Het draaiboek van ‘code zwart’ rammelt aan alle kanten, betoogde ethicus Fleur Jongepier afgelopen juni al. Nu de discussie hierover weer oplaait en minister Van Ark een wetsvoorstel heeft aangekondigd om het voorgestelde leeftijdscriterium te verbieden, plaatsen we het betoog van Jongepier opnieuw. Er is een draaiboek dat artsen moeten gaan gebruiken bij het maken van keuzes in het geval er in de toekomst schaarste zou ontstaan op de ic’s. Het meest controversiële punt van het draaiboek gaat over wat te doen in ‘fase 3’. In fase 3 is de schaarste zo ernstig dat beslissingen mogelijk moeten worden genomen op ‘niet-medische’ gronden, dat wil zeggen: op ethische gronden. In het draaiboek staat onomwonden dat de ‘jongere generatie een sterkere morele aanspraak’ heeft op levensreddende zorg, en dat het ‘rechtvaardig’ is om hun ‘voorrang te geven, omdat jongere generaties nog een lang leven voor zich hebben, terwijl dat voor oudere generaties minder opgaat’. Lees: iemand van 81 jaar krijgt sowieso géén ic-bed wanneer iemand van 33 ook een bed nodig heeft en er niet genoeg bedden zijn. De opstellers benadrukken dat het draaiboek is bedoeld om een publiek debat op gang te brengen. Het valt vanuit ethisch oogpunt te betwijfelen of een draaiboek een wenselijk startsignaal is voor het voeren van een constructief publiek debat, maar laat ik bij deze bijten: het morele fundament onder het draaiboek rammelt aan alle kanten. Ik beperk mij tot vijf punten. Ten eerste: het bovenstaande leeftijdscriterium deugt filosofisch niet. Het is niet alsof we allemaal een vooropgestelde levensduur hebben die wel of niet bijna ‘op’ is, of die we zouden ‘verdienen’ of waar we ‘recht’ op zouden hebben. Sowieso moet je levens niet met elkaar willen vergelijken of in de weegschaal leggen. Als we menselijke waardigheid belangrijk vinden – en die waardigheid trekt zich niets aan van leeftijd – moet het beroep op het leeftijdscriterium zo snel mogelijk uit het draaiboek. Arbitrair Ten tweede: het leeftijdscriterium wordt arbitrair afgebakend. Als we het leeftijdscriterium consequent doorvoeren, dan heeft iemand die in januari 1940 is geboren voorrang op iemand die in februari van hetzelfde jaar is geboren. Dat is absurd. Om dit probleem te voorkomen is gekozen voor leeftijdscategorieën, zoals 40-60, 60-80, en 80-plus. Die keuze is arbitrair, en er wordt geen rechtvaardiging voor gegeven. Bovendien blijft het probleem bestaan: een 80-jarige heeft nog altijd een ‘sterkere morele aanspraak’ op een ic-bed dan een 81-jarige. De absurditeit is simpelweg inherent aan het criterium. Het morele fundament onder het draaiboek rammelt aan alle kanten Ten derde, het leeftijdscriterium is onliberaal. Dit werd pijnlijk duidelijk toen dit principe werd verdedigd in een aflevering van Nieuwsuur (16 juni). Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, zei dat het idee is dat je het iemand ‘gunt om van het leven te mogen genieten’. Maar het is niet aan Gommers, noch aan medisch ethici, en al helemaal niet aan de overheid, om burgers te vertellen wat ze anderen wel en niet moeten gunnen – vooral niet als dat het opofferen van hun eigen leven betreft. Wat Gommers wellicht bedoelde is dat het krachtig kan zijn wanneer iemand er zelf voor zou kiezen om, met het oog op de jongere medemens, zich niet te laten behandelen. Dat is ook volop gebeurd. Maar in dat geval is het precies de vrije keuze van individuen, terwijl volgens het draaiboek die keuze voor hen zou worden gemaakt. Pijnlijk genoeg ondermijnt het draaiboek zoals dat er nu ligt dus de mogelijkheid om zelf beslissingen hierover te maken. Ten vierde: het draaiboek is moreel instabiel. Daarmee bedoel ik dat het draaiboek eerst het leeftijdscriterium hanteert en vervolgens overspringt op twee andere principes. Wanneer het leeftijdscriterium geen nut heeft (bijvoorbeeld omdat iedereen die op de ic binnenkomt, 80-plus is), dan wordt in zo’n geval gekozen voor ofwel ‘wie het eerst komt, eerst maalt’ ofwel loting. Ja, kiezen voor willekeur is tragisch, maar het ís ook tragisch Het draaiboek zegt dus eigenlijk: op een bepaald moment, wanneer ‘er geen enkel goed argument voor onderscheid meer is’, dan schakelen we gewoon over op andere principes. Omdat het leeftijdscriterium helemaal geen goed argument is en loting in een latere fase wel degelijk als acceptabel wordt gezien, valt er veel voor te zeggen loting als leidend principe te hanteren. Dan zou dit draaiboek ook minder hoeven draaien. Gruwelijk Ten vijfde: de weerstand tegen loting is onvoldoende gefundeerd. Er wordt voor het leeftijdscriterium gekozen omdat de problemen met onder andere loting vanuit ethisch oogpunt op ‘grotere bezwaren’ zou stuiten, maar geen enkel bezwaar wordt genoemd. Er wordt gesteld dat het ‘bijzonder pijnlijk’ zou zijn triage op toeval te laten aankomen, maar waarom? Uitgeloot worden is juist vaak beter te verteren. Te horen krijgen dat je vader, moeder of partner het verkeerde ic-lot had, is gruwelijk maar misschien minder gruwelijk dan te horen krijgen dat ze te oud waren, of dat er net iemand die een jaar jonger was binnengereden werd. Wat nodig is, is volmondig erkennen dat wanneer het aankomt op het triage-vraagstuk, wij allemaal – ethici, artsen, en potentiële patiënten – met ons handen in het haar zitten, en dat als er een tweede hoge piek zou komen, er weer volledige paniek uitbreekt. Onze morele besluitvorming moet zich daarop aanpassen. Wat in zo’n geval gepast is, is om de grenzen van de ethiek te erkennen, om te erkennen dat er niet juist valt te handelen, en om te zeggen: ‘We hebben de bodem bereikt, onze morele redenen zijn op. Laten we ons gewonnen geven, en loten.’ Ja, kiezen voor willekeur is tragisch, maar het ís ook tragisch. Tijdens de Nieuwsuur-uitzending werd nog vermeld, als toelichting op het leeftijdscriterium: ‘Daar is over nagedacht.’ Misschien is dat wel het probleem. Soms moet je juist over de ethiek niet al te veel nadenken. Fleur Jongepier is ethicus en Universitair docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze is ook vaste columnist van blog Bij Nader Inzien. Dit stuk verscheen op 17 juni 2020 in de Volkskrant en op Bij Nader Inzien. Ze sprak gisteren over het draaiboek van de ziekenhuizen bij Op1, waar ook Diederik Gommers te gast was (hier terugkijken).
Pro-Trumpbetogers zijn opgerukt naar het Amerikaanse parlementsgebouw, het Capitool. Sommigen zijn binnengedrongen. De zitting waarin de uitslag van de verkiezing zou worden bekrachtigd is gestaakt. Toen Pence aangaf dat hij gewoon zijn ceremoniële rol zou vervullen trok de menigte op naar het Capitool, en moest Pence in veiligheid gebracht worden.
Zie hier de livestream van de NOS
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
In maart, toen we aan het begin van de pandemie stonden, ontstonden wereldwijd zorgen over de gevangenissen: het zijn uitstekende plekken voor een virus om zich te verspreiden, zeker als ze overbevolkt en onhygiënisch zijn, zoals in veel landen het geval is. Onder meer de Raad van Europa en Human Rights Watch riepen overheden op om waar mogelijk groepen gedetineerden vrij te laten, zoals kwetsbare mensen en mensen in voorarrest. Vanwege zorgen over de publieke veiligheid en de angst van autoriteiten om ‘weak on crime’ te lijken is daar een veel landen niet veel van terecht gekomen.
Hier en daar ontstaan nu discussies over de vraag of mensen in gevangenissen voorrang moeten krijgen bij het vaccineren. De Europese Commissie adviseert lidstaten om bij het bepalen van prioriteitsgroepen onder meer rekening te houden met de mogelijkheden voor afstand houden, waarbij gedetineerden expliciet worden genoemd. De National Academy of Medicine adviseert om mensen in overbevolkte settings in fase 2 in te delen.
Oud en ziek
In het VK en de VS is er goede reden om gedetineerden voorrang te geven, zegt Seena Fazel van de University of Oxford tegen The Lancet. De gevangenispopulatie is relatief oud en ziek in landen waar (zeer) lange gevangenisstraffen worden opgelegd. En daarnaast zijn gevangenissen risicovolle plekken vanwege overbevolking en de architectuur. Niet voor niets staan gevangenissen al sinds de start van de pandemie hoog op de lijst van Amerikaanse coronaclusters.
ACHTERGROND - De ogen van de wereld zijn gericht op Georgia; en dat is niets voor niets. Vandaag staat er veel op het spel voor Joe Biden en de Democratische partij. Zolang de Republikeinen de scepter blijven zwaaien in de Senaat, kunnen de Democraten haast elk wetsvoorstel op hun buik schrijven. Georgia kan het verschil maken.
Vandaar dat de ether wordt gevuld met honderden miljoenen aan advertenties; prominente politici worden ingevlogen vanuit alle hoeken van het land en duizenden vrijwilligers verspreiden zich over de straten van de zuidelijke staat. Alles voor de overwinning.
De Democraten beloven een hele hoop: een hoger minimumloon, meer financiële COVID-ondersteuning, en de legalisering van marihuana. De Republikeinse kandidaten, aan de andere kant, stellen dat zij de enigen zijn die tussen de Democraten en hun “socialistische agenda” staan.
In de verhitte campagne maken beide kampen zich schuldig aan een vertekening van de politieke realiteit. Dat de Democraten alsnog een meerderheid in de Senaat kunnen behalen, betekent niet dat ze zomaar hun wetgeving kunnen doorvoeren.
Door archaïsche procedureregels heb je als partij in de Senaat doorgaans 60 stemmen nodig om een wetsvoorstel aan te nemen. Oftewel, ook na een overwinning in Georgia zijn de Democraten afhankelijk van Republikeinse steun.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Ik doe zelden aan lange draadjes, maar nu toch even een uitzondering, nav het bericht over en de reacties op de mevrouw die €7000, euro aan bijstand terug moet betalen en 3500 euro boete kreeg omdat haar moeder regelmatig boodschappen voor haar deed. 1/x
TWITTER - — Janos Betko (@janosbetko) January 6, 2021
COLUMN - Sinds we weten dat het vaccineren zo laat begint, gaat het over de vraag waarom. Terecht. Het antwoord is relevante journalistiek. Ook als voorwerk voor het parlementair onderzoek over de aanpak van de pandemie, dat vast gaat komen. En Hugo de Jonge had gelijk dat een zorgvuldige voorbereiding van belang is, maar liet tot gisteren na te erkennen dat die zorgvuldige voorbereiding door misrekeningen pas zo laat is afgerond.
Begrijpelijk dus dat journalisten als ramptoeristen dergelijke fouten proberen te reconstrueren. Maar journalistiek kan ook iets anders zijn. Er zijn vast journalisten die verder vooruit kunnen kijken dan Hugo de Jonge. Dat kan helpen verdere misrekeningen te voorkomen.
De strategie die aan De Jonge wordt toegeschreven is dat hij bestuurt via de media. Hij kondigt aan dat er in de week van 4 januari gevaccineerd kan gaan worden. De zorgorganisaties horen dat via de media. Dat irriteert, maar vervolgens proberen ze wel de verwachting die de minister wekt waar te maken. Kunnen we met een paar goede vragen die strategie omkeren en zo De Jonge de goede kant op bewegen?
De bewering van De Jonge dat het in weze niet uitmaakt wanneer we precies beginnen klopt. Want het is niet de eerste prik die ons over de pandemie heen helpt. Het gaat om de snelheid van wat volgt. Hoe sneller we tot grote hoeveelheden vaccinaties per dag, of per week komen, hoe sneller het effect merkbaar zal zijn.
ANALYSE - De verhoren van de commissie kinderopvangtoeslagen toonden leegte aan de top. Het rapport moest bij de feiten blijven, maar dat lukt “Ongekend Onrecht” zeer wel. Het rapport was een politieke aardbeving, maar Groningers weten dat zoiets niet meteen tot actie leidt. Maar zij hebben nog een ruïne die min of meer bewoonbaar is, de ouders die fraudeur genoemd werden zagen hun gehele bestaan in een puinhoop veranderen.
Het Parlement snapte dat er wat moest gebeuren dat verder ging dan 500 euro. Dus kwam ineens een compensatie van 30.000 per ouder(paar) als voorlopige genoegdoening. Het is het politieke syllogisme:
Ik probeer niet de compensatie belachelijk te maken, want het is basaal fatsoen. Maar zijn we er dan? Of zijn we er als we nog wat politieke koppen laten rollen? Het lijkt mij niet.
De Minister President
Mark Rutte runt zijn regeringen als ondernemer, niet te politiek, want daar krijg je narigheid van. In zijn coronabeleid zie je de depolitiserende duik achter het RIVM, die geleidelijk lastiger valt vol te houden. Helaas, een ondernemer lost geen politieke problemen op.
In zijn verhoor vielen mij twee dingen op: eerst de boodschap over de Rutte doctrine, vervolgens het ontbreken van een ‘papertrail’ ten aanzien van zijn eigen handelen en coördinerende werk van AZ.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Soms kom je een nieuwsbericht tegen waarvan je denkt ‘Dit kan niet waar zijn‘, om er dan achter te komen dat het wel waar is, maar op een compleet andere manier dan je dacht.
De vrouw trouwde de veteraan toen hij 93 was, en zij 17. Hij stelde het huwelijk voor omdat zij hem verzorgde en hij geen geld had om haar te betalen. Het waren de crisisjaren van de vorige eeuw en op die manier zou zij na zijn dood recht hebben op zijn oorlogspensioen.
Warnock kan in Georgia de eerste zwarte senator worden.
Bukka White werd geboren als Booker T. Washington, dus om verwarring te voorkomen was het logisch dat hij zich op het podium anders liet noemen. Zijn eerste hoogtijdagen in de delta blues beleefde hij in de jaren dertig. Nadat Bob Dylan een nummer van hem coverde volgde dertig jaar later een herontdekking. Bovenstaande clip komt uit die tweede periode. Hij word erin terzijde gestaan door Howlin’ Wolf.