Goed volk | Magische psalmen

Het bijbelboek Psalmen is één van de populairste boeken van de Bijbel en ook één van de meest gelezen en gebruikte. Psalmen, 150 in totaal, zijn er in verschillende soorten en maten en zijn samengebracht rond drie hoofdthema's: klaagpsalmen, lofpsalmen en gebedspsalmen. Dat maakt dit Bijbelboek niet alleen tot een ideaal persoonlijk gebedenboek voor joden, christenen en anderen, maar maakt het als verzameling liederen bij uitstek geschikt voor zowel de joodse als de christelijke liturgie. Uit de opschriften en de verdere technische termen en aanwijzingen die (later) aan de psalmen zijn toegevoegd, valt af te leiden dat de liederen mede bedoeld waren voor uitvoering in de tempel van Jeruzalem en de synagogen. Uit de synagogale muziek is later onder andere het Gregoriaans ontstaan en hierop schoven de psalmen haast als vanzelf door naar de christelijke liturgie - zowel van oost als west - waar ze met name in het monastieke getijdengebed een vaste plaats kregen. Het bovenstaande vormt de bekende, theologische kant van het boek der Psalmen, maar het boek kent ook een andere zijde, die valt onder de volksdevotie maar soms ook gewoonweg magie.

Door: Foto: © Sargasso logo Goed volk

Closing Time | Colin Stetson

, door

Colin Stetson timmert flink aan de weg de laatste jaren. De man heeft met z’n unieke techniek de saxofoon verheven tot een heel nieuwe dimensie. Hij maakt gebruik van circulaire ademhaling, microtonen, kleppen-percussie en stemvervorming via de sax. Daardoor worden alle geluiden in z’n muziek gemaakt door en via de sax: de percussie is het geluid van de kleppen van de sax, de stem is z’n eigen geluid dat hij tijdens het “normale spelen” via de saxofoon laat klinken. En ondertussen weet hij met z’n ademhalingstechnieken een continu zeer dicht geluid uit de sax te krijgen waarbij het verbazingwekkend is dat er geen gebruik gemaakt wordt van overdubben.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Amadeus brengt publiek in extase

, door

Theu Boermans’ mededogen met Mozarts kwelgeest Salieri mag dan niet tot uiting komen, met Amadeus maakt de regisseur een intrigerende toneel/muziek voorstelling.

De tweeling Peter Shaffer en Anthon Shaffer, geboren in een Joods gezin in Liverpool, werden beiden gelauwerde toneelschrijvers. Dit gegeven en de verschillende levens (de een homo, verhuisd naar New York gestorven in 2016 en de ander rokkenjager, verkast naar Australië en overleden in 2001) zou een mooi verhaal kunnen opleveren over tweestrijd, aversie en jaloezie tussen twee zeer begaafde creatieven.

Bekend van de film

De broers kenden die afgunst (waarschijnlijk) niet, ofschoon Peter bekende dat alle creatief werk altijd in zekere zin autobiografisch is. Dus ook zijn stukken over strijd tussen mannen, waarvan die tussen Salieri en Mozart de bekendste is geworden dankzij de film Amadeus van Milos Forman in 1984; waarvoor Peter Shaffer één van de Oscars kreeg.

Uiteraard kreeg hij kritiek op zijn scenario, ook van Mozarts biografen, dat hij de oorlog van Salieri te zwaar had aangedikt. Helaas voor die criticasters, dat is kunst. Reeds Poesjkin en Rimski-Korsakov exploiteerden deze tergende afgunst.

Talent en afgunst

Het toneelverhaal van Wolfgang Amadeus Mozart en en Antonio Salieri is even eenvoudig als aanlokkelijk. Salieri beziet als hofcomponist van Keizer Jozef II samen met andere kunstkopstukken met lede ogen de stormachtige opkomst van muzikaal wonderkind Mozart. Door afgunst verteerd, maakt Salieri er zijn levenswerk van om Mozart dwars te zitten; zowel creatief als financieel als (vooral) persoonlijk. De excentrieke levensstijl van Mozart aangrijpend om de deugniet waar mogelijk te vloeren.

Foto: Arbeiderpartiet (cc)

Vrij-Links en de Deense wederopstanding van de sociaal democraten

, door

Eerlijk is eerlijk, ik heb nooit veel met Vrij-Links gehad. Ik heb een paar keer een stuk geprobeerd, maar vond ze langdradig en meestal niet boeiend genoeg geschreven om uit te lezen. Daarbij heeft men ‘in mijn bubbel’ Vrij-Links ook niet zo hoog zitten. Onder de wat badinerende (en wat flauwe) termen Vrij-Niks en Vrij-Rechts wordt het weggezet als een club die in naam links is, maar alleen maar zeurt over integratie, immigratie en moslims – en daar hebben we rechts natuurlijk al voor. Ook Sargasso was in het verleden kritisch.

Ik heb nooit genoeg van ze gelezen om daar zelf iets stelligs van te vinden. Wel kwam ik ooit een Tweet tegen (ik kan hem helaas niet meer terugvinden) waarin iemand Vrij-Linkse artikelen had geteld op onderwerp. En daaruit bleek dat de site vooral vol stond met gedoe over moslims en immigratie, en heel weinig over linkse thema’s. Ik heb de proef even op de som genomen, en als ik de zoekfunctie van de site gebruik, kom ik inderdaad op slechts twee pagina’s artikelen over armoede, vier pagina’s over klimaat, slechts één artikel over woningnood… maar vier pagina’s migratie en negen pagina’s over moslims. Dat lijkt de kritiek toch deels te bevestigen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

SG-café zondag 16-06-2019

, door

Dit is het Sargasso-café van zondag 16-06-2019. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: Arbeiderpartiet (cc)

Fake experts

, door

COLUMN - Vorige week was er een boeiend debat op Twitter over de Deense verkiezingen. Zeker een dozijn wetenschappers mengden zich in dat genuanceerde, feitelijke debat, gebaseerd op verscheidene wetenschappelijke studies. En in nieuwsmedia? Veel fake experts. Met een heel ander verhaal.

“Hoe je radicaal-rechtse partijen klein krijgt.” Vorig weekend sloeg ik het opiniekatern van NRC Handelsblad open en zag een column met die kop. Zelf zou ik na vijftien jaar wetenschappelijk onderzoek op dat terrein het antwoord op die –overigens volstrekt partijdige– vraag niet goed weten. Gelukkig was daar de column van Maarten Boudry. Hij werkt aan de Universiteit Gent. Een expert.

Boudry begint zijn column in eigen land, waarin hij ongetwijfeld bij uitstek expert is. Hij legt uit dat “de belangrijkste reden” voor de “zwarte zondagen” waarop Vlaams Belang (VB) zegeviert is: “zij die er hun grootste afschuw over uitspreken” en een cordon sanitaire rondom de partij hebben gelegd. Immers, de zeges van die anti-immigratiepartij zijn veroorzaakt door het cordon, aldus Boudry.

Heel interessant. Zelf heb ik daar in die vijftien jaar onderzoek nooit empirisch bewijs voor gevonden. Wel heb ik, net als mijn collega Teun Pauwels, bewijs gevonden voor het omgekeerde effect. Althans, in combinatie met het overnemen van haar thema’s verloor VB juist kiezers vanwege het cordon – net als andere anti-immigratiepartijen en communisten in 15 landen in afgelopen decennia. Zie mijn boek.

Foto: Lorenz Seidler (cc)

Kunst op Zondag | Artiest-provocateur

, door

“Van Lieshout zaagt men planken” gaat een kunsthistorisch spreekwoord worden. Het gebrek aan nuance in de negatieve kritieken die het soms weinig subtiele werk van Atelier Van Lieshout aanvallen, lijken een voorspelbaar ritueel te worden. Is Joep van Lieshout de ‘artiest-provocateur’ of is de toeschouwer happig op zich beledigd voelen?

Meest besproken kunstwerk is de Domestikator, in 2015 nog probleemloos onderdeel van een mini-kunstdorp ‘The Good, the Bad and the Ugly’, op de triënnale in Bochum (Duitsland).
cc Flickr Huub Zeeman photostream Domestikator by Joep van Lieshout

Het gebouwtje, in de vorm van een baasje met zijn/haar hond, werd in 2017 pas wereldbekend toen het Parijse Louvre het kunstwerk weigerde wegens de vermeende pornografische uitstraling en het Centre Pompidou het toen maar overnam.

Vorig jaar was het roemruchte stelletje te zien in Ferrotopia, evenals in Bochum een klein dorp met meerdere gebouwen en installaties, op het NDSM-terrein in Amsterdam. Geen ophef deze keer. Tot de ‘Domestikator’ dit jaar verhuisde naar IJmuiden.

Raadslid Sander Scholts van de lokale partij Forza wil het kunstwerk snel weg hebben en zit ook niet te wachten op Van Lieshout’s ‘Bikinibar’, die ook een plaatsje moet krijgen bij IJmuiden aan Zee. Kijk hier naar de IJmuidense reacties.

Ach ja, die ‘Bikinibar’, ook zo’n bizar gebouwtje, dat in 2009 nog werd bewonderd op ArtZuid in Amsterdam maar in 2014 aanstootgevend bleek voor passerende treinmachinisten, waarop de Keukenhof het kunstwerk uit het zicht haalde van de langs snellende treinen.
cc Flickr FaceMePLS photostream Atelier van Lieshout Bikinibar (2006)

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Koolulam – Let’s get together

, door

Tijdens het prakkiseren over niet-westerse muziek voor Closing Time, herinnerde ik me opeens dat ik vorig jaar voor hoevrouwendenken.nl al eens iets geschreven had over een muziekstuk dat me raakte. Het is weliswaar deels in het Engels, maar gezien de organisatoren en de samenstelling van het koor, voldoet het aan het criterium. Het bijzondere hieraan is dat deze groep bestaat uit moslims, joden en christenen, die aan het einde van de ramadan samenkwamen in Jeruzalem.

Waan van de dag

SG-café zaterdag 15-06-2019

, door

Dit is het Sargasso-café van zaterdag 15-06-2019. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Vorige Volgende