolens van 2 MW per Nederlandse gemeente nodig zijn.

Quote du jour | Klantgerichtheid

Deze keuze dient de klantgerichtheid – wij vallen een bedrijf niet onverwacht lastig en een bedrijf kan zich voorbereiden – en onze eigen efficiency – inspecteurs hoeven niet te wachten op spullen of boekhoudingen.

De directie van de Inspectie voor Leefomgeving en Transport, die onder meer de taxibranche, asbestgerelateerde bedrijven, woningcorporaties, afvalbedrijven en transportbedrijven controleert, legt uit waarom onaangekondigde inspecties niet meer van deze tijd zijn.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Follow the Money

OPINIE - Waarom lijkt de PvdA ineens een vijand van de sociale woningbouw? Komt dat door de coalitie met de VVD? Of is er meer aan de hand? Kijk naar het geld, ‘follow the money’, zo leer je te begrijpen hoe de wereld in elkaar steekt.

De politiek moet de tijdgeest begrijpen, door twee denkrichtingen: die van het historische en die van het utopische denken. Die kwamen eind negentiende eeuw samen: mensen moesten een beetje hulp hebben bij het verbeteren van hun lot. De samenleving ook: op weg naar een klassenloze maatschappij. Zo vonden we de woningcorporatie en de woningwetlening uit.

Wonen, investeren in gebouwen en huizen, is sterk verbonden met de stand van de rente en rendement op kapitaal. Piketty, de ‘Marx 2.0’, beweert dat kapitaalrendement groter is dan ruimte voor loongroei, dus spanningen rond de financiële last van het wonen zijn logisch. De wereld is een ‘global village’ geworden, dus het monetaire beleid in de VS is van belang.

Jeff Madrick in zijn The Age of Greed (New York, 2012) is helder over Greenspan en zijn beleid om de rente laag te houden: de strijd tegen inflatie kostte banen en groei en ‘rampant overspeculation in high technology stocks and housing’ werd door het lage rentebeleid gesteund. (p.226) Die overspeculatie in aandelen en wonen lijkt onmiskenbaar. De lage rentestanden van Greenspan waren echter nodig om de Amerikaanse overconsumptie te financieren.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Markt en Toezicht

ACHTERGROND - Wat is toezicht op de vrije markt eigenlijk en hoe kan deze, bijvoorbeeld in het geval van woningcorporaties, vorm worden gegeven?

Soms zien mensen de wereld als één van vrije en beschaafde individuen, die hun eigen belangen nastreven en daardoor het grootste goed voor allen bereiken.

Soms zien mensen meer in een staat, die het grootste goed voor allen nastreeft, door regels en interventies op veel gebieden en tot in vergaande details.

Soms ook wordt een mengsel bepleit, waarin de overheid ten hoogste “marktmeester” is, die de gewichten van de weegschaal ijkt, de opstelplekken van de kraampjes verdeelt en de marktgelden komt ophalen.

Het is allemaal “centristische ideologie”, want het zegt weinig over machtsconcentraties, oneerlijk spel, crimineel gedrag, kartels en samenzweringen. Dat is toch ook van belang.

De grenzen van de marktwerking

Onlangs bevroeg het parlement Minister Schippers over fraudes in de medische sector. De NZa (Nederlandse Zorgautoriteit) had die aan het licht gebracht. Als justitie elk strafbaar feit moest vervolgen zou het systeem volkomen vastlopen, zei ze ongeveer en de Kamer barstte niet uit in verontwaardigd gejoel. Een bestuurder van een rechtsstaat moet er voor zorgen dat elk strafbaar feit vervolgd wordt, zeker als die eerst pleitte voor een marktwerking, die kennelijk ruimte biedt voor die vormen van crimineel gedrag.

Vorige Volgende