Voorpagina

Zoekresultaten voor

'Klimaatsceptici'

Foto: Tom Davidson (cc)
Foto: Arslan (cc)

Waarom Labohm op Sargasso stond

, door

Om de gedachten scherp te houden, is het goed zo nu en dan kennis te nemen van ongemakkelijke visies. Bovendien verdienen sommige argumenten het keer op keer ontkracht te worden. Of moeten we sommige standpunten niet als gelijkwaardig behandelen?

Sargasso schrijft al jaren en jaren en jaren over het klimaat. In die tijd hebben we een aardige reputatie opgebouwd: genuanceerd, feitelijk, maar ook met een typisch smaakje. De vaste bezoekers van Sargasso weten waar ze aan toe zijn als ze de website openen. Een aantal zullen dan ook verbaasd geweest zijn toen afgelopen zaterdag opeens een stuk verscheen van een klimaatscepticus over een aanstaande kleine IJstijd.

De reacties onder het artikel en via de mail waren niet mals. ‘Sargasso begint te zinken,’ ‘dat Sargasso zich leent voor deze misleiding valt me tegen,’ of ‘wat krijgen we nu? Hans Labohm op sargasso? Dat kun je toch niet serieus menen?’ (via de mail). Ook binnen de redactie heeft de plaatsing van het stuk tot de nodige discussie geleid. Het leek ons niet verkeerd aan die discussie enige openbaarheid te geven.

Al langer speelden we met het idee ook eens andere visies op Sargasso te verwelkomen. Het idee heerst dat we af en toe teveel preken voor eigen parochie. En hoe kun je je gedachten aanscherpen als je alleen maar dingen leest waar je het mee eens bent?

Foto: Paula Pallares (cc)

Kleine IJstijd op komst

, door

OPINIE - De aarde warmt helemaal niet op. Sterker nog, er zijn aanwijzingen dat er een nieuwe kleine IJstijd aan komt, beweert Hans Labohm. Sargasso verwelkomt graag zijn visie. 

Ik was een van de eersten die in de Nederlandse media aandacht vroeg voor wetenschappers die vermoedden dat we wel eens een nieuwe Kleine IJstijd tegemoet zouden kunnen gaan in plaats van verdere opwarming van de aarde. Ik kreeg emmers hoon en zelfs een heuse poging tot karaktermoord  in het programma ‘De leugen regeert’ over mij heen.

Onlangs zond de BBC een interessante documentaire over de zon uit: ‘The Secret Life of the Sun’, waarin wordt gesuggereerd dat de zon wel eens voor een nieuwe Kleine IJstijd zou kunnen zorgen: een ‘Grand Minimum’. Nieuwe metingen van de sterkte van de magnetische velden van zonnevlekken lijken daarop te duiden. Dit zijn metingen, die – voor zover mij bekend – tot op heden geen rol hebben gespeeld in het klimaatdebat.

Dat de BBC zoiets uitzendt is des te opmerkelijker omdat deze zender een fanatiek apostel van het menselijk broeikasevangelie is. Zou de klimaatcensuur bij de BBC even hebben zitten te suffen? Of is dit een bewuste afwijking van de eerder gevolgde lijn?

Foto: John Perivolaris (cc)

Is dom en sceptisch rechts fout na de oorlog?

, door

OPINIE - Een (super)kort manifest tegen klimaatsceptici.

We staan op een cruciaal punt in de geschiedenis van de mensheid. Aan de ene kant is er ruimte voor optimisme. De wetenschappelijke ontwikkeling gaat razendsnel en we kunnen verwachten of in ieder geval hopen dat voor veel van de huidige problemen een oplossing bedacht zal worden. Zo verwacht Peter Diamandis dat er door de exponentiële rendementsverbetering van zonnecellen over 20 jaar bijna gratis (zonne)energie voor iedereen zal zijn. Aan de andere kant ligt de ontwikkeling van die oplossing wel aan de keuzes die we nú maken. Een belangrijk obstakel daarbij is sceptisch rechts.

Ik heb het over de mensen die de opwarming van de aarde bagatelliseren, volhouden dat het geen gevolg is van menselijk handelen en dat klimaatalarmisten de kluit belazeren. Mensen die tegen inmenging van de overheid in het bedrijfsleven zijn, die beweren dat zelfregulering voldoende is om banken en producenten van medicijnen en insecticiden in toom te houden, die niet moe worden te roepen dat de consument heus wel zelf kan besluiten om minder vet en zoet te eten. Mensen die de Occupy-beweging belachelijk maken. Die protesten tegen nicotinoïden (waarschijnlijk oorzaak van bijensterfte), tegen genetisch gemanipuleerde gewassen en tegen de bio-industrie afdoen als geblaat van aluhoedjes en geitebreiers.

Foto: Julio Costa (cc)

We worden genaaid

, door

OPINIE - De consument wordt genaaid. Of het nou om dure iPads of iPhones, suiker, alcohol of medicatie gaat.

Toen ik in de jaren ’80 in San Diego als verkoper bij Stanley Dodge Superdealer werkte, hield de sales manager elke maandagochtend een peptalk. En elke week weer legde hij uit dat elke klant die de dealership binnen kwam ons volgende salaris in zijn zak droeg. Het was onze taak dat er uit te kloppen. We moesten de klant voorover buigen en hem vervolgens zo diep en hard mogelijk naaien. “But”, zo was zijn uitsmijter, “use plenty of vaseline.” Wij moesten daar dan om lachen. Dus dat deden we. Elke week weer.

De zakenmentaliteit die uit dit voorbeeld spreekt, lijkt erg ouderwets. Maar wie om zich heen kijkt, de kranten leest en wat kritische weblogs volgt, kan niet anders dan constateren dan dat er niks veranderd is. Wij, consumenten, worden door veel ondernemingen gezien als productiemiddel en financier, als arbeidskracht én leverancier van inkomen. Zij zijn op aard om ons zo veel mogelijk geld uit de zak te kloppen. Om ons zo diep en zo hard mogelijk te naaien. Al dan niet met vaseline.

Ingebouwde levensduurverkorting

Enerzijds is er het uitbuiten van individuele consumenten. Bedrijven ontwikkelen steeds nieuwe producten met een steeds kortere levensduur. Ik zag vandaag iemand een nieuw model Philips stofzuiger bij het grof vuil zetten en zelf gooi ik ook regelmatig spullen weg van maar een paar jaar oud. Ze houden er gewoon mee op. Iets breekt af of brandt door. Op. Neem nou die spaarlampen. Niet goedkoop, maar dank zij de vele tienduizenden branduren toch voordelig. Zeiden ze. Die dingen bestaan nog niet eens vijf jaar. Waarom heb ik er dan al zoveel moeten weggooien? Ik maak me sterk dat de producenten hun spullen wel beter kúnnen maken, maar het gewoon niet willen. Voor de gloeilampenindustrie zijn daar overigens gewoon bewijzen voor. En als Apple iPhones en iPods verkoopt waarvan de batterij zeer lastig te vervangen is of even duur is als een nieuw apparaat, is ook dat eenhufterige manier om je klanten te ‘verplichten’ een nieuwe versie te kopen. Overigens valt ook het elke acht maanden uitbrengen van een nieuwe en verbeterde versie onder de definitie van ‘planned obsolence’. Ze smeren de verbeteringen uit over een langere periode, zoals Sergej Boebka elk groot toernooi zijn wereldrecord polsstokspringen met 1cm verbeterde om de kampioensbonus op te strijken. Veel aantrekkelijker dan in één keer 10 cm hoger springen. En wat te denken van het steeds ‘verbeteren’ van besturingssystemen zodat je op een gegeven moment je computer wel móet vervangen? Ik heb een zeven jaar oude MacBook die het nog prima doet. Maar zodra je online gaat, weigert hij dienst met de mededeling (in vier talen) “Herstart uw computer”. OK, ik kan er nog DVD’tjes op kijken, maar als computer is hij waardeloos.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | Duurzaamheid is geen religie

, door

COLUMN - Het Groene Geloof is onzin. Juist in ons huidige, ‘onduurzame’ economische systeem speelt geloof een veel grotere rol.

Afgelopen weekend presenteerde Trouw haar ‘ontdekking’: duurzaamheid is een religie. Twee Trouwredacteuren hadden flink zitten grasduinen in teksten van de Duurzame 100 en andere groene voortrekkers en vonden daarin religieuze zinsneden als ‘het eren van de Aarde’ en ‘heilige opdracht’, en christelijke elementen als de apocalyps, anti-materialisme en boetedoening. Ze stelden zelfs een ‘catechismus’ op, een beknopte geloofsleer die de kernvragen van het Groene Geloof zou samenvatten. Het is op zich best een mooie tekst, maar het heeft weinig met religie te maken.

Jaren geleden – ik weet niet meer waar – hoorde ik een definitie van religie die me sindsdien bij is gebleven: religie is een communicatiesysteem met bovennatuurlijke elementen. Trouw noemt duurzaamheid een religie zonder God en Jezus (voorzover je die kunt scheiden natuurlijk), een ‘seculiere religie’. Dat kan dus niet. Dan blijft alleen het communicatiesysteem over, en dan zijn Facebook, popmuziek, de Tweede Kamer en misschien zelfs de Postcodeloterij ook religies.

Je zou nog kunnen zeggen: ja, maar duurzaamheid is net zo dogmatisch als geloof. Dat is misschien soms zo, maar dat is in ieder geval niet de bedoeling. De wetenschap moet maatgevend zijn. Als biologisch eten of windenergie niet duurzaam blijken te zijn, zouden we het niet moeten willen.

Foto: Evil Twin21401 (cc)

Over ijsberen, fabeltjes en blunders

, door

ANALYSE - In deze gastbijdrage geven Ir. Bart Strengers (PBL) en dr. Jan Wuite (IPCC) een reactie op een artikel over klimaatverandering dat verscheen in het Parool.

Met verbazing hebben we het artikel ‘De ijsbeer en andere fabeltjes’ gelezen (Rypke Zeilmaker, Parool, 22 oktober). Zeilmaker schetst daar de ‘vijf grootste blunders van zowel klimaatalarmisten als klimaatsceptici.’ Over dit onderwerp wordt zowel informatie als desinformatie rondgestrooid, maar Zeilmaker weet helaas het kaf niet van het koren te scheiden. Hij maakt zoveel fouten en slordigheden dat we er hier maar een paar kunnen bespreken. Overigens kunnen de exacte bronnen bij onderstaand betoog worden opgevraagd bij de ondertekenaars van dit artikel.

Volgens Zeilmaker heeft het IPCC voorspeld dat de opwarming in de eerste helft van deze eeuw ‘een kwart tot een halve graad per tien jaar’ zou zijn. Dat moet een eigen verzinsel zijn, bij het IPCC is die bewering niet te vinden. De klimaatmodellen van het IPCC uit 2007 ramen ‘waarschijnlijk’ 0,15 tot 0,30 graden wereldgemiddelde opwarming per decennium.
Zeilmaker’s bewering dat volgens het Britse Met Office ‘.. op land in de hele wereld tussen 1995 tot 2012 géén extra opwarming heeft plaatsgevonden’ is onjuist.
Alle belangrijke temperatuurreeksen (óók die van het Britse Met Office) laten over de periode 1995 – 2012 een opwarming op land van ongeveer 0,20 °C per tien jaar zien. De lezer wordt overigens in verwarring gebracht, doordat Zeilmaker soms over gemiddelde temperaturen boven land schrijft, soms over wereldgemiddelde temperaturen. Die laatste zijn iets lager, omdat de opwarming boven koele oceanen langzamer gaat dan boven land. Wereldgemiddeld, dus inclusief de koelere oceanen, gaat het om ongeveer 0,16 °C per tien jaar. De opwarming lijkt in de afgelopen jaren wat te zijn afgezwakt, maar er zijn verschillende studies die aangeven dat dit verklaarbaar is (factoren die daarin meespelen zijn onder andere het al vijftien jaar uitblijven van een sterke El Niño zoals in 1998 en een inactieve zon) en dat dat nog niet betekent dat de opwarming door broeikasgassen zou zijn gestopt.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Tweespalt | Opwarming, plateau of niet

, door
Daily Mail 13-10, Telegraaf 14-10 Hadcrut4 data tm aug 2012
DM: Global warming stopped 16 years ago, reveals Met Office report quietly released… and here is the chart to prove it.
TG: ‘Aarde warmt niet meer op’

DATA - Smullen voor de klimaatsceptici! De nieuwe dataset Hadcrut4, met bijgestelde afwijkingen van de temperatuur op aarde, is uit! En wat blijkt? Als je de periode goed kiest, zie je geen opwarming!
Daarom maar even op basis van dezelfde dataset het volledige overzicht gegeven, inclusief een lopend gemiddelde over 11-jaar, zoals wij altijd gebruiken. Trek zelf maar uw conclusies.
Oh, en dit zeggen de makers van de dataset er over.

Update (15-10, 09:35 uur): Hier uitleg van wat op het spel staat en waarom misinformatie gevaarlijk is.

Update (16-10, 14:00 uur): Hier het artikel van de Telegraaf zoals het in de gedrukte versie verscheen. Iets subtieler.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Lobbyen voor (on)duurzaamheid

, door

Achter de duurzaamheidspolitiek gaat dikwijls een door het bedrijfsleven betaalde lobby schuil. Lobbyen is legitiem als de belangen die daar achter schuil gaan transparant worden gemaakt. Dat is in de discussie over het klimaat steeds minder vaak het geval. Belangrijke pressiegroepen proberen met behulp van selectieve informatie en door deze eindeloos te herhalen, de publieke opinie te beïnvloeden. En met succes. De scepsis over klimaatverandering nestelt zich diep in ons, terwijl die op ondeugdelijke argumenten berust.

Actualiteit 1: ‘Canada ruziet met eu over olie uit teerzand’, meldt Trouw op 23 februari. Dat is lobby 1.0: lobby’s van bedrijven verdedigen belangen. Actualiteit 2 komt uit The Guardian: Nederlandse regering verzet zich tegen EU-plan teerzandolie. Gevalletje lobby 2.0: overheden en bedrijven spannen samen. Actualiteit 3, waarover in tal van media is bericht, geeft zicht op lobby 3.0: industriebelangen financieren de Amerikaanse politieke ‘denktank’ Heartland Institute om de klimaatwetenschap te ondermijnen. Lobbyen voor of tegen duurzaamheid, in Nederland, en door Nederland, hoe werkt dat eigenlijk?

Actualiteiten 1 en 2 gaan over een plan van de eu om motorbrandstoffen uit teerzandolie als extra vervuilend aan te merken. Een soort malus-regeling in de eu-motorbrandstoffenrichtlijn voor brandstoffen op teerzandbasis. Onder meer bp, Shell en Total hebben belangen in de Canadese teerzanden. Zij zien niet graag dat de afzet van producten uit teerzanden wordt bemoeilijkt door artikel 7A van de eu-richtlijn, die de brandstoffen onderscheidt naar CO2-voetafdruk van de grondstoffen. Dat deze bedrijven lobbyen tegen het eu-voornemen is niet verwonderlijk. Maar opmerkelijk is wel dat de Nederlandse regering keert zich ook tegen het eu-plan keert.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Sommige gletsjers smelten niet

, door

Zo, al het klimatologische onderzoek kan in de prullenbak, want onderzoek toont aan dat sommige gletsjers in het Karakoram gebergte de afgelopen tien jaar in omvang zijn toegenomen. En laten we eerlijk zijn, als de atmosfeer werkelijk opwarmt door het broeikaseffect, dan warmt ze overal op, dus ook boven de Karakoram. Maar die theorie klopt dus niet.

Allicht komt bovenstaande redenering u enigszins verwrongen over. Dat komt omdat ze verwrongen is. Maar het is tekenend voor de klimaatdiscussie dat gletsjerdeskundige Jonathan Bamber zich onmiddellijk geroepen voelde om te verkondigen dat de Pakistaanse groeigletsjers niet betekenen dat het wereldwijde smeltprobleem minder is geworden. Kennelijk vond hij zo’n defensieve manoeuvre nodig.

De vorige controverse over Aziatische gletsjers kwam voort uit het IPCC rapport van 2007, waarin de claim stond dat de gletsjers van de Himalaya in 2035 helemaal gesmolten zouden zijn. Dat bleek een fout te zijn, die het IPCC in 2010 rechtzette. Die fout, en enkele andere incidenten, werd door klimaatsceptici aangegrepen om de geloofwaardigheid van het complete rapport ter discussie te stellen. De president van het ultraconservatieve Heartland Institute verkneukelde zich: “We are witnessing the end of one of the biggest popular delusions of our age. Thank God it ended before a binding treaty or cap-and-trade legislation were passed.”

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

De staat van het klimaat

, door

Vanwege de discussie in de reactiepanelen gisteren hieronder een recensie die ik eerder voor de Delftse universiteitskrant Delta schreef over het boek van Marcel Crok, ‘De staat van het klimaat’.

Het klimaat is een niet goed begrepen systeem met talloze parameters. Wiskundigen weten het dan al wel: het kan net zo goed extreem stabiel zijn als bij een kleine fluctuatie ineens ontzettend uit de hand lopen. Misschien leidt de CO2-uitstoot vanwege fossiele brandstoffen tot een broeikaseffect, misschien ook niet. Sterker nog, misschien is die uitstoot wel noodzakelijk om de komst van een nieuwe ijstijd uit te stellen.

Bij gebrek aan mathematische zekerheid moeten we het doen met de consensus van wetenschappers die er verstand van hebben. Die consensus is dat de aarde opwarmt door menselijk toedoen. Of wacht, consensus? Een kleine groep tegendraadse wetenschappers verzet zich tegen die conclusie en tamboereert luidruchtig op fouten in de IPCC-rapporten die de tendens van het internationale onderzoek samenvatten.

Als er één journalist in Nederland recht van spreken heeft op dit terrein is het Marcel Crok. Hij heeft zich jaren vastgebeten in het onderwerp, met een reeks van artikelen in het tijdschrift Natuurwetenschap & Techniek. Zijn boek, ‘De staat van het klimaat’, is dan ook een doorwrocht betoog over methodologische fouten in de IPCC-rapporten.

Twee dingen staan daarbij centraal. Ten eerste de zogenoemde hockeystick, een grafiek die aan de hand van boomringen zou aantonen dat de temperatuur op aarde na honderden stabiele jaren de laatste eeuw plotseling sterk gestegen is, maar waar sceptici de nodige gaten in geschoten hebben. Ten tweede ‘climategate’, een reeks gelekte e-mails waaruit blijkt dat klimaatonderzoekers niet alleen duwen en trekken aan data om die binnen het model te krijgen, maar ook een hekel hebben aan mensen die hen bekritiseren. Daarnaast blijkt regelmatig dat wetenschappers die geloven in een bepaalde hypothese (de aarde warmt op) een neiging hebben om onderzoek te verrichten dat zich specifiek richt op het bevestigen van die hypothese.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Misleiding in een witte doktersjas

, door

De Amerikaanse denktank Heartland Institute, recent volop in het nieuws in verband met zijn klimaatscepsis-strategie, strooit net zo gemakkelijk desinformatie rond over het klimaat als over roken en gezondheid, of de invloed van DDT op de vogelstand. Het instituut vervormt de wetenschap probleemloos als dat ideologie of belangen dient.

Financiering en werkwijze van een van de meest opmerkelijke Amerikaanse denktanks, het Heartland Institute, zijn recent in de belangstelling komen te staan door openbaarmaking van een aantal – overigens wederrechtelijk verkregen – interne documenten. De authenticiteit van een van die die documenten, het 2012 Climate Strategy Memo wordt nu door het Heartland Institute betwist. De discussies gaan nu goeddeels over de wijze waarop de documenten zijn verkregen, die inderdaad niet door de beugel kan. Maar de discussies hierover leiden ook af van de kern van de kwestie, namelijk de werkwijze van instituten als het Heartland Institute: twijfel zaaien over de stand van de wetenschap, door hele leugens, halve waarheden en irrelevante feiten rond te strooien.

Om te constateren dat het Heartland Institute allesbehalve een wetenschappelijk instituut is, maar een als expertisecentrum vermomde lobby-organisatie, zijn de recent ontvreemde documenten helemaal niet eens nodig. De producten (rapporten, opinieartikelen, lezingen enzovoorts) zijn gemakkelijk te vinden en op hun waarheidsgehalte te controleren door ze in het licht van publicaties in wetenschappelijke rapporten en tijdschriften te bezien.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Over klimaatscepsis en hindermacht

, door

Het essay Klompen in de Machinerie gaat op zoek naar de vraag hoe gevestigde belangen veranderingen naar een meer duurzame energiehuishouding belemmeren. Het essay, geschreven op verzoek van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur, werd 30 augustus gepubliceerd, en is hier te downloaden. Hieronder het voorwoord.

Het beeld is misschien verrassend, wellicht zelfs schokkend. Lobby 1.0 op herkenbare wijze specifieke belangen behartigen is sluipenderwijs vervangen door lobby 2.0: private belangen beïnvloeden in toenemende mate het publieke denken. Opvattingen over klimaat en energietransitie die bestaande belangen goed uitkomen worden gemeengoed, waarheidsvinding delft het onderspit. Of zoals hoogleraar Jan Rotmans, transitiemanagement Erasmusuniversiteit, het kernachtig in een tweet uitdrukte: ,,Op het slagveld van een transitie sneuvelt de waarheid als eerste. Macht prevaleert boven waarheid.”

Niet alleen private belangen zijn de drijvende krachten hierachter, de utopische varianten van het vrijemarktdenken, zoals beschreven door Hans Achterhuis in zijn prijswinnende boek De Utopie van de Vrije Markt, zijn dat eveneens, misschien zelfs nog wel meer dan belangen sec. De combinatie van een neoliberale utopie en private belangen zetten zo de toon in het politieke en publieke discours, waaruit dan ook nog amper maatregelen voortkomen die een transitie naar een duurzame energiehuishouding bevorderen.

Vorige Volgende