Kunst op Zondag | Kunst én Wetenschap

Kunst is belangrijker dan wetenschap. Dat zie je goed bij de ‘eremedaille voor Kunst en Wetenschap van de Huisorde van Oranje’. Afgelopen maandag mocht arts/astronaut André Kuipers het kleinood ontvangen. Nou ja kleinood, het is nog tamelijk fors zoals op een foto is te zien waar Kuipers door het lint gaat. Hij is daarmee een van de zeven wetenschappers die de eremedaille kregen toebedeeld. In het verleden werd ook één wagenmaker geëerd (die van het Dafje). Maar de overgrote meerderheid van de medailles ging naar kunstenaars. Tweeëndertig om precies te zijn. Als de Koning en zijn voorgangsters kunst meer waarderen dan wetenschap, is het dan gek dat zijn onderdanen hun neus ophalen voor wetenschap? Wat opvalt aan de lijst gelauwerden: er zit niet één kunstenaar bij die ook wetenschapper is. ‘Eremedaille voor Kunst of Wetenschap’ zou een betere titel zijn. Universele mens “Allround wetenschapper/kunstenaars zijn zeldzaam” (Kunst op Zondag, 8 september 2013). En zeker van het type Leonardo da Vinci (o.a. ingenieur, natuurkundige, anatomist, beeldhouwer en schilder) en Galileo Galileï (natuurkundige, astronoom, wiskundige, filosoof, tekenaar). Het leven in de 14e , 16e en 17e eeuw mag misschien wat minder hectisch zijn dan nu, het is hoogst onwaarschijnlijk dat de heren een geslaagde studie op al die gebieden hebben afgerond. Laat staan er een wetenschappelijke carrière mee hebben opgebouwd. Maar het geromantiseerde beeld van de ‘uomo universale’ spreekt wel tot de verbeelding. Wetenschappers in die jaren moesten wel goed in verbeelding zijn, puur door gebrek aan foto- en filmmiddelen. Wilde men iets visueel duidelijk maken dan moest er geschetst, getekend en geschilderd worden. Dat leverde bijvoorbeeld veel betere gebruiksaanwijzingen op dan we heden ten dage soms aantreffen. Galileo Galileï (1564 - 1642), Geometric and military compass (ca. 1606) Galileï beschreef en tekende zijn uitvinding in ‘Le operazioni del compasso geometrico e militare’. Insectenboek Maria Sibylla Merian was entomoloog én erg goed als tekenaar/illustrator. Ze werd beroemder als kunstenaar dan als wetenschapper. Fraai voorbeeld is haar boek over rupsen en vlinders in Suriname. Zestig gravures waar de beestjes zijn afgebeeld op de planten die ze eten. Alle gravures voorzien van een wetenschappelijke beschrijving. Maria Sibylla Merian (1647 - 1717) - Metamorphosis insectorum surinamensium (1705) De Koninklijke Bibliotheek zette het boek online. Hedendaagse wetenschappers/kunstenaars Allemaal goed en wel, maar zou de Koning ook hedendaagse wetenschappers/kunstenaars een medaille zou kunnen geven? Zeker wel… Astrofysicus en hoogleraar kosmologie Vincent Icke heeft als beeldend kunstenaar al een behoorlijke portofolio opgebouwd. Hij is de ontwerper van de Huygensfontein, een interactief kunstwerk voor de openbare ruimte, dat in Leiden gerealiseerd moet worden. Hart voor kunst Menno Baars arts/cardioloog, maakte ‘For the love of life’ (2010 - vijf sculpturen) voor het ziekenhuis waar hij werkt. In de olifantenparade in Londen figureerde een van zijn andere sculpturen. Menno Baars (1967 – heden), BaarsFant no. 2 (2010) Brulkikkers Felix Hess past zijn natuurkundige achtergrond toe in installaties die te maken hebben met natuur, interactie, zintuigen en stilte. Felix Hess (1941 – heden), It’s in the air (2008) In Australië raakte Felix Hess geïnspireerd door de communicatie van brulkikkers. Zijn geluidbeestjes reageren net als brulkikkers op elkaar. Zodra ze een onbekend geluid waarnemen, vallen ze stil. Hess maakte een aantal opnames van brulkikkers en nu kunnen we dus naar het concert van een kikkerkoor luisteren. https://www.youtube.com/watch?v=DoPDN_gEq_s Dat doet niet onder voor Steve Reich, vindt u niet? Awel, geven wij u nog de lijst van kunstenaar/wetenschappers die wij konden vinden. We hebben er vast een paar gemist, maar die weet u dan weer wel. Lijst van kunstenaar/wetenschappers Alexander Borodin (1833 - 1887), componist en chemicus Alfred L. Copley (1910 - 1992), medisch wetenschapper en schilder Angelo Vermeulen (1971 - heden), kunstenaar, bioloog en ruimtevaartonderzoeker Anna Atkins (1799 - 1871), botanicus en fotografe Brian May (1947 - heden), gitarist en astrofysicus Carl Gustav Jung (1875 - 1961), psychiater, psychoanalyticus, schilder, beeldhouwer Cesar Cui (1835 - 1918), ingenieur en componist David Goodsell (1961 - heden), bioloog, scheikundige, schilder, illustrator Ernest Ansermet (1883 - 1969) dirigent, componist en wiskundige Ernst Haeckel (1834 - 1919), zoöloog, filosoof en illustrator (boek: Kunstformen der Natur) Felix Hess (1941 - heden) natuurkundige, wiskundige, beeldend kunstenaar (installaties) Galileo Galileï (1564 - 1642), natuurkundige, astronoom, wiskundige, filosoof, tekenaar Hilary Koprowski (1916 - 2013), viroloog, immunoloog, componist Humphrey Davy (1778 - 1829), scheikundige, dichter Iannis Xenakis (1922 - 2001), architect, ingenieur, componist Johann Wolfgang von Goethe (1749 - 1832) dichter, schrijver, wetenschapper op gebied van o.a. natuurkunde John James Audubon (1785 - 1851), natuuronderzoeker, ornitholoog, schilder en illustrator Jonas Staal (1981 – heden), beeldend kunstenaar en propagandawetenschapper Krien Clevis (1960 -  heden), beeldend kunstenaar, onderzoeker Leonardo da Vinci (1452 - 1519) o.a. ingenieur, natuurkundige, anatomist, beeldhouwer, schilder Leo Vroman (1915 - 2014), bioloog, hematoloog, schrijver, dichter Louis Pasteur (1822 - 1895), scheikundige, microbioloog, schilder Frederick Banting (1891 - 1941) arts, fysicus, schilder Maria Sibylla Merian (1647 - 1717), entomoloog, tekenaar, illustrator Menno Baars (1967 – heden), arts, cardioloog, schilder Mily Balakirev (1837 - 1910), componist, dirigent, wiskundige Nicholas Rimsky-Korsakov (1844 – 1908), componist,  wiskundige en navigatiewetenschapper Vera Meyer (1970 -  heden), biotechnoloog, beeldend kunstenaar Rafael Lozano-Hemmer (1967 -  heden), fysicus, beeldend kunstenaar Roald Hoffmann (1937 -  heden), theoretisch scheikundige, dichter en toneelschrijver Roger Guillemin (1924 – heden), endocrinoloog, schilder Rutger Hendrik van den Hoofdakker (a.k.a.) Rutger Kopland (1934 - 2012), psychiater, hoogleraar biologische psychiatrie, dichter, schrijver Samuel Morse (1791–1872), uitvinder, schilder Samuel Taylor Coleridge (1772 - 1834), dichter, filosoof, theoloog Santiago Ramón y Cajal (1852–1934), histoloog, patholoog anatoom, schilder Vincent Icke (1946 – heden), astrofysicus, hoogleraar kosmologie, beeldend kunstenaar William Herschel (1738 - 1822), astronoom, componist

Quote Du Jour | World conscience, you are a stain of shame

World conscience, you are a stain of shame

De Duitse kunstenaar  Volker-Johannes Trieb, dumpte precies 6500 zandzakken in de vorm van een voetbal, voor het hoofdkantoor van de Fifa in Zurich. Op alle voetballen was de tekst gedrukt: World conscience, you are a stain of shame. De actie was een protest tegen het WK voetbal in Qatar. Tijdens de bouw van de stadions ten behoeve van het Wereldkampioenschap voetbal, overleden er duizenden arbeidsmigranten door de hitte en de slechte leef-  en arbeidsomstandigheden. Volgens Volker-Johannes Trieb werden de arbeiders als slaven behandeld.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: opensource.com (cc)

Ik wil geen reclame op het werk

COLUMN - Aan het begin van de eeuw zag het er allemaal nog goed uit: de Nederlandse samenleving zou voor zijn software niet meer afhankelijk zijn van de grote Amerikaanse technologiebedrijven zoals Microsoft, maar zich binnen een paar jaar wenden tot open source-software – gratis, door iedereen te gebruiken software zonder geheime achterdeurtjes. De overheid en de universiteiten zouden hierbij voorop lopen: geen geld over de balk smijtend, eerlijk, transparant.

Maar moet je nu eens zien. Als medewerker van een Nederlandse universiteit ben ik gisteren een hele dag bezig geweest met mij, verplicht door mijn werkgever, met huid en haar over te leveren aan een Amerikaans bedrijf – jawel, Microsoft. Al mijn correspondentie, al mijn data, alles, heb ik bij hen moeten inleveren. Open source-programma’s die ikzelf heb verzameld werkt niet meer. Ik heb, jawel, gedwongen door mijn werkgever, op mijn eigen telefoon software van Microsoft moeten plaatsen.

Dit alles in het kader van de veiligheid. Want alleen in de armen van het Amerikaanse bedrijfsleven zijn we veilig.

Verbeterd

Open source betekent: de software die de programmeurs schrijven is openbaar. Je kunt hem daarom zelf aanpassen, vaak onder de voorwaarde dat je die aangepaste software ook weer aan het publieke domein vrijgeeft. Het betekent niet dat software-ontwikkelaars geen emplooi meer hebben: die aanpassingen moeten gemaakt worden, mensen willen voor hun vragen nog steeds ergens terecht kunnen. Wel betekent het dat je als software-gebruiker je niet meer met huid en haar hoeft over te leveren aan software van gigantische ondernemen waarbij niemand precies weet wat die software doet.

Foto: Chris Chabot (cc)

Overleeft Orbán de oorlog?

Zondag kiest Hongarije een nieuw parlement. Het gaat er om spannen of premier Viktor Orbán met zijn coalitie van Fidesz en de Christendemocratische KDNP een meerderheid kan behouden. De oorlog in Oekraïne heeft hem als vriend van Poetin in een lastig parket gebracht. Hongarije steunt de Europese sancties en vangt ook vluchtelingen uit Oekraïne op. Maar Orbán geeft geen openlijke steun aan de regering-Zelensky. Hij gokt nu op de steun van zijn nationalistische aanhang met een gespeelde neutraliteit en de verzekering dat hij het land buiten de oorlog zal houden. En hij beschuldigt de oppositie er van dat die wild en oorlogszuchtig om zich heen slaat en het land zo mee trekt in een oorlog ‘die ons niet aangaat’. ‘Hongaars beleid’, verklaarde Orbán, ‘is noch Oekraïens-vriendelijk, noch Russisch-vriendelijk: het is Hongaars-vriendelijk.’

Orbáns ‘strategische kalmte‘ moet vooral kiezers overtuigen die op de eerste plaats kijken naar binnenlandse rust en welvaart. Een belangrijk deel van de Fidesz-aanhang gaat al jarenlang mee met het pro-Russische verhaal van hun leider. Uit een recente peiling van de Hongaarse denktank Publicus Institute, blijkt dat slechts de helft van de Fidesz stemmers de inval in Oekraïne ziet als Russische agressie. De invloed van de volledig door de regering gedomineerde media doet zich gelden. Tegenover de alomtegenwoordigheid van Fidesz propaganda op televisie en op straat kan de oppositie vrijwel uitsluitend in openbare bijeenkomsten steun proberen te vinden. Omdat de vrije pers in het land onder druk staat, brengt een beweging van vrijwilligers door heel het land zelfgedrukte kranten rond. Nyomtass Te Is wordt op Aviertjes verspreid, vooral ook in dorpen met een a-politieke of Fideszgezinde bevolking. Een herleving van de Samizdat-traditie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | SHXCXCHCXSH

‘SsSs’ is het tweede nummer op het album SsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSs van het duo SHXCXCHCXSH (wat je moet uitspreken zodat het klinkt als witte ruis). De muziek aan het begin van het album is nog redelijk samenhangend, maar met elk paar s’en dat wordt toegevoegd aan de titels van de nummers desintegreert de boel verder.

Foto: Ellen Profielen (cc)

Hoe financier je de warmtetransitie bij koopwoningen?

OPINIE - De afgelopen jaren hebben alle gemeenten een warmtevisie opgesteld. Een plan waarin ze aangeven hoe ze in de periode tot 2050 denken de woningen en gebouwen in hun stad over te schakelen van aardgas voor verwarming naar andere warmtebronnen. Een belangrijk discussiepunt is en blijft haalbaarheid en betaalbaarheid. De focus bij een deel van de Tweede Kamer ligt op de sociale woningbouwsector. Dat is nou net de enige sector waar gemeenten via de prestatieafspraken met woningbouwcorporaties afspraken kunnen maken. Veel lastiger zijn de vrije huursector en de koopsector. Uit gegevens van Jan Willem van de Groep blijkt dat in de koopsector veel meer CO2 uitstoot plaats vind dan in de sociale huursector, en dat het om veel grotere aantallen woningen gaat. Tegelijkertijd is het bij de huidige op hol gesloten huizen- en energieprijzen lastig om ook nog geld vrij te spelen voor verduurzaming van de woning. Onno Dwars, Ballast Nedam, stelde op LinkedIn voor om huizenbezitters te verplichten om verduurzaming uit hun overwaarde te financieren. Groot vraagteken daarbij is en blijft of dat past problemen met financierbaarheid oplost en voor de woningeigenaar: verdienen we onze investeringen wel terug bij verkoop van de woning? Daarom een proefballon, schiet hem gerust lek met een beter voorstel.

Foto: JouWatch (cc)

de m/v/x

COLUMN - Vorige week werd ik uit mijn bed gemaild door een bekende woordenboekmaakster over de Van Dale. De kwestie m/v/x, daar moest toch eigenlijk iemand over schrijven! Ludo Permentier had er in januari al iets over gezegd in zijn column voor het INT, maar was dat genoeg?

Ik heb er nu een dag over nagedacht. Het lijkt me inderdaad niet genoeg.

Wat is er aan de hand? Bij persoonsaanduidingen zoals dokter of mentor staat sinds enkele jaren de aanduiding de m/v. Dit betekent: het lidwoord is de, en we beschouwen het woord als mannelijk én vrouwelijk. In de nieuwe, gisteren in Den Haag gepresenteerde, druk komt daar een x bij: dokter de m/v/x. Dat betekent dat je het als een niet-binair woord kunt gebruiken.

Wat voor probleem heeft Permentier hiermee? Dit is zijn uitleg:

Er [is] een verschil tussen een natuurlijk geslacht of gender (mannelijk, vrouwelijk of onbepaald) en een woordgeslacht of genus (de-woord mannelijk en de-woord vrouwelijk, of het-woord). Kort gezegd: geslacht is een kenmerk van mensen en dieren, genus is een kenmerk van woorden.

Dit is iets te eenvoudig gezegd. Een groot deel van de discussie over nonbinariteit gaat er immers vanuit dat je dat ‘natuurlijk’ geslacht in ieder geval voor mensen weer moet opsplitsen in een biologisch geslacht en een sociaal-psychologisch gender. ‘Onbepaald’ is in dat verband ook een wat ongelukkige term, meestal wordt natuurlijk precies hiervoor non-binair of genderneutraal gebruikt.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Bible And A Gun

Jason Ringenberg, maar van wie is die andere stem? Steve Earl. Mooi duo, en ondertussen snijden de snaren van de violen mij in plakjes, tot op het bot, daar ga ik, naar de tranenpoel, hier houd ik geen stand tegen.

Goeie Americana, maar ja dat is maar mijn mening, with a Bible and a gun.

Over  tekstschrijven gesproken:

 

That this highway is paved with sorrow
And every mile is lined with pain
And when the sun comes up tomorrow
You’ll be just as far away

Now I hear her whisper soft and low
Through every mile I run
As I travel through this world of woe
With a Bible and a gun

If a man was made to suffer
I’m a mighty man I know

 Darkness is my shelter
Emptiness my light
And stranger, heaven help you
If our paths cross tonight

Closing Time | Alcohol And Pills

Laat het maar aan de country / Americana artiesten over om live, tijdens hun concerten, tussen de songs door, de boel aan elkaar te babbelen. (En kunnen ze, het is toch pauze, even een slokje nemen en een snaar  stemmen.)

Ik herinner me een concert van The Secret Sisters, waarin elke eventuele stilte moeiteloos werd opgevangen door een anekdote, iets over de oorsprong van het liedje, een review over het hotel waar ze hadden overnacht, een recensie over de maaltijd of over het toetje (‘how is it called, the flaflip?) dat ze was voorgeschoteld in poppodium van de avond ervoor.

Quote du jour | Authoritarianism

QUOTE - Authoritarianism is defeated by offering people the lives they want to live (not by prosecutors, scandals, judges, or celebrity tweets). So. How do we defeat authoritarianism? If you understand all the above, it’s pretty simple: offer people a sense of meaning, purpose, dignity, self-worth, community, belonging, optimism again. Craft a social contract made of public goods whose goal is to endow people with all the above. Nothing else is going to work — you might “bring down” one strongman, but broken people are seeking strength, and they’ll just turn to the next one.

Vorige Volgende