Onze maatschappij draait al decennialang om hetzelfde: economische groei, en het liefst zo snel en veel mogelijk. In recentere jaren heeft de degrowth-beweging aan populariteit gewonnen: voorstanders vinden dat er een einde moet komen aan economische groei om de aarde leefbaar te houden. Wat levert dat ons werkelijk op en hoe zijn de degrowth doelen te bewerkstelligen? Een artikel van Remco Sleiderink, eerder verschenen bij Studium Generale Utrecht. Een einde aan economische groei? Bij veel economen gaan de nekharen recht overeind staan bij dit idee. Maar niet bij milieugeograaf dr. Crelis Rammelt (UvA). Volgens hem is degrowth een broodnodige tegenreactie op ons huidige kapitalistische systeem, waarvan de ideeën diep zijn geworteld in onze samenleving. Rammelt illustreert onze verslaving aan economische groei aan de hand van een voorbeeld uit De Griezels van Roald Dahl, waarin Meneer Griezel elke keer dunne schijfjes aan de poten van de stoel van Mevrouw Griezel plakt, zodat het na enige tijd lijkt alsof laatstgenoemde kleiner is geworden. Mevrouw Griezel heeft last van de krimpziekte. “Dat vond ik wel een goed voorbeeld van de situatie waar we nu in zitten,” vertelt Rammelt. “Alles om ons heen groeit, en als we als individu, organisatie of land niet meegroeien, dan zal er wel iets mis met ons zijn.” Die hang naar groei leidt momenteel tot een situatie waarin we steeds meer produceren en consumeren. “Op dit moment hebben we een wereldeconomie die elke 20 maanden het gewicht van een Mount Everest aan grondstoffen verslindt. Dit groeit naar verwachting tot dezelfde hoeveelheid per 10 maanden in 2050.” En het is maar de vraag hoe lang dit vol te houden is nu onderzoek laat zien dat de planetaire grenzen steeds meer in zicht raken. [kader]Op zoek maar alternatieven voor onze eindige economische groei, is er een spannende strijd ontstaan waarin ‘groene groei’ en ‘degrowth’ tegenover elkaar staan[/kader] Groen groeien of ontgroeien? Wat zijn de alternatieven voor onze eindige economische groei? Op dit vlak is er een spannende strijd ontstaan waarin ‘groene groei’ en ‘degrowth’ tegenover elkaar staan. Waar groene groeiers vasthouden aan het idee dat economische groei binnen onze planetaire grenzen mogelijk is, stellen degrowthers dat een einde aan economische groei noodzakelijk is. Groene groeiers geloven in het idee van ontkoppeling: het fenomeen waarbij met behulp van duurzaam beleid de ecologische gevolgen van groei op termijn dalen, terwijl de economische groei zich doorzet. Er zijn momenteel signalen dat dit al gebeurt: de wereldwijde CO2-emissies groeien al minder hard mee met de economische groei en rijkere landen realiseren zelfs een daling van deze emissies. Maar volgens degrowthers ligt het tempo van deze ontkoppeling te laag om de klimaatdoelen te halen en zou de wereldeconomie onder groene groei steeds materiaalintensiever worden, waardoor ontkoppeling moeilijk te bewerkstelligen wordt. Zo lijkt de strijd tussen groene groei en ontgroei te draaien om optimisme en pessimisme: groene groeiers zien de ontkoppeling als een eerste stap in de goede richting, terwijl degrowthers klagen dat het allemaal te traag gaat. [caption id="attachment_349695" align="aligncenter" width="416"] Figuur 1: Ontkoppeling zoals verondersteld wordt onder groene groei.[/caption] Wie groeit het hardst, wie groeit het best? Een ander belangrijk uitgangspunt van degrowth is dat naast een vermindering, ook een herverdeling van consumptie over de wereld nodig is voor meer gelijkheid. Om te bestuderen hoe afhankelijk een land voor eigen consumptie van handel is, maken economen gebruik van het concept ecologisch ongelijke ruil, ofwel het verschil in hectare land dat gebruikt wordt voor producten uit import en export. Tegelijkertijd is dit een indicator voor de mate waarin een land de rest van de wereld aan het uitputten is voor eigen consumptie. Niet geheel onverwacht halen de rijke landen het meeste voordeel uit ecologisch ongelijke ruil. “Dit laat zien dat de wereldwijde materiële consumptie die sowieso al voorbijgaat aan alle planetaire grenzen, ook nog eens ongelijk verdeeld is wat betreft wie het meeste profijt van de consumptie heeft,” legt Rammelt uit. Mede daardoor zijn de rijke landen ook verantwoordelijk voor ruim driekwart van het overmatig gebruik van hulpbronnen en hebben ze veruit de grootste impact op de klimaatcrisis. Een verantwoorde groei wordt gekenmerkt door een toename van sociale zekerheid binnen de ecologische grenzen, wat leidt tot een veilig en rechtvaardig draagvlak. “We zijn nog niet geslaagd om dit gat te vullen, want een groot deel van de wereldbevolking leeft nog onder het sociale minimum,” vertelt Rammelt. “En veel van de problematiek die daardoor wordt veroorzaakt, is gekoppeld aan de ecologisch ongelijke ruil tussen landen.” Hoop of hype? Wat verstaan we eigenlijk onder degrowth? “Degrowth is een opzettelijke vermindering van overproductie en overconsumptie, om zodoende welzijn en rechtvaardigheid te verbeteren terwijl planetaire grenzen gerespecteerd worden,” legt Rammelt uit. Waar degrowth vaak wordt gepresenteerd als een nieuw economisch geluid, zijn de ideeën waarop degrowth berust eigenlijk al decennialang aanwezig. In dat opzicht is degrowth eigenlijk niks nieuws en eerder een samenraapsel van reeds bestaande opvattingen in een modern jasje. “Het idee van degrowth is ook een beetje een hype,” vertelt Rammelt. “Als de media mij benaderen over degrowth, vragen ze mij: “wie is nou de Nederlandse degrowth superster?”” Maar het is dus goed mogelijk dat deze superster al bestaan heeft zonder de erkenning ervoor te hebben gekregen. Een veelgehoord kritiekpunt over degrowth is dat het geen concreet stappenplan bevat. Op de vraag of degrowth meer een hoop of hype is, heeft Rammelt dan ook geen eenduidig antwoord. “Degrowth is misschien geen blauwdruk over hoe we te werk moeten gaan, maar eerder een procesvoorstel,” stelt hij. “Er zijn wel degrowthers die concretere stappen voorstellen, maar die stuiten ook op kritiek dat het in onze huidige maatschappij onhaalbaar is en je gevangen raakt in het systeem.” Het is duidelijk dat degrowth eerst radicale veranderingen in ons huidige kapitalistische systeem teweeg moet brengen om een duurzame toekomst voor onze planeet te waarborgen.
Rachel Sunter is een Canadese pianiste en zangeres die haar eigen muziek produceert.
Haar geluid bestrijkt een palet van synth-georiënteerde Sylvan-Esso geïnspireerde pop en alt-rock jams à la Radiohead, zo schrijft ze zelf. Met hier en daar een kaalgestripte cover.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
COLUMN - Wethouders in Castricum en Zandvoort hadden een beroerde Goede Vrijdag. Ze voelden zich overvallen door het COA dat 80 statushouders tijdelijk onderbrengt in het Van der Valkhotel Akersloot en 30 statushouders in het NH Hotel Zandvoort.
Het COA liet afgelopen vrijdag weten dat “het Rijk na overleg met de commissarissen van de Koning en de VNG, het COA de opdracht gegeven om zoveel mogelijk vergunninghouders in hotels te plaatsen”. Dat is nodig m de druk op Ter Apel te verlichten, waar het maar niet lukt minder dan 2000 mensen op te vangen. En zo sloom als gemeenten als Castricum en Zandvoort al tijden zijn bij de opvang van asielzoekers, zo snel handelde het COA. Zaterdag 30 maart werden de statushouders ontvangen in het Zandvoortse hotel.
Het Zandvoortse college van B&W dacht misschien weg te komen door in januari, op een spoedverzoek van staatssecretaris Eric van der Burg, fier te roepen dat het niet van plan is om op korte termijn extra noodopvang te bieden aan statushouders en minderjarige alleenstaande asielzoekers. Dat pakt nu dus wat anders uit.
In Castricum worden niet alleen de statushouders, het COA en de staatssecretaris gepiepeld, ook de gemeente Alkmaar voelt zich, zeg maar ‘overvallen’ door B&W van Castricum.
Alkmaar vangt sinds 2022 statushouders op die in Castricum gehuisvest horen te worden.
Het is geen grap: vandaag 1 april ’24 is Dutch Overshoot Day. Laat er geen misverstand over bestaan, er is niks grappigs aan. Als iedereen zou consumeren zoals de Nederlanders, zouden we in drie maanden door ons jaarlijkse ‘budget’ heen zijn en zou de mensheid vier Aardes nodig hebben. De jaarlijkse grondstoffen van de natuur zouden dan binnen een kwart van het jaar opgebruikt zijn. Dat is op zichzelf al erg genoeg, maar het ergst is nog dat het er niet beter op wordt. Vorig jaar hadden we nog ‘slechts’ 3,6 Aardes nodig als Nederlanders (volgens de rekenmethode van dat jaar).
De wereldwijde Earth Overshoot Day, daarbij wordt gekeken naar wat de huidige bewoners daadwerkelijk gebruiken, van 2024 wordt op 5 juni bekendgemaakt. De Earth Overshoot Day lag in 2022 op 1 augustus en in 2023 op 2 augustus (volgens de meest recente rekenmethode). Waar die kleine ‘vooruitgang’ in zat, heb ik nog niet kunnen vinden, maar dat kan natuurlijk een marginaal verschil zijn. Dus raak niet al te hoopvol. Of het nu 1 of 2 augustus is, met z’n allen hebben we dus zo’n 1,7 Aardes nodig, en die hebben we niet.
Het is duidelijk dat Nederlanders een buitenproportioneel deel van de grondstoffen gebruiken. De volgende samenvatting van de Nederlandse ecologische voetafdruk (zoals overgenomen uit dit persbericht, met als bron Global Footprint Network) geeft een beeld:
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
De Trip Hop is een muziekgenre dat opkwam in Bristol in de late jaren tachtig met artiesten als Tricky (Adrian Thaws). Trage beats en een elektronische bewerking, gepaard met jazz, soul, funk, dub, and rap-invloeden kenmerkten deze stijl.
Trip hop-acts als Massive Attack, Portishead en Tricky werden in de jaren negentig wereldberoemd.
NIEUWS - Van 30 maart tot en met 5 april 2024 is het weer nationale museumweek. Tijdens deze week mag je als museumkaarthouder je pas tijdelijk uitlenen aan een vriend/vriendin, collega, buren of familielid. Een uitgelezen kans om iemand gratis kennis te laten maken met het grote aanbod van tentoonstellingen en musea in ons land. Voor Kunst op Zondag deel ik graag vijf tips met je voor de museumweek 2024.
Ruthi Helbitz Cohen installatie in de kelder van DAT Bolwerck in Zutphen © foto Wilma Lankhorst.
De Israëlische kunstenaar Ruthi Helbitz Cohen (1969) exposeert haar werk op dit moment op twee locaties in ons land. Museum de Fundatie in Zwolle heeft haar uitgenodigd als eerste kunstenaar voor hun nieuwe programma ‘Kunst in de Vide’.
In DAT Bolwerck aan de Zaadmarkt in Zutphen is meer werk van haar te zien in de expositie The Sky Fell on Her. In het werk van Helbitz Cohen neemt het vrouwelijk lichaam een centrale plaats in. Ook de verbinding met haar familie komt steeds weer naar voren. Dat is in Zutphen letterlijk zichtbaar in het plakband dat haar grootvader gebruikte in zijn bedrijf. In ieder werk is dit terug te vinden, soms heel duidelijk, soms heel subtiel. Op 6 april wordt er muziek gemaakt bij de werken van Helbitz Cohen. Kijk hier voor meer informatie.
Laatste deel van een vierdelige reeks over de laatste, naar mystiek neigende stromingen binnen de antieke filosofie.
De best bekende gnostische stromingen zijn christelijk van aard en zijn gedocumenteerd in de boeken uit Nag Hammadi. Tussen de christelijke gnosis en het traditionele christendom bestaan nogal wat verschillen.
Het christendom is begonnen als een joodse stroming rond Jezus van Nazaret, maar al snel werd het geloof van deze messias ingeruild voor geloof in hem. Hij gold – en geldt – als goddelijk, terwijl de mens sterfelijk is. God en mens zijn van elkaar verwijderd geraakt – denk hier aan het vraagstuk van de erfzonde – en alleen door de kruisdood is hierin verandering gekomen.
Bij de gnosis is dat compleet anders. God en de mens zijn in de gnosis niet gescheiden. Ze zijn feitelijk één: God huist in de mensen. Dus niet alleen Jezus is goddelijk, dat geldt voor iedereen. Verlichting is volgens de gnosis niet zozeer te verkrijgen door het bestuderen van een heilig boek of door het volgen van religieuze voorschriften en autoriteiten, maar door introspectie. De christelijke gnosis benadrukt eerder de innerlijke zoektocht naar kennis dan het geloof.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Johnny Cash zingt hier een lied van Sheryl Crow, en weet er een wereld aan gravitas mee te geven.
Crow nam het nummer op voor haar debuutalbum, en volgens haar zeggen belde Cash regelmatig om te vragen wat ze precies met een bepaalde tekstwending bedoelde.
Igor Paspalj is een van oorsprong Kroatische gitarist met een formidabele staat van dienst. In 2020 won hij de Electric Guitarist of the Year-competitie van Guitar World.
Tegenwoordig opereert hij vanuit Abu Dhabi in Dubai.
Dat u het even weet.