Vijftien april gaat de film Atlas Shrugged in première, gebaseerd op de bestseller van Ayn Rand, waarin ze haar filosofie in romanvorm uiteenzet. Volgens Rand parasiteren de arbeiders op het genie en de inspanningen van begaafde enkelingen, zoals ondernemers en industriëlen, schrijvers en kunstenaars. Rands filosofie vormt de intellectuele rechtvaardiging voor Amerika’s zakenelite om de overheid ineen te schrompelen en voor hen hinderlijke wetgeving aan spaanders te hakken. Tijd voor progressieven om terug te slaan.
Een bijdrage van Ian Reifowitz, die regelmatig publiceert op het Amerikaanse opinieweblog Daily Kos.
Ik ken een paar mensen die Ayn Rand goed vinden. U wellicht ook. Haar hyperindividualistische sociale darwinisme dient als de ideologische fundering voor de Tea Party (hoewel hun hard-rechtse sociale conservatisme de atheist Rand zouden doen rillen). Ze kan met recht een extremiste genoemd worden. Haar overtuigingen hebben wel wat weg van die van Rand Paul (die zegt dat hij niet naar haar genoemd is – zijn volledige naam is Randal), maar dan op steroïden. Een hoop steroïden.
Nu is dat hele idee van Rand gebaseerd op haar complete ontkenning van de realiteit dat succesvolle individuen niet succesvol kunnen zijn zonder een sterke samenleving om hen heen.
Een grootse uitvinder, om maar wat te noemen, kan geen geld verdienen als er niet een bestaande, geschoolde poel is van arbeidskrachten die hij in dienst kan nemen (zowel op het productieniveau als dat van verkoop, ontwikkeling en management), naast een sterke overheid om zijn of haar patentrechten te beschermen en middels wetshandhaving de voorwaarden te creëren waarin markten kunnen opbloeien (om het maar niet te hebben over het afslaan van een vijandige invasie). Een overheid die beschermt tegen andere “ondernemers” die zijn handel zouden kunnen ondergraven middels oneerlijke tactieken, die voorziet in gezondheidszorg (wederom, door dokters op te leiden enzovoorts) om hem te verzorgen als hijzelf of zijn gezin ziek raakt, en ga zo maar door.
Zelfs haar fictieve held John Galt zou niet veel kunnen hebben bereikt zonder de mensen die hem onderwezen – en die ook weer werden geschoold door een samenleving – en zonder de wetenschappelijke ontwikkelingen die vóór hem kwamen en waarop hij voortbouwde. Ontwikkelingen die werden gecreëerd door individuen die eveneens grootste dingen bereikten met de hulp van een samenleving die hen had gekoesterd.
Rand is in wezen waan-zinnig. Of, zoals de meeste ideologen: zo verliefd op haar grote, centrale idee dat ze elke werkelijkheid negeert die daarmee in conflict is. Klinkt dat bekend?
Nu een kleine reality check. De zwakke overheid die zij verlangde bestond in Europa in feodale tijden. Er was destijds echter nauwelijks welvaart (om over veiligheid, vrijheid, of enige mate van fatsoenlijke levensstandaard nog maar niet te spreken) van enige vergelijkbare schaal zoals we die nu kennen. Niet alleen vergeleken met het Westen vandaag de dag, maar zelfs in vergelijking met het daaraan voorafgaande tijdperk van het Romeinse Rijk, dat wil zeggen: toen men tenminste een daadwerkelijk functionerende overheid had. De welvaart die wel bestond, was in handen van een paar enkelingen die deze slechts in handen konden houden door voldoende soldaten in dienst te nemen om degenen van het lijf te houden die deze welvaart met geweld wensten af te nemen. Welnu, wat het visioen van Ayn Rand (of dat van Rand Paul) ons zou opleveren, is precies dat feodale tijdperk.
Dus, de volgende keer dat iemand u probeert wijs te maken dat we onze maatschappij zouden moeten veranderen naar de idealen van Ayn Rand, of verwijst naar Rand of Galt, vraag ze eens hoe leuk ze het zouden vinden om een horige te zijn in het Frankrijk van de zevende eeuw. Want de kans dat iemand in Rands wereld precies in die positie zou verkeren, is ongeveer 99 op 100.
De progressieve visie daarentegen is gebaseerd in de werkelijkheid. Wij onderkennen dat individuen grote dingen tot stand brengen door hard werk, maar niet zonder te bouwen op het fundament van zaken die slechts bereikt kunnen worden door samenwerking van een gemeenschap; zoals publieke scholen (een instelling die zowel Ron Paul als Michelle Bachmann – die waarschijnlijk beiden in 2012 een gooi zullen doen om de Republikeinse presidentskandidaat te worden – eerder deze week fel bekritiseerd hebben).
Dit is het essentiële verschil tussen ons het de Ayn Rand-aanhangers onder hard-rechts. Zij kunnen niet verder kijken dan hun eigen ideologie. Of ze gedragen zich als zeurderige, zelfzuchtige vijfjarigen die niet willen delen en het niet kan schelen dat hun speelgoed niet zou kunnen bestaan zonder de inzet van anderen. We moeten leren om hen met hun waanzin te confronteren en hen te benoemen als precies dat wat ze zijn.
Addendum: Hier is een reactie van een reaguurder die het scherp verwoordt:
- “Twee romans kunnen het leven van een veertienjarige boekenwurm veranderen: In de Ban van de Ring en Atlas Shrugged. Het ene boek is een kinderachtige fantasie die niet zelden een levenslange obsessie met zijn ongeloofwaardige helden verwekt, hetgeen leidt tot een emotioneel gefnuikte, sociaal kreupele volwassenheid, waarin men niet in staat is om te gaan met de echte wereld. Het andere boek heeft te maken met Orks.”
Ian Reifowitz is universitair hoofddocent in de geschiedswetenschappen aan Empire State College, State University of New York.
Reacties (174)
O kom op. Ayn Rand is gewoon een Yanken-obsessie, en bovendien schrijft ze best aardig. Het is porno natuurlijk, maar het is meeslepende porno met een uitgebreid vocabulaire.
Alan Greenspan, het hoofd van de Federal Reserve Bank, was in zijn jonge jaren een Ayn Rand-groupie.
Dezelfde Greenspan dus, die de deregulering van de financiële markten leidde, in het heilige geloof dat ondernemers rationale beslissingen zouden nemen, en de markt het onkruid wel uit zou wieden.
Precies het beleid dus, dat de wereldwijde financiële crisis mogelijk heeft gemaakt.
Yanken-obsessie. Wellicht, maar die gekke sekte heeft volgelingen op hoge plaatsen met een hoop invloed en of poen. Dat gaat ook ons huisje niet voorbij.
Dat is één. En twee: Reifowitz geeft nogal inhoudelijke argumenten waarom haar filosofie waanzin is. Argumenten waar jij niet op ingaat. In plaats daarvan maak je je ervan af met een badinerende borrelpraat: ‘Yanken-obsessie’, ‘schrijft best aardig’, ‘porno’.
Te kort door de bocht. Rand fulmineert niet tegen arbeiders, maar tegen – door haar gepercipieerde – incompetentie en onwilligheid om het beste uit jezelf te halen. En ja, ze is heel eng, maar niet zozeer om bovenomschreven redenen.
https://secure.wikimedia.org/wikipedia/nl/wiki/Objectivisme_%28Ayn_Rand%29
@Prediker; Ja, en Balkenende heeft ook Jip en Janneke gelezen – en zie wat dat ons allemaal gebracht heeft. De argumenten zijn zo oud, belegen en over the top, dat het helemaal geen zin heeft om erop in te gaan. Ja, Sudan heeft ook een zwakke overheid. Toch is het geen libertaristische heilstaat. Goh. Sommige mensen halen meer uit onderwijs dan anderen. Goh.
Nee, weet je wat pas echt gevaarlijk is ? De insteek van dit stuk. Dat gaat namelijk over hoe links een aantal mensen echt kapot wil hebben. Echt stuk. En in dit geval, een schrijver. En zodra er uit welke hoek ook een hetze tegen een kunstenaar ontstaat (zie ook Nekschot), grijp ik naar mijn (denkbeeldige) revolver. In weerwil van de nazi die ook ooit zoiets zei.
@KJ
Ayn Rand is al zo’n 30 jaar dood….
Of bedoel je dat de ideeen van de doden ook met rust moet laten?
Nou die schrijfster is al dood en begraven. Het gaat geloof ik ook niet over de persoon van de schrijfster, maar over haar ideeën.
Die zijn voor het grootste gedeelte krankzinnig en leiden tot rampzalig beleid. Blij dat je dat met de schrijver eens bent.
En ik hoor op de marges van het internet al jarenlang positieve geluiden voor Ayn Rand, in dezelfde hoek waar rabiaat islamofoob rechts een paar jaar geleden zat. Je ziet welke hoge vlucht die richting heeft genomen, dus ik ben er liever meteen bij om deze dwaling met wortel en tak uit te roeien, voordat ze opspruit en als zevenblad de hele tuin overwoekert.
De ideeën dus, hè, de mensen mogen gewoon in hun huurflatjes en vinexwoningen blijven zitten, en hun wanen blijven intikken op die obscure websites van zee.
KJ; trouwens, hetze tegen Nekschot? Wat nou hetze tegen Nekschot? Die man is de martelaar van de cartoons geworden. De halve politiek liep te hoop tegen zijn arrestatie, hij werd in Pauw en Witteman met alle egards ontvangen, Hans Teeuwen neemt het voor hem op, en het OM heeft de aanklacht maar stilletjes laten vervallen ook al vonden ze die cartoons best wel strafbaar.
Dus over welke hetze heb je het precies?
Reifowitz verwijt Rand voorbij te gaan aan de noodzaak van een functionele samenleving voor een individu om optimaal van zijn of haar talenten gebruik te maken. Maar mensen zijn kuddedieren en leven dus in groepsverband. Dat is altijd zo geweest.
Waarom individualisme op basis van talent, zoals Rand betoogt, zou leiden tot feodale toestanden, is een vraag die Reifowitz niet beantwoordt. Hij haalt slechts geschiedenis aan. Maar die laat nu juist zien dat de opkomst van het (stedelijk) individualisme de feodaliteit heeft verdrongen. Tot de opkomst van het (westers) liberalisme, was eerder verworven macht van de familie nagenoeg absoluut bepalend voor de positie in de samenleving.
De agressiviteit in de aanval van Reifowitz lijkt met name ingegeven door zijn inhoudelijke ledigheid.
@KJ: in delft heeft Ayn Rand (en ook op andere TU’s) anders een behoorlijke aanhang. Overigens vind ik ’t typisch dat een negatief review van een schrijver bij jou meteen tot een (fictieve) oproep tot geweld leiden. Dat past dan weer niet in mijn beeld van de absolute vrijheid van meningsuiting.
@2/@3: IMO was de grootste klacht van Ayn Rand dat ‘de overheid’ zelf niets kon bedenken (harhar, en de maanlandingen dan), en dat de overheid alleen maar een sta-in-de-weg was met haar regeltjes en voorschriften voor de creatieve klasse. Dat haar bordkartonnen held in een werkelijk ongereguleerde maatschappij al op pagina vijf was beschoten door plunderaars, wat voorkwam dat-ie anders was doodgegaan was aan chinese melaminemelk, of dat-ie nooit een groot gebouw had kunnen ontwerpen omdat die dingen alleen kunnen bestaan bij de gratie van een maatschappij waarin normen en regels bestaan die -desnoods met ‘geweld’- afgedwongen worden — ach, da’s maar een detail.
@Gannicus; Inderdaad. Er zijn zo verschrikkelijk veel aspecten aan de feodale samenleving die totaal niets met de werkelijkheid van Ayn Rand te maken zouden hebben (zeg maar iets; de macht van de kerk bijvoorbeeld), dat het een absurd argument is.
De agressiviteit in de aanval van Reifowitz lijkt met name ingegeven door zijn inhoudelijke ledigheid.
De agressiviteit van Reifowitz wordt IMHO voornamelijk ingegeven door zijn wens om als brave apparatsjik te boek te blijven staan.
@Prediker; Nou die schrijfster is al dood en begraven.
Dat doet er toch niet toe ? Het gaat om het principe dat mensen vanuit politieke overwegingen liever ideeen en kunst willen verbieden dan de echte actoren.
Blij dat je dat met de schrijver eens bent.
Dat ben ik niet met de schrijver of met jou eens. Ik maakte gebruik van een stijlfiguur genaamd ‘hyperbool’, maarja, dat vervloekte internet, he ?
KJ; trouwens, hetze tegen Nekschot? Wat nou hetze tegen Nekschot? Die man is de martelaar van de cartoons geworden.
Misschien. Het hangt er maar van af wie je het vraagt. En zo het al gebeurd is, dan in ieder geval niet dankzij types zoals jij.
KJ; wanneer snap jij nou eindelijk eens het verschil tussen verbieden en bekritiseren? Reifowitz pleit er niet voor dat haar boek verboden wordt.
Ga je gang, lees dat boek. Maar mogen wij alsjeblieft haar ideeën de grond in trappen? Dat is ook vrijheid van meningsuiting.
@gronk; O ja ? Delft ? Nou, dat zal wel. Ik weet niet wat ze eruit halen, dan. Ik heb twee boeken van Ayn Rand gelezen (The Fountainhead en een andere, weet ik niet meer), maar toen ik aan Atlas Shrugged wilde beginnen, zag ik die pil al voor me en had ik een beetje een Harry Potter-reactie: leuk hoor, maar niet meer dan een of twee. Ik heb geloof ik de eerste tien bladzijden gelezen, en toen besloten om mijn tijd beter te besteden.
Seriously, het geeft een fijn vrije-mensen gevoel, en het is echt niet onaardig geschreven. Maar om daar nou ideeen uit te halen, en ‘aanhang’ van te wezen…
Overigens vind ik ‘t typisch dat een negatief review van een schrijver bij jou meteen tot een (fictieve) oproep tot geweld leiden
Nee nee nee. Die recensent mag schrijven wat ‘ie wil, en ik mag van zijn motieven denken wat ik wil. Het reiken naar mijn revolver ging meer over Prediker, die dit soort ideeen ‘een halt wilde toeroepen’ en weer eens niet kon afblijven van de notie dat slechte invloed door kunst of ideeen of spraak bij de wortel aangepakt moet worden. Dat soort semi-fascistische praat doet mij de haren recht overeind staan.
Ik ben wel naar haar vernoemd!
KJ – Als ik het goed begrijp, dan doet de semi-fascistische praat van Ayn Rand de haren van de Prediker recht overeind staan. Maar daar heb jij geen last van: jij vindt het semi-fascistisch dat zijn haren recht overeind gaan staan.
Jij KJ, doet me een beetje denken aan een iemand die de “Triumpf des Willens” van Riefenstahl heeft zitten bekijken en zich er in verlekkerd hoe knap dat gefilmd was. En terecht!
Maar de kritiek op de film afdoen als semi-fascistisch, dat zou toch al te dol zijn, nietwaar?
@3 schrijft:”Rand fulmineert niet tegen arbeiders, maar tegen – door haar gepercipieerde – incompetentie en onwilligheid om het beste uit jezelf te halen.”
Het beste uit mezelf, wat is dat? Ik ben bijvoorbeeld een voortreffelijke luiaard en ben nog steeds van plan om ooit eens een boek te schrijven, dat gebaseerd is op de stelling dat de werkelijke motor achter intelligentie de wens is, om met zo min mogelijk moeite zoveel mogelijk te bereiken.
Maar daar was ik tot nu toe nog steeds te lui voor.
@KJ: Ik weet niet wat ze eruit halen, dan
Ik ook niet, want een van die delftenaren ging er prat op ‘dat je bij het maken van keuzes niet moet laten leiden of dwingen door anderen, maar dat je alleen moest doen wat je zelf echt wilde’, om een half uur later te zeggen dat-ie vroeg naar huis moest want anders werd z’n vriendin boos.
“Dat soort semi-fascistische praat doet mij de haren recht overeind staan.”
In mijn geval zou dat dan semi-Leninistische of semi-Stalinistische praat zijn. Ik ben verdoeme toch zeker niet rechts!
Maar ideeën bestrijd je met – jawel – andere ideeën, en argumenten, en feiten. Niet met ijzeren poken, prikkeldraad en browningpistolen. Jij bent trouwens degene die hier nazitoneelstukken citeert waarin naar pistolen gegrepen wordt wanneer een gedachte niet bevalt, weet je nog?
Last van projectie, KJ?
Opvallend wel in dat verband dat je uitgerekend ‘Nekschot’ aanhaalt (nomen est omen?).
Overigens, @KJ, ik lees dit:
Nee, weet je wat pas echt gevaarlijk is ? De insteek van dit stuk. Dat gaat namelijk over hoe links een aantal mensen echt kapot wil hebben.
niet als een ‘commentaar op predikers reactie’. En ik kan je uitval niet helemaal plaatsen. De auteur van dit stuk stelt dat de ideeen van Ayn Rand ook nu nog teveel invloed hebben. Dan is dat ‘mensen kapot maken’? Ik zie dat toch, erm, anders.
@8: Waarom individualisme op basis van talent, zoals Rand betoogt, zou leiden tot feodale toestanden, is een vraag die Reifowitz niet beantwoordt. Hij haalt slechts geschiedenis aan. Maar die laat nu juist zien dat de opkomst van het (stedelijk) individualisme de feodaliteit heeft verdrongen.
Dat betoogt hij niet. Hij zegt dat de minimale overheid die de hardcore individualisten aanhangen zal leiden tot feodale toestanden. Wel even lezen voordat je iemand beticht van “inhoudelijke leegheid”.
Dus als GM een miljardensubsidie krijgt van de Amerikaanse overheid is dat omdat de directeuren een boekje van Ayn Rand hebben gelezen?
Nee, Tjerk, dat is omdat ze zich niet houden aan de filosofie van Ayn Rand als het ze uitkomt. Deed Ayn Rand zelf trouwens ook niet.
Gelovigen zijn huichelaars. Wow! Wat een openbaring moet dat voor je zijn.
Ik vraag me altijd hoeveel procent van de Rand-criticasters daadwerkelijk ook maar één boek van haar gelezen hebben. Ik vermoed <10%.
Voor de goede orde & voor de zoveelste keer:
Weblog Stichting Meer Vrijheid, 2008
De oorzaken van de kredietcrisis, door Koen Swinkels en Frank Karsten, 2008.
Het is niet de vrije markt, maar juist het overheidsingrijpen in die markt dat de huidige crisis heeft veroorzaakt.
Van alle kanten horen we dat de crisis is veroorzaakt door de hebzucht van bankiers en andere financiële instellingen, en dat de tijd van het ongebreidelde marktdenken nu duidelijk voorbij is.
Maar bankiers zijn altijd al hebzuchtig geweest, net zoals de andere spelers op de vrije markt. Zoals Adam Smith al opmerkte: het is niet uit de goedheid van zijn hart dat de bakker brood bakt, dit doet hij alleen om er zelf beter van te worden.
Dus hebzucht per se verklaart niet waarom banken nu opeens massaal zulke grote fouten hebben gemaakt die de hele economie in gevaar brengen. Normaliter als een bedrijf op de vrije markt foute beslissingen neemt, slechte investeringen doet, dan maakt het verlies en gaat het uiteindelijk failliet of wordt het opgekocht. Langdurig en op grote schaal slechte investeringen doen is in de vrije markt simpelweg niet mogelijk.
En dit is meteen het probleem: terwijl de schuld voor de huidige crisis bij de vrije markt wordt gelegd, is er feitelijk helemaal geen sprake van een vrije markt. Het zijn juist de onderstaande voorbeelden van overheidsingrijpen in de markt die de oorzaak zijn van het riskante gedrag van banken en daarmee van de crisis.
Elke werkelijkheid DAT daarmee in conflict is??
@gronk; Dat heb je goed gezien. Dat is geheel tussen de regels doorlezen mijnerzijds. Maar a) ik denk dat ik daarin gelijk heb, en b) daarop baseer ik niet mijn uitspraak over die virtuele revolver.
Dus, lest ik mijn hele idee nog eens moet herschrijven omdat jij anders wellicht nog ergens een fout geplaatste komma vindt – komt ‘ie dan he:
a) Ik vind zelf Ayn Rand licht-vermakelijke, zeer tijd-gebonden, vrije-mensen-porno, zij het best aardig geschreven. Ook historisch interessant overigens. Ik ben geen ‘aanhanger’; ik snap niet (zeker als Nederlander) hoe je ‘aanhanger’ kunt wezen van iemand als Ayn Rand.
b) Ik denk dat de insteek van de auteur niet die is, die hij voorgeeft, en er wel een is, die van een kwade inborst getuigt: namelijk om te proberen te passen in een linkse traditie ‘Ayn Rand bashen, no matter what’.
c) Ik denk dat de redenen die de auteur *wel* geeft zo vederlicht zijn, dat ze het niet echt waard zijn om over te praten. Dit sterkt mijn vermoeden in b).
d) Ik denk daarentegen dat de gebruikelijke reflex ‘kunstenaar/filosoof A zegt/schrijft/tekent iets en persoon B die mij niet bevalt doet iets wat mij niet bevalt en laten we daarom dus persoon A maar zo grondig mogelijk afbranden’ een heel perverse is. Deze insteek wordt zowel door de auteur als door ene Prediker gebruikt.
e) Ik denk dat Prediker, in zijn woordkeus, wel degelijk dicht tegen het ‘verbieden’ aan zit (‘wortel en tak uitroeien’ e.d.).
f) Ik denk tevens dat de auteur, gegeven de door mij veronderstelde kwade inborst, als het ware ‘punten verliest’. Iemand die iets aanvoert om een andere reden dan die hij geeft, heeft kennelijk belang bij een zo negatief mogelijk beeld. Weliswaar gaat dit over een dood iemand, en dan nog wel haar kunst, maar toch: in het dagelijks leven noemen we dit laster.
g) Daarom reik ik alvast naar mijn denkbeeldige revolver.
Ja ?
Dat zijn een heleboel waardeoordelen, gebaseerd op een heleboel aannames. Maar argumenten blijven uit.
Valt me een beetje van je tegen KJ. In plaats van de auteur aan te vallen op vermeende motivaties, intenties, whatnot, zou je natuurlijk ook kunnen ingaan op de merites van zijn betoog, zijn argumenten.
O, wacht; niet relevant/interessant genoeg. Babbel dan maar lekker verder, m’n kind.
@Prediker; De auteur bezigt in feite twee argumenten – het individu kan niet zonder de facilitering van de maatschappij (scholing, wetshandhaving, personeel), en in feodaal Europa zou Ayn Rands fictieve, libertaristische werkelijkheid al bestaan hebben en willen we in feodaal Europa wonen nee he.
Het tweede argument is het meeste bollocks want (zoals ik ook al heb gezegd) – feodaal Europa had nog wel wat last van wat andere factoren anders dan een gebrek aan socialisme: de kerk, de pest, slavernij, ik noem maar wat. Het is de gebruikelijke boeman-stroman: weet je wat, we gebruiken ‘feodaal Europa’, dan weet lekker niemand waar ik het over heb maar het klinkt eng.
Dat eerste argument is weliswaar waar, maar ook dat is een beetje een stroman. Het is namelijk ook niet echt waar Ayn Rands romans over gaan: zij veronderstelt de context, zij is er alleen niet expliciet dankbaar voor. Tenminste, dat baseer ik op de twee boeken die ik gelezen heb. Wel dat, en ze bekritiseert de kleine geesten. Dus ja, de intentie is arrogant en het stijlmiddel is grof (ze zet vaak – heel Holywoodesk – twee mensen tegenover elkaar), maar om nou maar op basis daarvan te concluderen dat Ayn Rand de hele maatschappij verwerpt is hyperbolische onzin.
Al met al twee keer een argument dat er met de haren bij wordt gesleept IMHO. Het sterkt me alleen maar in m’n vermoeden dat de auteur uit is op haar (artistieke) erfenis, alleen omdat in de huidige tijd een aantal mensen die de auteur niet mag, haar hebben genoemd. Om vervolgens dit soort juweeltjes neer te pennen:
De progressieve visie daarentegen is gebaseerd in de werkelijkheid.
Godallejezus. Toe the fucking party line.
#21
Je weet toch helemaal niet of die lui Ayn Rand hebben gelezen of niet? Maar het is natuurlijk bevredigend om daarin te geloven…
@JSK,
En die stelling onderbouwt Reifowitz wel?
De man is een schreeuwlelijk die de uitgangspunten waarop hij zijn kritiek op Rand grondt, niet motiveert. Ook zijn dogma dat samenwerking van de gemeenschap progressief zou zijn, mist bodem. Samenwerking van een gemeenschap is eenvoudigweg menselijk.
Reifowitz is daarom vooral een zwamneus. Maar dat zijn meer mensen een socialistische beperking.
En die stelling onderbouwt Reifowitz wel?
Och, een uitspraak als “communisme leidt tot armoede” wordt ook zelden onderbouwd. Op een gegeven moment behoort bepaalde kennis tot je algemene ontwikkeling… geen enkele samenleving in de geschiedenis van de mensheid heeft enige mate van gelijkheid weten te bewerkstelligen zonder extreem overheidsingrijpen. Daar doelt de beste man op met zn “reality check”.
@Tjerk: Van Greenspan – toch niet een geheel onbelangrijke man – weten we het vrij zeker.
@25 – Ik denk dat de insteek van KJ niet die is, die hij voorgeeft, en er wel een is, die van een kwade inborst getuigt: namelijk om die proberen in te passen in de rechtse traditie om links te bashen, ‘no matter what’.
Ik denk dus dat zijn gebruikelijke reflex om de Prediker zo grondig mogelijk afbranden een heel perverse is. Ik denk tevens dat KJ, gegeven de door mij veronderstelde kwade inborst, als het ware ‘punten verliest’. Iemand die iets aanvoert om een andere reden dan die hij geeft, heeft kennelijk belang bij een zo negatief mogelijk beeld:
In het dagelijks leven noemen we dit laster.
@JSK,
En eerste eeuwen van de VS dan? En net in die periode is het land slechts uitgegroeid tot de belangrijkste natie ter wereld…
Wanneer was dat precies, Gannicus? Toen Wild Bill Hickock op scalpenjacht ging? Toen de Noordelijken en de Zuidelijken elkaar aan flarden schoten? Toen cowboys het vee voor hun baas door de praries reden?
Of toen de Amerikaanse overheid massale oorlogsuitgaven ging doen en zich met het wereldgebeuren ging bemoeien. ’t Is wel grappig dat Amerika het belangrijkste is geweest sinds de New Deal en sinds het de Nanny State voor de rijken en ondernemers is geworden langzaam aan is weggezakt onder het gewicht van haar eigen schuldenlast.
“Het is de gebruikelijke boeman-stroman: weet je wat, we gebruiken ‘feodaal Europa’, dan weet lekker niemand waar ik het over heb maar het klinkt eng.”
Hm-hm, maar nou is deze meneer een associate professor in de geschiedswetenschappen dus ik neem aan dat hij een beetje weet hoe dat feodale tijdperk er uit zag in vergelijking met andere tijdperken.
En Reifowitz’ argument is niet zozeer dat Ayn Rand’s fictieve, libertaristische werkelijkheid al bestaan zou hebben in de feodale tijd, maar dat de zwakke overheid die Ayn Rand voorstaat al eens bestond, nl. in de feodale tijd. En dus, dat het beleid dat Rand voorstaat zou leiden tot roverbaronnen en armoede voor bijna iedereen.
De hamvragen zijn dan natuurlijk: (1) welke soort overheid ziet Rand voor zich; (2) stel dat we die zouden creëren, hoe zou dat dan uitpakken; en (3) lijkt dát dan op hoe die overheid functioneerde in de feodale tijd?
“Het is namelijk ook niet echt waar Ayn Rands romans over gaan: zij veronderstelt de context..”
Ja, dat is leuk, maar in haar perfecte wereld komt die context binnen nu en vijfhonderd jaar toch te vervallen? Dan gaan we allemaal onszelf aan onze eigen bootstraps optrekken – of had ik dat nu verkeerd begrepen? – en dan zien we wel wie er boven komt drijven en wie er vertrapt wordt tussen de andere ratten.
#31
Maar kritiek op Greenspan is dan weer niet alleen voorbehouden aan Krugman c.s. Ook op rechts wordt Greenspan belasterd.
@34
De snelheid van de groei van de welvaart en macht van de VS lijkt eerder af te nemen met de toename van de centrale overheid.
De huidige westerse welvaart is niet het gevolg van overheden, maar van de industrialisatie van de (in beginsel) westerse maatschappij. Die industrialisatie is inmiddels een feit en de technologische vooruitgang blijft grenzen verleggen. Daaraan gaat Reifowitz volstrekt voorbij. De uitgangsposities zijn niet meer vergelijkbaar. Daarom is zijn beroep op feodale toestanden uit de lucht gegrepen. Maar dat is vaker bij linkse luchtfietsers.
En Prediker, C.S. Lewis schreef al eens:
“Of all tyrannies, a tyranny exercised for the good of its victims may be the most oppressive. It may be better to live under robber barons than under omnipotent moral busybodies. The robber baron’s cruelty may sometimes sleep, his cupidity may at some point be satiated; but those who torment us for our own good will torment us without end, for they do so with the approval of their own conscience.”
Je hoeft jouw preken maar te volgen en om te weten dat de man gelijk heeft.
@33: Dat is een grove versimpeling van de Amerikaanse geschiedenis. Er zijn altijd “progressieve” krachten aanwezig geweest in de Amerikaanse politiek (progressief als in: staatsinterventie voorstaan met de bedoeling de maatschappij te verbeteren). Neem bijvoorbeeld de Whig Party aan het begin van de 19e eeuw
Whigs sought to promote faster industrialization through high tariffs, a business-oriented money supply based on a national bank and a vigorous program of government funded “internal improvements,” especially expansion of the road and canal systems. To modernize the inner America, the Whigs helped create public schools
http://en.wikipedia.org/wiki/Whig_Party_%28United_States%29#Whig_issues
De huidige westerse welvaart is niet het gevolg van overheden, maar van de industrialisatie van de (in beginsel) westerse maatschappij.
Dude. Geen enkele natie buiten Groot-Brittannië heeft haar industrialisatie volledig aan de markt overgelaten. En je ziet wat er met Groot-Brittannië is gebeurd: hoeveel Britse auto’s zie jij op de weg? Treinen? Computers?
@39
De industrialisatie van de mensheid is geen statisch gegeven. Heeft onder meer wat te maken met technologische vooruitgang en allocatie en zo. En ik zou mijn geschiedenisboeken weggooien en nieuwe kopen als ik jouw was. Andere.
“De huidige westerse welvaart is niet het gevolg van overheden, maar van de industrialisatie van de (in beginsel) westerse maatschappij.”
Nou gottegot, wat hadden die negentiende eeuwse arbeiders het tijdens de industrialisatie toch geweldig in hun kelderwoninkjes, levend op een paar aardappelen per dag.
Nee dus, daar hebben de vakbonden en overheid gezorgd, dat de welvaart een beetje eerlijk verdeeld werd. Maar dat mág dus helemaal niet van Ayn Rand, want de overheid is er niet om voor te schrijven hoe contracten er uit moeten zien, maar alleen om af te dwingen dat ze nageleefd worden. Ieder individu gaat ze immers uit vrije wil na (rolt met ogen…)
En met vakbonden had Rand geloof ik ook al niet zoveel op. Dus…
Vooruitgang. En ook de informatietechnologie schrijdt voort. Iets wat met name zogenaamde ‘progressieven’ niet wensen in te zien. Vakbonden zullen vast een rol hebben gespeeld (al is daar ongetwijfeld het nodige op af te dingen), thans vormen ze een uitgespeeld anachronisme.
@39: Ik zou mijn diploma weggooien (en geld terugvragen) als ik jou was.
Ook in de informatietechnologie hebben overheden een leidende rol gespeeld. HTTP was uitgevonden bij CERN nota bene. Voor het waarschijnlijke geval dat je het niet wist: CERN is door de overheid gefinancierd.
Dat er uit een overheid van het formaat als thans in het westen gebruikelijk is, ook af en toe iets nuttig voortvloeit, is geen bevestiging van de noodzaak van die uitdijende, inefficiënte ambtenarentredmolen.
‘Progressief’ zou veranderd moeten worden in ‘regressief’ of gewoon ‘achterlijk’. Het morele en intellectuele failliet van de ideologie is evident. Mooie voorbeelden – naast het onzinnige beroep op feodale toestanden en de onnodig grote woorden – zijn het verschil in de houding ten opzichte van de Islam en het Christendom. Of ten aanzien van Bush (uitzichtloze) oorlog tegen Saddam en de (doelloze en daarmee zo mogelijk nog kanslozer) missie van Obama in Libië. Maar ik dwaal af…
@JSK
Dat het nog zover moest komen :).
“Vooruitgang. En ook de informatietechnologie schrijdt voort.”
O absoluut. Zo is het internet voortgekomen uit ARPANET, een defensienetwerk.
En tal van informatietechnologische toepassingen worden eerst ontwikkeld voor de overheid, voordat ze een weg vinden voor de markt. Dat is ook vrij logisch, omdat grootschalig innovatief onderzoek sloten met geld kosten, en die kosten wil een ontwikkelaar graag gedekt zien. Dus in plaats van de hopen dat zijn innovaties uiteindelijk een toepassing zullen vinden bij een heleboel consumenten, heeft hij liever een dikke opdracht van de overheid die garandeert dat hij in ieder geval een deel van z’n investering terugbetaald krijgt.
De Europese Unie alleen al gooit er tussen 2007 en 2013 53 miljard tegenaan voor research & development. Nederland ordert voor bijna 100 miljoen nog een tweede test-JSF en daarvan mag Stork dan weer voor 200 miljoen aan Flappen aan Lockheed-Martin verkopen.
Allemaal leugens. Al Gore heeft het internet bedacht.
De fenomenale analyse van de betekenis van Ayn Rand’s Atlas Shrugged als bijbel van het vrijmarktdenken, door Hans Achterhuis, mag hier niet ongenoemd blijven: http://www.hansachterhuis.nl/index.php?page=boeken#markt
http://www.athenaeum.nl/boek-van-de-nacht/hans-achterhuis-utopie-van-de-vrije-markt
Hier iets meer info over dat boek!
slechte column, Rand zegt gewoon dat we samen voor ons eigen moeten gaan.. op die manier profiteren we tenslotte allemaal..
@50 not.
Heb het boek Atlas Shrugged op mijn nachtkastje liggen. Fantastisch goed geschreven, spannend, psychologisch, over de extensie, de zin van het leven.
Verder eens met Bjorn, reactie 22. Het gaat echt weer nergens over.
Nee, Rand zegt dat we slechts voor ons eigen moeten gaan. Libertariers zijn sociaal Darwinisten met sociopatische neigingen die vroeger gepest werden op school.
Daar werd dat soort prietpraat namelijk meteen afgestraft met een rechtse hoek op ’t aangezicht. Oh nee, das vast oproepen tot geweld, en dat mogen alleen libertariers zoals KJ.
Voor iedereen die het nog niet door had, het is al lang oorlog. Oorlog tussen de sociopaten zonder gevoel voor empathie en de rest.
Als Greenspan er in trapt, dan kan je zoiets Joop moeilijk kwalijk nemen.
je neemt jezelf te serieus parallax
@ sikbock – Ik was meer onder de indruk van je vorige reactie: een hele boekbespreking plus evaluatie in zegge en schrijve twee zinnetjes. Een buitengewoon kernachtige manier om al die verdwaalde geesten op dit forum weer op het rechte spoor te brengen.
@ Harm; als ik “verdwaalde geesten op het rechte spoor had willen brengen” was ik wel dominee geworden..
Parallax is nog agressiever dan Reifowitz. (Verbaal) geweld als ‘progressieve’ uitleg van ‘geen woorden, maar daden’.
@58 Gannicus is niet je echte naam he ? Ik heb je net gezien op RTL5. Die porn/blood gladiatorfilm. @Harm ?
Harm?
Harm, beste jongen, heb jij Ayn Rand gelezen, weet jij wel waar je over babbelt…?
@parallax; Waar roep ik op tot geweld, lieverd ? O, en ik stoor me een beetje aan jouw moniker ‘libertarier’ met betrekking tot mijn persoontje. Dat ben ik namelijk niet.
Voor iedereen die het nog niet door had, het is al lang oorlog. Oorlog tussen de sociopaten zonder gevoel voor empathie en de rest.
Godallejezus. En daar moet je dan mee discussieren.
@Prediker; Ja, de man is dan misschien historicus, en ik debatteer nu niet direct met hem, maar aangezien ik gewoon drie tegen-argumenten zonder me in te lezen uit mijn mouw schud, vind ik dat toch wel een beetje zwak. Er is geen enkele reden om aan te nemen, bijvoorbeeld, dat de kerk ook maar een grip zou kunnen krijgen op de mensen in Rands ideale samenleving, zoals zij die had in feodaal Europa. Zo ik daarin ongelijk heb, dan maakt de professor zich er wel erg kort van af.
Bovendien hoor ik het wel vaker in dit soort discussies: ga naar Sudan – daar is je ideale libertarische samenleving al !
Ja, dat is leuk, maar in haar perfecte wereld komt die context binnen nu en vijfhonderd jaar toch te vervallen?
Ja, maar wie zegt dat de mensheid zich daarin niet kan ontwikkelen ? Waarom is het argument ‘de mensheid gaat vooruit’ Ok als het gaat om ontwikkeling van de vakbond oid, maar niet Ok als het gaat om de ontwikkeling en de mogelijkheden van het individualisme ?
(Waar ik overigens niet mee veronderstel dat jij dat eerste argument gebruikt, maar het is veelgehoord in linkse kringen).
Geeft niet KJ, met dit stukje proza heb je jezelf direct gediskwalificeerd:
Nee, weet je wat pas echt gevaarlijk is ? De insteek van dit stuk. Dat gaat namelijk over hoe links een aantal mensen echt kapot wil hebben. Echt stuk. En in dit geval, een schrijver. En zodra er uit welke hoek ook een hetze tegen een kunstenaar ontstaat (zie ook Nekschot), grijp ik naar mijn (denkbeeldige) revolver. In weerwil van de nazi die ook ooit zoiets zei.
Ik heb zelden iemand zo consistent met twee maten zien meten. In praktisch elk topic dat ook maar riekt naar enige kritiek op rechts weet jij allerlei speciale uitzonderingsposities te creeeren. Over moeilijk debatteren gesproken.
Als je absurde overdrijvingen wilt, kun je ze krijgen.
@parallax; Nee, ik ben voor jou gewoon niet links genoeg – ik spring naar jouw mening gewoon niet genoeg in de houding als de partijlijn verdedigd moet worden !
Waar heb ik de vrijheid van meningsuiting van een links persoon die bedreigd werd door rechts, veronachtzaamd, goedgepraat of niet verdedigd ?
Want dat is de inverse positie die je hier hard zult moeten maken, als je wilt aantonen dat ik uitzonderingsposities creëer. Ik heb al gezegd dat de professor mag zeggen wat ‘ie wil. Maar ik heb ook al gezegd dat hij dat, mijns inziens, om oneigenlijke redenen doet, geheel passend in een linkse Yanken-traditie van ‘Ayn Rand bashing’.
Zijn gebrek aan, en de zwakte van zijn argumenten, alsmede het zelfbevlekkende zinnetje op het laatst over ‘wij progressieven’ overtuigen mij daarvan. En het is het oneigenlijke karakter van zijn redenatie dat mij het bloed onder de nagels vandaan haalt; het neigt verdomme gewoon naar laster ! Is dat overdreven ? Kennelijk wel in jouw ogen, want het is genoeg voor jou om te zeggen dat ik oproep tot geweld. WTF?
Leve het kapitalisme! Weg met de arbeiders!
Ik zie – naast de terechte repliek van @Gannicus – 1 interessante inhoudelijke reactie, t.w. die van Hpax #23.
Verder ben ik het eens met degenen die t.a.v. het oordeel over Rand stellen: “Eerst lezen, dan oordelen”. Ben overigens geen “fan” van het US groupie gebeuren rondom deze schrijfster.
Hpax –
Graag doe ik deze toevoeging (ter lering ende vermaeck). Er zit zelfs een stukje NL geschiedenis in. Ralp Raico on Liberalism Vooral de rol van J. S. Mill is interessant met het oog op de begripsverwarring (zeker in de US) over de term “liberaal”.
grt,
Sag.
(ps: ik zie in de preview geen witregel en ook geen toegestane code voor een witregel. Ah, gebeurt automatisch.. thnx)
“Eerst lezen, dan oordelen” is in principe wel een terechte opmerking, maar Atlas Shrugged schijnt niet om door te komen te zijn. Die andere boeken gaan nog wel geloof ik.
De gevolgde redeneringen in dit stuk zijn gemakkelijk te weerleggen. Lang geleden heb ik iets moeten lezen van Dworkin ik dacht een Amerikaans politicoloog. Hij stelde dat democratie, zeggenschap, altijd ging boven technocratie. Neem 3 artsen zo betoogde hij. Slechts 1 ervan zal zijn kunsten kunnen uitoefenen en wel nadat hij daartoe door een patiënt geroepen is. Conclusie, zeggenschap gaat boven technocratie. Maar neem drie mensen en vraag wie moet je beter maken. Wie je van die drie ook kiest als het geen arts is, zal niemand hem aan zijn ziekbed willen hebben. Dus technocratie gaat boven zeggenschap. Van precies dit gehalte is dit stuk van de gastredacteur. Ik kan er met gemak veel gaten in schieten. Waardeloos stuk.
Het octrooirecht is in het leven geroepen om kennis openbaar te maken opdat de mensheid er op voortbouwen kan. Als er geen octrooirecht zou bestaan, dan zou een uitvinder kunnen besluiten de knowhow voor zichzelf te houden. Octrooirecht heb je met andere woorden er niet per se voor nodig om een uitvinder aan het uitvinden te krijgen. Sterker nog de uitvinder zou er best zonder kunnen, maar de maatschappij niet. De vooruitgang zou weleens vertraging kunnen oplopen. Ook weer een vreemd argument van de gastredacteur.
Niet aangetoond is door gastredacteur dat er een oorzakelijk verband bestaan heeft tussen een feodale overheid en een ongelijke verdeling van de welvaart. Wel geeft de schrijver toe dat de ongelijke verdeling in de hand wordt gewerkt door tussenkomst van soldaten, lees overheidsdienaren, precies de reden voor Rand om te pleiten voor een kleine overheid.
Het progressieve denken heeft meer weg van wensdenken. De zwaartekracht zorgt er voor dat water naar het diepste punt gaat. Daar helpt geen lieve moedertje aan. Links denkt dat je water omhoog kunt wensen. Dat zal niet lukken. In Noord Korea en Cuba beproeft men dat recept tegen beter weten in nog steeds. Het ruilproces dient gebaseerd te zijn op bruikbaarheid van diensten en goederen. Bij herverdeling door de overheid raakt het zicht op die bruikbaarheid op de achtergrond. Geld als ruilmiddel heeft overigens hetzelfde gevolg.
Bertus, loop niet zo te zeiken.
Dit stuk is een grote cirkelredenering.
Gronk nog iets inhoudelijks?
Dat navelstarende gezanik van jou moet een inhoudelijke reactie voorstellen?
@71: Wel geeft de schrijver toe dat de ongelijke verdeling in de hand wordt gewerkt door tussenkomst van soldaten, lees overheidsdienaren, precies de reden voor Rand om te pleiten voor een kleine overheid.
Vandaar toch ook de verwijzing naar de feodaliteit waarin legers een private aangelegenheid waren?
Gronk, moeite met een inhoudelijke reactie? Als het toch om gezanik gaat, is het toch een koud kunstje er iets tegen in te brengen. Lees eens een boekje over formele logica en de schellen zullen je van de ogen vallen.
@bertus: reacties van het type ‘het stuk is slecht want het komt niet overeen met mijn mening’ zijn pseudo-inhoudelijk. Als je wilt schelden, dan moet je bij de telegraaf wezen.
Die Bertus heeft de spitsvondigheid van een zestienjarige VWO-scholier.
“De gevolgde redeneringen in dit stuk zijn gemakkelijk te weerleggen”, zegt ‘ie. Vervolgens draait hij de redenering van ene meneer Dworkin om, ofzoiets. Wat het verband is met bovenstaand stuk blijft totaal onduidelijk.
2. Het octrooirecht is er niet ten bate van de uitvinder, want die zou in zijn schuurtje toch wel uitvinden. Het is ten bate van de samenleving. Maar heel veel technologische ontwikkelingen kosten zoveel investering, dat die niet in de garage te voltrekken zijn. Donald Duck-argumentatie is dit. Ten tweede is het argument dat je een overheid nodig hebt om zijn patentrecht te beschermen slechts één van een heel scala aan argumenten die Reifowitz geeft. Ten derde hebben tal van farmaceutische ondernemingen overduidelijk wel profijt van die patentrechten, anders zouden ze er niet zoveel geld aan verdienen. Ten vierde is het argument van Rand dat genieën op eigen kracht naar de top komen; maar dat is dus niet zo: zonder patentrechten en arbeidsrechten zou die uitvinder overdag minstens tien uur werken als loonslaaf en dan misschien nog een uurtje overhouden om te fröbelen in zijn schuur. Ten vijfde gaat Reifowitz argumentatie niet alleen op voor uitvinders, maar voor alle ondernemers: die profiteren enorm van de poel van geschoolde werkkrachten, de infrastructuur etc. waar de overheid de faciliteiten voor levert.
3. “Niet aangetoond is door gastredacteur dat er een oorzakelijk verband bestaan heeft tussen een feodale overheid en een ongelijke verdeling van de welvaart.” Nee, het is dan ook vrij evident dat als je een stel roofridders hebt die met bruut geweld een leger knechten kan koeieneren, dat de welvaart dan ongelijk verdeeld zal zijn. Maar kennelijk heeft Bertus daar nog uitleg bij nodig.
“Wel geeft de schrijver toe dat de ongelijke verdeling in de hand wordt gewerkt door tussenkomst van soldaten, lees overheidsdienaren, precies de reden voor Rand om te pleiten voor een kleine overheid.”
Nou nee, want Rand stelt juist dat de overheid het monopolie moet hebben op geweld en als beschermer en arbiter moet optreden van en tussen vrije individuen, die vrijelijk contracten met elkaar aangaan. Dat verschilt dus op zich niet zoveel met die feodale soldaten, behalve dat Rand vindt dat die soldaten niet het recht hebben geld af te pakken van de burgers, en die feodale soldaten zelf wel vonden dat ze dat recht hadden.
Prediker,
Dat je de redenering kunt omdraaien, zegt iets over de geldigheid van de redenering. Op basis van dezelfde vorm kun je tot een andere conclusie komen. En dat past precies op de derde alinea van het stuk van de gastredacteur.
Lees eens iets over het octrooirecht, werkt verhelderend. Neen ik heb daar geen uitleg bij nodig, maar zou dat graag onderbouwd zien. Het is nu niet meer dan een losse flodder. En in dat laatste stuk zit nu net de crux. De overheid vindt vaak dat ze het recht heeft dingen af te pakken.
De overheid vindt vaak dat ze het recht heeft dingen af te pakken.
Joh!
O god, er is er nog eentje bijgekomen.
“Het progressieve denken heeft meer weg van wensdenken. De zwaartekracht zorgt er voor dat water naar het diepste punt gaat. Daar helpt geen lieve moedertje aan. Links denkt dat je water omhoog kunt wensen.”
Nou, niet dus. Links ziet heel goed dat het water naar het diepte punt gaat, daarom bouwt ze allerlei waterwerken in het systeem in om ervoor te zorgen dat het water daadwerkelijk stroomopwaarts loopt. Zoals sociale woningbouw, sociaal vangnet, publiekelijk betaald onderwijs, publiekelijk toegankelijke zorgvoorziening. De volgende vraag is of het niet veel te veel inspanning kost om al die waterwerken in stand te houden, en of het valt te bekostigen, en wie dat dan moet betalen en of dat wel rechtvaardig is. Maar dat is een ander verhaal. Zeggen dat links gewoon maar ‘wenst’ dat iets zo is en dan denkt dat het zo is, is gewoon onzin.
“Dat zal niet lukken. In Noord Korea en Cuba beproeft men dat recept tegen beter weten in nog steeds.”
Welk recept? In Zweden, Finland en Noorwegen werkt de verzorgingstaat al 60 jaar best behoorlijk. Evenzo in Duitsland en Nederland. Vind je het niet tamelijk bizar om een evaluatie van de sociaal-democratische verzorgingstaat af te laten hangen van stalinistische dictaturen? Dat is zoiets als dat ik zeg dat kapitalisme niet werkt en dan als voorbeeld een paar fascistische dictaturen noem.
“Het ruilproces dient gebaseerd te zijn op bruikbaarheid van diensten en goederen. Bij herverdeling door de overheid raakt het zicht op die bruikbaarheid op de achtergrond.”
Tja, maar de samenleving en zelfs de maatschappij omvat dan ook meer dan alleen een ruilproces. Dat valt heel simpel aan te tonen aan de hand van primitieve samenlevingen waar stammen samen dingen verzamelen in het bos, voor elkaar zorgen, sociale controle uitoefenen. Ruilen is maar één aspect van samenleven. Gemeenschap is veel wezenlijker.
“Geld als ruilmiddel heeft overigens hetzelfde gevolg.”
Ja, laten we het geld afschaffen en weer wortels en uien gaan ruilen tegen laptops. Lumineus idee.
Misschien schrijf je gewoon erg slecht, maar ik snap totaal niet wat je met bijvoorbeeld @69 bedoelt of wat het met deze discussie te maken heeft.
“Dat je de redenering kunt omdraaien, zegt iets over de geldigheid van de redenering.”
Maar vooralsnog heb je nog geen redenering van Reifowitz omgedraaid. Je hebt een redenering van ene meneer Dworkin omgedraaid. Dat is dus heel vervelend voor meneer Dworkin, maar het zegt niets over het betoog van meneer Reifowitz.
Jouw kritiek t.a.v. dat octrooirecht heb ik al in vijf punten aan flarden geschoten in #80. Zelfs als je gelijk zou hebben, dan raakt dit maar in zeer beperkte mate het punt dat Reifowitz maakt. Vul anders ‘ondernemer’ in voor ‘uitvinder’ en je ziet al gauw dat het niet uitsluitend over uitvinders gaat.
“De overheid vindt vaak dat ze het recht heeft dingen af te pakken.”
De overheid vindt helemaal niets, want de overheid heeft geen bewustzijn. Er is een regering en die regelt allerlei zaken. Die regering wordt gecontroleerd door volksvertegenwoordigers. Jij kunt stemmen op de volksvertegenwoordigers die voorstellen en ideeën hebben waar jij je in kunt vinden, en als je het allemaal drie keer niks vindt, kun je zelf een partij oprichten en zelf de boer op met je ideeën over wat goed bestuur inhoudt om mensen achter je te krijgen.
Het idee van de overheid die af en toe langskomt als een draak om verse maagden en de helft van de oogst op te eisen, doet daarom nogal kolderiek aan.
Voorbeeldje: de gemeentelijke overheid zorgt ervoor dat de vuilnis opgehaald wordt. Het waterschap zorgt ervoor dat de riolering functioneert. Daar krijg je een aanslag voor. Oeh! Daar hebben we die grote boze overheid die eenzijdig geld afpakt van de burger. Maar reken maar dat als iedereen individueel een bedrijf belt om zijn vuilnis op te halen, dat iedereen dan individueel duurder af is. En als iedereen individueel verantwoordelijk is voor het onderhoud van ‘zijn’ stukje riolering (waar houdt mijn stukje op?), dan wordt het een grote teringzooi.
Bovendien, als ik het te duur vindt, staat het me vrij om met wat burgers naar alternatieven te zoeken en die te promoten bij de volksvertegenwoordiging. Het is niet alsof ‘de overheid’ een dove en blinde moloch is, waar je je kinderen aan moet offeren, zonder dat je daar zelf enige invloed op hebt.
De paradox van de goed functionerende maatschappij. Per (onze, minimaal) definitie is deze zo min mogelijk zichtbaar voor wat betreft concessies je eraan moet doen — waardoor Henk, Joop, Ingrid en Bertus vergeten dat al die randvoorwaarden waaronder zij zelf functioneren niet door henzelf gecreëerd zijn — waardoor iedere wel zichtbare concessie onterecht lijkt — waardoor voor hen de maatschappij niet goed lijkt te functioneren.
Inherent en onoplosbaar lijkt me (behalve via een twit-filter op sargasso).
Prediker is de vleesgeworden ‘liberal’, waarover Reagan opmerkte: “It’s not that our liberal friends are ignorant, it’s just that they [pretend] to know so much that isn’t so.”
Neem deze preek: “Ten vijfde gaat Reifowitz argumentatie niet alleen op voor uitvinders, maar voor alle ondernemers: die profiteren enorm van de poel van geschoolde werkkrachten, de infrastructuur etc. waar de overheid de faciliteiten voor levert.”
Waarom zouden onderwijs en infrastructuur slechts via een (gigantische cantrale) overheid tot stand kunnen komen? Dit als feit gepresenteerd uitgangspunt, is nergens op gebaseerd en op geen enkele wijze bewezen. De vergaande bemoeienissen van de overheid met het onderwijs de laatste decennia bijvoorbeeld lijken hun doel ruimschoots voorbij te zijn geschoten.
Waarop wensdenkers als Prediker hun wantrouwen naar concrete, vrije mensen en hun vertrouwen in de abstracte, centrale overheden baseren, is onduidelijk. Daarnaast is het inconsequent en onbegrijpelijk aangezien overheden uit mensen bestaan (met de absolute macht van het geweldsmonopolie en zonder controle van de markt).
Infrastructuur via een centrale overheid heeft zich uitstekend bewezen in Nederland.
Wat onderwijs betreft is het inderdaad de vraag of de overheid altijd de beste beslissingen neemt, maar daarbij gaat het mij vooral om het principe dat iedereen toegang heeft tot onderwijs van gelijkwaardige kwaliteit, zodat iedereen gelijke kansen heeft, en dit is met privaatonderwijs niet te bereiken.
Prediker is de vleesgeworden ‘liberal’,
Jij bent snel zeg. Dat je maar 10 dagen nodig had om hier achter te komen. Poepoe.
#85
Maar als je weinig huisafval maakt moet je toch het volle pond betalen aan de gemeente. Dat is niet echt eerlijk te noemen, en bespaart het milieu zeker niet.
In mijn gemeente betaal je per opgehaalde container hoor, maar los daarvan gaat het er nu juist om dat je niet moet verwachten dat je precies betaalt voor wat je gebruikt en precies krijgt wat je “verdient”. Dat is het idee van een samenleving.
@90; Daar kun je wel wat op vinden. In sommige steden wordt je aangeslagen op het aantal kilo’s huisafval dat je met de vuilnisman meegeeft. (Of dat al dat geweeg en getel en extra administratie werkelijk een kostenbesparing met zich meebrengt, vraag ik me sterk af).
Je kunt ook onderscheid maken tussen alleenwoners, stelletjes, en gezinnen met kinderen.
Maar je maakt mij niet wijs dat de verschillen in hoeveelheid huisafval tussen persoon A en persoon B zo gigantisch zullen zijn. Bovendien: als je gaat aanslaan naar gewicht, zullen mensen wellicht eerder hun pizzadozen en pakken vruchtensap in de kartoncontainer gooien, maar zo’n container moet toch ook geleegd en betaald worden, en is een collectieve voorziening, dus heel onrechtvaardig, want misschien maakt mijn buurman er wel drie maal zoveel gebruik van als ik.
“…waarover Reagan opmerkte: “It’s not that our liberal friends are ignorant, it’s just that they [pretend] to know so much that isn’t so”
Zo meen ik te weten dat roken slecht voor je gezondheid is. Dat is vast ook niet zo, want onze schandknaap voor de grootindustriëlen heeft er nog reclame voor gemaakt (is ‘ie altijd blijven doen, reclame maken voor de kapitalisten)
Maar goed: Ronnie de B-acteur is altijd een meester in holle frasen gebleven. Het tekent de oppervlakkigheid van je denken dat je hem nu al voor de tweede keer napapegaait.
@aynranddebiel,
Of goed onderwijs met gelijke kansen niet via private weg te bereiken is, is helemaal de vraag. Zoals Prediker preekte, heeft het bedrijfsleven behoefte aan goed opgeleid personeel. Ouders hebben over het algemeen ook de beste wensen voor hun kinderen op dat gebied. In hoeverre een dwingende centrale overheid in dat speelveld noodzakelijk is, is een vraag waarover discussie mogelijk is. Zoals hierboven al aangegeven, lijkt de linkerkant van het politiek spectrum vastgeroest in het verleden en niet in staat daaroverheen te kijken.
@JSK,
Zijn ‘liberal’ zijn is niet de kern, het feit dat hij van alles pretendeert te weten, terwijl zijn vermeende wetenschap over het algemeen zijn persoonlijke mening betreft, eventueel gesteund door wat vooringenomen gegoogle.
@Prediker,
Mandela was halverwege de jaren negentig persoonlijke vriend en groot pleitbezorger van Gaddafi, maakt dat hem de schandknaap van bloeddorstige dictators?
Maar je weerzin tegen Reagan begrijp ik. Het is de meest geliefde en van de meest succesvolle presidenten van de VS ooit en met jouw stokpaardjes socialisme en dwang had de man weinig op. Daarnaast heeft hij in één zin weten samen te vatten waarom links wensdenken nooit zal werken (en waarom jij je discussies maar niet tot een goed einde kan brengen). Dus met plezier haal ik hem een derde keer aan: “Facts are stubborn things.”.
Tenslotte en terzijde, ken jij één citaat van Obama dat kans maakt zijn presidentschap te overleven?
Zijn ‘liberal’ zijn is niet de kern, het feit dat hij van alles pretendeert te weten, terwijl zijn vermeende wetenschap over het algemeen zijn persoonlijke mening betreft, eventueel gesteund door wat vooringenomen gegoogle.
Pot, ketel.
“Dus met plezier haal ik hem een derde keer aan: “Facts are stubborn things.”.”
Alweer zo’n holle frase. (Ik zou bijna zeggen: “Oh, there you go again”) Je lijkt er verzot op. Logisch, want je kunt je oppervlakkige gedachten er zo heerlijk op projecteren.
Dat zegt toch niks? Feiten zijn hardnekkige dingen?
Ja, dat zijn ze inderdaad. In Amerika wachten ze dan ook nog steeds tot de belastingverlagingen voor de rijken naar beneden druppelen om de onderste 90% van de bevolking te bereiken, zoals door Reagan beloofd. En dat onder Reagan, Bush sr. en Bush jr. de Amerikaanse staatsschuld gigantisch opliep, ook al zo’n hardnekkig feitje.
“Ouders hebben over het algemeen ook de beste wensen voor hun kinderen op dat gebied.”
Tja, maar lang niet altijd het geld om voor hun drie kinderen jarenlang privé-scholen en universiteitsgelden te betalen. En daar zit ‘m dus de kneep.
Holle frasen van Reagan.. de man die in 1964 een speech hield die tot de dag van vandaag bekend staat als beste ooit (“A Time for Choosing”, aka “The Speech”).
Ook begon bij Reagan het herstel van de crisis. En bleef de economie maar groeien, hetgeen uiteindelijk uitmondde in de langste aaneengesloten periode van economische groei uit de bekende geschiedenis. Daarnaast ‘won’ hij ook nog even de koude oorlog. Zonder geweld.
Prediker ben je serieus van mening dat alle kinderen in Nederland nu (in het geheel door de overheid gedomineerde onderwijssysteem) allemaal exact gelijke onderwijskansen hebben? Of dat zulks ergens in de wereld (ooit) een feit is (geweest)?
Daarnaast ‘won’ hij ook nog even de koude oorlog. Zonder geweld.
Humbug. De sovjetunie liep al op z’n laatste benen.
@gronk
Daar dacht de wereld in eind jaren zeventig/ begin jaren tachtig anders over…
Gorbatchov dacht dat hij met een beetje toegeven aan de grote mond van Reagan, die aanvallen (ook uit eigen kring) zou kunnen doen verstommen. Maar de kritiek van Reagan (en in het kielzog daarvan de eigen oppositie) nam alleen maar toe en het luidde het einde van de Soviet-Unie in (iets Gorbatchov gewild, noch verwacht had).
Op een cynische wijze zou je de houding van de Soviet-Unie onder Gorbatchov ten aanzien van Reagan kunnen vergelijken met de westerse houding ten opzichte van de Islam: Als we een beetje toegeven, zullen de scherpste randjes wel verdwijnen… Ook hierbij verloopt de realiteit echter omgekeerd en nemen de eisen van de Islam in de westerse wereld alleen maar toe…
O ja, Gorbatsjov gaf toe aan de grote mond van Reagan, in de Sovjet-Unie lazen de intellectuelen de speeches van Reagan, Europa loopt economisch op zijn laatste benen en ‘de Islam’ (een godsdienst) is net zo’n supermacht als de VS (een militaire, politieke en economische supermacht).
Waar haal jij je geschiedenis vandaan? Uit superheldencomics?
Iets leuks: bovenstaand artikel van Reifowitz wordt aanbevolen op Het Vrije Volk!
“Prediker ben je serieus van mening dat alle kinderen in Nederland nu (in het geheel door de overheid gedomineerde onderwijssysteem) allemaal exact gelijke onderwijskansen hebben? Of dat zulks ergens in de wereld (ooit) een feit is (geweest)?”
Nee, uiteraard niet. Dat kan ook helemaal niet, omdat niet alle ouders hetzelfde zijn, en als je met een hoop kinderen uit achterstandsgezinnen in één school zit, versterkt dat zichzelf nog eens.
Ik ben ook niet tegen privéscholen. Alleen vind ik dat je met z’n allen de ambitie moet hebben om publiekelijk toegankelijk onderwijs te voorzien voor iedereen dat het niveau van die scholen evenaart. Dat is een kwestie van beschaving. Privéscholen zouden niet nodig moeten zijn.
Enkele citaten uit ‘Kapitalisme, het onbegrepen ideaal’ van Ayn Rand:
“Wanneer bepaalde mensen liever niet denken, dan kunnen ze alleen in leven blijven door het nabootsen van een werkroutine die door anderen is ontdekt – maar die anderen eerst hebben moeten ontdekken, anders zou niemand het hebben overleefd. Als sommige mensen liever niet willen denken of werken, dan kunnen zij alleen (en tijdelijk) in leven blijven door het stelen van goederen, die door anderen zijn gemaakt, anders zou niemand in leven zijn gebleven…”
“…het verstand van de mens is zijn belangrijkste middel van voortbestaan…”
“Aangezien de kennis, het denkvermogen en het verstandelijke gedrag eigenschappen zijn van het individu, aangezien de keuze of men zijn verstandelijke vermogen wel of niet wenst aan te wenden afhangt van het individu, vereist het voortbestaan van de mens, dat degenen die wel denken niet gehinderd worden door hen die niet denken. Aangezien de mens nog alwetend, noch onfeilbaar is, moet het hem vrij staan om het met anderen eens te zijn dan wel oneens te zijn, om met anderen samen te werken dan wel zijn eigen gang te gaan, al naar gelang zijne eigen verstandelijke oordeel hem ingeeft. De vrijheid is de belangrijkste en meest fundamentele vereiste voor de menselijke geest.”
“Het is dan ook het werk en de onaantastbare integriteit van dergelijke geesten, waaraan de mensheid haar prestaties te danken heeft
en haar voortbestaan…”
“Is de mens een onafhankelijk individu, dat alleen zelf beschikt over zijn persoon, zijn geest, zijn leven, zijn werk en het produkt van zijn werk – of is hij het eigendom van de stam (de staat, de samenleving, het collectief), die op elke gewenste wijze over hem kan beschikken?”
Ayn Rand hanteert het begrip ‘staatisme’ het principe dat het leven van de mens aan de staat toebehoort. Een gemengde economie is in feite niets anders dan een half gesocialiseerde economie – wat betekent: een half geknechte economie – wat betekent een land dat verscheurd wordt door onverzoenlijke tegenstrijdigheden en geleidelijk steeds meer in verval raakt. Beschrijft zij niet perfect het proces dat op dit moment in Europa plaatsvindt en dat steeds weer gaat nu al eeuwenlang over de strijd van het individu tegen het feodalisme, of tegen de absolute monarchie, of tegen het communisme of het fascisme of het nazidom of het socialisme of de verzorgingsstaat.
De denkwereld van Ayn Rand is helder en duidelijk, haar aanvaller komt duidelijk uit het ‘staatistische’ kamp en heeft een hekel aan het individu. Zij zijn z’n grootste bedreiging, want kunnen hem dwingen zelf te gaan denken en aan het werk gaan…
@103
De scherpe humor van Reagan heeft mogelijk nog meer gedaan dan zijn speeches. Onder meer daarom was hij ook erg populair in het Oostblok. Wat dat betreft zouden grappen over de onaangename kanten van de Islam ook niet op afkeuring, maar op bescherming moeten kunnen rekenen.
@104
Anders dan aan de linkerkant van het politieke spectrum, leest de rechts graag de kritieken van haar ideologische tegenstrevers. Jammer dat deze zo vaak beperkt zijn tot zelfingenomen scheldpartijen. Het is echter wel inzichtelijk voor het (gebrek aan) intellectueel gewicht van (huidige) progressieve ‘denkers’.
@105
En daar zit kern: “zouden niet nodig moeten zijn”. Wensdenken dus, want even daarvoor heb je al aangegeven dat jouw wens “uiteraard” geen werkelijkheid kan zijn.
@106. Ja, Jan Flier, nog een mooi citaat:
“Eén van de methodes die etatisten toepassen om kapitalisme te vernietigen bestaat uit het instellen van regels die een bepaalde industrie aan handen en voeten binden, het ze onmogelijk makend problemen op te lossen, en dan verklaren dat de vrije markt gefaald heeft en dat meer regulering noodzakelijk is. ”
Ayn Rand
Ik had gehoopt op een interessant artikel dat het gedachtengoed van Rand onder de loep neemt. Wat op de Wikipedia staat biedt gelukkig al heel wat meer. Maar goed.
“Nu is dat hele idee van Rand gebaseerd op haar complete ontkenning van de realiteit dat succesvolle individuen niet succesvol kunnen zijn zonder een sterke samenleving om hen heen.”
Ik geloof dat dit een verdraaiing van haar ideeen is. Is het idee van Rand niet dat juist een socialistische samenleving zwak en hulpbehoevend is in plaats van sterk? Mensen die hun hand ophouden in plaats van zoeken naar manieren om iets bij te dragen? Betutteling en bemoeizucht die ontwikkeling in de weg staat? Ze staat een kleine overheid voor, omdat ze een grote overheid zelf heeft mogen meemaken in de toch niet zo fantastische Sovjet Unie waar de mensen die niet naar de Goelag hoefden toch ook niet zo blij waren. Ik vind het dan ook behoorlijk griezelig dat de auteur hier de overheid vertaald naar een “samenleving om hen heen”. De overheid is dan blijkbaar de samenleving, met nog een kleine groep werkenden die alle belasting mogen betalen?
Rand pleit juist voor een sterke samenleving om de mensen heen, lijkt mij? Voordat je aan Rand begint, is het misschien een idee bij de basics te beginnen: Adam Smith. Mensen kunnen namelijk, in plaats van teren op gemeenschapsgeld, ook zelf iets toevoegen. Wil niet zeggen dat er geen overheid moet zijn, maar vanaf een bepaald punt geldt, hoe meer overheid, hoe meer verzwakking van de samenleving. Ga maar na: hoe goed zou het hier gaan met een belastingtarief van 100% en een ambtenarenapparaat van 8 miljoen mensen?
En Passant discussieert vooral met zichzelf. Neem nu de volgende retorische vraagstelling:
“Waarop wensdenkers als Prediker hun wantrouwen naar concrete, vrije mensen en hun vertrouwen in de abstracte, centrale overheden baseren, is onduidelijk.”
De term “wensdenker” is een niet funcioneel germanisme, slechts bedoeld om de toon te zetten en is tegenwoordig een standaard onderdeel van de zelfingenomen scheldpartijen van rechts.
Wantrouwt links (de Prediker) “concrete vrije mensen”? Ik weet wel wat links met zekerheid WEL wantrouwd: grote (multinationale) ondernemingen, die (de aard van het beestje) slechts vanuit een winstoogmerk handelen en bij het nastreven daarvan zich onttrekken aan elke democratische controle, zowel van binnenuit (werknemers), als van buitenaf (overheid). Links vreest met name, dat de machtsvorming die hieraan inherent is, tot gevolg zal hebben dat alle “concrete vrije mensen” op deze wijze tot “slaven van het kapitaal” gemaakt zullen worden.
Vertrouwt links abstracte centrale overheden? Democratisch links in ieder geval niet, want het uitgangspunt van de democratie is nu juist de controle van de macht.
Tot zo ver de uitgangspunten van En pasant, die hij anderen, de Prediker, links, terloops in de schoenen schuift.
De vraag die En Passant op de eerste plaats zou dienen te beantwoorden is, waarom rechts met alle geweld het kapitaal en de met dat kapitaal verbonden machtsvorming, buiten het proces van democratische besluitvorming wil houden.
Natuurlijk zal het kapitaal zonder die verplichting slagvaardiger zijn. Zoals een dictatuur slagvaardiger kan opereren als een democratie. Maar de vraag is welke (menselijke) prijs daarvoor betaald wordt en waar het uiteindelijk toe leidt.
Vertrouwen is niet mijn beste eigenschap, integendeel mag ik wel zeggen. En met zekerheid deel ik het bijna religieuze vertrouwen van En passant in de vrije markt niet.
Want waar is DAT vertrouwen nou eigenlijk op gebaseerd en wie is hier nou eigenlijk de “wensdenker”?
Is a man not entitled to the sweat of his brow?
@106 Snap ik het goed dat die citaten stuk voor stuk op leden van de huidige regering wijzen? Want “denken” lijken ze niet te doen, en bij anderen willen ze het ook niet stimuleren.
@Harm; Ik weet wel wat links met zekerheid WEL wantrouwd: grote (multinationale) ondernemingen,
Grote, multinationale ondernemingen oogsten tegenwoordig toch ook anders flink de kracht van de groep. Ik kan me de talloze interviews nog wel herinneren: Je bent toch wel een team-player en geen ongeleid projectiel he ? Wat we hier niet moeten hebben is types die denken dat ze onvervangbaar zijn. Vervangbaar zijn, team-player zijn, is bij uitstek een waarde die grote, multinationale ondernemingen zoeken in hun werknemers. Stel je voor dat je onvervangbaar bent en je gaat weg! Nee, onderdeel zijn van een grote, multinationale onderneming is tegenwoordig ‘socialistischer’ dan ooit. En de enige manier om een dikke vinger op te steken naar zulke tenten, is heden ten dage ironisch genoeg nu juist de waarden opzoeken die Ayn Rand beschreef.
Floris V,
#109
Een terechte reply. Je schrijft verder:
“Voordat je aan Rand begint, is het misschien een idee bij de basics te beginnen: Adam Smith.”
Ik weet niet zeker of je het zo bedoelde, maar mocht je misschien denken dat Adam Smith aan de basis staat van ideeën over een werkelijk vrije markt, c.q. een vrije marktfilosofie verkondigt, dan wil ik je graag wijzen op sterk “mercantilistische” trekken in zijn werk, bijv. in de “Wealth of Nations”.
Het onderscheid loopt min of meer parallel met dat tussen een free market entrepreneur (spreek dat laatste woord op z’n vet Amerikaans uit) en een zg. government entrepreneur. De laatste is ook een “kapitalist”, maar dan een die rijk is geworden door z’n politieke connecties (denk hier aan de Bush-clan, Gore lobby, etc.). De laatste vorm van “kapitalisme” heeft weinig met vrij ondernemerschap te maken, sterker nog, de MC Dagoberts en Halliburtons van deze wereld houden enorm van overheidsinterventionisme (de laatste ook internationaal, maar ik bedoel hier bemoeienis met de markt), bijv. door meer regulering die zij als grote jongens kunnen bekostigen maar evt. kleine concurrenten niet (diversity richtlijnen, regels voor afvalscheiding in 10 verschillend gekleurde kliko’s, en ga zo maar door).
Terug naar Smith. In zijn hoofdwerk blijkt hij in Hfdst. VIII niet onwelwillend t.o.v. mercantilistische ideeën te staan. Bovendien onderschrijft hij een zg. “labour theory of value”, die absoluut niet past in een economische onderbouwing van de filosofie van de vrije markt. Ik denk daarom dat Rand veeleer aan Ludwig von Mises of bijv. Frédéric Bastiat en Murray Rothbard zou denken als leidende figuren in de analyse van vrijhandel en de filosofie van wat vrijheid eens betekende (grondrecht op “self-ownership”).
Groet,
Sag.
@110.
Op de site http://www.meervrijheid.nl zie je tevens de namen voorbijkomen van Ludwig von Mises, Frédéric Bastiat en Murray Rothbard enz. (Op auteurs en naar beneden scrollen).
Ter aanvulling – en voor eenieder die dacht dat de zg. “conservatives” in de US het vrije marktdenken vertegenwoordigen:
De Bush(jr) -regering breidde het overheidsbudget uit met 30%, vergelijkbaar met die andere interventionist aan de zijde van de “democrats”, Lyndon Johnson.
De cijfers over de afgelopen decennia geven aan dat de “Rep.” regeringen het staatsapparaat meer hebben uitgebreid dan de “Dem.” regeringen. In feite blijkt dat de Nixon, Reagan, en de beide Bush regeringen allemaal als bijzonder “Big Government” moeten worden aangemerkt. Zelfs het Clinton-bewind was in dat opzicht bescheidener, en het staatsapparaat blijkt onder de regering Carter zelfs het minst uitgedijd.
Kort gezegd: er is in de US al heel lang geen vrije markt partij. Overal in Europa geldt overigens dezelfde situatie. Men verschilt hooguit van mening over hoe de “verzorgings”-Staat (kindje van model-democraat Bismarck) moet worden gerund. Enter “efficiency” en meer van die progressieve, interventionistische managerspeak, de planners bij uitstek.
Groet,
Sag.
Ook in een volledig vrije samenleving (zonder overheid) zou het één en ander (alles wat mensen belangrijk vinden) prima geregeld zijn. Echter alles op basis van vrijwilligheid. Een werkeloosheidsverzekering kun je afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij en de premie is navenant je risico om werkeloos te raken en de bedragen die worden uitgekeerd. Dit vergelijkbaar met een overlijdensverzekering bijvoorbeeld. wil jij je bezighouden met ontwikkelingshulp dan houdt niemand je tegen. zijn echter maar 100 mensen bereid 100 euro te doneren dan is dat je maximale budget, je kunt je immers niet meer toe-eigenen of laten geven door iemand die geen eigenaar is van dat geld. Ultra-democratie ten top. Wil je een kunstwerk op een rotonde dan kun je gaan collecteren zoveel je wil, of je een miljard ophaalt of geen rode cent ligt aan de mensen zelf. wil niemand ergens aan bijdragen dan is dat ook prima. Dan is exact datgene wat mensen ervoor over hebben.
Ook voor de overheid zich de taak (en de centen) toe-eigende was er armenhulp. Dit op dat moment in de vorm van gaarkeukens en armenhuizen maar vooruit dat waren andere tijden met andere normen. Reeds voor de overheid het onderwijs (en de centen hiervoor confisqueerde) monopoliseerde was het al best goed geregeld voor die tijd. Het analfabetisme was op dat moment nog maar een paar procent.
De overheid doet eigenlijk geen ene reet voor je dan van mensen de vruchten van hun arbeid afnemen en die centen uitdelen waarbij de ambtenaren een goede cent opstrijken. Oh ja, en jou verbieden te doen wat je wil met je eigendom. Als jij het een goed idee vindt om een lila veranda in Tibetaanse stijl aan jouw huis te maken in je voortuin moet je dat lekker zelf weten. Dat jouw huis een ton minder waard is is eveneens jouw probleem. Als jij in een burka door het leven wil gaan is dat eveneens prima, dat niemand jou aanneemt is de consequentie die daaruit voortkomt. In mijn kennissenkring is iedereen bereid een armoedige aardige buur of vriend te helpen. Dankzij de geweldige overheid leeft een aso-buurman op jouw zak. Het is zijn vrijheid om zo asociaal te zijn als hij wil, maar in Rand’s wereld kan hij zoveel hulp krijgen als mensen hem willen geven. Niemand geeft dan iemand die te lam is om te werken iets waardoor hij zich vanzelf anders op moet stellen of zijn handjes moet laten wapperen.
Als Rand dood en begraven is dan is de schrijver van de bijbel dat ook, de schrijver van de koran evengoed en Marx heeft ook al een tijdje een tuintje op zijn buik. Das Kapital is pas echt om niet door te komen en ronduit tenenkrommend. Niet in de laatste plaats omdat iedereen de slaaf is van ieder ander.
De overheid helpt nu mensen te parasiteren op hun medemensen i.p.v. dat zij erop toeziet dat iedereen in volledige persoonlijke vrijheid en met vrijheid van zijn eigendommen kan leven om op eigen kracht of met de vrijwillige hulp van anderen te floreren of te creperen.
@113 KJ – Aangezien je kennelijk absoluut niet hebt begrepen wat ik schreef,
lijkt het me niet zinvol om een antwoord te geven
op jouw visie op het socialisme.
Sarah schreef:”Das Kapital is pas echt om niet door te komen en ronduit tenenkrommend. Niet in de laatste plaats omdat iedereen de slaaf is van ieder ander.”
Staat dat ergens of is dat jouw interpretatie. En zo ja, leg me die dan eens uit?
@117
En dan wordt de progressieven hier verweten aan wensdenken te doen…
“Ook in een volledig vrije samenleving (zonder overheid) zou het één en ander (alles wat mensen belangrijk vinden) prima geregeld zijn.”
Toch gek dat dit in de hele geschiedenis nog nooit gelukt is dan.
@110
De markt is een oneindig directere controle dan eens in de vier jaar stemmen op mensen die de vier jaar daarvoor het geweldsmonopolie beheerden, alsmede de belastingpot, het onderwijs, de gezondheids-, armen-, en ouderenzorg, etc, etc. En onder meer die middelen inzetten om de bevolking vol stoppen met ideeën als de jouwe (en onzin over zure regen, gaten in de ozonlaag, phosphaat, CO2, de noodzaak van de EU, de verrijkingen vanuit de Islam, etc, etc).
@120
“Toch gek dat dit in de hele geschiedenis nog nooit gelukt is dan.”
Dat valt reuze mee als je het ontwikkelingsniveau van de samenleving uit het verleden met het heden vergelijkt. Maar zoals eerder is opgemerkt, progressieven hebben grote moeite met de technologische vooruitgang en de grensverleggende mogelijkheden in dat kader.
Controle van de markt? Wat voorkomt dat in jouw Randiaanse droomland een monopolist zich dat zelfde geweldsmonopolie toe-eigent?
@121
Om dan maar weer even terug te gaan naar de basis: de onzichtbare hand van Adam Smith wordt in dat verband zelfs nooit genoemd door Adam Smith zelf. Coincidence? I think not.
Maar goed dat is natuurlijk alleen belangrijk als je de Wealth of Nations ook daadwerkelijk gelezen hebt.
@122
De gedachte is nu juist dat met de spreiding van de macht door de markt een dergelijk monopolie niet meer tot de mogelijkheden behoort. De monopolies in de markt leunen in de huidige situatie ook nagenoeg altijd op beschermende regelgeving vanuit de staat. Niet de markt, maar de staat creëert monopolies. De verwijten aan de vrije markt zijn bij nadere beschouwing ook eigenlijk altijd verwijten aan staatsbemoeienissen met die markt.
@123
Ik heb nimmer gepretendeerd Wealth of Nations te hebben gelezen. Waar je het over hebt, is me dan ook onduidelijk. Van Rand heb ik in het verleden wel het nodige gelezen en dat heeft een stuk meer indruk gemaakt dan het linkse gewauwel in de MSM of het gescheld van Reifowitz hierboven.
Wat me ook duidelijk is, is dat concrete en zinvolle kritiek op Rand aanzienlijk minder eenvoudig ligt dan Reifowitz en zijn volgelingen menen. Geweld is een gebrek aan rationele argumenten. Dat geldt ook voor verbaal geweld.
Damn.. waarom zijn de zeer zeldzame vrouwen op Sargasso zo fucking dom???
En Pasant weer:
Dat valt reuze mee als je het ontwikkelingsniveau van de samenleving uit het verleden met het heden vergelijkt. Maar zoals eerder is opgemerkt, progressieven hebben grote moeite met de technologische vooruitgang en de grensverleggende mogelijkheden in dat kader.
We hebben het al gehad over de grote steun van de overheid in de industrialisatie, het technisch onderwijs, de informatie technologie, etc etc.
k heb nimmer gepretendeerd Wealth of Nations te hebben gelezen. Waar je het over hebt, is me dan ook onduidelijk. Van Rand heb ik in het verleden wel het nodige gelezen
Terwijl best Wealth of Nations een best simpel boekje is. Een stuk makkelijker dan Keynes om maar iemand te noemen. Maargoed, Rand is natuurlijk het aller makkelijkst. Het is merkwaardig dat de Rand-lezende supermensen (ik ken er meerderen) niet bepaald intellectuele hoogvliegers zijn.
@Hal:
Om dan maar weer even terug te gaan naar de basis: de onzichtbare hand van Adam Smith wordt in dat verband zelfs nooit genoemd door Adam Smith zelf. Coincidence? I think not.
Was je bij Chomsky? Anyway, dat is niet helemaal waar.
@JSK
Ik was bij Chomsky ja. Jij ook? Had het ook al wel in één van zijn boeken gelezen :).
Pagina 364, Wealth of Nations:
“By preferring the support of domestic
to that of foreign industry, he intends only his own securities; and by directing that industry in such a manner as its produce
may be of the greatest value, he intends only his own gain;
and he is in this, as in many other cases, led by an invisible hand
to promote an end which was no part of his intention.”
@124
Dat is inderdaad de gedachte. Alleen heeft die gedachte niets met de realiteit te maken. Als de staat een monopolie beschermt, dan komt dit door de invloed van de monopolist op die staat. Het is ook volkomen rationeel vanuit de monopolist gezien: lobbyen, steekpenningen, beïnvloeding van de publieke opinie… waarom niet? Als je zelf top dog bent heb je natuurlijk ook maling aan die hele vrije markt. Sterker nog, als er geen staat is dan creëert de monopolist deze wel.
De echt vrije markt is inherent onhoudbaar.
“De monopolies in de markt leunen in de huidige situatie ook nagenoeg altijd op beschermende regelgeving vanuit de staat. Niet de markt, maar de staat creëert monopolies.”
Ja, vast. Vandaar dat Neelie Kroes Microsoft boetes geeft omdat die zijn monopoliepositie verwerft en vasthoudt via een constructie waarbij computerboeren door Microsoft min of meer gedwongen worden bij elke pc standaard een Micosoft OS te leveren. O, ze kunnen weigeren; maar dan levert Microsoft hen gewoon geen Operating Systems meer, of tegen exorbitant hogere prijzen.
Door dat soort geintjes wordt en blijft Microsoft de standaard. Een soort overheid van besturingssysteemland eigenlijk.
@ JSK
Mensen die Rand hebben gelezen zouden geen intellectuele hoogvliegers zijn… Nou die zit. Nee Reifowitz weet waar hij over praat met zijn feodale toestanden en totale ontkenning van (technologische) vooruitgang. En zijn woordkeuze is ook bijzonder hoogstaand: “waanzin”, “met recht een extremiste”, “steroïden”, “complete ontkenning van de realiteit”, “elke werkelijkheid negeert”, “zeurderige, zelfzuchtige vijfjarigen”, etc. Heel intellectueel. Vooral al die bijvoeglijk naamwoorden…
Vooralsnog kom je zelf bepaald niet al te snugger over.
Nou, En Pasant, wat heeft de industriële revolutie toch een welvaart gebracht voor de gewone man. En wat waren de fabrieksbazen en bankiers toch een intellectuele genieën!
De werkelijkheid is dat de 19e eeuw en de eerste helft van de 20e eeuw een periode is geweest van bittere armoe voor heel veel mensen. Vandaar ook de hoge vlucht van het communisme en socialisme in die periode. Pas vanaf de New Deal gaan de arbeiders een beetje meeprofiteren van die vooruitgang. Universitaire opleidingen worden bereikbaar voor de gewone man.
De hedendaagse Ayn Rand-aanhangers nemen dat allemaal blijkbaar als vanzelfsprekend. Minimumloon, rechtsbescherming voor werknemers, arbeidsomstandigheden, acht-urige werkdagen, vrij in het weekend, vakantie, toegang tot betaalbare scholing, ziekenhuiszorg. Maar dat is het niet.
@Sagunto (114),
Je weet er duidelijk heel wat meer van af dan ik. Het voornaamste wat ik van Smith (misschien wel verkeerd) heb onthouden van mijn middelbare school, is het idee van toegevoegde waarde. Dat hij dan toch sympathiek stond tegenover mercantilisme kan ik dan niet rijmen: dat lijkt er juist op dat het totale vermogen in de wereld nooit toe kan nemen en klinkt voor mij volkomen socialistisch!
Ook is het laakbaar als juist Ronnie “the government is not the solution, it’s the problem” Reagan die overheid zoveel groter heeft gemaakt, want hypocriet in het licht van zijn vele oneliners. Hoewel de enorme toename van de staatsschuld natuurlijk zijn bekendste manco is geweest.
@130
Ik denk niet dat die directeuren toen zoveel verdienden als de topmannen nu. Per saldo wordt er, per hoofd van de bevolking, gewoon veel meer verdiend dan toen. Ik denk dat het socialisme goed is geweest, maar zijn tijd heeft gehad en nieuwe modellen het verdienen om beter bekeken te worden. Zou het met een kapitalistisch model in onze kenniseconomie daadwerkelijk zo zijn, dat er een enorme groep zwoegende arbeiders nog steeds moet opdraaien voor het miljardensalaris van een paar sigarenrokers? Natuurlijk zijn er vreselijke excessen, wat ik bijv. schandalig vind is zo’n bedrijf als Enron wat o.a. gewoon de pensioenaanspraken en zekerheid van zijn eigen personeel door de plee heeft gespoeld uit zelfverrijking. Maar stel dat we geen minimumloon hadden, zouden veel mensen nu dan niet zeggen: bekijk het maar met je uitbuiting, ik ga zelf wel een schoonmaakbedrijf beginnen (of zo iets).
En uiteraard, ook nu heb je bijv. dat Poolse illegalen uitgebuit worden. Maar verder zitten we nu zelf al in de situatie dat het kapitaal veel meer verdeeld is en niet louter bij een elite aanwezig is. Zou je het socialisme volledig afschaffen, kom je uiteindelijk misschien toch weer uit op 19e eeuwse toestanden, maar daar ben ik niet helemaal van overtuigd.
Kunnen zowel Rand als Marx niet allebei een beetje gelijk hebben, vraag ik me af. Absolute waarheden hebben nooit zo lang stand gehouden.
“Ik denk niet dat die directeuren toen zoveel verdienden als de topmannen nu.”
Dat zou je dan moeten vergelijken, bijvoorbeeld door de inkomensverdeling te vergelijken (hoeveel meer verdiende een directeur dan een werknemer op de werkvloer) en de materiële welvaart die men daar toen en nu voor kon aanschaffen te vergelijken.
“Zou het met een kapitalistisch model in onze kenniseconomie daadwerkelijk zo zijn, dat er een enorme groep zwoegende arbeiders nog steeds moet opdraaien voor het miljardensalaris van een paar sigarenrokers?”
Ja, want hoe meer witteboorden (klerken) er komen om het werk te doen, hoe minder hun individuele kennis en vaardigheden toegevoegde waarde hebben. Voor jou vijfhonderd anderen, dus gaat het loon omlaag. Callcenters worden ge-outsourced naar Ierland (laag belastingtarief) of India (lage loonkosten), om maar wat te noemen.
“Zou je het socialisme volledig afschaffen, kom je uiteindelijk misschien toch weer uit op 19e eeuwse toestanden, maar daar ben ik niet helemaal van overtuigd.”
Wat doet je aarzelen? Dat lijken mij namelijk gewoon de keiharde wetten van de markt. Je ziet nu al in tal van beroepen dat bedrijven via uitzendbureaus de arbeidsrechten omzeilen. Dan krijg je poolse schoonmaaksters in Londen die niet zeker zijn van hun inkomen en tegen acht euro per uur werken (of minder). Bij TNT-post gooien ze de postbodes er uit. Die worden vervangen voor flexwerkers met wisselende uren. Zelfs de overheid doet hier aan mee: want al die ambtenaren die ze afstoten betekent niet dat er minder werk is: het betekent dat het werk (dat alleen maar uitdijt) gedaan wordt door uitzendkrachten.
Of dat werkelijk kostenbesparend werkt, weet ik nog zo net niet, want het zou wel eens goedkoper kunnen zijn om iemand gewoon in dienst te nemen.
“Kunnen zowel Rand als Marx niet allebei een beetje gelijk hebben, vraag ik me af. Absolute waarheden hebben nooit zo lang stand gehouden.”
Ik zie Marx als een kritiek op het kapitalisme. Een mooie, betere wereld waarin iedereen verbroederd samenwerkt voor het collectief, daar geloof ik niet in. Maar als criticus is hij zeer scherp. Mijn probleem met Ayn Rand is precies die verabsolutering waar jij het over hebt. Alles wordt onder één gezichtspunt gebracht, en tot de absolute (of in haar geval: ‘objectieve’) waarheid verklaard. Maar zo eenduidig, evident en onmiddelbaar kenbaar zijn de dingen vaak niet (zie het gesteggel over gegevens in statistieken), en zo éénduidig is de werkelijkheid ook al niet. Veeleer zijn er allerlei tegengestelde krachten die op elkaar inwerken.
Niet alleen dat Marx een scherp criticus was, maar bovendien is zijn voorspelling, dat een kapitalistische economie wel moet leiden tot een cumulatie van macht en kapitaal, ontegenzeggelijk bewaarheid, precies op de wijze zoals door Marx beschreven.
Erger nog is, dat het neo-conservatieve model van waardeloos geld en onbeperkt krediet, dat ingezet werd onder Reagan, de deuren wagenwijd heeft opengezet voor een ongekend grote overheveling van kapitaal en macht naar een steeds kleinere groep, wat geleid heeft tot een situatie die nagenoeg onomkeerbaar is.
En het mafste is nog wel dat wij, de burgers, via onze overheden gedurende de kredietcrisis die structuur dus in stand hebben moeten houden. En nu staan die overheden, wij met z’n allen dus, zelf op instorten.
Marx heeft mij voorgerekend, dat dat uiteindelijk ook zal gebeuren, onontkoombaar. En alles wijst erop dat hij ook daarin gelijk had. De vraag is alleen wanneer de burger ophoudt de buitenlanders de schuld te geven om haar pijlen te richten op de werkelijke veroorzakers van de crisis, om veranderingen af te dwingen.
Ik constateer dat mijn vraag, waarom rechts met alle geweld het kapitaal en de met dat kapitaal verbonden machtsvorming buiten het proces van democratische besluitvorming wil houden, nog steeds niet is beantwoord.
Dat wordt een retorische vraag als je constateert dat “rechts” gelijk staat aan “het kapitaal”.
“Ik constateer dat mijn vraag, waarom rechts met alle geweld het kapitaal en de met dat kapitaal verbonden machtsvorming buiten het proces van democratische besluitvorming wil houden, nog steeds niet is beantwoord.”
Harm; omdat liberalen en libertaristen zullen volhouden dat de markt het meest democratisch is. Mensen stemmen met de portemonnee!
Dat de praktijk uitwijst dat dit zo niet werkt, dat wijt men dan aan het feit dat de praktijk nog verre van ideaal is. Als we nou maar in die ideale wereld zouden verkeren, dan zouden de zegeningen van de vrije markt wel op ons neerdalen. Maar ja, die rottige overheid zit ons dwars met al hun regels, en daar komt alle ellende van.
Dat is net zoiets als zeggen dat de sovjet-unie niet werkte omdat het daar nog lang niet communistisch genoeg was; want als we nou maar in die ideale wereld zouden verkeren, dan zouden de zegeningen van de commune wel op ons neerdalen.
Het laatste hebben we inmiddels begrepen. Maar voordat het vrije markt-denken en terugtredende overheidsdenken eraan gaat, zal ook de VS uit zijn voegen moeten barsten, vrees ik.
Mensen stemmen met de portemonnee!
Dan moet je de documentaire “The World according to Monsanto” eens bekijken, dan weet je waar de mensen met hun portemonnee voor stemmen. “Sugar, the bitter Truth” is ook zeer instructief.
http://www.youtube.com/watch?v=dBnniua6-oM
Mensen worden ziek en vaak weten ze niet precies waardoor. Verkeerde keuze gemaakt, jammer dan.
1. de markt is rationeel
2. iedereen heeft toegang tot dezelfde informatie
Moet ik daadwerkelijk verder gaan?
Als mensen met hun portemonnee stemmen, dan heeft degene met de dikste portemonnee het meeste stemrecht. Er is een goede reden dat we twee termen hebben voor ‘consument’ en ‘burger’.
Maar verder zitten we nu zelf al in de situatie dat het kapitaal veel meer verdeeld is en niet louter bij een elite aanwezig is.
Hoeveel kapitaal heb jij? En dan heb ik het niet over hypotheekschuld of collectieve pensioenaanspraken. Dat is geen kapitaal.
@parallax: extragratis toevoeging:
* mensen zijn in staat om de gevolgen van hun keuzes te zien (niet alleen nu, maar ook over 10 jaar).
* mensen zijn in staat om niet alleen de gevolgens van hun keuzes te overzien, maar om daar ook naar te handelen (iemand nog een sigaret?)
Overigens vind ik ’t wel amusant dat randites zich ergeren aan Marx omdat arbeiders daar worden afgespiegeld als ‘slaven’, terwijl de ‘keuzemogelijkheden’ van de eerste de beste burgerflipper niet zo gek veel verschillen. Hoeveel burgerflippers zijn er die daadwerkelijk dat baantje ontgroeien? Hoeveel worden er milionair?
@gronk; Hoeveel burgerflippers zijn er die daadwerkelijk dat baantje ontgroeien? Hoeveel worden er milionair?
Zwak argument: eentje is genoeg. Dat bewijst namelijk dat de route bestaat.
Zwak argument: eentje is genoeg. Dat bewijst namelijk dat de route bestaat.
n=1. Surely you must be joking Mr. KJ
Er is ook wel iemand op aarde met 2 hoofden.
@parallax; Hoeveel miljonairs moeten er dan verworden uit burgerflippers ? Is er een streefgetal ? Hoeveel miljonairs kan de maatschappij aan ? Wat betekent het voor de maatschappij als alle burgerflippers miljonair worden ?
Sorry hoor. Er is een spectrum tussen ‘onmogelijk’ en ‘verplicht’, en dat heet ‘soms’, en voor ‘soms’ is een enkel geval voldoende. ‘Soms’ worden burgerflippers later miljonair. Het kan zijn dat dat voor jou niet genoeg is. Dan moet je concreter wezen.
@KJ: ja, dat er een burgerflipper is die miljonair wordt weegt niet alleen op tegen die honderdduizenden die dakloos worden, het betekent ook dat een randiaans systeem veel en veel beter is dan de andere systemen!
‘Soms’ worden burgerflippers later miljonair
Het gaat er niet om dat dat soms gebeurt; het gaat erom dat dat bij randaanhangers een zekerheid is. En dat iedere burgerflipper die geen miljonair wordt dat aan zichzelf te wijten heeft. Wat klinkklare bullshit is.
Je ziet zelf toch wel in hoe absurd je argument is hoop ik?
Het gaat niet om ‘soms’ maar om het feit dat je de mogelijkheid presenteert als zijnde een totaal realistische, die voor iedereen die maar ‘zijn best doet’ voor het oppakken ligt.
@ 142: In logica wel KJ, maar in de echte wereld niet. Daar is een enkel geval namelijk gewoon slechts één enkel geval. Combinerend met het gegeven dat het wel een bijzonder veel algemener gewenst iets is daarmee dus aantonend dat het in de praktijk betekenisloos is.
Ik heb jou jezelf wel eens kunstenaar horen noemen; je vertoont echter zulke ernstige symptomen van een informatica-slachtoffer dat ik al enige tijd vermoed dat je zelf het kunst-object bent; een levende installatie die steeds weer uit het ongerijmde voor ons aantoont in hoeverre de wereld wel geen computer-programma is…
@gronk; Het gaat er niet om dat dat soms gebeurt; het gaat erom dat dat bij randaanhangers een zekerheid is
Nou ja, dat kun je straffeloos beweren, want ik ken geen Rand-aanhangers. En de praktijk wijst uit dat dat inderdaad niet het geval is. Maar laten we wel wezen: die ene burgerflipper die later wel miljonair wordt, die heeft over het algemeen *wel* keuzes gemaakt. En als het zijn doel was om miljonair te worden, de juiste.
@142: Dat doet het niet. Je kunt met een redelijke zekerheid stellen dat niemand miljoenair wordt door de competenties of doorgroeimogelijkheden van burgerflippen. Dat een rijkeluisjongen in zijn studietijd burgers flipt telt natuurlijk niet.
@parallax; Het gaat niet om ’soms’ maar om het feit dat je de mogelijkheid presenteert als zijnde een totaal realistische, die voor iedereen die maar ‘zijn best doet’ voor het oppakken ligt.
Dan zul je toch echt concreter moeten zijn: wat is ‘realistisch’ ? Wat is ‘je best doen’ ? Mensen zijn weliswaar gelijkwaardig in de ogen van de wet, maar niet echt gelijk, weet je. Talent is dun gezaaid. Wou je protesteren tegen onze biologische opmaak ?
Maar laten we wel wezen: die ene burgerflipper die later wel miljonair wordt, die heeft over het algemeen *wel* keuzes gemaakt.
Je bent voor een groot deel van je leven ook domweg afhankelijk van de keuzes die je geboden worden. Zat ondernemers die in een gespreid bedje terechtkomen en dat dan vervolgens uitventen als ‘helemaal hun eigen werk’.
@Rene; Ik geef mijn wereldbeeld niet bloot; ik wijs op een zwakheid in gronks redenering. Dat is toch iets heel anders!
Ik ben geen Rand-aanhanger – ik heb twee boekjes van haar gelezen (en niet eens Atlas Shrugged). Ik heb al gezegd: het is vrije-mensen-porno. Mensen bereiken vrij weinig door de infrastructuur die door de geschiedenis heen door anderen voor hen is aangelegd. De mensheid gaat vooruit en doet dat (redelijk) collectief. Toch lopen we door het Louvre met onze kinnebak op de vloer door Michelangelo, Rafael en Leonardo. Daar zit een mooie spanning, en daar kaart, denk ik, Ayn Rand, af en toe interessante denkbeelden aan; we zijn niet allemaal gelijk.
Maar omdat dat een groepje rabiate ‘volgelingen’ heeft opgeleverd, die op hun beurt weer een rabiate tegen-reactie heeft opgeleverd, hebben we dit soort discussies. Heeft geen flikker met Ayn Rand te maken, maar breng dat de schuimbekkers maar eens aan het verstand. Nee, ze is een god gelijk! Nee, ze moet dood, dood, dood! Da’s alles wat ik hoor.
Het zijn maar een paar boekies, jongens.
@gronk; Je bent voor een groot deel van je leven ook domweg afhankelijk van de keuzes die je geboden worden.
Keuzes geboden worden, en keuzes aannemen zijn ook twee aparte dingen.
Zat ondernemers die in een gespreid bedje terechtkomen en dat dan vervolgens uitventen als ‘helemaal hun eigen werk’.
Alweer, ik ken ze niet. Maar vast.
@149
Ja dat kan je achteraf makkelijk zeggen. Als ik de goede lotto-nummers kies en ik word miljonair dan heb ik ook de juiste keuzes gemaakt, maar dat betekent niet dat de lotto uitkeert aan degene die er het meest recht op heeft.
@KJ
“Keuzes geboden worden, en keuzes aannemen zijn ook twee aparte dingen.”
Bovendien is het helemaal niet zo dat keuzes tot specifieke resultaten leiden. Het helpt natuurlijk wel om goede keuzes te maken, maar verdienste wordt zwaar overschat.
Misschien dit ook eens lezen:
http://en.wikipedia.org/wiki/Outliers_%28book%29
Alweer, ik ken ze niet. Maar vast.
Burgerflippers die miljonair worden ken ik ook niet. So there.
Het zijn maar een paar boekies, jongens.
Wacht maar tot een vriend van je sterft aan kanker en zo’n mongool gaat zitten debiteren ‘dat kanker ook een keuze is’.
@ KJ, #153:
Het probleem daarmee is echter dat jij niet inziet dat niemand (*) heeft gezegd “ze moet dood, dood, dood” en dat jij dat allemaal maar hoort vanuit jouw eigen rabiate tegenhanger-impuls. Nu was je oorspronkelijke commentaar (het laatste deel van #4) tegenover een zekere Prediker die rabiate gelijkhebberigheid indien niet zozeer tot kunstvorm dan wel tot levensstijl heeft verheven — maar jij bent hier uiteindelijk toch degene die de ernstigste rabiate praat over denkbeeldige revolvers in stelling brengt.
Erg fundamenteel weer. Een gepolariseerd iemand kan niet inzien dat ie gepolariseerd is omdat de enige hersenen die ie heeft om dat mee te doen nu net per definitie van polarisatie zijn eigen argumenten als geheel logisch laten aanvoelen ten opzichte van die volstrekte nonsens ter andere zijde. In het extreme doorgetrokken komen we zo ook uiteindelijk terecht bij iemand als Micha Kat bijvoorbeeld — maar dat terzijde.
(*) Nee, ik ga niet die 150 reacties lezen dus wees vrij me te corrigeren indien nodig.
@Hal; De vraag wordt steeds theologischer – waar komt onze wil vandaan. Je moet ergens 10.000 uur in steken. Daarvoor moet je het talent hebben, en ook niet onbelangrijk: je moet het *willen*. Vaak komen die twee dingen samen: iets waar je goed in bent, daar kun je makkelijk grote stappen in zetten, en dus is de succes-feedback cyclus korter.
Plus, een downtje wordt echt geen neurochirurg, zelfs als ‘ie er 10.000 uur in stopt. Er zijn gewoon echt keiharde limieten aan wat ‘Outliers’ voorstelt, en die zijn heus niet zo overdreven als bovenstaand downtje->neurochirurg.
Plus, waar ik echt wel een beetje kriegel van wordt, is van het hele ‘je bent uitsluitend wat je bent dankzij het collectief’ geblaat. Ik weet niet – iets in mij protesteert daar heftig tegen. Ik kan niet goed tegen deze ‘vooral het hoofd onder het maaiveld houden’ mentaliteit.
@Rene; Ho ho ho. Prediker heeft het gehad over ‘met wortel en tak uitroeien’ en mijn ‘revolver’ kwam voort uit de kwade inborst die ik bij de professor vermoedde (en die ik daar nog steeds vermoed). Dat is niet rabiaat – dat is je kwaad maken over verondersteld onrecht. Ik geef eerlijk toe dat als de professor iedere zin die hij geschreven heeft, heeft geschreven om de redenen die hij daarvoor geeft, dat ik dan fout zit.
Maar gegeven dat ene slijmerige zinnetje op het einde over ‘wij progressieven’, maar vooral gegeven de haat die Ayn Rand (een onschuldige kunstenaar in mijn ogen en ja, ik zal op diezelfde manier bij wijze van spreken haar linkse tegenhanger (die ik nu even niet kan bedenken) verdedigen) oproept in linkse kringen – ook om de – in mijn ogen niet geldige en flauwe – redenen die hiervoor voor de zoveelste keer gegeven worden, denk ik niet dat ik fout zit.
Laat ik het zo zeggen (en mijn tegenstanders wat ammunitie geven): als je iets wilt inbrengen tegen Ayn Rand, stort je dan op de getuigenissen die zij heeft gedaan in de anti-communisten hearings en -processen in de VS: zij was een instrumentele getuige in de Joseph McCarty clan. Dan heb je mijn zegen: ik vind dat ook verschrikkelijk en pervers.
Waar haal je dat maaiveld nu weer vandaan? Het punt is juist dat mensen in de gelegenheid gesteld worden om boven het maaiveld uit te steken dankzij het collectief.
@aynranddebiel; En kan jij je ook voorstellen dat sommige mensen daarop zeggen: Nee dank je. Dan maar liever niet ? Wie boven gehouden wordt, kan ook even makkelijk weer naar beneden getrokken worden, tenslotte. En het collectief is grillig.
Het is een gevoel van hoe je in het leven staat. Dat is een arrogant, ondankbaar en onrealistisch gevoel, maar dat is allemaal niet verboden. Sommige mensen zijn nu eenmaal niet prettig. Maar wel succesvol.
En nu hou ik op en ga ik werken verdomme.
Prima, volgens mij zijn we het dan eens.
@KJ
Nee hoor, maar het is beide. Ook volgens de meest recente inzichten nature-nurture komen beide ongeveer op 50% procent uit. Het probleem is alleen dat het erg ingewikkeld is om van te voren te voorspellen welke 50%. Op zijn best heb je dus 50% echt in eigen hand, wil ik maar zeggen. (Als je nature dus in eigen hand hebt.) Maar dan nog weet je niet precies wat de waarde van je keuzes zal zijn.
Biologische opmaak er met de haren bijslepen zorgt dat ’t gat dat je graaft steeds dieper wordt: onze biologische opmaak is ook dat de mens een sociaal en empatisch wezen is.
Libertarisme is sociaal-darwinisme zonder echt Darwinisme, het recht van de sterkste maar wel volgens ‘onze’ regels.
Wraakzuchtige sukkels die op de middelbare school gepest werden dus.
FlorisV –
#131
“Het voornaamste wat ik van Smith (misschien wel verkeerd) heb onthouden van mijn middelbare school, is het idee van [..]”
Ik neem aan dat ik niet de enige ben die zich herkent in wat jij hier zegt. Smith die bij de lessen over macro-economie steevast werd (en wordt) opgevoerd als grondlegger van het economische “laissez faire”. Dat zijn m.i. twee foutieve uitgangspunten. Smith vormt in de geschiedenis van het economische denken (dat nooit los staat van het denken over vrijheid en samenleving) eerder een problematische figuur voor degenen die een fundament zoeken voor de filosofie van de vrije markt.
De genoemde “labour theory of value” (kortweg: de aanname dat “waarde” of de prijs van iets wordt bepaald door de hoeveelheid moeite/arbeid die ermee gemoeid gaat) is altijd een hoeksteen van theorieën die niet zoveel van doen hebben met economische vrijheid voor vrije individuen. En zoals je terecht opmerkt is mercantilistisch gedachtegoed een belangrijk bestanddeel van (proto)socialisme, hoewel ik dat zou willen uitbreiden naar het veel wijder verspreide “Liberalisme”, eindproduct van een interventionistische stroming van wereldverbeteraars (vaak ontspoorde cultuur-calvinisten) die zich in de 19e eeuw steeds nadrukkelijker distantieerden van het traditionele “laissez faire”, i.e. het idee dat “society [vrije burgers] can run itself”.
Mercantilisten (je mag ze wat mij betreft ook gerust “groot-kapitalisten” noemen) blijken vaak nogal ver te gaan in hun acceptatie of zelfs verheerlijking van de nationale Staat (la Patrie, uitvinding en product van de Franse “revolutie”).
Kijk bijvoorbeeld naar de Bush-clan in de VS. Typische mercantilisten, als je kijkt naar verschillende aspecten van de “neo-con” economische en internationale politiek. Een opsomming: Big government; Protectionisme; Bescherming van of zelfs innige collusie met big political entrepreneurs, ondernemingen die liever niet opereren in een vrije markt; more taxes (read my lips); Nog veel gevaarlijker: ontploffende staatsschuld, i.e. het beroven van bevolking door monetaire inflatie (geldpers laten draaien, om interventionistische overheidsprojecten, militair of anderszins, te financieren over de rug van Jan Patat, c.q. John Q Sixpack); Internationaal interventionisme, opleggen van “democratie”, d.w.z. vrije verkiezingen in gebieden zonder rechtsstatelijke traditie, en zich dan afvragen waarom die verkiezingen rabiate anti-VS groeperingen aan de overwinning helpen.. et cetera.
Al deze zaken gaan uiteraard ook op voor big govt. Democraten, dus wat dat betreft is het “lood om oud ijzer”, precies zoals hier in Europa. Vroeger, héél vroeger waren de Democraten de “Partij van Jefferson”, dus stonden ze positief tegenover een kleine overheid met zeer beperkte mogelijkheden om “goede dingen voor de mensen te doen”, i.e. om de predatoire krachten in de samenleving los te maken. De Republikeinen waren altijd al van de Big govt. c.q. de interventionistische overheid en tegenwoordig is het verschil tussen beide stromingen nog nauwelijks herkenbaar, laat staan merkbaar in concrete politiek.
Ik sluit af met je de lezing van prof. Ralph Raico van harte aan te bevelen. Zie daarvoor de link in mijn eerdere reply #67.
Natuurlijk zou je verder eens het magnum opus van Schumpeter kunnen proberen (die Duitsers dachten echt dat zij de hele econ. geschiedenis uit hun hoofd moeten weten, voor het geval alle bibliotheken in vlammen op zouden gaan). Rothbard’s “History of Economic Thought” in twee delen, is natuurlijk een absolute aanrader.
Voor een hele korte en heilzame “reprogramming” van alle middelbare school eh.. “kennis”, is het ultracompacte boekje “Wat heeft de overheid met ons geld gedaan” misschien wat voor jou.
Maar nogmaals, bekijk de lezing van Raico maar eens (wmv download) en vooral zijn speciale aandacht voor J.S. Mill is m.i. bijzonder waardevol om de huidige begripsverwarring omtrent de term (neo)-liberaal te kunnen begrijpen, ook in economische zin. (de opm. over de Ipod is hilarisch, ong. 14:55min)
Groet,
Sag.
P.s.: vergeet het elitistische tandem Marx/Engels met hun “mythe van Manchester”. Zij baseerden hun idee van klassenstrijd op de klassiek liberale visie dat door heel de geschiedenis twee groepen in conflict met elkaar zijn, t.w. de mensen die met elkaar de vrije samenleving opbouwen, versus de mensen die de macht van de staat (of de vorst) willen gebruiken om te parasiteren op de eerste groep.
Marx/Engels pikten dit idee en vormden het om in socio-Darwinistische zin, met weglating van het voornaamste ingrediënt: de Staat (als middel om te parasiteren, onder het mom van “sociale cohesie” “public policy” “rechtvaardige inkomensverdeling” en zo meer).
Sagunto herschrijft de geschiedenis. Tegen zoveel kennis is natuurlijk geen kruit gewassen. Maar welk axioma moet nu eigenlijk bewezen worden?
(Ze) “stonden positief tegenover een kleine overheid met zeer beperkte mogelijkheden om “goede dingen voor de mensen te doen”, i.e. om de predatoire krachten in de samenleving los te maken.”
Ja, de weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen.
Sterker nog: goede bedoelingen zijn per definitie de weg naar hel.
Heeft dit fundamentalisme een naam?
Op de site van deze econooom staan veel zaken die richting Ayn Rand gaan. Een paar goede recensies, maar tevens andere denkers die even belangwekkend zijn. Een aanrader dus!
http://www.petervanmaanen.nl/
En hoe denken/dachten Ayn Rand, Friedman en anderen over bepaalde zaken, als het bijvoorbeeld ging over de ‘linkse kerk’:
“Het idealisme van deze “wereldverbeteraars” blijkt meer op zelfverheerlijking te zijn gebaseerd dan op gedegen onderzoek naar de sociale problematiek waar ze zich voor pretenderen in te zetten. En juist omdat ze menen dat de oplossingen geen verder onderzoek vereisen maar voor de hand liggen, zien zij hun ideologische tegenstanders (alles op rechts) niet als oprechte andersdenkenden maar als kwaadaardige saboteurs, die de voor de hand liggende oplossing moedwillig in de weg staan. Deze tegenstanders mogen dan ook zonder moreel bezwaar gedemoniseerd worden als zijnde bekrompen, harteloos, gevaarlijk, etc.”
In Fountainhead (Eeuwige bron) zie je hoe de sociale woningbouw wordt bedacht. Betere huizen voor de allerarmsten is een nobel streven, maar net zoals bij de Amsterdamse school (jaren 20) werden er allemaal tierelantijntjes bedacht, zodat de woningen nauwelijks een verbetering betekende voor de arbeidersgezinnen. Daarnaast moesten de armen voor de allerarmsten betalen. Dat zie je nog steeds als het voor de minima gaat, waar de uitkeringsgerechtigden allemaal voordeeltjes krijgen, en degenen die net genoeg verdienen de pisang zijn.
Ayn Rand en feminisme is een onderbelicht onderwerp. In het boek:
Feminist interpretations of Ayn Rand
Gladstein, Mimi Reisel / The Pennsylvania State University Press / 1999
staat er enige dingen over geschreven. Maar in bijv. Fountainhead lees je wel degelijk feministische trekjes van een zelfbewuste vrouw die zelf bepaald wat en hoe ze met mannen omgaat. Of ze werkt, kinderen neemt, enz.
Lees het voorbeeld van Adelheid Roosen waarom het boek in de ‘feministische bibliotheek’ een plaats moet krijgen:
http://www.opzij.nl/Cultuur-Lifestyle/Cultuur-Lifestyle-Artikel/Fembieb-Adelheid-Roosen-kiest-voor-Ayn-Rand.htm
Dit filmpje verklaart de ideeën van Ayn Rand.
http://www.youtube.com/watch?v=Ovl8ip3steM
Ik snap best dat sommigen het er niet mee eens zijn, en best tevreden zijn in de dictatuur waarin we nu leven, en zelfs nog meer ervan willen.
Bankers verdienen miljoenen, terwijl velen onder ons niet eens iedere dag warm kunnen eten.
Overheden lenen honderden miljarden in naam van het volk, en voeren oorlog in naam van het volk
Ja hoor, heel rechtvaardig.
Als er ergens parasieten op 2 benen rondlopen is het wel in de Nederlandse regering, en Brussel.
Hoezo zou in een Libertarische samenleving geen geschoolde arbeider te vinden zijn?
Ieder is vrij om zich te scholen.
Niet in een staatsschool, waarvan de kwaliteit achteruit holt, maar door privéscholen.
Misschien zijn Rands ideeën niet ideaal.
Maar onze huidige politieke systeem is zo door en door rot en corrupt tot op het bot.
Moet het zichzelf reguleren?
Ayn Rand trekt een bepaalde lijn tot het extreme door. Opzich een aardig gedachteexperiment, maar meer moet je er ook niet achter zoeken.
Doordat er een bepaalde lijn zo extreem wordt doorgetrokken krijgt de filosofie van Rand een 1-dimensionaal karakter en niet echt bruikbaar bruikbaar voor deze organische wereld.
Mij spreekt het in ieder geval niet aan.