NIEUWS - Het wordt een warm Pasen. Terwijl hogere temperaturen en gebrek aan neerslag nu al een bedreiging vormt voor graanoogsten en kievitskuikens, zijn klimaatsceptici wonderbaarlijk stil over hoe klimaatopwarming een actuele bedreiging vormt voor eeuwenoude Nederlandse tradities.
COLUMN - Als de politiek effectief klimaatbeleid wil voeren, bemoeit ze zich niet inhoudelijk met klimaatoplossingen.
Ik moet zeggen: Rutte heeft ergens wel lef. Met het klimaatakkoord probeerde zijn kabinet de klimaatcrisis te misbruiken om nog meer subsidie naar het grote bedrijfsleven te krijgen, ten koste van de onderkant van de samenleving. Nu dit wat al te hard uitkomt, probeert hij met een toevoeging van een klein beetje CO2 belasting hetzelfde zwendelplan alsnog aangenomen te krijgen. Ondertussen getuigt het vooral van lafheid. Dat kan en moet veel beter.
De kampen in het klimaatdebat: Ten eerste de klimaatsceptici, die naar mijn mening de naam scepticus niet waard zijn. Ten tweede de klimaatcynici, voor wie ik feitelijk nog een hoop sympathie en begrip kan opbrengen. Ook de klimaatcynici zien de derde groep, de zogenaamde klimaatfanaten, als hun grootste tegenstanders.
Klimaatfanaten worden in het debat bekroond met een hele hoop creatieve scheldwoorden: klimaatdrammers, klimaatextremisten, klimaatsalafisten, of nog erger, GroenLinksers.
Deze mensen zitten volgens de klimaatontkenners allemaal braaf in de banken van dezelfde klimaatkerk, en zingen in koor hetzelfde klimaatlied. Van dit beeld klopt echter maar weinig. Wie in deze kerk gaat rondneuzen zal zien dat de meeste klimaatkerkgangers recht tegenover elkaar staan, en elkaar om het minste of geringste in de haren vliegen … en dat al decennialang.
Klimaatscepsis, de gedachte dat de aarde niet opwarmt en al helemaal niet door menselijk toedoen, is inmiddels zo’n dikke tien jaar de zichtbaarste uitdager van een wetenschappelijke consensus (daarvoor was die rol weggelegd voor creationisme, dat de evolutieleer in twijfel trok). Zeker in de beginjaren vervulde de beweging een min of meer zinnige rol. Dat er vermoedelijk een commercieel belang van de olie-industrie achter zat, is daarbij minder relevant.
Klimaatscepsis was (en is soms) nuttig, omdat een booming wetenschappelijk vakgebied tot harde concurrentie tussen onderzoekers leidt om doorbraken te bereiken. Dat op zijn beurt werkt slordigheden in de hand en soms slechts regelrechte fraude. Toen de nanotechnologie in de kinderschoenen stond, bijvoorbeeld, slaagde onderzoeker Jan Hendrik Schön erin zich naar de internationale top te frauderen, tot hij door de mand viel. De nanotechnologie stond er gekleurd op, al kwam niemand op het idee om het complete vakgebied naar het rijk der fabelen te verwijzen.
Ook de klimaatwetenschap bleef niet van missers gespeend. Sommige werden binnen de gemeenschap zelf opgespoord, andere door sceptici die zich tot doel gesteld hadden opwarming van de aarde in twijfel te trekken (nog steeds overigens). Met dat laatste is overigens niks mis: iedere wetenschapper heeft een hypothese die hij wil toetsen. Gaandeweg is het klimaatwetenschappelijke bouwwerk echter zo stevig geworden dat het moeilijk is er nog substantiële gaten in te schieten. Dan wordt de premisse dat de aarde niet opwarmt, steeds minder houdbaar.
ANALYSE, LONGREAD - Elsevier heeft het klimaat volledig omarmd als onderwerp om zich op te profileren. En met Marcel Crok heeft de redactie een ‘waardig’ opvolger gevonden van Simon Roozendaal, die onlangs met pensioen is gegaan. Nu het klimaatbeleid in binnen- en buitenland steeds meer vorm begint aan te nemen zien we dat ‘klimaatsceptici’ en de politieke partijen die klimaatverandering als onzin afdoen, steeds meer de aanval openen op het klimaatbeleid en de vermeende torenhoge kosten die daarmee gemoeid zouden zijn. Of zoals deze week op de knalgele cover van Elsevier Weekblad in dikke zwarte en rode letters werd verkondigd:
Het artikel kwam uiteraard uit de koker van Marcel Crok, die dit soort uitspraken ook al deed in een recente hoorzitting in de tweede kamer over de kosten en baten van een eventuele klimaatwet. De hoorzitting was aangevraagd door Thierry Baudet van het Forum voor Democratie, die al jaren gretig gebruik maakt van zijn ‘klimaatkennis’. Je kunt rustig stellen dat Crok inmiddels zijn voornaamste adviseur is op dit dossier.
Overigens vind ik het een duidelijke vooruitgang dat ‘klimaatsceptici’ zich meer lijken te gaan richten op klimaatbeleid en de kosten daarvan. Een discussie daarover hoort veel meer thuis in het politieke debat dan een discussie over de klimaatwetenschap. Als het gaat over kosten is het immers belangrijk dat we die zo laag mogelijk proberen te houden en dat de rekening op een eerlijke wijze wordt verdeeld over de verschillende groepen in de samenleving. En die verdeling is (deels) een politieke keuze.
COLUMN - ‘We stood there crying – filming with tears running down our cheeks.’ Aldus de toelichting bij een filmpje dat door National Geographic op twitter werd gezet. Een filmpje van (zo opende het artikel achter de bijgaande link) een ‘starving polar bear on iceless land’. Het was inderdaad treurig om te zien, die scharminkel van een ijsbeer, scharrelend tussen allerlei vuil, op zoek naar iets te eten. De tweet-met-filmpje van National Geographic ging dan ook meteen viral. En de commentaren lieten zich raden. Net als de reactie van wetenschappers.
Is dit dier een slachtoffer van klimaatverandering, zoals National Geographic beweert? Zullen straks alle ijsberen, verdreven van het smeltende poolijs, als hongerige klimaatvluchtelingen de Canadese vuilnisbakken komen inspecteren? De deskundigen hadden zo hun twijfels. Kwam dit de laatste jaren vaker voor, vroeg de een zich af. Het leidde wel tot nuttige discussies, zo luidde het commentaar van weer een ander. Uiteindelijk was het ijsbeer-expert Jeff Highdon die de kijkers uit hun lijden verloste. Highdon reageerde liever niet (‘I try to avoid commenting on stuff like this, at least for the first couple days when emotions are high. But since you asked…’) maar kwam op verzoek met een analyse van de situatie. Dat soort dramatische beelden zijn niet nieuw. IJsberen zijn alleseters en gaan wel vaker op zoek naar eetbaar afval. En ook ijsberen kunnen ziek worden. Highdon bekeek het filmpje nauwkeurig, bekeek de omgeving, zag waar het gemaakt moest zijn, en wees erop dat de ijsberengemeenschappen daar in de buurt gezond en ‘stable’ zijn. En ja, daar ligt dus niet altijd ijs, maar dat vinden ijsberen helemaal geen probleem.
COLUMN - Ik voel me aangesproken. Ik voel me weggezet, in een hoek geplaatst. Alweer. En het maakt me boos.
Nu zou ik kunnen gaan schelden en vloeken en tieren. Maar dat helpt vast niet. Het lucht hooguit even op.
Maar toch kan ik het opnieuw niet laten voorbij gaan.
Dus ga ik in op alweer een columnist die meent dat een andere visie aangaande de opwarming van de aarde niet de aandacht krijgt die het verdient en dat er sprake is van actieve onderdrukking daarvan.
Daar ik me in de groep onderdrukkers geplaatst voel, wil ik daar graag iets over kwijt. En zoals vaker kost dat wat meer tekst dan de oorspronkelijke column zelf. Ga er even voor zitten.
Te beginnen bij de titel “97 procent van de wetenschappers kan er naast zitten”. Daarbij krijg ik sterk het gevoel dat er sprake is van een iets te simpel beeld van de klimaatwetenschap. Die gaat niet slechts over of CO2 een broeikasgas is en hoe snel de aarde precies opwarmt. De onderzoeken gaan ook over vogelmigratie, sneeuwdikte, reflectie zeeoppervlak, invloed van plankton op co2 absorptie, urban heat island effect, invloed van de zon, effect verhoging waterdampen in de atmosfeer, mogelijke toe of afname groei planten, verdroging, extreem weer, opslag warmte in oceanen, dikte van gletsjers door de tijd, sediment onderzoek, verandering van de monsoon, invloed van roet van houtvuren in Afrika, bosbranden, vulkanen, etc.. etc… Toch snel een paar duizend wetenschappelijke onderzoeken per jaar.
‘Ik vind mijzelf absoluut geen klimaatscepticus. De klimaatwetenschap is een stuk rijper geworden en ook ik ben er inmiddels van overtuigd dat de mens inderdaad invloed heeft op het klimaat.
Deze uitspraak komt uit de mond van Simon Rozendaal rollen in het afscheidsinterview in de Volkskrant. Dat hij zichzelf geen klimaatscepticus vindt is logisch: dat vindt namelijk iedere klimaatscepticus van zichzelf. Bovenstaande quote wordt echter direct gevolgd door een aantal uitspraken om de mensen toch gerust te stellen cq in slaap te sussen met betrekking tot de stand van zaken over de opwarming van de aarde:
DATA - En we zijn alweer aanbeland bij de 10e editie van de wereldtemperatuurreeks! In ruim 7 jaar tijd zijn de gebruikte reeksen versprongen qua referentieperiode, zijn er reeksen bijgekomen of zijn reeksen naar een nieuwe versie gegaan. Zo ook dit keer de enige satellietreeks die we nog gebuiken. REMSS is eindelijk naar versie 4 voor TLT gegaan. Versie 3 was al een tijdje niet correct meer. En daarmee gebruiken we die reeks vanaf nu. En dat maakt de tiende grote verandering.
Afijn, dit geneuzel is alleen interessant voor de klimaatnerds. Het doet weinig af aan de trend. Alle langjarige gemiddelden staan opnieuw op een record. En de gemiddelde maandafwijking in deze reeks is al 40 maanden niet onder de 0,5 gekomen.
Voor wie als klimaatalarmist graag feestjes wil verpesten hier nog een reeks deprimerende artikelen die geheid tot verhoogde alcoholconsumptie zullen leiden.
– Hockey stick 3.0
– Klimaatscepticisme is eigenlijk politiek cynisme
– Een “peer reviewed” onderzoek dat alle datafraude aantoont, blijkt niet peer reviewed te zijn en doet precies het omgekeerde.
– We moeten nog sneller van de CO2 af dan al gedacht.
– Maar de praktijk van de laatste jaren geeft een heel somber beeld in de haalbaarheid daarvan
– Een kritische film over de klimaatwetenschap kritisch bekeken.
– De voorspellende klimaatmodellen van de afgelopen decennia voorzien van de actuele ontwikkeling…
ANALYSE - Tijd voor een nieuw begrip: columnistenontkenners. Dat zijn mensen, zoals ik, die columnisten die ontkennen dat ze klimaatontkenners zijn, ontkennen.
Dus. Volgt u het nog? Maakt niet uit. Het gaat gewoon om alweer een columnist die in een vloeiende beweging de klimaatwetenschap terzijde schuift en daarbij terloops zegt dat de mens nooit zoveel invloed kan hebben. Om vervolgens, zoals zovele ontkenners, keihard te roepen dat je dat niet mag zeggen.
Zucht, diepe.
Leon de Winter deze keer, in de Telegraaf.
Laten we toch maar proberen te kijken wat hij inhoudelijk zegt.
Hij begint met te stellen dat het verhaal over “97% van de klimaatwetenschappers zeggen dat het klimaat opwarmt” nergens op gebaseerd is. Dat sprookje zou de wereld in gestuurd zijn door een doctoraalstudent die wel een paar duizend vragenlijsten had uitgestuurd, maar daarbij slechts 79 klimaatwetenschappers bevraagd had.
Kan zijn. Maar dat is totaal irrelevant. Het onderzoek (wetenschappelijk, voor zover meneer de Winter dat begrip nog enige waarde toekent) waar het om gaat is deze. Ruim elfduizend wetenschappelijke artikelen (allen met peer review) over het klimaat zijn beoordeeld. Conclusie: 66% neemt geen positie in. En als ze wel een positie innemen, dan zegt 97% dat er sprake is van door mensen veroorzaakte opwarming van de aarde. Veel duidelijker kan je het niet krijgen.
De VVD schrapte een zin over klimaatverandering uit zijn verkiezingsprogramma. Stellingchecker dook in de drie argumenten en vond twee regelrechte leugens en een halve waarheid. De Nederlandse Natuurkundige Vereniging is zacht gezegd not amused dat ze voor het karretje van klimaatsceptici gespannen werd.
VERSLAG - Ter gelegenheid van Sargasso’s 15-jarig bestaan organiseerden we op 18 februari een symposium over de teloorgang van feiten in het publieke en politieke debat en de rol van onderzoeksjournalistiek. Deel 1: Joost introduceert de StellingChecker, dan de lezing van Jan Paul van Soest. Eerst opent Stephan Okhuijsen het symposium en kijkt terug [1].
Er is veel veranderd sinds Sargasso in 2001 door Carlos en Grobbo in de kroeg werd bedacht. Er is nu GeenStijl, Joop, De Correspondent en vooral op gebied van de sociale media is er veel veranderd door de komst van Facebook en Twitter. In 2011 zijn we gefuseerd met GeenCommentaar. Sargasso heeft veel vernieuwingen bedacht zoals Parlando, de Coalitie Checker, Minister Memory en Polifieeds. Door alle veranderingen in het medialandschap zijn we nu wat minder zichtbaar geworden. In de beginjaren was bloggen nog iets nieuws en we konden toen invloed uitoefenen op het publieke debat. Dat is nu wat minder geworden.
Het nieuws is de laatste jaren niet alleen grimmiger geworden maar er wordt ook steeds meer nep nieuws verspreid: fake nieuws in goed Nederlands. Wij stellen vandaag de vraag: hoe gaan we daar mee om? Wat kun je als journalist en blogger tegen nep nieuws doen? Wij hebben drie onderzoeksjournalisten bereid gevonden om daar hun visie op te geven: Jan Paul van Soest, Mirjam de Rijk en Dimitri Tokmetzis. Eerst laat Joost zien wat wij, Sargasso in samenwerking met Republiek Allochtonië daaraan willen doen. Joost Berculo introduceert nu de StellingChecker.
Tenslotte, als ik nog even mag ja, dank, is het wellicht vervelend om te moeten zeggen, en ik vind dat het mijn rol en taak is als journalist om zoiets te zeggen, maar de vader van dat meisje, of voor mijn part haar moeder of oudere zusje of tante, laat haar zomaar naakt over straat huppelen, terwijl het daar oorlog is! Oorlog! Er wordt daar ge-bom-bar-deerd, Jeroen! Dan laat je je kind toch niet rennen? Hoe haal je het in je hoofd? Dan trek je zo’n meisje toch snel effe wat aan?! Een jurkje bijvoorbeeld.