Wilders heeft nog steeds lak aan de rechtsstaat

Geert Wilders haalde vorige week uit naar de demonstranten tegen de Israëlische president Herzog die in Amsterdam op bezoek was voor de opening van het Holocaustmuseum. Hij noemde het gedrag van de demonstranten 'een ongehoorde schande'. En verder zei hij: ‘Het riekt naar een politieke actie van de extreem linkse burgemeester van Amsterdam. Onverantwoord.’ Een opmerkelijk uitspraak van een man die vorige week nog kandidaat-premier was. Demissionair-premier Rutte verdedigde burgemeester Halsema onmiddellijk: 'Als het gaat om het handhaven van de openbare orde bedrijven onze burgemeesters geen politiek'. 'Kritiek is prima, maar je moet de instituties van de rechtsstaat wel héél laten,' schreef staatsrechtsgeleerde Voermans in Het Parool. De rechtse meerderheid in de Tweede Kamer had daar geen boodschap aan en riep op tot een 'fundamenteel debat over de manier waarop het demonstratierecht zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld.' De emoties over afschuwelijke geluiden wonnen het weer eens van het demonstratierecht en de vrijheid van meningsuiting. Het verontrustende is dat Wilders en zijn geestverwanten lak hebben aan hun verantwoordelijkheid als politicus om de rechtsstaat te respecteren en te verdedigen. Halsema moet als burgemeester het demonstratierecht handhaven en kan uitsluitend op formele gronden grenzen stellen. Zij mag zich niet inlaten met de inhoudelijk-politieke aspecten van een demonstratie. ‘Vergaande beperkingen naar plaats en tijd komen min of meer neer op een verbod, aangezien daarmee het uitstralende effect van de betoging teniet wordt gedaan’, aldus de verordening. En alleen het OM kan achteraf optreden tegen strafbare uitingen. De Amsterdamse autoriteiten hebben in dit geval de gekwetste bezoekers van de bijeenkomst ook opgeroepen om aangifte te doen. Wilders gaat in zijn verontwaardiging veel verder dan kritiek op scheldende demonstranten. Hij knaagt met zijn uitspraken over Halsema aan de staatsrechtelijke geregelde verhouding tussen Kamer en Burgemeester en hij zet als aanvoerder van de grootste politieke groepering in de Tweede Kamer de toon voor een debat dat kan uitlopen op een afbraak van grondrechten. Bijvoorbeeld door de burgemeester meer bevoegdheden te geven om in te grijpen. Maar dat is niet eenvoudig zegt Berend Roorda, universitair hoofddocent demonstratierecht aan de Rijksuniversiteit Groningen. 'Om burgemeesters meer mogelijkheden te geven een beperking op te leggen, zou de grondwet moeten worden aangepast. En dan nog kan het in strijd zijn met internationale verdragen. De echte vraag is: wil je een burgemeester het recht geven op de afweging tussen fundamentele rechten? Dat lijkt mij een erg verregaande bevoegdheid.' Het is te hopen dat het zover niet komt. Om dat te voorkomen moet Wilders door zijn collega's wel in toom gehouden worden. Tot nu toe heeft hij nog niet bewezen dat hij de rechtsstaat respecteert. Zijn mooie woorden over 'opkomen voor alle Nederlanders' zijn voos gebleken. Hij komt op voor gewelddadige zionisten in Israël en houdt voor Nederland zijn extreemrechtse agenda aan. We zijn voor de zoveelste keer gewaarschuwd. [overgenomen van Free Flow of Information]

Foto: Roel Wijnants (cc)

Wilders is een valse concurrent

OPINIE - Wilders heeft geen partij. Maar dat schijnt de echte politieke partijen in Nederland niet te deren. VVD, NSC en BBB gaan met Wilders om alsof hij een gewone politieke partij vertegenwoordigt. Maar hij is alleenheerser in een partij met twee leden (hijzelf en een Stichting waarvan hij het enige bestuurslid is). Hij beslist zonder enige bemoeienis van zijn achterban over programma en kandidaten. Hij dicteert als enige wat er naar buiten komt. Hij beheert de financiën en weigert daarover openheid te geven. Waarom behandelen politici en media Wilders als een normale collega? Nu hij van schreeuwer aan de zijlijn in één klap kandidaat-premier is geworden zou je verwachten dat er van zijn bijzondere status een punt wordt gemaakt door zijn potentiële coalitiepartners. Maar daar is (nog) niets van te zien. Zijn er dan geen regels voor politieke partijen?

Nee, die zijn er niet of nauwelijks. In de Kieswet worden geen eisen gesteld aan het aantal leden van een politieke groepering, respectievelijk vereniging, noch aan de interne organisatie ervan, schrijft de Kiesraad. De enige toets voor de registratie van een naam die bij de verkiezingen op het stembiljet komt is een notariële akte waarin staat dat er sprake is van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. De vereniging moet voldoen aan de formele wettelijke eis dat deze twee oprichters heeft en minimaal één lid. Een aldus als ‘partij’ geregistreerde groepering kan in aanmerking komen voor subsidie als ze minimaal duizend leden heeft. Wilders heeft daarvan afgezien.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du jour | slecht nieuws voor Nederland

QUOTE - Duiding door de NRC:

Per saldo is de winst van de PVV slecht nieuws voor Nederland. Een partij die willens en wetens tweederangs burgers creëert op basis van afkomst of religie, die Nederland weg wil halen uit de Europese Unie, die de hulp aan Oekraïne direct wil stopzetten, die de pijlers van de democratie aanvalt („nep-parlement”, „D66-rechters”), die de persvrijheid niet serieus neemt („Journalisten zijn – uitzonderingen daargelaten – gewoon tuig van de richel”). Een partij ook die intern geen democratie of inspraak duldt, die openlijk aanschurkt tegen Vladimir Poetin, die nauwelijks economische plannen noch ervaren mensen heeft om Nederland door de onzekere toekomst te loodsen. Om nog maar te zwijgen over de rol die Nederland internationaal kan spelen. Of beter: niet meer kan spelen. Sommige schaduwen zijn te groot om overheen te springen.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Wilders heeft geen partij

COLUMN - Wat mij in toenemende mate ergert is dat de media Wilders en zijn fractie blijven behandelen als een politieke partij. Al jarenlang vangen journalisten bot bij de vertegenwoordigers van de groep die zich PVV noemt. Al jarenlang is het: ‘niet bereikbaar voor commentaar‘. Wilders zelf beperkt zich hoofzakelijk tot oneliners via X/Twitter. Voor de rest is de PVV een gesloten bolwerk. Kun je dan nog wel spreken van een politieke partij?

Politieke partijen zijn formaties waarin mensen zich verenigen die een gezamenlijke visie hebben over hoe het land bestuurd moet worden. Daarvoor selecteren ze afgevaardigden die wij als kiezers kunnen selecteren als die visie ons aanstaat. Eenmaal gekozen mogen we dan als kiezers verwachten dat zij zich tegenover ons verantwoorden over de keuzes die ze maken. Openheid is een onmisbare voorwaarde voor het functioneren van een democratie.

Wilders is met 36 anderen gekozen zonder partij en heeft lak aan openheid. Hij zit in de Kamer als directeur-aandeelhouder van een club mensen die voor hem werken en tegenover de pers hun mond moeten houden. Niemand krijgt inzicht in wat zich binnen die club afspeelt. Er zijn geen leden, geen congressen, geen kandidaatstellingsprocedures, er is geen jeugdafdeling en er zijn geen afdelingen in land, waar leden bijeen kunnen komen om de partijpolitiek te bespreken. De financiën van Wilders’ ondernemening zijn niet openbaar. Hij krijgt geen subsidie zoals ledenpartijen die krijgen. Of hij door Poetin of door Trump wordt gefinancierd zullen we nooit weten. Waarom wordt er in de media dan nog steeds gesproken over ‘partij’, ‘partijleider’, het ‘partijprogramma’ etc.? Waarom pikken de partijen die wel openheid van zaken geven dit in vredesnaam? Waarom maken ze geen punt van het ondemocratische karakter van de PVV? In de eerste ronde van de formatiegesprekken zou Wilders garanties moeten geven voor het handhaven van de democratische rechtsstaat. In het verslag van informateur Plasterk is over de rol van politieke partijen in de democratie niets te vinden. Bij punt 7 staat onder andere:

Foto: peetiedijk (cc)

Tegen de fototrollen

OPROEP - Argeloze internetgebruikers zoeken een fotootje en plaatsen het op hun website of delen het op sociale media. Veel van die foto’s zijn anoniem uitgegeven en staan zonder enige beveiliging online, de foto’s zijn in twee klikken te downloaden. Gastauteur Martine Bakx over misbruik van auteursrechten. Ook Sargasso heeft daar al diverse keren mee te maken gehad.

Wat zijn fototrollen?

Fototrollen zijn fotografen en bureaus die achteraf, na geconstateerd gebruik, auteursrechtvergoedingen komen incasseren, niet zelden ten onrechte en altijd te hoog. Dat doen ze met druk, bluf en chantage. Ze gebruiken computerprogramma’s om het web af te speuren op ‘overtreders’.

Nogal wat fototrollen beweren dat zij de auteursrechten hebben van andermans foto’s en vorderen schadevergoeding voor het mislopen van inkomsten en het ontbreken van naamsvermelding.

Deze inningspraktijken zijn al meer dan 15 jaar aan de gang en veroorzaken grote financiële problemen en emotionele stress bij getroffenen.

Waarom doet niemand daar iets tegen?

Iedereen denkt dat de claims van fototrollen kloppen omdat rechters meegaan in de absurde vorderingen en niet controleren of de rechten van de eiser daadwerkelijk worden geschonden. Rechters kennen claims dus regelmatig ten onterechte toe.

In de media worden getroffenen ‘fotodieven’ genoemd. Zelfs de rechter gebruikt het woord diefstal voor onopzettelijk gebruik waarbij niks is ontvreemd.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Dietmut Teijgeman-Hansen (cc)

Het risico van politieke benoemingen bij de rechterlijke macht

COLUMN - Drie jaar geleden schreef de onlangs overleden journalist Marc Chavannes op De Correspondent: ‘De benoeming van rechters is in Nederland niet beter geregeld dan in Polen of Hongarije. Tijd om een groot lek in het dak van de rechtsstaat te repareren zolang het kan.’ Zijn waarschuwing werd in de wind geslagen. Nu Wilders het voor het zeggen kan krijgen neemt de ongerustheid toe. Te laat?

Chavannes schreef aan de vooravond van de verkiezingen in 2021 die uiteindelijk Rutte IV in het zadel brachten. Hij wijst op een al jaren levende kritiek op de niet geheel waterdichte scheiding tussen het politieke bestuur en de rechterlijke macht. De Nederlandse rechtspraakorganisatie bevat ook volgens de staatsrechtgeleerde Paul Bovend’Eert ‘een serieuze constructiefout’. De ‘minister voor Rechtsbescherming’ wijst de leden van de Raad voor de rechtspraak aan. Die Raad kiest de bestuursleden van de gerechten, die op hun beurt rechters ‘kansen geven of niet’. Tot nu toe heeft Nederland nagelaten ‘de benoemingen van de rechterlijke macht zo te regelen dat een autocratische opvolger van het huidige kabinet niet zomaar zijn vriendjes kan benoemen’, schrijft Chavannes. Hij wijst er ook op dat Nederland hiermee afwijkt van de Europese standaard voor de benoeming van rechters:

Foto: Rob Oo (cc)

Ambtenaren en het vrije woord

COLUMN - De vrijheid van ambtenaren om zich in het publieke debat te laten horen staat opnieuw ter discussie. Een aantal Amsterdamse ambtenaren reageerde eind november op de verkiezingsoverwinning van de PVV met een korte demonstratie bij de Dokwerker.  Ze wilden het signaal afgeven dat ambtenaren pal staan voor de rechtsstaat en de Grondwet. Op 21 december verzamelden zich honderdvijftig rijksambtenaren bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag om te demonstreren tegen de Nederlandse weigering om in te stemmen met VN-resoluties die oproepen tot een permanent staakt-het-vuren in Gaza. In Friesland is ophef ontstaan omdat enkele provinciale ambtenaren een brandbrief aan de Tweede Kamer en het kabinet ondertekenden waarin zij hun zorgen uitten ‘over de in hun ogen te trage aanpak van de klimaat- en ecologische crisis’. De BBB die daar in het College van Gedeputeerde Staten zit maakte er een punt van en het College heeft de actie van de ambtenaren nu veroordeeld.

De vrijheid van meningsuiting van ambtenaren is sinds de grondwetswijziging van 1983 in principe gegarandeerd, maar wordt beperkt door artikel 10 van de Ambtenarenwet (laatste versie van 2017). Dat artikel luidt:

Artikel 10

1. De ambtenaar onthoudt zich van het openbaren van gedachten of gevoelens of van de uitoefening van het recht tot vereniging, tot vergadering en tot betoging, indien door de uitoefening van deze rechten de goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst, voor zover deze in verband staat met zijn functievervulling, niet in redelijkheid zou zijn verzekerd.
2. Het eerste lid is, voor wat betreft het recht van vereniging, niet van toepassing op het lidmaatschap van:
a. een politieke groepering waarvan de aanduiding is ingeschreven overeenkomstig de Kieswet;
b. een vakvereniging.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Fibonacci Blue (cc)

Worden Nederlandse moslims bij wet tweederangsburgers?

‘De aanpassing van de Rijkswet op het Nederlanderschap heeft de weg geplaveid voor de PVV om met een simpele uitbreiding van de Rijkswet niet alleen jihadisme te bestraffen, maar ook de Nederlandse nationaliteit in te trekken van in Nederland woonachtige moslims die zich niet houden aan de Nederlandse wet- en regelgeving.’ Dat schrijft Walter Palm, die 35 jaar als ambtenaar ministers adviseerde over het integratiebeleid.

Toen ik in 2019 mijn essay Het sluipend gif van islamofobie, 1989-2019 publiceerde kon ik niet bevroeden dat vier jaar later een islamofobe partij de grootste zou worden in Nederland. In paragraaf 4.3 van dit essay heb ik Geert Wilders als volgt gekarakteriseerd:

‘Hij is de grote verdediger van vrijheid van meningsuiting, maar hij wil ook de Koran verbieden’. ‘Bij de Algemene Politieke Beschouwingen op 17 september 2015 verweet hij de Tweede Kamer een nep-parlement te zijn, maar zelf heeft hij een nep-politieke partij waarvan hij het enige lid is’. ‘Wilders eist … respect voor de minderheid van de kiezers die voor hem gekozen hebben, maar betoont zelf geen respect voor de islamitische minderheid in Nederland’. ‘Hij noemt zijn partij de partij voor de vrijheid, maar hij ontzegt moslims vrijheid van godsdienst en vrijheid van onderwijs’. ‘De strakke organisatiestructuur van de PVV gaat uit van het ‘Führerprinzip’. Een sterke leider die in direct contact zou staan met het volk en die simplistische oplossingen aandraagt voor gecompliceerde vraagstukken. De sterke leider roept ontegenzeggelijk associaties op met vooroorlogse fascistische bewegingen’ ‘Op 29 januari 2016 sloeg hij dreigende taal uit: ‘Als ik straks de grootste ben en andere politici willen niet met mij samenwerken, dan zullen de mensen dat niet accepteren. Dan komt er een revolte. Wij laten dat niet gebeuren’’.

Foto: DALL·E A dystopian future intertwined with European symbols featuring AI technology, the European Union flag and futuristic cityscapes

De onmogelijke dystopische maatschappij

COLUMN - Een van de meest absurde ideeën over deze wereld van 2024 stond 3 januari als hoofdartikel afgedrukt in NRC. Het gaat over de nieuwe Europese wetgeving over kunstmatige intelligentie:

Het totaalpakket dat in december rondkwam is stevig. Kunstmatige intelligentie wordt zo aan banden gelegd dat een dystopische maatschappij onmogelijk gemaakt wordt. Ongerichte gezichtsherkenningssystemen, sociale kredietscores, AI-tools die op het werk of op school emoties manipuleren en vrije wil ondermijnen worden verboden. Er zullen ook nieuwe toezichthoudende en adviserende instanties worden opgericht om grip te houden op toekomstige ontwikkelingen.

Aan de ene kant wordt dus aan kunstmatige intelligentie de macht toegeschreven om een dystopische maatschappij te veroorzaken. Aan de andere kant wordt Europese wetgeving geacht zo’n maatschappij onmogelijk te maken. Onmogelijk!

Hoera, nooit meer een dystopie, dankzij de Europese regels. En natuurlijk dankzij toezichthoudende en adviserende instanties.

Niet te regelen

Voor de duidelijkheid: het lijkt me goed dat er geprobeerd wordt om de ontwikkelingen in de kunstmatige intelligentie te reguleren. Er zijn grote problemen mee – naar mijn idee vooral omdat de huidige succesvolle systemen zo vreselijk duur zijn dat ze alleen maar door grote, meest Amerikaanse, bedrijven gemaakt kunnen worden. Zelfs de rijkste Amerikaanse universiteit heeft niet genoeg geld om het na te maken en zo meer onder publieke controle te krijgen. Om gebruik te kunnen maken van die nieuwe technologie moet je dus als burger je hebben en houwen overgeven aan die bedrijven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Matt Brown (cc)

Vrijheid versus gevoeligheid

COLUMN - Na de moord op de Franse docent Samuel Paty zijn veel docenten voorzichtiger geworden met lessen over de islam. Paty had de woede van extremisten opgeroepen omdat hij in een les over vrijheid van meningsuiting Mohammed-cartoons uit het satirische blad Charlie Hebdo had laten zien. Deze zaak, waarvoor onlangs nog zes tieners zijn veroordeeld, was voor Stine Jensen aanleiding om de podcast ‘De Cartooncrisis’ te maken over hedendaagse beperkingen op de vrijheid van meningsuiting, in de onderwijs en daarbuiten. Moeten we ons vaker inhouden bij gevoelig liggende onderwerpen? Of wordt de vrijheid ten onrechte opgeofferd aan een al te ruim begrip van kwetsbaarheid?

Het lijkt wel alsof mensen de laatste jaren gevoeliger zijn geworden voor het vrije woord. Waarom wordt er zo heftig gereageerd op uitspraken of beelden die gevoeld worden als belediging? Hoever moet je gaan om te voorkomen dat je mensen kwetst? Uit de Verenigde Staten is het idee overgewaaid van de ’trigger warning’, toehoorders van lezingen of lessen waarschuwen dat er iets komt dat hen mogelijk raakt. Ben je altijd ‘fout’ als je iemand kwetst? Gekwetste gevoelens zijn subjectief. Je kunt er uit fatsoensoverwegingen van af zien om woorden of beelden te gebruiken die anderen kunnen kwetsen. Doelbewust beledigen hoort niet. Maar mag je anderen de vrijheid van meningsuiting ontnemen ter bescherming van je eigen gevoeligheden?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende