2025: Een gelukkig nieuw ‘wees-zuinig-op-kinderen’ jaar

2025: een nieuw jaar, een nieuwe toekomst. We gaan het meemaken…. Wij wel, maar niet: De 4,9 miljoen kinderen die een te voorkomen dood stierven voor hun vijfde levensjaar(waarvan bijna de helft pasgeborenen). De 2,1 miljoen onnodig overleden kinderen en jongeren van 5 tot 24 jaar. De 14.000 kinderen in Gaza die door geweld, ziektes of ondervoeding zijn gestorven. De minstens 659 gedode kinderen in de ruim 1000 dagen sinds de Russische inval in Oekraïne. De duizenden Russische jongemannen van 18 tot 27 jaar, die zijn omgekomen op het slagveld in Oekraïne. De ontelbare kinderen en jongeren die het begrip ‘vergrijzing’ nooit aan den lijve zullen ervaren omdat ze lang voor die tijd sterven in de vele conflictgebieden, omkomen bij klimaatrampen, gedood worden bij bendegeweld, overlijden bij mensensmokkel, doodziek worden van kinderarbeid en bezwijken op de vlucht naar een betere toekomst. Die kinderen, die jongeren, die jeugd is een toekomst ontnomen. Ze kregen niet de kans ook maar enig idee te vormen van wat een gelukkig 2025 zou kunnen zijn. Nederland vergrijst, de wereld vergrijst. Alleen al om zelfzuchtige redenen zouden we veel zuiniger moeten zijn op alle kinderen. Want zij zijn later de handen aan onze bedden, de juffen en meesters voor de klassen en in de kinderopvang, de mensen die in winkels, kantoren, fabrieken ons hun diensten aanbieden. De grijze dagen aan het einde van vorig jaar, hebben nu wel lang genoeg geduurd. De grijze mist die over het land hing ten gevolge van vuurwerkrook is bijna opgelost. Nu nog een einde aan de grauwgrijze gezichten van de te veel overleden kinderen en jonge mensen. De redactie wenst u een gelukkig nieuw ‘wees-zuinig-op-kinderen’ jaar.

Door: Foto: Bansky - Children of War, Maidan. Foto Rasal Hague, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons.

Closing Time | Rusty Cage

Wie had dat gedacht, dat Johnny Cash op z’n 64e een cover van Soundgarden zou opnemen. Hij geeft er wel z’n eigen country-draai aan, maar dat maakt het enkel fraaier.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Johan Wieland (cc)

Genoeg van vuurwerk

ANALYSE - Aankomende januari zullen we ongetwijfeld weer horen voor hoeveel miljoenen er schade is aangericht en hoeveel mensen er gewond zijn geraakt tijdens deze vuurwerkperiode. Oogartsen en hulpverleners zullen opnieuw hun bezwaren uiten tegen de verkrijgbaarheid van consumentenvuurwerk. Huisdiereigenaren plaatsen berichten op Facebook over hun bange honden, katten en paarden. Elk jaar opnieuw.

Maar hoe erg is het nou werkelijk en wat heeft Nederland er voor over om deze traditie voort te zetten?

Vuurwerkschade

De hoeveelheid schade wisselt nogal. Volgens het Verbond van Verzekeraars lag voor de coronapandemie de jaarlijkse particuliere schade zo tussen de 10 en 15 miljoen euro, met uitschieters tot wel 20 miljoen. Afgelopen jaarwisseling is die op 8 miljoen uitgekomen, het betreft vooral schade aan woningen en auto’s. Volgens het Verbond hebben de vuurwerkverboden en vuurwerkvrije zones een positief effect op de schade. Ook slecht weer ‘helpt’. Verder verspreiden de verzekeraars tips om zelf één en ander te doen. Overigens wordt vuurwerkschade aan je auto vaak niet vergoed.

Daar komt de schade aan gemeentelijke eigendommen natuurlijk nog bovenop: kapotte vuilnisbakken, verkeersborden, rioolputten en wat al niet meer. Terwijl de gemeente Baarn voor 2022-2023 een schadepost had van 400 euro, werd er maar liefst 122.000 euro schade veroorzaakt in Utrecht. Als we het schadebedrag van de 10 grootste steden optellen, komen we makkelijk boven de miljoen euro [1]. De overige 332 gemeenten tikken natuurlijk ook aardig aan: vele kleintjes maken groot. En het geld dat besteed wordt aan het voorkomen van schade komt daar nog bovenop.

Foto: Userpilot creative commons license 2.0

Zware hoofdpijn voor Wiersma, juridisch fundament vergunningverlening ligt weer overhoop

een gastbijdrage van Valentijn Wösten (*), eerder verschenen op zijn website.

Met de Raad van State uitspraak in de zaak Rendac van 18 december komen een aantal belangrijke lijntjes bij elkaar met als uitkomst dat het juridisch fundament voor stikstofvergunningverlening weer ingrijpend overhoop ligt. Latente ruimte, positieve weigeringen, interne saldering en de referentiesituatie zijn juridisch van kleur verschoten. En we hebben er nog weer een nieuwe stapel illegale bedrijven bij, waarvoor de minister verantwoordelijk zal moeten gaan nemen. Wiersma zal 18 december met zware hoofdpijn en diepe spijt de deur van het ministerie van Natuur en Landbouw achter zich hebben dicht getrokken.

Hoofdpijn omdat de consequenties van de Rendac uitspraak groot zijn, en de noodzaak van knopen doorhakken zo mogelijk nog dringender en dwingender. Diepe spijt omdat ze het werk van haar voorganger Van der Wal zonder nadenken overboord heeft gegooid en nu met lege handen staat. Het is klaar met de boerenfabeltjes, de realiteit dringt zich genadeloos op.

Vergunningbeleid ligt weer overhoop

Met de Rendac-uitspraak heeft het zogeheten intern salderen een gewijzigde juridische betekenis gekregen. Gevolg is vrijwel zeker dat de verleende stikstofnatuurvergunning voor Schiphol zal sneuvelen bij de rechter aangezien dat besluit mede is gebaseerd op interne saldering. De meeste vergunningbesluiten die zijn verleend als positieve weigeringen en waarbij beroep is aangetekend zullen geen stand houden. De projecten die zijn gestart op basis van een positieve weigering c.q. spookvergunning zijn allemaal illegaal gestart. Het vergunningbeleid ligt weer grotendeels overhoop.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Jīn Shēng Yuán

Een tijdje terug kwam ik dit liedje tegen in parodievorm: het leent zich namelijk nogal voor foute ‘vertalingen’. Maar in China is het sinds het werd uitgebracht in 2009 enorm populair.

De folkzanger Chuan Zi (met die baard) is dat eveneens, omdat hij zingt over het soort dingen die gewone mensen bezighouden. Dat heeft ‘m eens acht jaar cel gekost, maar dat schijnt er nou eenmaal bij te horen in China.

Foto: dan pope (cc)

Stand van zaken duurzame elektriciteit Nederland

ANALYSE - Deze week werd bekend dat 2024 te boek staat als een van de warmste jaren sinds de metingen zijn begonnen. Ook maakte het World Weather Attribution (WWA) project bekend dat grote schade door klimaatverandering  geen dreiging is, maar al dagelijkse realiteit bij de huidige 1,3 graad opwarming. Tijd dus om vaart te zetten achter duurzame energie, want verbranden van fossiele energie is een van de belangrijkste oorzaken van klimaatverandering. Sinds het ondertekenen van het nationale klimaatakkoord heeft de landelijke overheid zich in Brussel hard gemaakt voor ambitieuzere doelstellingen voor 2030. Deze hogere doelstelling (55% in 2030) is ook vastgelegd in de de landelijk Klimaatwet. Dat komt mooi uit, want het Klimaatakkoord bevatte al een optie om de doelstelling op te hogen van 49% CO2-reductie naar 55% CO2-reductie. In het hoofdstuk over elektriciteit zijn hier ook cijfers voor opgenomen:

Bron (in TWh) 49% basispakket 55,00% Wind op zee 49 Hernieuwbaar op land (> 15 kW) 35 Overige hernieuwbare opties (incl. CO2 vrij regelbaar vermogen) pm 127 Klein zon 7 Totaal 91 127

De getallen in bovenstaande tabel zijn 7 TWh (Terawattuur) hoger dan in het hoofdstuk uit het klimaatakkoord, omdat ik er voor gekozen heb ook kleine zonnestroominstallaties mee te rekenen in de totale opgave. Het goede nieuws is dat het doel voor kleine zonnestroominstallaties (7 TWh) in beeld is, zodat ook kleine zonnestroominstallaties mee gaan tellen voor het behalen van de RES-biedingen.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

De marktconforme verzorgingsstaat

RECENSIE - Wie zich afvraagt waarom er in Nederland anno 2024 nog steeds woningnood is en veel te veel mensen in armoede leven moet dit boek lezen: De marktconforme verzorgingsstaat van Naomi Woltring. Het is een uiterst goed gedocumenteerd en strak gecomponeerd verslag van de geleidelijke afbraak van de collectieve voorzieningen die na de oorlog zijn opgebouwd. ‘Fascinerend’ volgens Maarten van Rossem op de achterflap. En daar is niets te veel mee gezegd.

Woltring promoveerde op de geschiedenis van het neoliberalisme in Nederland. Nu is er over dit onderwerp al wel veel geschreven. Maar dit boek voegt echt iets toe aan de kritische beschouwingen over de wijze waarop de regeringen Lubbers, Kok en Balkenende de verzorgingsstaat hebben uitgekleed en getransformeerd naar neoliberale eisen. Woltring heeft studie gemaakt van stapels beleidsdocumenten uit de jaren tachtig, negentig en nul en dan met name van ambtelijke nota’s en rapporten die niet allemaal even veel publieke aandacht hebben gekregen. Ze vindt een rode draad voor het transformatieproces in de operatie Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit (MDW). Dat was een project dat bij het begin van het eerste Paarse kabinet was opgetuigd door ambtenaren van Economische Zaken, Financiën en Justitie. Sociale Zaken, het departement van Ad Melkert (PvdA) mocht niet meedoen en dat bleef niet zonder gevolgen. Een lange reeks van ambtelijke werkgroepen stuurde de regering richting ingrijpende veranderingen op het gebied van de volkshuisvesting, de sociale zekerheid en andere collectieve voorzieningen. Het resultaat was een volledige transformatie van de overheid als een hoeder van het algemeen belang en zorgdrager voor alle ingezetenen naar een ‘verkeersregelaar’ op de markt van zowel goederen als diensten. Een regelende instantie die bedrijven niet in de weg mag zitten, zorgt voor de meest gunstige condities voor private ondernemingen (en voor iedereen die goed voor zichzelf kan zorgen).

Closing Time | Giorgio by Moroder

Voor het Daft Punk-album Random Access Memories (2013) verhaalde de legendarische muziekproducent Giorgio Moroder hoe hij als broekie begon aan zijn muziekcarrièrre.

Hier herhaalt ‘ie dat foefje nog eens met voltallig orkest.

Closing Time | Regret

Gitarist Guthrie Govan kan zijn gitaar laten janken als geen ander. Hij speelde onder andere met bands als Asia. Hier met Stephen Wilson van Porcupine Tree.

Closing Time | Brain Damage / Eclipse

In 1977 bracht de Engelse progrock-band Pink Floyd hun meest succesvolle plaat uit: Dark Side Of The Moon. Ook Alan Parsons werkt als geluidstechnicus aan het album mee.

Van die plaat stammen onder andere Brain Damage en Eclipse, die doorgaans samen worden gespeeld. Zoals hier in 1994 in Earls Court, tijdens de Division Bell-tournee.

Vorige Volgende