De oorlog in Gaza ‘slim omzeilen’

Een van de meest krampachtige en verontrustende reacties op het studentenprotest tegen de oorlog in Gaza komt uit een hoek waar je zoiets niet zou verwachten: de Universiteit voor de Humanistiek. Docent Rodante van der Waal schreef er over in Trouw. Van der Waal doceert 'dekoloniale theorie' en had in dat verband gesproken over het optreden van Israël in Gaza. Enkele studenten verweten haar antisemitisme nadat ze haar naam hadden aangetroffen onder een door duizenden zorgmedewerkers ondertekende petitie die opriep om het geweld te beëindigen. Vervolgens kreeg zij een mail van de onderwijsdirecteur die haar opdroeg 'het in mijn collegereeks niet meer te hebben over Palestina of Gaza. Mocht een student er toch nog naar vragen, dan moest ik het onderwerp ‘slim omzeilen’. De teksten van de alom gerespecteerde Palestijnse theoreticus Edward Said moesten van het curriculum af. De Palestijnse gastdocent moest ik afzeggen.' Van der Waal weigerde dat. De Universiteit trok daarop een eerdere toezegging voor voortzetting van haar betrekking in. De Universiteit wil 'om privacy-redenen' niet ingaan op dat laatste punt. 'De genoemde Palestijnse filosoof Edward Said', schrijft de UvH, 'komt aan bod in curricula van de UvH, passend bij de leerdoelen van het betreffende vak.' Kennelijk dus niet bij het onderwerp dekolonisatie. Hebben ze Said daar wel gelezen? Je zou je ook kunnen afvragen hoe het zit met de academische vrijheid als van hogerhand wordt bepaald welke literatuur een docent mag gebruiken. Universiteit en politiek De kwestie heeft op de UvH tot onrust geleid die het CvB heeft getracht te bezweren met een open brief. Daarin wordt  gekozen voor de studenten die van der Waal hebben beschuldigd van antisemitisme. Het CvB schrijft: 'Daarbij streven we ernaar om een veilige academische gemeenschap te vormen waarin we open het gesprek kunnen voeren met elkaar. Dat stelt ons soms voor dilemma’s waarin we verschillende belangen tegen elkaar moeten afwegen.' Het CvB stelt ook dat het niet aan de universiteit is om zich politiek uit te spreken. Het verwijt dat men dat wel deed in het geval van de oorlog in Oekraïne wordt op onhandige wijze gepareerd: 'De UvH heeft [in dat geval] geen algemeen statement afgegeven, maar is ingegaan op een verzoek van het ministerie van OCW om gevluchte Oekraïense studenten een studieplek te bieden. In die context hebben we onze afschuw uitgesproken over het geweld in Oekraïne.' Een duidelijk statement, zou je zeggen. Reflectie is niet de sterkste kant van het bestuur van de UvH. Een vraag die ook aan andere universitaire bestuurders gesteld kan worden: wat verstaat u onder een 'veilige academische gemeenschap'? Het aanroepen van de zorg voor 'veiligheid' lijkt een mantra te worden die zowel de academische vrijheid als de demonstratievrijheid bedreigt. Van der Waal schrijft in Trouw over de studentenacties: 'Nergens ter wereld werd het protest zo snel ontruimd als in Amsterdam en Utrecht, zelfs niet in de Verenigde Staten. De kampementen in Londen, Cambridge en Gent staan er nog. In Ierland en Spanje hebben universiteiten gehoor gegeven aan de eisen van de studenten, in plaats van hen met geweld te verdrijven.' In Israël is 'veiligheid' een excuus voor de meest gewelddadige repressie van de Palestijnen. Dat mag geen voorbeeld worden voor Nederlandse universiteiten om een open debat met censuur en politiegeweld te smoren. [overgenomen van Free Flow of Information]

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Europa satellietfoto Nasa, public domain , via Wikimedia.

De historische canon van Europa (verantwoording)

Voordat we verder gaan met deze reeks over een Europese historische canon, is het zinvol stil te staan bij de wijze waarop ze is samengesteld. Europees, historisch en canon zijn immers begrippen die toelichting vergen.

Een canon voor Europa?

Om te beginnen: een canon dient om op een bevattelijke wijze inzichten over te dragen. Het is een didactisch hulpmiddel, het is wetenschapscommunicatie. Een canon is niet het resultaat van wetenschappelijk onderzoek en de inhoud is niet in beton gegoten. Een canon is slechts een aanleiding tot discussie, een ladder die je na gebruik kunt wegwerpen. Niet méér. Neem canons dus nooit serieus.

De geschiedenis van Europa?

Dan: het gaat over geschiedenis. Hoewel een canon geen wetenschap is, is geschiedenis dat wel. U zult daarom geen individuen tegenkomen, maar wel enkele instituties, een handvol ideologieën, een stuk of wat processen en diverse gebeurtenissen. Het staat u vrij die terug te leiden tot handelingen van individuen (methodisch individualisme, in jargon), maar de geschiedvorsing heeft sinds de negentiende eeuw natuurlijk wel een genuanceerder causaliteitsbegrip ontwikkeld. Het is een wetenschap hè.

Het gaat mij bovendien om vormende krachten, om zaken die agency hebben bij de totstandkoming van het Europese huis. Ik ben geboeid door de evoluerende maatschappelijke structuur, niet door de façade. Daarom presenteer ik wel sociale en economische ontwikkelingen, plus politieke gebeurtenissen die zulke ontwikkelingen richting gaven, maar negeer ik de culturele uiterlijkheden. Dat is mijn keuze. U kunt zeggen dat Europa beter niet sociaalwetenschappelijk bekeken wordt en beter is op te vatten als een losse verzameling cultuuruitingen. Dan is Made in Europe, het mooie boek van Pieter Steinz, iets voor u.

Foto: Flickr CC BY 2.0 DEED European Parliament - A smile hidden behind the European flag

De Europese canon (1-5)

Een tijdje geleden stelde ik een Europese historische canon voor van tweeënveertig vensters en nodigde ik u uit toevoegingen te doen en verbeteringen te suggereren. Tussen vandaag en de Europese verkiezingen van 6 juni zal ik in elf blogjes de uitkomst aan u presenteren: steeds vijf vensters en daarnaast een stukje waarin ik de keuzes verantwoord. Bedenk wel: een canon is een didactisch hulpmiddel, geen in steen gehouwen waarheid. Een canon heeft meer te doen met wetenschapscommunicatie dan met wetenschap. Wie liever een canon van de geschiedwetenschap leest, vindt die hier.

Ter zake nu.

Tijdens keizer Septimius Severus, wiens ereboog u hier ziet, bereikte het Romeinse Rijk zijn grootste omvang (foto Jona Lendering)

Het Romeinse Rijk

Periode: Tot de zesde eeuw / tot 1453

In het krachtige en welvarende Romeinse Rijk, dat rond 202 na Chr. zijn grootste omvang bereikte, woonde ongeveer een derde van de wereldbevolking. Hoe vitaal de toenmalige cultuur was blijkt wel uit het feit dat het imperium bleef bestaan tot 1453 (later meer) terwijl de voornaamste Romeinse talen – het Grieks, het Latijn en het Aramees – nog springlevend zijn.

De voornaamste erfenis, en de reden waarom de Romeinen deel uitmaken van de Europese canon, is echter een andere: bescheidenheid. De Romeinen hadden er geen enkele moeite mee te erkennen dat ze hadden geleerd van andere beschavingen. Ze erkenden het wezenlijk andere. Die bescheidenheid gaven ze door aan het middeleeuwse christendom, dat erkende te staan op de schouders van reuzen, aan de Renaissance en aan het latere Europa. Met een woord van Rémi Brague is bescheidenheid Europa’s “Romeinse weg”.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Boogie Oogie

De Fillipijnen kennen een levendige jazzcultuur met tal van bands en zelfs een internationaal jazzfestival.

Deze band geeft hier een gesmeerde cover weg van het disco/funk-nummer Boogie Oogie Oogie van het debuutalbum van A Taste of Honey uit 1978.

Foto: Frans Peeters (cc)

Een schandalige aanval

COLUMN - Ik weet niet of de schrijver Kluun een vwo-diploma heeft, maar als dat zo is, kan het hem misschien alsnog worden afgepakt. En als hij een havo of een vmbo-diploma heeft, dan die ook. Gisteren baarde de populaire auteur opzien door op zijn Instagram-account dingen te beweren zoals:

Het VWO eindexamen Nederlands van dit jaar is een schandalige aanval op schrijver @melwallisdevriess.

Hoe kan een eindexamen een aanval zijn op wie dan ook? Het bestaat ieder jaar uit een aantal artikelen uit kranten en tijdschriften waarover de kandidaten vragen beantwoorden. Daarbij wordt de kandidaten nooit opgedragen om het eens of oneens te zijn met hetgeen er geboden is.

Politiek neutraal

Deze keer was de eerste tekst van het examen een artikel van de collega’s Marie-José Klaver en Yra van Dijk dat je eventueel als een aanval zou kunnen zien, maar dat artikel stond drie jaar geleden al in de krant. Klaver en Van Dijk hebben er niet voor gekozen om dat stuk ook in het eindexamen te laten opnemen (schrijvers worden van zoiets altijd pas tijdens het examen verwittigd, vanwege de geheimhouding die zo’n toets omgeeft). Anderzijds hebben de examenmakers met de opname alleen aangegeven dat ze het een interessante tekst vinden, zeker niet dat ze het er ook mee eens zijn. Met andere woorden: niemand op deze wereld heeft bedacht dat het examen een aanval moest zijn op pulpschrijver Mel Wallis de Vries.

Foto: Dimitris Avramopoulos (cc)

Le Pen breekt met de AfD

In een nieuwe poging haar partij als gematigd en fatsoenlijk rechts te promoten heeft Marine Le Pen afstand genomen van de AfD, haar huidige partner in de ID fractie van het Europees Parlement. RN (Rassemblement National) zoekt nu voor samenwerking in het nieuwe Europese parlement contact met de partij van de Italiaanse premier Giorgia Meloni die deel uitmaakt van de ECR (Europese Conservatieven en Hervormers). Daarmee is er nog voor de verkiezingen al weer ruzie in de extreemrechtse tent.

Aanleiding voor de breuk zijn uitspraken van de omstreden AfD lijsttrekker voor het Europarlement Maximilian Krah. Hij zei in een interview met een Italiaanse krant dat niet alle SS’ers misdadigers waren en verwees daarbij naar de bekentenis van de Duitse schrijver Günter Grass (1927-2015), die aan het eind van zijn leven onthulde dat hij als 17-jarige lid is geweest van de Waffen-SS. Krah zei ook nog dat er veel boeren waren onder de SS’ers. Hij is inmiddels uit het partijbestuur gezet en mag niet langer campagne voeren voor zijn partij. Maar hij is niet van de lijst gehaald. Krah lag al langer onder vuur vanwege een beschuldiging van spionage voor China. Zijn tweede man Petr Bystron is ook al in opspraak geraakt vanwege zijn betrokkenheid bij het Russische propagandaplatform Voice of Europe. Al deze affaires hebben inmiddels geleid tot een forse daling van de peilingen voor de AfD.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Umbra

Alexandra Stréliski een neo-classieke componiste en pianiste die opereert vanuit Quebec. Ze heeft vanaf 2010 drie platen afgeleverd.

Umbra is te vinden op het album Néo-Romance uit 2023 en is volgens haar eigen zeggen een van haar favoriete stukken om te spelen.

Closing Time | Undercover Agent for the Blues

Vandaag is het precies een jaar geleden dat pop/rock-icoon Tina Turner overleed. Anna Mae Bullock – zo heette ze eigenlijk – had een lange carrière die in 1957 begon toen ze werd ontdekt door Ike Turner.

Ik heb nog getwijfeld of ik een vroeg clipje van Tina Turner zou nemen, maar dat vond ik wat respectloos gezien de pijnlijke rol die Ike Turner in haar leven heeft gespeeld. Ze heeft voldoende gedaan om onder zijn schaduw uit te komen. Ik kan me herinneren dat ze in de jaren tachtig zo’n beetje de godin van de rock was, met een absolute sterrenstatus, naast Michael Jackson, Madonna en Prince.

Vorige Volgende