Soedan verhongert

Volgens recent VN onderzoek heerst er een ongekende hongersnood in minstens vijf regio's van de staten Noord-Darfur en Zuid-Kordofan in het door oorlog geteisterde Soedan. Honderdduizenden mensen dreigen het niet te overleven. Miljoenen kinderen en zwangere vrouwen zijn ondervoed. ‘Nog nooit in de moderne geschiedenis hebben zo veel mensen te maken gehad met honger en hongersnood als nu in Soedan,' zo waarschuwden deskundigen in opdracht van de VN-Mensenrechtenraad vorig najaar al. Honger is een onzichtbaar oorlogswapen, schreef Le Monde. De oorlog tussen het regeringsleger en de opstandige Rapid Support Forces (RSF) duurt nu bijna twee jaar. De RSF heeft zich recentelijk onder meer schuldig gemaakt aan dodelijke aanvallen op een ziekenhuis, een vluchtelingenkamp en twee dorpen in de zuidelijke White Nile provincie waar 200 onbewapende bewoners werden gedood. Enkele vooraanstaande RSF-leiders zijn momenteel in Kenia, waar ze naar verwachting plannen zullen aankondigen om een ​​eigen regering te vormen in de gebieden die onder hun controle staan. Het regeringsleger heeft begin januari het strategisch gelegen Wad Madani heroverd. Vluchtelingen keerden ondanks de verwoesting en plundering van hun stad terug uit opvangkampen bij de oostelijke havenstad Port Sudan. In de hoofdstad Khartoem en zuidelijke en oostelijke delen van het land zijn de rebellen nagenoeg verdreven. Het westen is in handen van de RSF. In de regio Darfur zou de RSF een etnische zuivering doorvoeren tegen ethnische Massalit en niet-Arabische gemeenschappen. Er is nog geen enkel uitzicht op een einde aan de gevechten. Goud Goud speelt volgens de NOS een belangrijke rol bij het voortduren van de oorlog. Het regeringsleger en de RSF hebben goudmijnen in handen waarmee de oorlog kan worden bekostigd. En de prijs van goud is de afgelopen jaren flink gestegen ten faveure van de oorlogvoerende partijen. 'Uiteindelijk komt bijna al het Sudanese goud terecht in de Verenigde Arabische Emiraten, vertelt Guido Lanfranchi, Hoorn van Afrika- onderzoeker bij Clingendael. Afhankelijk van de locatie van de mijn, en wie het daar voor het zeggen heeft, gaat het goud ook via landen als Zuid-Sudan, Uganda en Egypte naar Dubai, een goudwalhalla zonder strenge regels. "Het ruwe goud uit de regio belandt op één hoop en komt zo op de wereldmarkt. De oorsprong is daarna onmogelijk te achterhalen."' Rusland, mede-eigenaar van een aantal mijnen, pacteert met beide partijen en profiteert zelf van de opbrengst van het goud voor de eigen oorlogvoering in Oekraïne. Volgens Suliman Baldo, directeur van een Soedanese anti-coruptie organisatie, faciliteert het goud de oorlog in zijn land, maar uiteindelijk gaat het volgens hem toch om de macht en invloed van twee generaals. Buitenlandse belangen One World wijst  op de strategische ligging van Soedan. 'Het land ligt aan de Rode Zee, die in het noorden uitkomt op het Suezkanaal, en wordt vanuit het Midden-Oosten gezien als de toegangspoort tot Afrika. Toegang tot de Sudanese havens betekent een grotere invloed in de Rode Zee en een entree tot de rest van Afrika. De Emirati en Saudi’s kozen een kant en hopen dat die hun positie ten goede zal komen: Saudi-Arabië steunt de SAF-regeringstroepen, de VAE de paramilitaire RSF. Daar is veel geld mee gemoeid: sinds de val van dictator Al-Bashir pompten de Golfstaten al miljarden in de economie van Sudan, nu geven ze wapens, geld, en diplomatieke steun.' Ook andere buurlanden hebben belangen in Soedan. Zo zijn Egypte en Ethiopië bijvoorbeeld al jaren verwikkeld in een politiek conflict over controle van de waterstromen van de Nijl – waarvan de twee belangrijkste takken in Soedan samenkomen. Zij willen daarom beide een Soedan dat aan hun kant staat. Een bloedige geschiedenis De huidige oorlog is een erfenis van een bloedige geschiedenis. In de jaren 1980 begon de regering na de ontdekking van olievelden lokale Arabische milities te bewapenen om mensen van land te verdrijven dat aan buitenlandse oliemaatschappijen werd verpacht. 'Deze uitzettingen waren illegaal,' schreef de de Soedanees-Britse auteur Jamal Mahjoub in De Groene,' en sommige worden nu, veertig jaar later, pas volgens de wet vervolgd; zoals in de zaak tegen het Zweedse bedrijf Lundin Oil, die momenteel door de strafrechtbanken in Stockholm wordt behandeld.' Het was het begin van een conflict dat uitmondde in etnische zuiveringen in de regio Darfur, begin deze eeuw. Daarvoor werd de Soedanese leider Omar al Bashir door het Internationaal Strafhof persoonlijk verantwoordelijk gehouden. Op 4 maart 2009 verkondigde het Strafhof Al-Bashir te zullen vervolgen voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Darfur. Het was voor het eerst dat een zittend president door dit Strafhof wordt vervolgd. Bashir, die Den Haag tot nu toe heeft ontlopen, werd in 2019 na massale demonstraties afgezet. Even was er een uitzicht op een democratische regering. Maar volgens Mahjoub werd de steun onder de bevolking voor een progressieve vorm van burgerbestuur 'gehinderd door onenigheid en verdeeldheid. Jongere, ongeduldigere activisten botsten met oudere activisten die tientallen jaren in de gevangenis of in ballingschap hadden doorgebracht, waardoor bitterheid en frustratie zich opstapelden. Tegelijkertijd probeerden contrarevolutionaire krachten actief verandering te voorkomen. Restanten van het oude regime hielden vast aan de macht, met steun van externe actoren zoals Egypte, de Verenigde Arabische Emiraten en de conservatieve krachten van Saoedi-Arabië.' Twee jaar later grepen de militairen de macht en nog weer twee jaar later scheidde RSF-generaal Hemedti zich af en begon de huidige oorlog. Net als twintig jaar geleden slaan de Verenigde Naties en internationale organisaties voor noodhulp en mensenrechten alarm. En net als toen kijken de regeringsleiders van de rijkste landen een andere kant op. Soedan is een 'blinde vlek', schrijft Mahjoub. [foto: Khartoem, de Blauwe Nijl]

Closing Time | How The West was Won

‘How the West Was Won’ is een epische Western van John Ford uit 1962 die de kolonisatie van de frontier vanaf 1839 schetst in vijf bedrijven.

Manifest Destiny noemde men dat in de 19e eeuw. De ik-persoon van dit lied van R.E.M. verweeft deze thematiek met zijn eigen leven, als geboren Amerikaan.

The story is a sad one, told many times
The story of my life in trying times
Just add water, stir in lime
How the west was won and where it got us, ah

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Flickr CC BY 2.0 Metro Centric Verboden toegang

De adviezen van de Raad van State over de Asielnood­maatregelen­wet en de Wet invoering tweestatus­stelsel

ANALYSE - van dr. Lisanne Groen

Op 10 februari 2025 werden de adviezen van de Afdeling advisering van de Raad van State (hierna: de Afdeling) gepubliceerd over twee langverwachte wetsvoorstellen, die volgens minister Faber (Asiel en Migratie) moeten bijdragen aan ‘het strengste asielregime ooit’. Het gaat om de Asielnoodmaatregelenwet en de Wet invoering tweestatusstelsel. Welke maatregelen bevatten de voorstellen, hoe heeft de Afdeling ze beoordeeld en wat is de strekking van de adviezen?

Inhoud wetsvoorstellen

Het voorstel voor de Asielnoodmaatregelenwet bevat de volgende maatregelen:

  • – De geldigheidsduur van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd wordt verkort van vijf tot drie jaar;
  • – Er worden geen nieuwe verblijfsvergunningen asiel voor onbepaalde tijd verleend;
  • – De mogelijkheden tot ongewenstverklaring van vreemdelingen worden verruimd;
  • – De voornemenprocedure wordt afgeschaft; De voornemenprocedure is geregeld in art. 39 van de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: Vw 2000), en houdt in dat de vreemdeling schriftelijk op de hoogte wordt gesteld van het voornemen van de minister om de aanvraag voor een verblijfsvergunning af te wijzen. De vreemdeling mag hierover dan zijn zienswijze naar voren brengen. Afschaffing van die procedure leidt ertoe dat de minister direct mag beslissen op een aanvraag nadat de vreemdeling is gehoord.
  • – De nareismogelijkheden voor ongehuwde partners en meerderjarige kinderen worden beperkt;
  • – De afdoening van asielaanvragen wordt vergemakkelijkt, door 1) nieuwe feiten en omstandigheden strenger te toetsen bij opvolgende aanvragen, 2) een verwijtbaarheidstoets te introduceren bij opvolgende aanvragen en 3) de afwijzingsmogelijkheden te verruimen.
Foto: DonkeyHotey (cc)

Zorgen over de wetenschap in Amerika

COLUMN - In Amerika zijn de afgelopen weken rake klappen uitgedeeld aan de wetenschap. Zo werd mensen die bijvoorbeeld een subsidieaanvraag wilden indienen verboden om woorden zoals gender en bias te gebruiken – woorden zonder welke het eenvoudig heel lastig is om over bepaalde onderwerpen te spreken. En zo werden door wetenschappelijke websites ‘gezuiverd’ van allerlei informatie omdat deze in strijd zou zijn met de ideologie van de nieuwe heersers. Dat betrof onder andere informatie over vaccinatie, soa’s en anticonceptie.

Heeft de Nederlandse wetenschap gereageerd? Ik heb een tijdje gezocht, maar ik heb geen reacties gevonden. In De Morgen stond wel een goed stuk van decanen geneeskunde uit Brussel, Antwerpen, Hasselt en Leuven. Maar uit Nederland? Geen woord.

Vrijheid

Misschien hebben wij het hier te druk met onze eigen besognes. De grote kladderadatsch is hier immers ook al begonnen, met de sluiting van de afdeling Technische Natuurwetenschappen in Twente, waar tientallen banen geschrapt staan, de eerste tientallen van enkele duizenden, als we niet uitkijken. De Open Universiteit in Heerlen volgt mogelijk binnenkort, en dan hebben we al net moeten slikken dat bijvoorbeeld Italiaans in Leiden en Utrecht (de enige twee plaatsen met een volledige opleiding) wordt geschrapt. Dat is allemaal nog vóór de bezuinigingsagenda wordt aangekondigd – dat is niet vrolijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | What is the Soul of a man?

Markus Koenraad (‘Markus K’) werd geboren in Holland, maar leeft alweer dertig jaar in het Verenigd Koninkrijk, waar hij rondkomt als rondreizende bluesbard.

Soms treft u filmpjes uit Kenia of Egypte. De heer K. heeft een eigen bandcamp-pagina, waar u digitale albums kunt aanschaffen.

Foto: Sönke Biehl (cc)

‘Polarisatie ten faveure van de rechts-radicale minderheid’

COLUMN - Hoe moet Europa reageren op het loslaten van alle vormen van factchecking door de grote Amerikaanse platforms? Volgens Meta is de maatregel bedoeld om de vrijheid van meningsuiting te bevorderen en beschuldigingen van vooringenomenheid bij het modereren van content te verminderen. In Europa wordt daar over het algemeen anders over gedacht.

Extreemrechts is wel ingenomen met de maatregelen van Trumps adjudanten Zuckerberg en Musk. Van Wilders zul je geen kritiek horen. Die heeft zelf ook nooit enige maat gekend. Ophef is net als bij Trump zijn businessmodel en dan neem je het niet zo nauw met de feiten en gebruik je grote, liefst aanstootgevende woorden. De AfD kan Musk ook goed gebruiken in de verkiezingscampagne om de uitsluiting en cancelling van de op een na grootste partij van Duitsland aan te vechten. Maar verder is er in Europa nog wel een meerderheid om de macht van de techplatforms in te perken en desinformatie actief te bestrijden. 

Want het gaat hier niet om uitingsvrijheid, maar om macht. De macht om de publieke opinie te beïnvloeden en te ontregelen. Met uitgekiende algoritmes waar niemand een vinger achter kan krijgen. Vorig jaar schreef Rob Wijnberg op De Correspondent naar aanleiding van de overname van X door Musk: ‘Nadat hij eerst zijn eigen tweets gingen de sluizen steeds verder open voor conservatieve, rechtse en radicaal-rechtse content. Accounts en posts van (radicaal-)rechtse aard groeien sinds zijn overname als kool, ontdekte The Washington Post na uitvoerig dataonderzoek.’ De Groene Amsterdammer deed onderzoek in Nederland en kwam tot de conclusie dat het inruilen van factchecking door community-opmerkingen geleid heeft tot ‘polarisatie ten faveure van de radicaal-rechtse minderheid.’ In het systeem van Musk blijft het nepnieuws overigens gewoon staan omdat de gebruikers het niet eens kunnen worden. In de praktijk, schrijven de onderzoekers, ‘lijkt het systeem vooral een manier om je politieke opponenten aan te vallen.’ Zo past het misschien wel in het Amerikaanse gepolariseerde tweepartijensysteem, maar hier is het destructief voor het openbare debat.

Foto: daisy.images (cc)

Wat werkt als het gaat om re-integratie?

In mijn serie over de ‘proef met de bijstand‘* had ik beloofd dat ik jullie af en toe mee zou nemen in interessante wetenschappelijke literatuur. Vandaag gaan we het hebben over: re-integratie. Wat ‘werkt’ als je als beleidsdoel hebt dat mensen zo snel mogelijk uitstromen uit de uitkering naar werk? Eerder kwam dat al zijdelings aan bod, in artikelen of in de discussie in de comments. Maar nu dus als hoofdgerecht, naar aanleiding van het wetenschappelijke artikel ‘Persistent or temporary? Effects of social assistance benefit sanctions on employment quality’ van Markus Wolf.

Daarover later meer. Heel in het kort was de algemene wijsheid van studies naar ‘active labor market policies’, zoals beleid in de (voornamelijk) economische literatuur wordt genoemd dat als doel heeft mensen uit een uitkering naar een baan te krijgen, dat 1) loonkostensubsidie (geld geven aan een bedrijf om iemand aan te nemen die niet volledig rendabel is voor dat bedrijf) werkt 2) sancties (straffen en boetes geven als iemand niet genoeg solliciteert of bepaalde soorten werk niet wil doen) werkt 3) training en scholing een beetje / soms werkt en 4) gesubsidieerde arbeid mensen weg houdt van een baan. Internationaal zijn daar bekende meta-studies naar gedaan, bijvoorbeeld door wetenschappers als David Card en Jochen Kluve. In Nederland heeft Pierre Koning hierover geschreven, onder andere onder de wat provocatieve titel ‘beter een stok dan een wortel’.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Ik las het nieuws vandaag (op de muziek van)

Liedjes over het nieuws zijn er genoeg. In lijstjes als 75+ Best Songs About News, Songs about Journalism en Songs about the media. Zou er ook eentje bij zitten die passend is bij het nieuws van vandaag?

Al snel vond ik wat ‘goud van oud’. Het ‘Trouble every Day’ van Frank Zappa bijvoorbeeld. Naar het nieuws op tv kijken, beroerd worden van de ellende die voorbij komt en dan je moedeloos afvragen of daar ooit een eind aan komt. Een song uit 1966 met een scène die zich vandaag nog in menig huiskamer afspeelt.

Frits Bolkestein overleden

Frits Bolkestein, wie is er niet groot mee en na verloop van tijd misselijk van geworden? De Protowilders, voordat we Wilders echt hadden zeg maar, en later vurig pleitbezorger van de populistische en onliberale zaak in ‘zijn’ liberale partij.

Nou ja, hij is dood dus. Het scheelt in ieder geval af en toe een mening of opmerking bedoeld om de partij nog meer naar rechts te duwen. Nederland had er nu beter uitgezien als hij niet ooit de politiek in was gegaan.

Closing Time | Orianthi & Steve Vai

Twee mensen die héél goed gitaar kunnen spelen. En dat graag even laten zien. Hoe, ongelooflijk, goed en snel en precies ze zijn met hun gitaar. En het klinkt nog goed ook. Van Steve Vai wisten jullie dat trouwens al lang, maar bij deze dus: ook Orianthi kan heel goed spelen!

Vorige Volgende