De lessen van Weimar

Een nieuw boek over de teloorgang van de democratie in Duitsland in de jaren dertig. Over Duitsland tussen de twee wereldoorlogen, Hitler en de machtsovername door de nazi's  zijn al boekenkasten vol geschreven. De Amerikaanse historicus Benjamin Carter Hett heeft er onlangs een nieuw, zeer gedetailleerd, uitermate leesbaar en wat mij betreft ook spannend boek aan toegevoegd onder de titel The Death of democracy. Hitler's Rise to Power and the downfall of the Weimar Republic. In de Nederlandse vertaling heet het boek De Populist. Dat verkoopt misschien beter, maar geeft het onderwerp van het boek toch minder goed weer. Het gaat zeker ook over Hitler, maar vooral over de omstandigheden waaronder de nazi's de macht konden grijpen, beter gezegd over de manier waarop een prille democratie om zeep geholpen kon worden. Dat was voor mij de reden om het boek te lezen:  'de kwetsbaarheid van een democratie in handen van mensen die er zonder respect mee omgaan', zoals de achterflap het omschrijft. 'Historische kennisvergaring', schrijft Carter Hett ter verantwoording van zijn nieuwe bijdrage aan deze geschiedenis, 'werkt als de trage opbouw van een sedimentpakket. Er wordt steeds een laag aan toegevoegd. Dit geldt vooral voor de Duitse geschiedenis in de twintigste eeuw.' Carter Hett is specialist op dit gebied en heeft al verschillende boeken over de nazitijd op zijn naam staan. Hij merkt op dat er sinds het einde van de Koude Oorlog veel nieuw bronnenmateriaal beschikbaar is gekomen om de geschiedenis van Duitsland opnieuw te bekijken. Dat was ook nodig omdat veel bestaande literatuur sterk draaide om de persoon van Hitler, volgens Carter Hett 'een residu van de nazipropaganda' over de grote leider.

Door: Foto: Shirley de Jong (cc)
Quote du Jour

Quote du Jour | Taboe op racisme doorbreken

, door

 

Er is natuurlijk een hele hoop gebonden aan etniciteit in de zorg. En dit onderwerp nodigt uit om daarover te filosoferen: goh, wat maakt nou dat in de zorg, als het gaat om risico-inschatting, dat dat etnisch profileren eigenlijk zo vanzelfsprekend is: het staat in richtlijnen, je wordt ermee opgeleid, het is juist nalatig om daar niet op te letten; maar daarbuiten in de politiek en de maatschappij is het echt zo’n taboe, en moet je zo op eieren lopen. (…)

Het gaat mij er niet om te zeggen: dat moeten we wel doen of dat moeten we niet doen; het gaat mij erom: zijn we in staat om met elkaar naar de realiteit te kijken zoals die is?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Milieudefensie (cc)

Het tijdperk van de monsterbedrijven

, door

COLUMN - In deze gastbijdrage reflecteert Karin van der Stoop op het huidige tijdsgewricht. Hoe kijken mensen in de toekomst terug op ons tijdperk? Wij noemen het meestal het informatietijdperk, maar ik kan me voorstellen dat zij er hele andere benamingen voor zullen bedenken. Bijvoorbeeld: Het tijdperk van de monsterbedrijven

Grote multinationals staan al een tijdje in een slecht daglicht bij de meeste mensen. Tabaksproducenten waren misschien wel de eerste die hevige verontwaardiging opwekten, omdat ze welbewust zeer schadelijke producten verkopen en ook nog eens onder de pet hielden hoe schadelijk die eigenlijk zijn. Inmiddels weten we dat zo ongeveer elke industrie op een of andere manier schuldig is aan manipulatie van onderzoek, misleiding van het publiek en maar al te vaak schadelijk voor mens en planeet handelt. Olie, pharma, voedsel, tech; ze naaien je waar je bij staat. Ik leerde ooit dat bedrijven amoreel zijn. Ammehoela. Multinationals zijn entiteiten die voornamelijk immoreel handelen. Monsterbedrijven.

Inlijven die handel

Een van de problemen is dat ze alsmaar kleinere bedrijven inlijven voordat die serieuze concurrentie kunnen vormen. Soms zelfs om een nieuwe uitvinding de kop in te drukken. Het idee dat globalisering de concurrentie ten goede komt kan daarmee wel de prullenbak in. Monopolisten maken de dienst uit.

Foto: Een pijnbank in de Gevangen Poort (Den Haag; foto Nationaal Archief) copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Waarom wij martelen

, door

COLUMN - Afgelopen week stuitte ik tijdens het zappen op een film die ik nog niet gezien had: Inglourious Basterds van Quentin Tarantino. Ik besloot hem te kijken, maar heb hem na een uur weer uit gezet, iets wat ik haast nooit doe. Voor wie het niet weet: de film gaat over een Amerikaanse eenheid die tijdens de Tweede Wereldoorlog in vijandelijk gebied opereert met maar één doel: Nazi’s liquideren. Dat gaat, het is immers Tarantino, met zeer grof geweld.

Ik vond de film saai. Tarantino gebruikt – in het eerste uur althans – eigenlijk maar één truc om de spanning erin te houden: door twee mensen of twee groepen tegenover elkaar te zetten in een situatie waarin de ene kant iets zeer belangwekkends te verliezen heeft en de andere kant maar blíjft praten en tijd rekken. Toegegeven, je zit op het puntje van je stoel, maar het komt wel héél erg uit de theorieboeken ‘hoe schrijf ik een Hollywood-scenario’. Na drie keer had ik het wel gehad met de eindeloze monologen voor de slachtpartij, een fenomeen dat ik ook al kende uit Pulp Fiction, maar dat me destijds niet zo stoorde.

Wat dat ene uur Tarantino me echter wel leerde: waarom wij martelen. Pas op: nu komen de spoilers. De leider van de eenheid – gespeeld door Brad Pitt – is een no-nonsenseofficier die recht op zijn doel afgaat. Als hij van een gevangen genomen Duitse officier informatie nodig heeft over de positie van een Duitse patrouille geeft hij hem eerst drie keer de kans het hem te vertellen en laat hem vervolgens met een honkbalknuppel doodslaan. De volgende Duitser die aan de beurt is, heeft dan geen enkele scrupules meer om zijn kameraden te verraden.

Waan van de dag

SG-café maandag 04-06-2018

, door

Dit is het Sargasso-café van maandag 04-06-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: andlun1 (cc)

Han ten Broeke verdraait de feiten voor Israël

, door

Jaap Bosma volgde het debat over het “MO vredesproces”, afgelopen donderdag in de Tweede Kamer. Hij bekritiseert de poging van Han ten Broeke (VVD) om het Israëlische beleid en het doden van meer dan 120 Palestijnen in Gaza goed te praten met een aantal verdraaiingen en soms zelfs leugens. Hieronder in chronologische volgorde de citaten en de weerleggingen.

Nr. 1: “Israël heeft zijn burgers verdedigd”

In Gaza wonen meer dan een miljoen vluchtelingen die in 1948 door Israël etnisch gezuiverd zijn. We weten allemaal dat Israël Palestijns land koloniseert en zoveel mogelijk land wil stelen met zo weinig mogelijk Palestijnen erop. Dit gaat natuurlijk niet zonder Palestijns verzet, en dat verzet onderdrukt Israël meedogenloos. De disproportionaliteit van het geweld bij het hek rond Gaza, meer dan 120 Palestijnse doden tegenover één lichtgewonde Israëliër, wijst niet op zelfverdediging, maar op koloniale onderdrukking. Ook de verminkende kogels die Israël gebruikt wijzen niet op zelfverdediging, maar op keiharde koloniale onderdrukking.

Nr. 2: “… Hamas zijn burgers het liefst inzet in de filosofie van de dood die hen nu eenmaal eigen is”

Hamas is een islamitische verzetsorganisatie tegen de bezetting, kolonisatie en etnische zuivering van voormalig mandaatgebied Palestina door Israël. Van een “filosofie van de dood” is helemaal geen sprake. De disproportionaliteit van het geweld bij het hek maakt duidelijk dat Hamas niet verantwoordelijk is voor de dood van deze demonstranten, maar Israël.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | My Sleeping Karma

, door

Een bandje dat dermate obscuur is, dat ze niet eens een Engelstalige Wikipedia-pagina hebben. Tja, dan maar in het Duits. My Sleeping Karma is een psychedelisch rockbandje, dat volledig instrumentale nummers maakt. Niemand die er doorheen blèrt, dus. Moksha is een heerlijk relaxed nummer van bijna tien minuten.

Ik kwam het tegen op het cd’tje “Napalm Records Summer Highlights 2015”, waar, eerlijk is eerlijk, veel meer lekkere nummers op staan.

Waan van de dag

SG-café zondag 03-06-2018

, door

Dit is het Sargasso-café van zondag 03-06-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende