dossier

Coronacrisis

Al onze berichtgeving over de crisis die het coronavirus COVID-19 in 2019 en 2020 veroorzaakt.


Foto: Yuri Samoilov (cc)

Parlement, corona en de zorg

ANALYSE - Het wil maar niet lukken om een parlementaire meerderheid te krijgen voor een beter salaris voor zorgverleners. Bij herhaling is gevraagd het applaus dat de zorgmedewerkers in de frontlinie van de strijd tegen het coronavirus kregen, ook in klinkende munt te vertalen.

De Tweede Kamer wist er nog wel een eenmalige bonus uit te slepen, die waarschijnlijk pas per 1 oktober kan worden aangevraagd. Dat tot vijf keer toe de coalitiepartijen niet instemden met een salarisverhoging leidde tot kreten als dat ‘de politiek’ niet achter de zorgmedewerkers staan.

Dat is natuurlijk te kort door de bocht, want een deel van ‘de politiek’ wilde het dus wel en behalve loon waren er meer zaken die steun voor de zorg konden betekenen. Om daar enigszins beeld van te krijgen kijken we naar de stemmingsuitslagen van moties die betrekking hadden op de zorg en in de Tweede Kamer zijn behandeld vanaf begin maart tot en met 12 augustus (de laatste plenaire vergadering over de ontwikkelingen rond het coronavirus).

Bij 29 stemmingen is er over 28 moties gestemd. Eén motie is twee keer aan de orde geweest omdat bij eerste stemming de stemmen staakten (evenveel voor als tegen).

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Als u het zou zeggen …..

Vanavond weer een persconferentie waarin, naar verwacht, premier Rutte en minister De Jonge nieuwe maatregelen zullen aankondigen om het stijgend aantal coronabesmettingen tegen te gaan.

Twee vragen:  A) welke maatregelen zullen er volgens u genomen moeten worden en B) welke maatregelen denkt u dat de heren zullen afkondigen?

Mocht u bij A) het zelf niet kunnen bedenken, dan kunt u misschien kiezen uit:

– Niets, het gaat prima zo;
– terug naar de lockdown van 16 maart;
– een veel strengere lockdown dan we tot nu toe hebben gehad;
– verplichte quarantaine voor een ieder die positief wordt getest;
– laten we 1 week een landelijk carnaval houden om de groepsimmuniteit een boost te geven.

Mocht u wél wat kunnen bedenken, meldt het dan a.u.b. Wie weet hebben anderen er wat aan.

Bij B) zou u natuurlijk de koffiedikkijkers kunnen volgen in de diverse media. Zo zagen we ergens voorbij komen dat Rutte het volk zal oproepen zich nu toch beter aan de regels te houden. Wij hebben het niet opgezocht, maar hoe vaak heeft hij nu al een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van het volk?

Wie weet zal minister De Jonge eindelijk mee kunnen delen dat de testcapaciteit nu echt op meer dan volle sterkte is en dus kunnen we overgang tot verplicht testen van gans het volk.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Coalitiepartijen nemen nooduitgang

Angsthazen op de vlucht voor sluwe vos?  Of wie is er bang voor democratie?

Zo kunnen we de mini-thriller wel noemen, die zich 12 augustus in het parlement afspeelde. U geeft er ongetwijfeld over gehoord of gelezen: de heer Wilders vroeg een hoofdelijke stemming aan over zijn motie over “een forse salarisverhoging voor zorgmedewerkers”.

Vervolgens bleek die stemming niet gehouden te kunnen worden want er waren te weinig Kamerleden voor aanwezig. Bij hoofdelijke stemmingen dienen er minstens 76 leden aanwezig te zijn.

Geen probleem zou je zeggen, want bij aanvang van de vergadering waren er 96 leden aanwezig. Maar de Kamervoorzitter moest constateren dat er op het moment dat tot hoofdelijke stemming over gegaan zou kunnen worden, er 36 leden weg waren.

Toen waren er nog maar 60 aanwezig.

© Sargasso Aanwezigheid Kamerleden 12 augustus 2020

Wat bleek? Die 36 vetrokken leden waren op één SGP’er na allemaal lid van een van de coalitiepartijen. Wie wanneer aan-of afwezig was kun u hier naslaan (exceldocumentje).

Toeval? Nou, dat vond Wilders niet. Ook Klaver en Asscher spuiden hun gal en de coalitiepartijen zagen zich genoodzaakt zichzelf de schoonheidsprijs te ontzeggen.

Nu heeft de wens de zorgmedewerkers te belonen met een structurele salarisverhoging wel een geschiedenis en wel deze:

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Complotdenkers wegzetten als complotdenker is essentieel voor een gezonde democratie

ANALYSE - Vorige week verscheen in het Parool een opiniestuk van Raisa Blommenstijn “Niet iedereen die het coronabeleid bekritiseert, is een gek”. Ze stelt dat iedereen die kritiek heeft op het coronabeleid wordt weggezet als complotdenker, en vindt dat schadelijk voor een gezonde democratie. Samengevat: (1) Het corona crisis overheidsbeleid kent critici; (2) critici worden niet serieus genomen maar als complotdenkers de facto monddood gemaakt en (3) dat is een aanval op de vrijheid van meningsuiting en de democratie, en de 1e stap richting dictatuur. In deze gastbijdrage een kritische beschouwing van Roland Bouman.

Dat er kritiek is op het coronabeleid lijkt me een feit. Er is altijd kritiek op de overheid en hun beleid, en dus ook op het coronabeleid. Blommestijn geeft een aantal voorbeelden van deze critici:

  • “Artsen” die pleiten voor een profylaxe van hydroxychloroquine en zink. Ze noemt specifiek orthomoleculair huisarts Rob Elens. Hij beweert zelfs COVID-19 patienten te hebben genezen met deze cocktail.
  • BN-ers. Specifiek noemt Blommestijn fotomodel Doutzen Kroes, die “vraagtekens zet bij het coronabeleid”, en daarom als “aanhanger van een complottheorie” beschuldigd zou worden.
  • Demonstranten, dat wil zeggen: “gewone burgers”, die niet op een of andere manier bekendheid genieten maar zich wel manifesteren. Als voorbeeld noemt ze de organisatie “Viruswaanzin” (zich tegenwoordig noemende “Viruswaarheid”).
Foto: Yuri Samoilov (cc)

Gooi maar over de schutting

COLUMN - Afgelopen donderdag hield het kabinet weer een persconferentie over corona, en kondigde aan dat mensen met ingang van deze week voortaan bij horecabezoek hun contactgegevens moeten achterlaten. Dit om te zorgen dat, mocht een bezoeker (of medewerker) later besmet blijken te zijn, andere mensen gewaarschuwd kunnen worden.

De horeca kloeg steen en been, bij monde van de branchevereniging. Het klonk vooral verongelijkt. ‘De aandacht voor corona en horeca is buiten proportie.’ Mij lijkt dat elke plek waar mensen gedurende langere tijd redelijk dicht bij elkaar zitten, zonder mondmaskers op, terwijl ze veel lachen en praten, onze volle aandacht verdient.

Maar de branchevereniging had volkomen gelijk dat het kabinet akelig summier was geweest.

‘We willen weten hoe lang gegevens bewaard moeten worden. Moet dat digitaal? Op papier? Wie mag het opvragen, voor welke doeleinden?’ Met zulke vage instructies kon je de horeca toch moeilijk opzadelen, vond de branche. En even later: ‘De gast mag ook niet geweigerd worden als hij niet meewerkt.’

Dat laatste mag waarschijnlijk wel, net zoals je een klant die lazarus is, die andere gasten lastigvalt of die zich niet volgens je regels kleden, de toegang kunt ontzeggen dan wel uit je etablissement mag verwijderen. Een notitie waarin het kabinet vastlegt hoe en op welke grond zulke gegevens kunnen worden verzameld, was verstandig geweest. De regering hamert echter liever op ieders persoonlijke verantwoordelijkheid en laat momenteel alles aan ‘de mensen’ over.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Misplaatst optimisme

COLUMN - Ook mij hangt het de keel uit. Ik wil argeloos de schouder van een collega kunnen beetpakken, iemand vanzelfsprekend omhelzen, hartelijk handen schudden, tegen een vertrouweling aanleunen, een vriend stevig vastpakken. Ik kan gelukkig thuis werken, zonder financiële consequenties, maar ik mis de dagelijkse omgang met collega’s vreselijk. Vooral dat je nu voor zowat alles een formele videomeeting moet beleggen hindert me – alle terloopsheid, alle natuurlijkheid is kwijt.

Inmiddels haat ik dat opgelegde optimisme van Rutte, zijn jubelend-bezwerende ‘Jongens, we doen het goed!’ Want we doen het helemaal niet goed: we zijn er collectief slecht aan toe.

Er zijn duizenden mensen vroegtijdig overleden, tienduizenden zijn ernstig ziek geweest, soms met langdurige consequenties, we zijn allemaal bang geweest dat wij of onze geliefden besmet zouden raken, en we hebben in een paar maanden tijd onze zorgverleners volledig uitgewoond. Soms parasitaire maar rijke bedrijven als Booking hebben miljoenen overheidssteun geïncasseerd, terwijl kunstenaars, muzikanten, theatermakers en acteurs de pest konden krijgen en kleine podia stilletjes omvallen. Kinderen en jongeren hebben maandenlang school gemist en kregen inderhaast in elkaar geklust onderwijs-op-afstand. De werkloosheid stijgt schrikbarend, en veel bedrijfjes gaan failliet.

Intussen neemt de besmettingsgraad weer toe, nu ook onder jongeren, en Rutte steekt zijn duimen maar weer eens omhoog. Hij deelt complimentjes aan het volk uit, als was het strooigoed.

Quote du Jour | Mondkapjesplicht niet reëel

Bruls waarschuwt voor het te snel veranderen van de corona-aanpak. Het zal in dat geval “boetes regenen”. “Als je nu een mondkapjesplicht invoert, leidt dat tot chaos. Ik kan niet garanderen dat mijn mensen dat goed kunnen handhaven”, zegt Bruls. “Laten we reëel wezen: gaan mensen in de kroeg of thuis bij een feestje een mondkapje dragen?”

Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad, ziet weinig in een mondkapjesplicht in openbare ruimtes. Want regeringen in Duitsland, Spanje, Italië, Frankrijk, Oostenrijk, etc zijn niet reëel?

Quote du Jour | Thuis besmet

Steeds meer mensen lopen thuis het coronavirus op

Kopte het AD eerder deze week. Gevolgd door:

Het aantal nieuwe vastgestelde coronabesmettingen in de afgelopen week is gestegen naar 534. Dat is bijna een kwart meer dan de week ervoor. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De meeste mensen lopen corona thuis op.

Een vergelijkbare berichten was een week eerder in de Volkskrant te vinden. Het probleem met deze verslaglegging is dat je op basis van de meest recente cijfers van het RIVM helemaal niet tot de conclusie kunt komen dat de meeste mensen corona thuis oplopen. Tevens kun je op basis van deze cijfers ook niet concluderen dat een steeds groter deel thuis wordt besmet.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

‘We zijn er klaar mee’

COLUMN - ‘We zijn er nu wel klaar mee, met dat virus,’ zei ene Henk. Hij was een van de circa 500 mensen die vorige maand een nachtelijke rave in het Amsterdamse Bos hielden. Afgelopen weekend was daar weer zo’n feest. Ditmaal hadden ze een muziekinstallatie, er was lachgas te koop, en ze hadden entree betaald. Ze hielden geen afstand tot elkaar, en droegen uiteraard geen mondmaskers. Beide keren brak de politie het feestje op, en beide keren slingerde die helaas niemand op de bon.

Er is inmiddels een Facebook-groep opgericht die datzelfde motto als naam draagt: ‘We zijn er klaar mee’. Het is een groep barstensvol complottheorieën: Rutte liegt over het virus, zo beweert de banner die die groep siert, en er staan berichten met titels als ‘There is no pandemic’ en ‘Alleen samen kunnen wij corona leugens verslaan’.

Voor hen hoeft het niet meer, al die bescherming en al die voorzorgsmaatregelen. Ze zijn er he-le-maal klaar mee.

Ach ja, je hebt al tien keer een condoom gebruikt toen je met iemand neukte en steeds opnieuw bleek er niets mis te gaan: geen soa opgedaan, niemand zwanger geworden. Volkomen logisch dat je nu wel ‘klaar’ bent met die condooms. Hoppa, weg met al die bescherming. Hoog tijd voor het vrije leven!

Quote du Jour | Chinese filosofie in coronatijd


Het Zwitserse blad Reportagen verzamelde persoonlijke impressies uit 35 landen over de coronacrisis. Het Nederlandse 360 Magazine vertaalde de inzendingen.

Uit Peking schreef Liu Zichao:

Tegenwoordig staat er bij vrijwel elk hek een groepje filosofen die de drie wezenlijke vragen stellen: Wie ben je? Waar kom je vandaan? Waar ga je naar toe? Tot besluit een schot in je voorhoofd (de contactloze thermometer) om te kijken of je het warm hebt.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Misschien kunnen aanhangers van Viruswaanzin zich toch nuttig maken

COLUMN - Het heeft iets navrants, al dat opgetogen ‘we mogen er weer op uit, hup, naar de kroeg en op vakantie!’ Alsof we een roedel jonge honden zijn, die over elkaar heen buitelen nu het luik van de bench open gaat en van puur plezier over hun eigen en elkaars poten struikelen. Koeien die na maandenlang verplicht op stal te hebben gestaan dolblij hun eerste dansje buiten in de wei doen.

Maar het voelt vooral als de ietwat schrille verkooppraatjes van sectoren die om hun lijfsbehoud vechten. In de praktijk zie ik eerder mensen die schuchter plannen maken, die behoedzaam te werk gaan, gespitst op tekenen dat in de buurt blijven wellicht veiliger is.

Een middagje ergens op een terras wat praten en drinken is prima, net als een weekendje weg naar een niet eerder bezocht stadje in eigen land – dan kun je zo aan je stutten trekken als het je te druk wordt, of je buren te roekeloos acht. Maar een vakantie boeken om in een volgepakt vliegtuig te vertrekken naar een zonnig land waarover de reiswaarschuwingen sneller van kleur wisselen dan de weersverwachtingen hier, is een ander verhaal.

Want er zijn net te veel zorgwekkende verhalen. Over Iran, waar de tweede golf vorige maand lijkt te zijn begonnen; over de VS, waar de eerste golf nog lang niet voorbij is en alleen maar heviger wordt; over Spanje, waar twee streken weer in lockdown zijn. Over het advies om in quarantaine te gaan als je terugkomt van vakantie in Turkije. Dat wakkert de reislust niet bepaald aan: ook avontuur heeft zijn grenzen. Veel mensen kijken toch liever de kat uit de boom.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Waarom Rutte de natiestaat als lichaam presenteert

ESSAY - door Levi van Veurs (Redacteur Kosmos Uitgevers)

“Nederland is nu een patiënt. En die patiënt moet behandeld worden,” zei premier Rutte afgelopen 12 maart tijdens een persconferentie over de maatregelen tegen het coronavirus. Rutte haakt daarmee in op een metafoor die in ons cultureel geheugen gegrift staat en ons denken beïnvloedt, namelijk: de figuurlijke relatie tussen natiestaat en lichaam.

Deze metafoor baant een weg voor politieke besluiten. Hoe dient ze Ruttes agenda?

Als je het ene zegt, maar het andere bedoelt

Als je ooit Il Postino (1995) over Pablo Neruda hebt gezien, kun je je waarschijnlijk het glunderende gezicht van Massimo herinneren als bij hem het kwartje valt na Neruda’s uitleg van het begrip ‘metafoor’: “Een metafoor, dat is als je het ene zegt, maar het andere bedoelt.”

Een talig trucje dus. Leuk voor een dichter, maar geen directe aanduiding van de dingen zelf. Waarom zegt Rutte niet gewoon waar het op staat?

Neruda’s uitleg impliceert dat er bij het gebruik van een metafoor een beweging van het figuurlijke naar het letterlijke gemaakt moet worden om de betekenis te snappen. Maar is het wel zo dat we, als we het gordijn van de metafoor opzij trekken, de naakte waarheid aantreffen? Hoewel metaforisch taalgebruik door de eeuwen heen door verschillende denkers als ‘leugen’ werd bestempeld, zijn er ook filosofen die beweren dat metaforen juist constructief zijn voor ons denken.

Vorige Volgende