Nieuw in de raad

De gemeenteraadsverkiezingen vinden plaats in 333 (van de 345) gemeenten. In elf gemeenten zijn vorig jaar november al verkiezingen gehouden omdat ze door herindelingen samen werden geveegd tot vier gemeenten.

Inwoners van een twaalfde gemeente (Weesp) kunnen stemmen voor de Amsterdamse gemeenteraad en voor de bestuurscommissie van hun stadsgebied. In maart 2018 is besloten dat de Weesp per 24 maart a.s. zal fuseren met de gemeente Amsterdam. Exit gemeenteraad Weesp.

Verspreid over die 333 gemeenten dingen 2869 politieke partijen naar de gunst van de kiezers. Daarvan zitten 362 partijen niet in de huidige gemeenteraden. Die bestempelen we in onderstaand schema als ‘nieuw’.

Dat is niet helemaal juist, want er zitten partijen bij die meededen bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen maar geen zetel haalden. En er zitten partijen bij die in 2018 wel een zetel haalden, maar die in de jaren daarna die ene zetel kwijt raakten omdat raadsleden de partij verlieten (en wel hun zetel meenamen).

Aandeel lokaal stabiel

In 2018 vormden lokale partijen 34% van het aanbod. Ook bij de komende verkiezingen is het lokale aandeel 34%. Dat lijkt aardig wat (969 partijen), maar het steekt toch wat mager af tegen de 1900 partijen die als ‘landelijke partijen’ te boek staan.

We gaan verder om u te voorzien van een paar bijzonderheden uit het nieuws over de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen.

Gemeenteraadsverkiezingen horen vooral over lokale issues te gaan. Maar de regering heeft een aantal voormalige landelijke dossiers (jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen) gedumpt bij de gemeenten. Het zou kunnen dat de lokale aan landelijk partijen gelieerde raadsfracties door de kiezers afgerekend of beloond worden op deze dossiers.

In een peiling door i&o research gaan zeven landelijke partijen er op achteruit. Dat zijn de VVD, CDA, D66, Groenlinks, PvdA, SP en Christenunie. Negen andere landelijke partijen en de groep lokale partijen gaan er op vooruit.

Met een flinke slag om de arm want

Een grote groep kiezers heeft landelijk de gevestigde partijen de rug toegekeerd, maar kan zijn onvrede over de politiek slecht kwijt omdat deze nieuw partijen in de meeste gemeenten niet meedoen

Wij speuren nog steeds de kandidatenlijsten van alle gemeenten af en we delen een aantal bevindingen met u.
Op dit moment hebben we 286 van de 334 gemeenten bekeken. Wat viel op?

De lokale partijen, gelieerd aan landelijke partijen (die in de Tweede Kamer zitten en overigen) domineren op de stembiljetten. Een relatief klein gedeelte bezet nu geen raadszetels en zijn “nieuw”. Ook in dat segment domineren de landelijke partijen.