Verkiezingsprogramma van de Partij voor Taal

Wie denkt dat taal een belangrijk politiek onderwerp is, krijgt niet veel hoop van de verkiezingsprogramma’s van de Nederlandse politieke partijen in 2023. Het is armoe troef: men slaakt wat kreten die al vaker geslaakt worden zonder dat ze ooit ergens toe hebben geleid, of dat het duidelijk is dat ze ooit ergens toe zouden leiden. Zo willen de christelijke partijen al decennia lang dat het Nederlands in de grondwet komt, en ik durf nu al te voorspellen dat dit ook in de komende periode niet gaat gebeuren. Als het wel gebeurt, betekent het overigens nog steeds nauwelijks iets. Over de andere hete hangijzer, het Engels op de universiteiten, is iedereen het erover eens dat dit minder moet, maar niemand heeft een plan over hoe dat dan daadwerkelijk zou moeten gebeuren. Als je zo’n analyse maakt, zijn er altijd mensen die vragen: maar hoe zou jij het dan doen? Welnu, hieronder staan een aantal punten. Ik bied ze open access aan, iedere partij die ze wil adopteren, is van harte welkom. Uitgangspunt Taal is belangrijk voor een samenleving. Dankzij taal kunnen kinderen zich ontwikkelen en volwassenen tot overeenstemming komen. Dankzij taal kunnen we ons allen scholen en elkaar beter leren kennen. Taal is een van de belangrijkste immateriële goederen die we hebben. Het Nederlands is daarbij de taal die alle Nederlanders bindt, maar we kunnen juist ook profiteren van de grote rijkdom die meertaligheid is. Dat geldt voor het meertalige individu – we weten dat meertaligheid gezond is en ons onderwijs is daarop ingericht. Maar het geldt ook voor de samenleving, omdat iedere extra taal een extra brug is naar de samenleving. We streven een beleid na waarin zowel de talen die hier van oudsher gesproken en bestudeerd worden als de talen van nieuwkomers allen een plaats krijgen in onze samenleving, een bonte samenleving die juist door die veelkleurigheid een eenheid wordt. Onderwijs De in de afgelopen jaren ontwikkelde plannen om het vak taal (op de basisschool) of Nederlands (op de middelbare school) aantrekkelijker, interessanter en uitdagender te maken door de leerlingen meer te vertellen over hoe taal werkt, en hoe literatuur werkt, wordt verder doorgezet. In de komende jaren wordt ook het centraal eindexamen in deze richting aangepast. Er wordt een groot leesoffensief gestart dat zich primair richt op het stimuleren van verlangen naar lezen bij jongeren. Centraal bij dit alles staat het Nederlands, al is het maar om pragmatische redenen – het is de taal waarmee mensen vooralsnog het best terecht kunnen. Nederland heeft op dit moment een probleem met geletterdheid. Wij willen dat dit met de hoogste prioriteit wordt aangepakt. In 2030 moet het aantal laaggeletterden 15-jarigen volgens alle gangbare criteria zijn teruggebracht tot ten hoogste 5 procent. Bovendien moeten Nederlandse scholieren opnieuw een plaats krijgen in de top tien van bijvoorbeeld Pisa waar het gaat om vaardigheid en plezier. Daarnaast worden plannen ontwikkeld om met name kinderen van nieuwkomers op weg te helpen, onder andere door ervoor te zorgen dat er in eerste instantie iemand bereikbaar is die hen kan helpen in hun eigen taal. Daarnaast worden buitenschoolse initiatieven om kinderen ook onderwijs te geven in de eigen taal, ruimhartig gesteund. Op de middelbare school wordt de uitholling van het vreemdetalenonderwijs gestopt: scholen moeten eindexamens blijven aanbieden in de buurtalen Frans en Duits of andere talen zoals Spaans of Chinees. Aan de universiteit wordt iedere student voldoende taalvaardig gemaakt in zowel het Nederlands als het Engels. De laatste is immers de de facto taal van de wetenschap. Buitenlandse studenten die een Engelstalige studie doen, krijgen onderwijs om zich minstens ook in onze samenleving te kunnen bewegen. Nederlandse studenten die een Nederlandstalige bachelor doen, spijkeren zo nodig hun Engels bij om internationaal mee te kunnen doen. Van afgestudeerden van universiteiten wordt, los van hun opleiding, verwacht dat ze zich op hoog niveau kunnen uitdrukken. Aandacht voor taalvaardigheid en culturele ontwikkelingen spelen daarom een rol in iedere academische opleiding – minstens op bachelorniveau. Een meertalige samenleving Iedereen die in Nederland woont heeft recht op het Nederlands. Het is de taal die de samenleving bindt. De overheid verplicht zich ertoe om zo te communiceren dat het voor de overgrote meerderheid van de bevolking begrijpelijk is. Het stimuleert hierto de ontwikkeling van een instrument dat beter is dan ‘B1’. Maar dat Nederlands de bindende taal is, hoeft op geen enkele manier te betekenen dat het de enige taal is. Onze partij erkent het vermogen van het individu om meer dan één taal te beheersen en de sociale rijkdom die er ontstaat als veel mensen zich zo goed mogelijk kunnen uitdrukken. Het beschermt daarom niet alleen het Fries, het Nedersaksisch, het Limburgs, de Nederlandse Gebarentaal, het Jiddisch en het Romanes – allen reeds erkend door eerdere regeringen – maar alle talen die hier gesproken worden: van Brabants tot Turks, en van Rotterdams tot Oekraïens. Al deze talen hebben een rechtmatige plaats in de samenleving en al deze talen worden zoveel mogelijk gesteund. Om deze redenen wordt er geen nieuw artikel in de Grondwet opgenomen die ‘het Nederlands’ beschermt, maar wordt artikel 1 zodanig uitgebreid dat discriminatie op basis van bijvoorbeeld moedertaal of accent ook verboden worden. Bibliotheken spelen een belangrijke rol in de samenleving. Het huidige bibliotheekbestand wordt uitgebreid, en iedere bibliotheek bevat een goede verzameling literatuur. Daarnaast zijn in iedere bibliotheek faciliteiten gegarandeerd zodat ieder die dat wil er kan lezen en studeren. Een meertalige wereld We leven in een wereld waarin het onderling contact nog steeds groeit. De pragmatische oplossing die daarvoor gekozen wordt is die van het Engels. Het is duidelijk dat dit ten koste gaat van alle landen waarvan de meerderheid van de bevolking het Engels niet goed beheerst – terwijl de centra van de anglofonie er buitenproportioneel van profiteren. Onze partij staat voor het onderzoeken van alternatieven voor dit scenario, zowel in de inzet van neutralere internationale talen, in technologische zin (de mogelijke toepassing van taaltechnologie), van bredere meertaligheid (het handhaven van meerdere talen als officiële talen van de EU of de VN). Bij dit alles ondersteunt onze partij de Taalunie waar het gaat om samenwerking met Vlaanderen en Suriname voor de zorg voor een goede infrastructuur voor de taal. De Taalunie krijgt de mogelijkheden om ervoor te zorgen dat in meer landen Nederlands kan worden gestudeerd, dat de huidige faciliteiten voor de infrastructuur van de taal, ondergebracht bij het INT, blijven bestaan en dat er daarnaast een groots opgezette online dienst komt voor iedereen, waar ook ter wereld, die via zelfstudie tot op het hoogste niveau kennis wil maken met de taal en met de cultuur van de landen waar deze gesproken wordt: middels online-cursussen en studiemateriaal kan iemand zich in theorie van beginner tot vergevorderde ontwikkelen. Deze cursus wordt gemaakt door neerlandici uit zoveel mogelijk landen. Om dit alles te bereiken gaat de Taalunie grotendeels terug naar de oorspronkelijke structuur, waarin ministers hun verantwoordelijk nemen en in ieder geval de parlementariërs van de Partij voor de Taal een en ander controleren. In ieder geval zet Nederland zich wat onze partij betreft in voor een wereld waarin iedereen profiteert van de talenrijkdom, die wij als een van de grootste rijkdommen beschouwt die er zijn. Iedere wereldburger moet wat ons betreft zoveel mogelijk kunnen communiceren in de taal van eigen keuze.

Door: Foto: DAL-·E A symbolic representation of the world where various people around a large globe speaking their language

Closing Time | Androgyny

Gender is een heet en controversieel onderwerp geworden de afgelopen jaren. Onze geslachtelijk bepaalde afbakeningen piepen en schuren onder alle authentieke zelfexpressie en de schreeuwen om individuele zelfontplooiing.

Slechts weinig mensen vallen echter volledig in een hokje te passen. Garbage zong er meer dan twintig jaar terug al over.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Bron: Livius.org

Cicero (3): Eclecticisme

Derde deel van een vijfdelige reeks over de wijze waarop de Romeinse senator Cicero de Griekse filosofie voor zijn landgenoten ontsloot. 

Skeptisch platonisme

Als jongeman was Cicero filosofisch geschoold in het skeptisch platonisme, zoals ook Karneades had verdedigd. Het blijkt ook uit zijn werk. Niet voor niets schrijft hij in de vorm van pleidooien en dialogen. Alles wat hij beweert trekt hij ook weer in twijfel. Vooral bij de stoïcijnse veronderstelling dat alles wat verschijnt fundamenteel redelijk en goed is, zet hij zijn vraagtekens.

Daarbij pleit hij voor een pragmatische houding, en in die lijn is hij er niet vies van een beetje rondshoppen bij de verschillende Griekse filosofische stromingen. Elementen daaruit zet hij in waar hij ze toepasselijk acht. Dit zien we vooral in zijn grote, tweedelige werk over zijn ideale staat: De re publica en De legibus. Dit werk is het toppunt van eclecticisme.

Qua vorm baseert Cicero zich hier op Plato. Cicero had namelijk de ambitie een eigen versie van Plato’s grootste werk Politeia te schrijven, als nieuwe standaard voor toekomstige politiek. Bovendien werd Plato in de Oudheid alom geroemd om zijn literaire talent, en daarin was hij ook voor Cicero een groot voorbeeld.

Foto: Marmontel (cc)

Een opmerkelijke migratiedeal

Bij gebrek aan een gemeenschappelijk en effectief Europees migratiebeleid zoeken landen elk voor zich naar passende, aangescherpte maatregelen. De Duitse regering bereikte begin deze week een volgens Bondskanselier Olaf Scholz ‘historisch’ akkoord. In Frankrijk diende president Emmanuel Macron een ‘strenge immigratiewet met een sociaal randje‘  in die op voorhand nog geen meerderheid in het parlement lijkt te halen. De Italiaanse premier Giorgia Meloni heeft met haar overbuurman, de Albanese premier Edi Rama, een deal gesloten over de opvang van bootvluchtelingen. Over de deal die Meloni samen met Mark Rutte gesloten heeft in Tunesië is al enige tijd niets meer vernomen.

De belangrijkste maatregel van de Duitse regering betreft de financiering van de opvang van migranten. Tot nu toe stelde de federale regering daarvoor een vast bedrag ter beschikking. Vanaf volgend jaar betaalt de bondsregering jaarlijks een bedrag van 7500 euro per asielzoeker aan de deelstaten. Dat zou deelstaten en gemeenten volgend jaar een besparing van ongeveer 3,5 miljard euro opleveren. Andere maatregelen betreffen verlenging van de periode waarin asielzoekers moeten wachten op toegang tot basisvoorzieningen. Dat was 18 maanden en gaat naar 36 maanden. In de tussentijd krijgen ze geen baar geld meer maar een pasje om in levensonderhoud te voorzien. Maatregelen om de instroom te beperken zijn nog niet concreet gemaakt. Maar ook de Duitse regering denkt na over afhandeling van asielprocedures buiten het eigen land. De coalitie van SPD, Groenen en FDP staat onder druk van het groeiend ongenoegen in Duitsland over het opnieuw stijgend aantal immigranten. Bij de deelstaatverkiezingen in Hessen en Beieren in september behaalden extreemrechtse partijen een grote winst. De recente massale demonstraties van voornamelijk islamitische immigranten die hun solidariteit toonden met de Palestijnen hebben nu ook bij de Groenen tot ergernis geleid. Velen zien in de leuzen tegen Israël onacceptabele tekenen van anti-semitisme. Vicekanselier Robert Habeck, die net als de meeste van zijn mede-Groenen al jarenlang voorvechter is van asielrechten, dreigde de haatzaaiers zonder verblijfsvergunning onmiddellijk te deporteren.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Daffodil Lament

The Cranberries waren een Ierse band die midden jaren negentig wereldberoemd werden met nummers als ‘Linger’ en ‘Zombie’.

Het kenmerkende stemgeluid van zangeres Dolores ‘O Riordan zal u ongetwijfeld bekend voorkomen.

Daffodil Lament is van hun album uit 1994 No Need to Argue. Zoek die plaat (nog) eens op mensen. Er staan een aantal behoorlijk luisterbare nummers op.

Foto: rduta (cc)

Zorgen over de academische vrijheid

RECENSIE - Hoe staat het met de academische vrijheid in Nederland? Lukas M. Verburgt & Jan Willem Duyvendak stelden een bundel essays samen over dit onderwerp. Is het woke-denken een gevaar voor een vrije beoefening van de wetenschap? Loopt de vrijheid gevaar door externe financiers die te veel invloed willen hebben op de uitkomsten van onderzoek? De samenstellers van Academische vrijheden in Nederland; wat staat er op het spel? komen, zoals het wetenschappers betaamt, tot een genuanceerde conclusie: er gaan dingen goed, maar er is ook reden voor serieuze zorgen over de bescherming en bevordering van de academische vrijheid. Die zorgen leiden in deze bundel tot enkele pittige debatten.

Verburgt en Duyvendak spreken over academische vrijheden in meervoud. In een juridische context ziet vrijheid er anders uit dan in een filosofische context. In het laatste geval zien we ook nog een verschuiving van negatieve naar positieve academiche vrijheid – van de vrijwaring van inmenging naar de mogelijkheid tot zelfontplooiing en realisatie. Dat brengt een bredere verschuiving met zich mee: van een denken over ‘de wetenschap’ die wordt beschermd tegen ‘extern’ gevaar
naar een wetenschappelijke cultuur die vraagt om ‘interne’ verbetering.

Samenwerking met China

De essays in deze bundel zijn verdeeld over zeven thema’s. In veel bijdragen wordt teruggegrepen op een KNAW-publicatie uit 2021 ‘Academische vrijheid in Nederland: een begripsanalyse en richtsnoer’. Het eerste thema gaat over samenwerking met autoritaire landen. Tom Zwart, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, verdedigt de samenwerking van het (in 2022 opgedoekte) Cross-cultural Human Rights Center aan de Vrije Universiteit met China. In dat land is er meer vrijheid voor wetenschappers dan wij willen geloven. ‘De samenwerking van Nederlandse onderzoekers met internationale partners (dreigt) als wapen te worden ingezet in het kader van oplopende geopolitieke spanningen. Dat heeft een verkillend effect op de academische vrijheid.’ Zijn opponent Casper Wits wijst op de beperkingen in de vrijheid van meningsuiting van Chinese studenten die in Nederland moeten oppassen wat ze zeggen. Hij is ook niet overtuigd van de alternatieve, meer collectieve, visie van mensenrechten die de Chinezen hanteren: ‘de soft power waarmee China invloed wil winnen.’ En dan zijn er nog de veiligheidsrisico’s die aan samenwerking met China vastzitten.

Foto: Eigen foto Proefschrift bijstandsexperiment Nijmegen

“Maar wat heb je nou ontdekt?”

Het is toch een beetje het idee van een promotieonderzoek, en meer van wetenschap in het algemeen: nieuwe dingen ontdekken. Als ergens jaren van arbeid en relatief veel geld tegenaan wordt gesmeten, zou je, vind ik, als onderzoeker de vraag moeten kunnen beantwoorden wat al die inspanningen nou hebben opgeleverd. Liefst in normalemensentaal en zonder vaal klerkenjargon of regressietabellen. Maar kort, helder en to the point – mijn kernkwaliteit, zoals mensen die vaker wat van me lezen weten. Mijn vader leerde mij ooit dat elk verspild woord een aanslag op de beschaving is, en dat… o ja, afijn, ik dwaal af.

Kort en to the point dus:

Eén: de huidige bijstandswet werkt het slechtst voor de meest kwetsbare mensen. Ouderen, mensen met een migratieachtergrond, laagopgeleiden, mensen die psychisch kwetsbaar zijn, mensen met weinig zelfvertrouwen: allemaal doen ze het op onderdelen* beter met alternatieve bijstandsregels, meer gebaseerd op autonomie en vertrouwen in plaats van het huidige beleid dat veelal is gebaseerd op verplichtingen, controles en straffen.

Twee: de overheid kan het (de laatste jaren dalende) vertrouwen in de overheid herstellen, door middel van fatsoenlijk sociaal beleid. Waarin de overheid laat zien zelf ook de inwoner te vertrouwen, en deze op een positieve, passende en niet-hinderlijke manier te benaderen.

Closing Time | I See A Darkness

In de herfst van zijn leven nam Johnny Cash zes platen op met Amerikaanse muziekklassiekers.

Daaronder ook dit nummer van Bonnie “Prince” Billy, dat in de vaardige handen van Cash een ronduit melancholische kleur krijgt.

Closing Time | The Whole of the Moon

Waar het origineel van The Waterboys een ode oplevert, lijkt de versie van Fiona Apple meer op een aanklacht.

Apple spuugt de woorden bijna uit, als een verbitterde ex, die haar lief verwijt dat ze aan ‘m verslingerd is geraakt.

Vorige Volgende