Marc van Oostendorp heeft de verkiezingsprogramma's doorgeworsteld en zocht naar de standpunten over taal en literatuur. Het eerste artikel (met VVD, PVV, JA21 en FvD) verscheen ook bij Sargasso. Op zijn eigen webstek volgden analyses van de programma's van CDA, CU, SGP (30 oktober), PvdA/GL, BIJ1, SP, PvdD (1 november), D66 en Volt (3 november) en gisteren sloot hij af met NSC, BBB en DENK, hieronder integraal overgenomen. Tenzij er de komende tijd ineens nog een partij uit het niets als een komeet komt opklimmen. zijn we aan de laatste partijen in dit overzicht beland, die eerlijk gezegd weinig meer met elkaar gemeen hebben dan dat ze allemaal betrekkelijk laat waren met het formuleren van hun verkiezingsprogramma. NSC De partij van Pieter Omtzigt heeft de meest complete tekst over een regionaal taalbeleid – wat sowieso naast het Engels op de universiteit hét taalonderwerp is bij de huidige Tweede Kamerverkiezingen: Regionale talen Regionale identiteiten en culturen verdienen erkenning, waardering en bescherming. Hierover zijn concrete afspraken gemaakt in het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden en in het Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden. Deze afspraken moeten serieus worden nageleefd. We zetten hierbij in op bewustwording, zichtbaarheid en een stevige wettelijke verankering en naleving van de verdragen. We houden ons aan de verplichtingen uit het Europees Handvest en het Kaderverdrag om in het onderwijs goed aandacht te besteden aan regionale geschiedenis, cultuur en taal, zoals het Fries, Nedersaksisch, Limburgs, Jiddisch en Sinti-Romanes. Wij erkennen het belang van andere Europese (taal)minderheden en bevorderen de samenwerking tussen de verschillende taalregio’s. Het Fries is een officiële taal in Nederland en moet in de Grondwet worden erkend. Dat geldt ook voor de Nederlandse taal zelf en voor de Nederlandse Gebarentaal. Wij werken vanwege de relatie met de eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao actief mee aan het verbeteren van de taalpositie van het Papiaments. De enige andere partij die een zo compleet overzicht van talen geeft, is GroenLinks/PvdA. Alleen verzuimt die partij de Nederlandse Gebarentaal te noemen, zoals Omtzigt niets zegt over de positie van het Engels op de bovenwindse eilanden (waar dat traditioneel de moedertaal is van de meeste sprekers). Opvallend is hier ook ‘het belang van andere Europese (taal)minderheden’: het is mij niet helemaal duidelijk wat hiermee bedoeld wordt. De wens om een rijtje talen in de grondwet op te nemen, kun je zien als een deel van de CDA-erfenis van het NSC; dat een partij die een kans maakt de grootste te worden dit nu wil, betekent dat we in de komende jaren misschien wel weer eens initiatieven in deze richting kunnen verwachten. (Eigenaardig is overigens ook dat Jiddisch en Romanes in het onderwijs aan bod moeten komen in het kader van ‘regionale geschiedenis, taal en cultuur’. Over welke regio het bij deze talen zou gaan is al niet duidelijk, en van het Jiddisch zijn er niet veel sprekers meer, terwijl sprekers van het Romanes zich in doorsnee afkerig tonen van overheidsbemoeienis met hun taal en cultuur.) Omtzigt baarde enige tijd geleden enig opzien met een uitspraak die leek te suggereren dat hij vond dat het hoger onderwijs helemaal in het Nederlands zou moeten. Het verkiezingsprogramma is hierin echter genuanceerder: het wil dat universitaire opleidingen ‘standaard weer grotendeels’ in de Nederlandse taal worden aangeboden, maar meldt ook dat hierop uitzonderingen mogelijk zijn. Dat is het standpunt van de meeste partijen. De CDA-achtergrond van de partij kan ook worden herkend in het standpunt over het leren van Nederlands door migranten: “taalbeheersing is een voorwaarde voor naturalisatie”. Een stilistische eigenaardigheid van dit programma is dat de taal van Nederland nooit bijvoorbeeld ‘het Nederlands’ heet, maar consequent wordt aangeduid als ‘de Nederlandse taal’. Dat doet vermoeden dat de verspreide onderwerpen over het onderwerp her en der van dezelfde auteur komen. BBB Het verkiezingsprogramma van BBB laat ruimte voor interpretatie wat betreft hun specifieke standpunten in de taalpolitiek. Er worden uitspraken gedaan als de volgende: BBB staat voor de menselijke maat en voor begrijpelijke taal. Mensen moeten snappen wat we aan het doen zijn. En dingen die we niet uit kunnen leggen, moeten we niet doen. Dat zijn korte zinnen met slechts twee woorden met meer dan 2 lettergrepen (menselijke en begrijpelijke). Maar welk concrete maatregel wordt hier nu voorgesteld? Wat zou een voorbeeld van beleid zijn dat niet in ‘begrijpelijke taal’ kan worden uitgelegd? Het is alleen niet heel duidelijk wat onder die begrijpelijke taal precies wordt verstaan. Betekent dit nu dat de BBB het hier aangebodene volgens de partij niet moet doen? Zoiets geldt ook voor het zinnetje over regionaal taalbeleid: We zijn trots op ons dialect. Dialecten, streektalen en de Friese taal en Papiamentu houden we levend. Wat is het verschil tussen ‘dialecten’ en ‘streektalen’ volgens de BBB? En hoe wil de partij al deze talen ‘levend’ houden? Is dat iets wat de overheid uberhaupt kan? Er wordt na deze mededeling alleen meteen overgegaan naar andere kwesties, hoewel er ook nog een keer wordt teruggekomen op dit standpunt: We behouden dialecten, streektalen en de Friese en Papiamentu taal. Prachtig plat! Je hoeft je niet te schamen voor je taal. Nu gaat het dus over het ‘behouden’ van al deze variatie, zonder dat duidelijk gemaakt wordt wat voor maatregelen in die richting genomen zouden kunnen worden, behalve dat misschien ‘Prachtig plat!’ op borden wordt geschilderd. Alleen in de mediaparagraaf duikt het onderwerp nog een keer af: Regionale en lokale zenders worden ingezet voor het behoud van de streektaal. Concreter dan dit wordt het niet. (Met name over de lokale zenders hebben regering en Tweede Kamer natuurlijk niets te zeggen.) Over het andere hete hangijzer van deze verkiezingen, het Engels in het hoger onderwijs, heeft de partij (als enige) helemaal niets te melden. Wel heeft het een sympathiek voorstel over de naamgeving van de verschillende lagen van onderwijs: We praten niet meer over hoogopgeleiden of laagopgeleiden. We praten alleen nog over theoretisch opgeleiden en praktisch opgeleiden. Dit moet ook in de naamstelling naar voren komen, zoals bijvoorbeeld: MBO wordt Praktisch Beroeps Onderwijs (PBO) HBO wordt Theoretisch Beroeps Onderwijs (TBO) WO blijft Wetenschappelijk Onderwijs (WO) Denk Denk heeft een kort verkiezingsprogramma (31 pagina’s, met een heleboel illustraties) en daar staat niet heel veel in over taal. Toch heeft de partij (zoals altijd) wel een paar oorspronkelijke punten, die je bij geen andere partij terugvindt. Hoewel er allerlei redenen zijn om je te zorgen over Frans en Duits op de middelbare school, is er geen enkele partij bij wie je met die zorgen terecht kan. Denk erkent in ieder geval het bestaan van die talen. Hun verkiezingsprogramma’s is het enige dat die talen noemt, en ze halen daar er meteen nog meer bij: Daarnaast verbreden we het aanbod van het taalonderwijs. Naast Engels, Frans en Duits moeten ook de grootste wereldtalen facultatief worden aangeboden. Daarnaast heeft de partij ook als enige een pleidooi voor ‘meertalig onderwijs’. Ook op dit punt is het weer uniek: het is de enige partij die het initiatief ‘taalvriendelijke school’, waarbij scholen worden gestimuleerd álle talen van hun leerlingen te waarderen. Ook een punt dat andere partijen niet hebben (al waren er in het verleden wel meer): uitbreidingen van de tolkendiensten in de zorg. Over het Nederlands wordt in het programma niets gezegd, laat staan over het Fries, of over het Engels in het hoger onderwijs. Maar je kunt zeggen dat Denk de enige partij is die de meertaligheid van Nederland echt serieus neemt.
In 2016 vroeg Burberry Alison Moyet om een van hun modeshows luister bij te zetten. Als u goed oplet ziet u in het publiek een voormalig model en een bekende filmster zitten.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Is het u ook opgevallen, die overdreven haat die Frans Timmermans plotseling ten deel valt sinds hij voortrekker is voor de lijstcombinatie van PvdA en GroenLinks? Zo kreeg ik vanuit het niets een serie appjes van een tante: dat de voormalige Eurocommissaris een ramp voor het land zou betekenen, aangezien hij als ‘klimaatpaus’ zoveel kapot had gemaakt voor het bedrijfsleven.
“PvdA pluche socialisten! Stikstof en palletbrandstof waarvoor bomen gehakt moeten worden. Door zijn gedram komen veel bedrijven op de rand het het faillissement. Alles wordt in Nederland kapot gemaakt.” Ze eindigde haar tirade met “Walgelijk mens!!” Ik neem maar aan dat ze daarmee Timmermans en niet mij op het oog had.
Bovenstaande sentimenten zie ik geregeld weerspiegeld op social media. De laatste dagen gaat het over de enorme bedragen wachtgeld waar ‘ons Frenske’ tijdens de verkiezingscampagne aanspraak op maakt. Media nemen dit frame gretig over, met ‘scherpe’ vragen of Timmermans inderdaad multimiljonair is (geschat vermogen: €4,3 miljoen). Gek is dat, ik hoor die vraag nooit stellen aan de schijnbaar sobere premier Mark Rutte, die goed zou zijn voor een vermogen van twee miljoen euro.
Op de een of andere manier worden dit soort frames zorgvuldig bewaard voor politici en bestuurders van progressieve snit, die met twee woorden kunnen spreken en weten hoe je tafelservies behoort te gebruiken. Eerder al werd Sigrid Kaag gebombardeerd tot elitaire heks en Rob Jetten tot klimaatdrammer. Zoek eens op Twitter op ‘het Kaagmens’ en je treft zelf columnisten in een landelijke krant die deze verontmenselijkende term gebruiken.
Nieuwe politieke partijen beginnen bij voorbaat op achterstand in de ‘ratrace naar het pluche’. Landelijke media besteden amper tot geen aandacht aan ze. Zitten er toch kanshebbers bij? Dat zoeken we uit in de korte serie ‘Wie van de acht?’ Vandaag: Piratenpartij – De Groenen.
PvdA en GroenLinks zijn niet de enige partijen die gezamenlijk de verkiezingen in gaan. Ook de Piratenpartij en De Groenen trekken gezamenlijk op (lijst nr. 17). Dat doen ze al wat langer en de samenwerking heeft in ieder geval drie keer op een rij een zetel opgeleverd in het waterschap AGV (Amstel, Gooi en Vecht).
Verder hebben ze, samen met de Basis (Partij voor Basisinkomen) zetels in vier Amsterdamse stadsdeelcommissies. De Amsterdamse gemeenteraad bleek nog een bruggetje te ver.
De Piratenpartij en de Groenen zijn geen nieuwe partijen, maar omdat ze niet eerder een zetel in de Tweede Kamer haalden worden ze wel als zodanig gezien. Dat doet natuurlijk een beetje onrecht aan de geschiedenis van de partijen.
De Groenen is de oudste ‘bloedgroep’ van lijst 17. In 1983 opgericht onder de naam ‘Europese Groenen’, later omgedoopt tot ‘Federatieve Groenen’ (1985). Vier jaar later werd het ‘De Groenen’.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Bela Lugosi is dood, maar het muziekgenre goth nog niet, bewijst de Slowaakse band Moonvampire.
Bij het begin van dit moppie muziek zou je kunnen denken dat het van deze tijd is. Wat er daarna volgt doet wel ietsje ouder vermoeden. Maar dan komt er weer eens stukje wat net zo goed onder ‘hedendaagse gecomponeerde serieuze muziek’ (wel met een kwinkslag) lijkt te vallen.
Of wordt er een loopje genomen met barokke muziek? Nou ja, dit strijkkwintet speelt ‘Musica notturna delle strade di Madrid. Opus 30, No. 6, gecomponeerd door Luigi Boccherini (1743 – 1805). Ofwel ‘eine kleine Nachtmusik’ uit Madrid.
De compositie is 243 jaar oud (hoor ik daar ergens in het laatste deel een soort ‘lang zal ze leven’?), de uitvoeringen klinken tegenwoordig of het van deze eeuw is.
Awel, het moppie muziek verhaalt van de geluiden die ’s nachts in de straten van Madrid te horen zijn. Althans, in de tijd van Boccherini. De klok van een kerk die oproept voor het Ave Maria gebed, trommels van soldaten, blinde bedelaars die door de straten schuifelen, de kraaltjes van de rozenkrans, straatzangers die langslopen, nog een trommel en als de nacht ten einde loopt trekt ook de militaire nachtwacht zich terug uit de straten van Madrid.
Waarmee ik maar wil zeggen: goedemorgen!
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Ons overzicht van stemwijzers en stemhulpen is weer aangevuld. Een door de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) ingestelde commissie heeft net als bij voorgaande verkiezingen een groot deel van de verkiezingsprogramma’s langs de rechtsstatelijke meetlat gelegd: bij tien van de achttien onderzochte partijen zijn voorstellen aangetroffen die de toets aan de minimumnormen van de rechtsstaat niet kunnen doorstaan. In 2021 gold dit voor zeven van de veertien onderzochte partijen. Amnesty International presenteert een ‘mensenrechtenwijzer’ met een overzicht van standpunten van partijen met betrekking tot dertien stellingen. En er is een tweede Jongerenkieswijzer, waarbij je (met de mobiele versie) door twintig stellingen heen kunt swipen.
De meesten van ons kennen de Armeense enclave enkel omdat het Azerbeidjaanse leger de bevolking afgelopen september op de vlucht joeg, na een beleg van een jaar.
Blixa Bargeld was er zo te horen al eerder, volgens eigen zeggen om de anonimiteit op te zoeken.
Mars voor klimaat en rechtvaardigheid.
Zondag 12 november 13.00u. Dam, Amsterdam. Einde op het Museumplein. Podiumprogramma met muziek en sprekers, o.a. van PvdA/GroenLinks, SP, Partij van de Dieren, D66, BIJ1, Volt en 50+
De mars voor Klimaat en Rechtvaardigheid is een initiatief van de Klimaatcrisis Coalitie, een samenwerkingsverband van Oxfam Novib, FNV, Fridays For Future, Greenpeace, Extinction Rebellion, Fossielvrij NL, Milieudefensie, DeGoedeZaak en TNI.
De Klimaatcrisis Coalitie heeft een helder eisenpakket voor het nog te vormen kabinet:
Evelyn “Champagne” King is een Amerikaanse zangeres en muziekproducente die van eind jaren zeventig tot midden jaren tachtig een aantal discohits had.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.