Raad van State-adviseur Richard van Zwol prijst kabinet-Schoof

van Annemarie Kok Afgelopen donderdag heeft Richard van Zwol, werkzaam als staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State, verschillende complimenten geuit aan het adres van het kabinet-Schoof. Ook nam Van Zwol de regering in bescherming tegen kritiek. Dit gebeurde in het WNL-radioprogramma ‘Sven op 1’. Omdat dit nieuwsfeit voor zover ik weet niet verder naar buiten is gekomen, wijd ik er een eigen bericht en commentaar aan. Het gesprek in kwestie vond plaats in Van Zwols werkkamer bij de Raad van State. Officiële aanleiding was het op woensdag 4 december gehouden Tweede Kamerdebat over het vorig jaar verschenen eindrapport van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050, waarvan Van Zwol voorzitter was. Bij een reactie op de parlementaire bespreking van dit rapport bleef het echter niet. Van Zwol liet zich in dit verband ook zeer lovend uit over BBB-minister Mona Keijzer van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. Daarnaast ging hij in op andersoortige vragen over de regeringscoalitie van PVV, VVD, NSC en BBB. En dat deed hij nadrukkelijk niet louter als informateur en formateur van dit kabinet. Hij zei er ‘ook hier bij de Raad van State’ bij wijze van ‘bemoediging’ van uit te gaan dat het kabinet komend voorjaar nog zal bestaan. Vervolgens opperde Van Zwol dat er achter de schermen van het kabinet veel meer goeds gebeurt ‘dan je zou denken’. Sterker: hij stelde dat het rond de meeste zaken en begrotingen waarmee het kabinet bezig is ‘heel ordelijk’ toegaat. Verder zei hij dat voormalig minister-president Rutte tijdens het recente VVD-congres beter zijn mond had kunnen houden over de volgens hem matige bestuurlijke kwaliteiten van PVV-minister Marjolein Faber (asiel en migratie). Ook lachte Van Zwol dat hij gedurende zijn loopbaan wel vaker kabinetten ‘in het begin een beetje [zag] struikelen’. Het gesprek eindigde zo: ‘Ik ga met vertrouwen naar dit kabinet kijken. En nogmaals, ze hebben ook een beetje bemoediging nodig’. Dat ik hierover schrijf is omdat de afdeling advisering van de Raad van State onder meer de noodzaak, grondwettelijkheid en uitvoerbaarheid van wetsvoorstellen beoordeelt, en daarmee van groot belang is voor de kwaliteit en het behoud van onze democratische rechtsstaat. Het spreekt vanzelf dat dit werk gepaste afstand tot de politiek-bestuurlijke macht vereist. De casus Van Zwol laat echter zien dat de Raad van State op dit punt momenteel een probleem heeft. Het lijkt mij namelijk in beginsel ongewenst dat staatsraden op het functioneren van een kabinet en/of het functioneren van bewindslieden een persoonlijke (positieve dan wel negatieve) visie ventileren. De genoemde ondersteunende bewoordingen van Van Zwol zijn bovendien mede zo opzienbarend, omdat inmiddels duidelijk is gebleken dat de betreffende vier coalitiepartijen zich keer op keer niet aan hun veelbesproken ‘rechtsstaatverklaring’ houden. Terwijl daarnaast diverse planbureaus en talrijke andere deskundigen erop hebben gewezen dat het nu gevoerde en voorgenomen kabinetsbeleid aanzienlijke rechtsstatelijke, klimatologische, sociale en economische risico’s in zich draagt. Verder is het staatsraden van de Raad van State kennelijk toegestaan om sterk inhoudelijk en ook als personeelsfunctionaris betrokken te zijn bij de vorming van kabinetten. Zelfs als deelname van een uiterst rechtste partij is beoogd. De hiervoor geboden ruimte bracht onder meer met zich mee dat informateur Van Zwol tijdens een persmoment de inzet van het staatsnoodrecht bij een vermeende asielcrisis verdedigde. Een idee dat door tal van juristen zwaar is bekritiseerd. Een en ander is onmiskenbaar schadelijk voor het gezag van de Raad van State. Zowel Richard van Zwol als vicepresident Thom de Graaf heeft dan ook iets uit te leggen. Dit artikel verscheen eerder bij het Montesquieu Instituut. Annemarie Kok is promovenda aan de Universiteit Leiden (Instituut Bestuurskunde) en fellow van het Montesquieu Instituut

Door: Foto: Schermafbeelding WNL-radio 'Sven op 1’. met Richard van Zwol
Foto: Tweede Kamer CC-BY-NC 4.0 Debat over geweldsincidenten Amsterdam

Hoe kabinet moslims en joden tegen elkaar uitspeelt

OPINIE - Historicus Leo Lucassen laat zien dat islamitische en joodse Nederlanders eenzelfde soort integratiegeschiedenis hebben. Dat politici ter rechterzijde hen naar aanleiding van de recente Amsterdamse rellen tegen elkaar uitspelen, is volgens hem op z’n minst wrang te noemen.

Terugkijkend op de giftige cocktail van Israëlisch hooligangeweld, anti-Arabisch racisme en de Amsterdamse tegenreactie, vermengd met antisemitisme, valt vooral op dat politici ter rechterzijde de gebeurtenissen aangrijpen om de discussie over integratie die een kwart eeuw geleden woedde weer nieuw leven in te blazen.

Alsof er sinds Rob Oudkerks ‘kutmarokkanen’ in 2002 niets is veranderd

En dan met name die van Amsterdammers met Marokkaanse roots. Alsof we terug tuimelen in de tijd en er sinds Rob Oudkerks ‘kutmarokkanen’ in 2002 niets is veranderd. Dat dat een grote misvatting is, valt te lezen in het laatste integratierapport (2024) van het CBS. Het rapport laat zien dat met name nakomelingen van Marokkaanse en Turkse gastarbeiders onverwacht grote sprongen hebben gemaakt als het gaat om onderwijsniveau, arbeidsmarkt, terwijl de criminaliteit al jaren gestaag daalt.

Onverwachte sociale stijging

Onverwacht, omdat het startpunt van hun vestigingsproces verre van gunstig was. De gezinshereniging aan het einde van de jaren zeventig viel immers samen met een lange economische recessie die met name de bedrijfstakken trof (de textiel, de scheepsbouw) waar veel ‘gastarbeiders’ voor geworven waren. Vaak geconcentreerd in de slechte wijken van de grote steden, veel vaders – geselecteerd op lage scholing – werkloos en de taal gebrekkig meester, waren de vooruitzichten bepaald niet rooskleurig.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Foto: Provincie Overijssel (cc)

Alarmisme over antidemocratische jongeren is misplaatst

ONDERZOEK - Hebben jongeren nog een beetje zin in democratie? Regelmatig gaan over dit onderwerp de alarmbellen af. Jongeren zouden ontevreden zijn over de democratie. Ze doen niet mee, hebben geen interesse of kennis, en een derde vindt het zelfs geen probleem als er een dictator aan de macht komt. Toch gaan deze berichten zelden over Nederlandse jongeren, of wordt er geen vergelijking getrokken tussen jongeren en volwassenen. Gijs Schumacher, Bert Bakker, Jakob Kasper en Max Zuslove vergelijken jongeren met volwassenen op tevredenheid met democratie, hoe belangrijk democratie is, de interesse in politiek en politiek activisme. Hun conclusie is dat jongeren en volwassenen elkaar niet veel ontlopen: jongeren zijn tevredener met democratie en vertonen meer politiek activisme; volwassenen vinden democratie belangrijker en hebben een hogere politieke interesse.

Het IP-PAD project heeft een steekproef laten uitvoeren door Gallup International onder 1000 Nederlandse jongeren tussen de 16 en 21. De gemiddelde leeftijd van de bevraagde jongeren was 19,09 (SD = 1,41). Er waren 474 mannelijke, 514 vrouwelijke deelnemers en 12 non-binaire deelnemers. De steekproef van deze enquête is representatief voor de Nederlandse bevolking qua onderwijs niveau en regionale vertegenwoordiging. We vergelijken deze data met gegevens van een studie onder ongeveer 2000 volwassenen (18+) uitgevoerd door Flycatcher in het najaar van 2023. Hieronder beschrijven we de conclusies van deze vergelijking. Een factsheet met de resultaten en verdere gegevens over het vertrouwen in democratische instellingen en belangrijke politieke kwesties onder jongeren staat hier.

De waarde(n)loze motie Becker

COLUMN - Deze week was er terecht heel veel ophef over de aangenomen motie van Tweede Kamerlid Bente Becker (VVD). Velen hebben al goed verwoord waarom dit een schandalige en discriminerende motie is. Maar de motie bevat een belangrijke aanname die onderbelicht blijft, maar wel ontzettend belangrijk is om nader naar te kijken.

Simpel gezegd stelt de motie dat onderzoek naar normen en waarden bij mensen met een migratieachtergrond moet leiden tot het achterhalen waar het hanteren van deze normen en waarden tot problemen leidt met integratie.
In het woord integratie zit besloten dat er zoiets bestaat als een vastomlijnde verzameling van “onze” normen en waarden waar naar toe geïntegreerd moet worden. Sterker nog, dat “onze” normen en waarden en het goed naleven daarvan niet tot problemen leidt.

En hoe makkelijk het ook is om met een paar van die zogenaamde normen en waarden te strooien, zoals mevrouw Becker doet in haar latere toelichting, het staat helemaal niet vast dat dit DE normen en waarden zijn, of dat ze gedragen worden door alle Nederlanders zonder migratie achtergrond (minstens tot vijf generaties terug).
Zo roept ze iets over het niet omarmen van de democratie, maar is haar partij in een regering gestapt met een ondemocratische eenmanspartij. En heeft ze het over de gelijkwaardigheid van man en vrouw, maar frustreert haar partij al jaren echt gelijke behandeling van vrouwen op de arbeidsmarkt (denk bv wettelijk vastgelegde gelijke beloning bij gelijk werk, met boetes voor overtreden).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: helen@littlethorpe (cc)

Dochters aan de macht in IJsland

De parlementsverkiezingen in IJsland zijn gewonnen door de sociaal-democraten. Ze behaalden 15 van de 63 zetels in de Althing, het IJslandse parlement, een winst van 9 zetels. Ook de Liberale Hervormingspartij boekte met 11 zetels (+6) een flinke winst. De Onafhankelijkheidspartij van de regerend premier Bjarni Benediktsson verloor, evenals zijn coalitiepartners, de centrum-rechtse Vooruitgangspartij en de Links-Groene beweging die helemaal uit het parlement verdween. Een aardverschuiving in de IJslandse politiek volgens Eiríkur Bergmann. De regering-Benediktsson kwam in oktober voortijdig ten einde. Breekpunten waren de behandeling van immigranten en asielzoekers, evenals energie- en huisvestingskwesties.

Bij een Gallup poll in november bleek dat meer dan 60% van de IJslanders gezondheidszorg, economische kwesties en huisvesting als een topprioriteit beschouwde. Immigratie werd door 32% van de ondervraagden als een belangrijk onderwerp beschouwd, terwijl asielkwesties goed waren voor 18% van de respondenten.

Actieve immigranten

IJsland is niet zo bekend als immigratieland, maar volgens een OECD rapport bestaat 18% van de bevolking uit immigranten. Door immigratie is de IJslandse bevolking in de afgelopen jaren flink gegroeid. Dit heeft belangrijke economische voordelen opgeleverd voor IJsland, onder andere door de beroepsbevolking te laten groeien en het land te helpen voldoen aan de vraag naar arbeid in snelgroeiende sectoren. De vorige regering ontwikkelde een alomvattend integratiebeleid met als doel ‘een inclusieve, multiculturele samenleving, waarin immigranten gelijke kansen hebben, zowel in de maatschappij als op de arbeidsmarkt.’ Als eerste punt voor het integratiebeleid noemde de regering ‘de actieve deelname van immigranten aan verkiezingen en de samenleving’. De grootste groep immigranten komt vanouds uit Polen, zij vormen inmiddels 3% van de IJslandse bevolking. Ze werden al in de jaren zestig van de vorig eeuw aangetrokken voor werk op de scheepswerven. Een van de actieve Poolse IJslanders is Pawel Bartoszek,  die in 2016 voor de liberalen in het parlement werd gekozen en sinds 2018 lid is van de gemeenteraad in Reykjavik. Hij is erg blij met de resultaten van zijn partij bij de laatste verkiezingen.

Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.

Incomplete Tweede Kamer

COLUMN, DATA - Nu Pieter Omtzigt weer aan het werk is en de vacante Kamerzetels van NSC-leden Hertzberger en Zeedijk ingenomen zijn door Sander van Waveren en Willem Koops, kan de Tweede Kamer weer op volle sterkte de regering contoleren.

Dat valt tegen. Gisteren bijvoorbeeld, waren 130 van de 150 Kamerleden aanwezig. Dat wil zeggen, ze waren ergens in het gebouw. Bij het toch niet onbelangrijke debat over het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 waren alleen de 14 woordvoerders aanwezig.

Andere Kamerleden zaten bij verschillende commissievergaderingen. We nemen aan dat de rest  aan het werk was in de fractiekamers of elders in het gebouw in gesprek met lobbyisten of vertegenwoordigers van (een deel van) het volk.

Maar waar waren de overige twintig Kamerleden dan? Het volk heeft immers gesproken en gezegd dat er op de 150 zetels ook daadwerkelijk 150 mensen horen te zitten.
En zo geschiedde. Op de eerste zitting van de gekozen Kamer. Ze waren allemaal aanwezig om beëdigd te worden. Daarna is de Tweede Kamer geen enkele keer voltallig aanwezig geweest.

Naast de werkbezoeken in binnen- en buitenland waren er de nodige griepjes en snotverkoudigheden, zwangerschaps- en ouderschapsverloven en een enkele burn-out en operatieve maagverkleining.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: kiki99 (cc)

Stop mythevorming over ngo-infuus

‘Nederlandse ngo’s liggen massaal aan het infuus van de overheid.’ Deze mythe zingt al een tijd rond in de Nederlandse samenleving en politiek Den Haag. Het klonk ook door in de recente beleidsbrief van minister Klever (PVV) van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. ‘Het doelbewust in stand houden van deze mythe doet afbreuk aan het maatschappelijk draagvlak waaraan de minister zo’n groot belang hecht’, schrijven Charlotte Ariese, Jochem Duinhof en Floris Grijzenhout in deze opiniebijdrage.

Tijdens het debat over haar brief gaf minister Klever aan dat zij “ngo’s niet overeind wil houden, maar ook niet wil laten omvallen”. Dit schetst een beeld van non-gouvernementele organisaties (ngo’s)  die collectief te afhankelijk zijn van de Nederlandse overheid. Wie zich verdiept in de materie, komt erachter dat deze mythe geen stand houdt. Het doet ook geen recht aan het betekenisvolle werk dat ngo’s verrichten en de impact die dat heeft voor mensen in moeilijke omstandigheden. Het is daarom zaak deze mythe te ontkrachten.

Miljard

In de gepubliceerde beleidsbrief maakt minister Klever bekend waar de eerste bezuinigingen neerslaan. Van de meer dan tien miljard euro die de komende jaren op ontwikkelingssamenwerking wordt bezuinigd, komt de eerste miljard vrijwel volledig terecht bij Nederlandse ngo’s. Ook gaan nieuwe regels gelden om in aanmerking te komen voor subsidies. Daarbij denkt de minister aan een subsidieplafond van vijftig procent. Internationaal opererende ngo’s mogen maximaal vijftig procent van hun totale inkomsten vanuit de Nederlandse overheid ontvangen. De rest moeten zij zelf opbrengen. Is dit percentage hoger, dan is de afhankelijkheid te groot en wordt er geen subsidie verstrekt.

Foto: Schermafbeelding - Minister Barry Madlener bij Kamercommissie I en W

Een spagaat op waterstaat (over het klimaat)

Minister Hermans (van Klimaat en Groene Groei) kreeg afgelopen week schriftelijke vragen uit de Kamer, vanwege uitspraken die haar collega Madlener (van Infrastructuur en Waterstaat) eerder had gedaan in een vergadering met de Kamercommissie voor I&W. Madlener kreeg daar de vraag of hij bereid is ‘desinformatie over water, overstromingen, klimaatadaptatie en waterbeheer’ actief te ontkrachten, als dat nodig is. Die vraag beantwoorden leek een lastige evenwichtsoefening voor Madlener. Hij wekte de indruk dat hij zich aan de ene kant wilde laten zien als verantwoordelijke minister, die niks moet hebben van misinformatie, en die de wetenschap serieus neemt. Terwijl hij aan de andere kant zijn eigen partij en coalitiegenoot BBB niet teveel voor het hoofd wilde stoten. (Kamerlid Vermeer van de BBB had kort daarvoor in een talkshow nog verwezen naar misinformatie over verwijderde dammen, die zogenaamd bijgedragen zouden hebben aan de ernst van de overstromingen in Valencia.) Geen eenvoudige opgave, zelfs voor iemand die retorisch best handig is.

Het verband tussen extreme neerslag en klimaatverandering

De vragen gaan vooral over het verband tussen overstromingen door extreme neerslag en klimaatverandering. Madlener draaide in zijn antwoorden om de hete brei heen. In hoeverre hij erkent dat dat verband er is, bleef dus onduidelijk. De vragenstellers erkennen dat verband natuurlijk wel, maar formuleren het ongelukkig: ‘Onderschrijft u dat de overstromingen in Valencia dus wel één-op-één te koppelen zijn aan klimaatverandering?’ Ik denk niet dat klimaatwetenschappers het zo zouden zeggen. Want die overstromingen zijn ook weer niet volledig toe te schrijven aan klimaatverandering. Wel zijn er op meerdere manieren verbanden te leggen:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: peterolthof (cc)

Brussel heeft een grill voor nieuwe bewindslieden – Nederland nog niet

OPINIE - Gisteren is in Brussel een nieuwe Europese Commissie dan toch officieel aan het werk gegaan. Tot vorige week woensdag was het spannend of Comissievoorzitter Ursula Von der Leyen al haar kandidaat-commissarissen met succes door de benoemingsprocedure zou kunnen slepen. Florian van Hout vergelijkt de Brusselse ‘grill’ met de gang van zaken bij de benoeming van ministers in Nederland.

Europarlementariërs van de sociaaldemocratische S&D, het liberale Renew en de Groenen vonden het onverteerbaar dat de rechts-conservatieve Raffaele Fitto vicepresident zou worden. De Italiaan behoort tot Fratelli d’Italia, de partij van de premier Giorgia Meloni, met wie Von der Leyen de banden door Fitto’s benoeming lijkt te willen aanhalen.

In reactie op het verzet tegen Fitto dreigde de Europese Volkspartij het aantreden van de sociaaldemocraat Teresa Ribera als vicepresident te blokkeren. Ze eisten onder meer dat zij aan het Spaanse parlement verantwoording zou afleggen over haar optreden als klimaatminister rond de recente overstromingen in Valencia.

De patstelling werd uiteindelijk doorbroken door een deal tussen de christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen. Na publicatie van een gezamenlijke verklaring over hun constructieve samenwerking besloten de groepen elkaars kandidaten te steunen. Daarnaast werd het takenpakket van de Hongaarse Eurocommissaris Olivér Várhelyi, lid van de radicaal-rechtse Patriotten voor Europa, ingeperkt. De goedkeuring van zijn benoeming was als enige van de andere commissarissen aangehouden. Várhelyi gaat zich richten op Gezondheidszorg en Dierenwelzijn, maar moet de dossiers reproductieve rechten en pandemische paraatheid afstaan aan zijn Belgische collega Hadja Lahbib.

Foto: DIE LINKE. Sachsen (cc)

Sahra Wagenknecht gaat in twee deelstaten meeregeren

De Duitse deelstaat Brandenburg krijgt een regering van SPD en BSW. Bündnis Sahra Wagenknecht, een afsplitsing van Die Linke, haalde in Brandenburg dit najaar vanuit het niets 13,5 procent van de stemmen. De SPD werd met 30,9 procent nipt grootste partij dankzij de populaire minister-president Dietmar Woidke, die zich in de campagne nadrukkelijk verre had gehouden van zijn partijgenoot Bondskanselier Olaf Scholz. De AfD kreeg in Brandenburg 29,2 procent, maar was op voorhand door de SPD van samenwerking uitgesloten. Vorige week werd in Thüringen een akkoord bereikt voor een minderheidscoalitie van CDU, SPD en BSW. Ze komen daar één stem te kort en zijn daarvoor afhankelijk van Die Linke of de AfD.

In Brandenburg haalden zowel de Groenen als Die Linke de kiesdrempel niet. Op voorhand ontsloeg de huidige en toekomstige minister-president Woidke vorige week zijn minister van Volksgezondheid Ursula Nonnemacher van de Groenen vanwege een conflict over de hervorming van het ziekenhuiswezen, een onderwerp waar BSW al langer dwars lag. Haar partijgenoot, landbouwminister Axel Vogel trad uit solidariteit terug. Daarmee is de oude rood-zwart-groene coalitie in het zicht van de haven alsnog gestrand. In de nieuwe coalitie krijgt BSW drie ministersposten. SPD en BSW willen zich inzetten voor vermindering van de bureaucratie en digitalisering. Ook wil de nieuwe deelstaatregering mobiele telefoons op scholen verbieden, ouders met een laag inkomen ontlasten, het politiekorps uitbreiden en de irreguliere migratie indammen. Een heikel punt was de eis van BSW om te stoppen met wapenleveranties aan Oekraïne. Maar daar gaat de deelstaat natuurlijk niet over. Er is een compromis gevonden in een algemene uitspraak dat partijen zich binnen de federale regering en de EU willen inzetten voor een diplomatieke oplossing voor de oorlog in Oekraïne.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende