Weglopen van de wegloper
COLUMN - Het was afgelopen maand weer een grote kiezersstroom: kiezers die van de PVV overstapten naar FvD. Onderzoeken wijzen uit dat een fors deel van de FvD-kiezers van 20 maart op de PVV stemde bij de Tweede Kamerverkiezingen twee jaar terug. Dat deel is gegroeid van 22% in november 2017 via 25% in oktober 2018 tot 31% afgelopen maand. Dus steeds meer FvD-kiezers komen van de PVV.
Achteraf is het gemakkelijk om over het hoofd te zien hoe bijzonder de uitstroom uit de PVV is. Jarenlang braken tegenstanders zich het hoofd over hoe de PVV te bestrijden. Tevergeefs: PVV-leider Geert Wilders domineerde media en politiek en zijn kiezers leken hondstrouw. Twee jaar lang was hij wellicht ‘s lands machtigste man en in 2012 blies hij in zijn eentje zelfs een heel kabinet op.
Wat bracht die grote stroom van kiezers dan op gang?
Kiezers van PVV en FvD lijken sterk op elkaar en zijn vooral tegen immigratie, net als beide partijen zelf. Dat partijen ideologisch dichtbij elkaar staan maakt kiezersverschuivingen waarschijnlijker dan als ze veraf staan. Maar dit verklaart nog niet of ze ooit plaatsvinden – en zo ja, wanneer precies. Waarom bleven die kiezers de PVV niet trouw?