Overzicht

dossier

Aardbevingen in Groningen

Foto: 350 .org (cc)

Met behulp van openbaar beschikbare data (KNMI, Groninger Bodem beweging, NVM) onderzoekt Sargasso in een serie artikelen de aardbevingen in Groningen.


Waan van de dag

Mede treinpassagiers hoorden 2e Kamerlid Leegte (VVD) zeggen hoe hij meehielp de Groningers aan het lijntje te houden [aardbevingen/gas]

, door

Mede treinpassagiers hoorden 2e Kamerlid Leegte (VVD) zeggen hoe hij meehielp de Groningers aan het lijntje te houden [aardbevingen/gas]. Via twitter kwam dit nieuws tot ons. 2 getuigen.

Hele conversatie in tweets: 1, 2, 3, 4, 5 en 6

1: Positief dat Rene Leegte terug uit Groningen m trein reist. Niet zo slim hoe hij openlijk telefoneert, uitlegt hoe je Groningers kunt pappen
2: “Ik heb vandaag [tijdens werkbezoek Tweede Kamer aan Groningen] zo veel mogelijk de media ontlopen”
3: “We blijven op de lijn dat we verband gaswinning en aardbevingen moeten onderzoeken.” [zodat we proces vertragen, winning hoog blijft] 4: Verder openlijk hoe je altijd (media) kunt zeggen ‘dat Kamp de winning bij Loppersum met 80% heeft verlaagd’ [een truc, netto winning!] 5: en nog openlijke discussie door de telefoon hoe je ‘implicaties voor de coalitie’ [PvdA wil winning omlaag!] nu moet framen. Dom, dom..
6: Verder maakt R Leegte excuus voor slecht o/d hoogte houden (tijdens werkbezoek) v zijn superieur ad andere kant lijn. VVD heeft stress.

Foto: 350 .org (cc)

NAM legt bewoners Loppersum foutief contract voor

, door

COLUMN - De Nederlandse Aardolie Maatschappij is op zijn zachtst gezegd niet echt populair bij de inwoners van het aardbevingsgebied in Groningen. Maar nu hebben ze het wel heel erg bont gemaakt. Het contract dat een aantal bewoners van Loppersum moest tekenen om in aanmerking te komen voor een vergoeding voor het verstevigen van hun huis als gevolg van aardbevingsschade bevatte een paar opmerkelijke voorwaarden.

Een daarvan was dat een bewoner geen nieuwe aardbevingsschade meer kan claimen nadat de klus is geklaard. Garantie tot aan de verstevigde voordeur dus. Ook een eventuele waardevermindering van het huis als gevolg van de werkzaamheden komt voor rekening van de bewoner zelf. ‘Wat een geknoei, hoe durven ze het te presenteren’ vind huizenbezitter Fred Ottens uit Loppersum. ‘Zeer kwalijk en in het voordeel van de NAM.’

Gelukkig bleek het loos alarm te zijn. Foutje bedankt. In een verklaring zegt de NAM de verwarring te betreuren en zich ervan bewust te zijn dat de verzonden voorwaarden niet aansluiten bij de situatie in Noordoost-Groningen. Oftewel, de NAM is vergeten de standaardcontracten van tevoren even goed na te lezen op fouten en onregelmatigheden. En dat met betrekking tot zo’n gevoelig dossier. Slordig.

Erg slordig vind ook de actiegroep Schokkend Groningen. ‘Ja, ja, foutje?’ vraagt het comité zich ietwat cynisch op Facebook af. Schokkend Groningen heeft nog meerdere appeltjes met de NAM te schillen. Zo deed actievoerder John Lanting in maart dit jaar aangifte tegen minister Kamp en oud-directeur van de NAM Bart van de Leemput wegens vernieling van woningen. Met de aangiftes is tot nu toe nog niks gedaan. Ze blijken zelfs onvindbaar. Het Openbaar Ministerie geeft toe dat er iets fout is gegaan en belooft snel een beslissing over de aangiftes te nemen.

Quote du Jour

Quote du jour | Fact of life

, door

Zulke uitspraken van de minister kunnen echt niet. Als PvdA nemen wij hier afstand van. […] Een aardbeving kan nooit een ‘fact of life’ zijn.

Het kamerlid Jan Vos (PvdA) reageert tegenover NU.nl op de uitspraak van minister Kamp dat de aardbevingen in Groningen een ‘fact of life’ zijn.

In het debat van gisteren gaf minister Kamp aan dat het niet zijn bedoeling was om de aardbevingen in Groningen te relativeren.

Waan van de dag

Media-offensief om volgende ronde schadevergoedingen Groningse aardbevingen te beperken

, door

In Trouw nota bene:

Een deel van de Groningers gebruikt het geld dat bedoeld is voor aardbevingsreparaties, voor vakanties of het betalen van achterstallige rekeningen. Dat zeggen bouwbedrijven en de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), meldt BNR. […]

Volgens een directeur van een Gronings bouwbedrijf, die anoniem wil blijven, wordt het bijvoorbeeld gebruikt voor een vliegticket naar de zon.

Als ik jouw fiets in elkaar trap, ben je een profiteur als je van de schadevergoeding een nieuw bankstel koopt? Volgens de NAM blijkbaar wel.

Foto: 350 .org (cc)

Een herziene aardbevingen top 20

, door

DATA - Nu we weten dat de plaatsnaamtoewijzing door de KNMI nogal slordig is, komt de vraag op wat dat betekent voor de eerder gepresenteerde data. Tijd voor een nieuwe aardbevingen top 20.

In de aardbevingen top 20 van 10 januari voerde Midlaren Noordlaren de ranglijst aan, gevolgd door Roswinkel (Drenthe) en Overschild:

aardbevingen top 20

Dit overzicht werd gepresenteerd onder de titel “Meest getroffen plaatsen in Groningen”. Een enigszins voorbarige conclusie. Immers, een aardbeving in Loppersum kan, afhankelijk van de zwaarte, zeker ook gevolgen hebben voor nabij gelegen plaatsen. Om die reden zijn voor het samenstellen van de herziene aardbevingen top 20 alle plaatsen meegenomen die binnen een bepaalde afstand tot een beving liggen.

Rondom elke beving is een fictieve cirkel getrokken met een straal ter grootte van het kwadraat van de kracht van de beving. Voor een beving met een kracht van 3.0 betekent dit een cirkel met een straal van 9 km. Alle plaatsen die binnen deze cirkel liggen, werden vervolgens aan de betreffende beving toegewezen. Een eenvoudige telling resulteert dan in de volgende herziene aardbevingen top 20:

herziene aardbevingen top 20

De nieuwe aanvoerder van de ranglijst is Garrelsweer met kort daarachter Loppersum en Westeremden. Naast de gewijzigde volgorde is ook goed te zien dat het aantal bevingen waar de verschillende plaatsen last van hebben aanzienlijk hoger is dan de oorspronkelijke lijst aangaf. En dan is dit nog een conservatieve schatting. Een beving met een kracht van 3,0 wordt nog gevoeld op een afstand van 15 à 16 kilometer.

Foto: 350 .org (cc)

KNMI niet zo goed in toewijzing plaatsnamen aan aardbevingen

, door

DATA - Eerder zagen we al dat de KNMI de aardbevingen bij Noordlaren onterecht toe heeft gewezen aan Midlaren. De kans dat dit bij andere bevingen ook het geval is, is dus reëel. Maar hoe kom je dan tot een betere plaatsbepaling?

De Groninger Bodem Beweging heeft met behulp van de BAG gegevens (waarin de woonplaatsgrenzen staan gespecificeerd) een alternatieve plaatsnaamtoewijzing voor de aardbevingen gemaakt. Voor 533 bevingen wijkt deze af van de plaatsnaamtoewijzing van de KNMI (welke is vastgesteld op basis van dichtstbijzijnde postcode). Op dit moment is het totale aantal bevingen 1026, dus in meer dan 50% van de gevallen geeft de KNMI een verkeerde plaats aan. Hoe kan het zijn  dat bij zo’n belangrijk onderwerp, zo slordig omgegaan wordt met de plaatsnaamtoewijzing?

Dit wil nog niet zeggen dat de ene methode beter is dan de andere. Een steekproef wees uit dat de BAG-lokatie vaak accurater was dan de KNMI-lokatie, maar soms was dit ook andersom het geval.

De oorzaak hiervan is te vinden in het grillige verloop van woonplaatsgrenzen. Zie bijvoorbeeld Loppersum. Maar wat is dan wel een accurate methode voor de plaatsnaamtoewijzings? Een logisch alternatief is om uit te gaan van het geografische midden van een plaats. De plaatsnaamtoewijzing op basis van het geografisch midden verschilt echter ook voor 457 bevingen met de plaatstoewijzing van de KNMI en voor 372 bevingen met plaatsnaamtoewijzing op basis van de BAG-gegevens.

Foto: 350 .org (cc)

Duidelijkheid voor Groningen

, door

OPINIE - “Nait soezen moar broezen,” denken veel Groningers bij de manier waarop de regering omgaat met de problemen met de gaswinning in de provincie. Dit nuchtere gezegde – vrij vertaald “niet lullen maar poetsen” – moet Den Haag ter harte nemen. De plannen die minister Kamp vorige week bekend maakte zijn de eerste concrete toezeggingen naar de Groningers, maar er blijven nog een flink aantal cruciale vraagtekens bestaan.

Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Bijna een jaar geleden maakte het rapport van  het Staatstoezicht op de Mijnen (SODM) een einde aan een lange periode van struisvogelpolitiek. Wat eigenlijk al jaren vermoed werd stond nu zwart op wit: (sneller) gas winnen leidt tot (zwaardere) aardbevingen. D66 drong aan op snelle actie. Samen met andere oppositiepartijen wilden we de gaskraan deels dichtdraaien en een regeling treffen met de bewoners van het gebied. Zowel de PvdA als de VVD stemden toen tegen en schoven daarmee de beslissing voor zich uit. Ondertussen werd in 2013 voor een record aan gas uit de grond gepompt.

Voor de Groningers is de belangrijkste vraag of zij nog wel veilig zijn in hun eigen huis. Verschillende instanties hebben zich over deze vraag gebogen. Dat de aardbevingen een direct gevolg zijn van de gaswinning staat vast, maar over de risico’s lopen de rapporten uiteen. Volgens de meest voorzichtige voorspelling is de kans op een aardbeving met een kracht van 5 op de schaal van richter kleiner dan 1%, terwijl het meest alarmerende rapport deze kans op 7% schat. Dichtdraaien van de gaskraan levert op termijn stabiliteit, maar op de korte termijn moeten we vooral de huizen aanpakken. D66 wil dat daar snel mee begonnen word, zodat ouders geen kooi meer om het bed van hun kind hoeven te zetten.

Foto: 350 .org (cc)

Waardedaling huizen Groningen illusie?

, door

DATA - Minister Kamp gaf vorige week aan dat de woningen in het aardbevingsgebied in Groningen in waarde zijn gedaald. Op het blog “Woningmarktcijfers” verscheen afgelopen zaterdag, gebaseerd op een grafiek van de NOS, een bericht dat het met de waardedaling van de woningen in Groningen wel meevalt. Wie heeft hier nu gelijk?

6-huizenprijs-slochterenEerst de grafiek van de NOS. Hierin is de procentuele verandering van de huizenprijzen in Slochteren en omgeving afgezet tegen de ontwikkeling in heel Nederland. Deze grafiek heeft echter twee beperkingen. Ten eerste wordt alleen de periode vanaf 2009 getoond. De aardbevingen zijn al een behoorlijk aantal jaren eerder begonnen. Ten tweede zijn de cijfers weergegeven in percentages. Zeker omdat de ontwikkeling voorafgaand aan 2009 niet te zien is, kun je op basis van deze vergelijking eigenlijk geen conclusies trekken. De grafiek ondersteunt de uitspraak van Kamp van ongeveer een half jaar geleden toen hij zei dat er geen aantoonbaar effect was van de aardbevingen.

Om tot een eerlijke vergelijking te komen is het noodzakelijk om naar een langere periode en absolute getallen te kijken. Bij voorkeur een periode die minimaal alle aardbevingsjaren (vanaf eind 1986) beslaat. De onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van de gemiddelde huizenprijs in Nederland, de gemiddelde huizenprijs in Slochteren e.o. en het verschil daartussen weer.

Foto: 350 .org (cc)

Het aardbevingsseizoen is begonnen

, door

DATA - Het aantal aardbevingen is de afgelopen 27 jaar aanzienlijk toegenomen. Het is minstens even waardevol om te weten hoe de aardbevingen over het jaar zijn verdeeld.

De wil van een meerderheid in de Tweede Kamer om de gaswinning in Groningen te beperken, komt niets te vroeg. Het aardbevingsseizoen is namelijk net begonnen. In onderstaande grafiek is de verdeling van de aardbevingen over de maanden van het jaar te zien.

aardbevingsseizoen

In de periode van juli tot en met november zijn er duidelijk minder aardbevingen dan gemiddeld (rode lijn) en de piek ligt in de maanden april tot met juni. Verder valt op dat in augustus de meeste bevingen met een kracht van meer dan twee plaatsvinden. Een voorzichtige conclusie hieruit is dat het even duurt voor een koude periode (en dus hoger verbruik van gas) meer bevingen tot gevolg heeft. Voor dit jaar zou de bijgestelde mening van de Tweede Kamer wel eens te laat kunnen komen. De opvattingen van de Tweede Kamer worden nu eenmaal niet vaak vertaald in snelle acties.

Een uitsplitsing naar zwaartecategorieën laat duidelijk zien dat de grootste variatie wordt veroorzaakt door bevingen met een kracht van minder dan één en bevingen met een kracht tussen één en twee.

Foto: 350 .org (cc)

De seriebeving van Noordlaren

, door

DATA - Afgelopen vrijdag zagen we dat Midlaren hoog scoorde qua aantal bevingen. Hierbij viel op dat het hoofdzakelijk bevingen betrof met een kracht van minder dan één.

Nadere analyse van de data laat zien dat de KNMI niet zo goed is in het toewijzen van plaatsen aan bevingen. Alle bevingen die de KNMI onder Midlaren heeft gecategoriseerd, liggen veel dichter bij het dorpje Noordlaren, zoals in onderstaand kaartje is te zien.

4-noordlarenmap

De bevingen van Midlaren Noordlaren afgezet tegen de tijd laten een ander interessant fenomeen zien. De bevingen zijn niet alleen geconcentreerd in het Noordlaarder Bos, maar ze zijn meer geconcentreerd in de tijd.

4-noordlaren

Alle bevingen vonden plaats binnen de tijdsduur van één maand in 2009. De piek lag op 17 maart met maar liefst zeventien bevingen op één dag. Sommige van deze bevingen volgenden elkaar echter zó kort na elkaar op (minder dan één minuut), dat je je af kunt vragen of het om twee aparte bevingen ging of één grotere beving. Maar zelfs als het niet om aparte bevingen ging, dan vonden die dag nog steeds twaalf bevingen plaats in hetzelfde gebied.

Het zal waarschijnlijk nooit precies duidelijk worden wat hier precies aan de hand is geweest en wat de exacte oorzaak is. De wetenschap dat een dergelijke seriebeving tot de mogelijkheden behoort, lijkt me in ieder geval geen geruststellende gedachte voor de inwoners van Groningen.

Foto: 350 .org (cc)

Wat gaan we doen als het gas op is?

, door

OPINIE - ‘De industriepolitiek, die in de jaren ’70 nog werkte, heeft geen toekomst meer,’ schrijft GroenLinks-kamerlid Liesbeth van Tongeren.

Bestuurders en bewoners in Groningen zijn boos. “Onze huizen zijn geen stuiver meer waard, we lijken wel een wingewest” en “We zijn door Den Haag in de steek gelaten omdat het Rijk de inkomsten belangrijker vindt dan bewoners.” Onderzoek van minister Kamp concludeert dat er geen sprake is van waardevermindering van de huizen in Noord-Groningen. Ondertussen gaan bodemdaling en gasbevingen gewoon door en vallen bedrijven in de regio om; zoals recent aluminiumsmelter Aldel. Waarom zijn er eigenlijk energievretende aluminiumsmelters in Nederland gevestigd? Waarom worden er in Nederland nog nieuwe kolencentrales gebouwd?

Begin jaren ’70 was het een begrijpelijke strategie om vanwege de enorme gasbel en de ‘belofte’ van kernenergie energie-intensieve bedrijven aan te trekken en zo werkgelegenheid te creëren. Energiegrootverbruikers zoals olieraffinaderijen, de chemische sector en staal-, zink- en aluminiumproducenten floreerden met hulp van de staat. Ten behoeve van het inmiddels ook failliete aluminiumbedrijf Zalco werd de kerncentrale Borssele neergezet en Aldel werd bovenop het aardgas gebouwd. De zware industrie deed het goed in Nederland en creerde werkgelegenheid en welvaart.

Oliecrisis

Er waren plannen voor veel meer kerncentrales, maar kernenergie bleek toch niet zo goedkoop en plannen voor 35 kerncentrales langs de Nederlandse kust werden geschrapt. Door de oliecrisis gingen ook de olie- en gasprijzen omhoog. En nu zet Groningen grote vraagtekens bij de gaswinning. De toezichthouder, het Staatstoezicht op de Mijnen, zegt dat de winning snel teruggebracht moet worden.

Vorige Volgende