Duitse coalitie gered

De Duitse Bondsdag stemt vandaag over een omstreden pensioenplan dat een klein deel van de christendemocratische fractie niet ziet zitten. Aangezien de SPD-CDU/CSU coalitie slechts op een meerderheid van 12 stemmen steunt is verwerping van het plan mogelijk en dat zou de regering Merz in grote problemen kunnen brengen. Maar nu heeft Die Linke aangekondigd zich te onthouden van stemming. Als alle 64 parlementsleden van die partij dit volgen heeft de coalitie toch nog een ruime meerderheid van voorstemmers, waarmee het voorstel kan worden aangenomen. Dat bleek uiteindelijk niet nodig, zie de update. Die Linke wil met haar stemonthouding voorkomen dat het pensioenniveau onder de door de coalitie voorgestelde 48 procent zal vallen. Conservatieven "spelen machtsspelletjes ten koste van miljoenen gepensioneerden in het hele land", aldus Heidi Reichinnek, fractieleider van Links in een verklaring. "Het is ronduit schandalig dat het conservatieve blok gepensioneerden niet eens boter op hun brood laat hebben." Het percentage van 48% gaat over de verhouding tussen de pensioenuitkeringen en het gemiddelde inkomen. Dat mag volgens coalitiepartij SPD en ook volgens Die Linke niet onder de 48% dalen, het 'absolute minimum'. En zonder onder de voorgestelde wet zou dat minimum niet gegarandeerd zijn. De oppositie in de christendemocratische fractie komt uit de jongerenafdeling die met een aantal economen vindt dat het plan veel te veel van de staatskas zal gaan vergen. De kosten zullen bij een volgende generatie worden gelegd. Bondskanselier Friedrich Merz (CDU) is er niet in geslaagd een aanvaardbaar compromis te vinden.  Dat Merz gered moet worden door Die Linke is voor hem nogal een blamage. Hij behoort zelf tot de conservatieve vleugel van de CDU en is gekozen op een bij uitstek rechts programma. Als regeringsleider is het zijn grote ambitie om het beter te doen dan Angela Merkel. Maar hij is van begin af aan geconfronteerd met economisch onaangename feiten. De Duitse economie heeft lang geprofiteerd van gas uit Rusland en export naar China. Maar das war einmal. Volkskrant-correspondent  Remco Andersen: 'Het is moeilijk om de ernst van de Duitse economische malaise te overdrijven. Het land loopt langzaam leeg; elk jaar verdwijnt rond de 100 miljard euro aan economische bedrijvigheid naar het buitenland. De auto-industrie stagneert, tienduizenden banen verdwijnen. Goedkoop gas uit Rusland is er niet meer. China is veranderd van afzetmarkt in concurrent.' Duitsland was tot voor kort economisch gezien een van de sterkste Europese landen. Nu dreigt een neergang die andere landen kan meeslepen. Zoals Nederland, dat traditioneel volledig afhankelijk is van de economie van de oosterburen. De huidige SPD-CDU/CSU coalitie heeft ook de publieke opinie niet mee. Het bezwaar van de jonge christendemocraten dat het pensioenplan de jonge generatie te veel treft wordt volgens de ZDF Politbarometer breed gedeeld. Zowel de regering als de Bondskanselier krijgen van een meerderheid slechte beoordelingen. CDU/CSU is niet meer alleen de grootste partij, de AfD scoort in de peilingen net als de christendemocraten 27%. De socialisten zouden twee weken terug niet meer dan 14% van de stemmen hebben gekregen. Imitatie-Hitler De AfD zet haar opmars voort. Er is zondag een nieuwe jongerentak opgericht, na de veroordeling tot extremisme van de Junge Alternative door de Duitse inlichtingendienst. Generation Deutschland moet een breuk met het verleden betekenen: een meer gematigde jongerenpartij die dichter bij de moederpartij staat. Maar al op de eerste vergadering ontstond ophef over een van de kandidaten voor het bestuur, Alexander Eichwald. Hij hield een toespraak die met zijn geladen woordenschat, theatrale handgebaren en rollende 'r' deed denken aan de retoriek van Adolf Hitler in de jaren 30. "Iemand vroeg Eichwald 'Is dit een grap?', waarop hij 'Ja' antwoordde. Anderen zien er een complot in en denken dat hij een infiltrant is van een linkse partij of van de inlichtingendiensten." Eichwald werd niet gekozen en is inmiddels uit de partij gezet. De groei van AfD blijft hoogst pijnlijk voor de regeringspartijen, en dan met name voor de Bondskanselier. Hij beloofde in zijn verkiezingscampagne de rechtsradicalen de wind uit de zeilen te nemen door een rechts-conservatief en migranten- vijandelijk beleid. Het heeft de AfD zoals te verwachten alleen nog maar sterker gemaakt. In oktober gooide hij nog olie op het vuur door na zijn aanprijzing van het fors opgeschroefde uitzettingbeleid te zeggen dat er nog wel een probleem was met 'het straatbeeld'. In antwoord op de grote verontwaardiging die deze racistische uitspraak te weeg bracht maakte hij het nog erger met: 'Vraag het uw dochter maar'. Update: Uiteindelijk bleek de onthouding van Die Linke niet nodig. De coalitie redde het met een meerderheid van twee stemmen.  Zeven jonge CDU/CSU'ers stemden tegen, twee onthielden zich van stemming. Er was grote druk op hen uitgeoefend om het niet zover te laten komen dat de coalitie afhankelijk zou zijn van de oppositie. 

Foto: Ari Dinar on Unsplash

De Fifa Vredesprijs: een schoen, een wortel en Trump

De Fifa heeft een nieuwe internationale traditie bedacht, al is het geen traditie waar iemand om gevraagd heeft. Morgen, op 5 december, een datum die in Nederland ruikt naar kruidnoten en passief-agressieve gedichten, reikt ze een Vredesprijs uit. Geen symboliek, geen culturele verwijzing, puur toeval. Maar dat maakt het alleen maar absurder: ergens op de wereld zit een organisatie die structureel conflicten veroorzaakt door stadiondeals, smeergeld en geopolitieke stunteligheid, en precies op die dag speelt ze voor mondiale vredesduif, en geeft een cadeautje weg.

En wie staat er op de – waarschijnlijk – eenregelige shortlist? Donald J. Trump. De man die huilde dat hij de nobelprijs voor de vrede niet kreeg, maar het aankomende WK al gebruikte als politiek wapen en dreigde wedstrijden verplaatsen uit Democratisch bestuurde steden. Waar voetbal bedoeld is om landen dichterbij te brengen, maakt Trump er een instrument van om tegen steden te kunnen slaan.

De Fifa doet alsof dit allemaal niet bestaat, of nou ja, ze hopen misschien dat als je Trump vleit hij dat soort dingen niet gaat doen. Ze zullen officieel wel beweren dat Trump “wereldwijde aandacht voor voetbal” genereert, of zoiets. Dat is ongeveer hetzelfde als zeggen dat een aangestoken vuilnisbak “aandacht genereert voor afvalbeleid”. Formeel klopt het, maar niemand met een functionerend stel hersenen neemt het serieus.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Het is toch een act dit

Afgelopen weekend speelde Sam Bettens van K’s Choice een ietwat, eh, geactualiseerde versie van hun megahit ‘Not an addict‘, in ‘Even tot Hier’. Hij vraagt zich af hoe het nou verder moet de formatie, en noemt het gesteggel ’typisch Nederlands’, een subtiel grapje van de Belg, neem ik aan.

Foto: Suzy Brooks on Unsplash

Het Amerikaanse imperialisme is nooit weg geweest

De verwachting dat de Verenigde Staten zich onder Trump minder met het buitenland zouden gaan bemoeien is niet uitgekomen. “Het grote misverstand over het isolationisme van de Amerikaanse president ­Donald Trump” schreef Michael Pherson een jaar voor het einde van Trump I,  “is dat hij de VS zou willen terugtrekken uit de wereld en niet meer militair zou willen ingrijpen. Dat heeft hij nooit beweerd. Het isolationisme van Donald Trump is veel prozaïscher: hij grijpt nog steeds graag in, alleen mag het niet te veel kosten: niet te veel geld en vooral niet te veel levens. Dat is de kern van America First. Offers zijn voor anderen.” Dat is tijdens Trump II niet anders geworden. De zelf verklaarde kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede zoekt in zijn voorstellen voor de oplossing van grote conflicten vooral naar aanknopingspunten voor Amerikaanse zakenbelangen. Europese NAVO landen moeten met de 5%-norm voor Defensie grote offers brengen om de dreiging van concurrerende grootmachten Rusland en China af te wenden. Met wapenaankopen in de VS. Trumps Gaza-plan zit vol cadeaus voor zijn schoonzoon en vastgoedmagnaat Kushner. In het 28-punten plan vrede in Oekraïne claimt de VS 100 miljard dollar van de Russische tegoeden om te investeren in het herstel van Oekraïne. De helft van de winst gaat naar de VS. ‘Het is een cynisch verdienmodel om winst te behalen over de rug van een bezette mogendheid’, schrijft Laurien Crump, buitenlandexpert aan de Radboud Universiteit.

Foto: Ellen26 on Pixabay

Het gelijk van de Tegenpartij

ANALYSE - In 2011 verscheen het boek Diplomademocratie van Anchrit Wille en Mark Bovens. Aan de hand van opleidingsgegevens van kiezers en gekozenen laten zij zien hoezeer het politieke bedrijf nu vrijwel volledig in handen is gekomen van academisch geschoolden.

‘Weg met de intellectuelen uit de Kamer’

Wie in deze eeuw de Nederlandse politiek wil duiden, doet er verstandig aan niet alleen te kijken naar religie of inkomen, maar ook naar opleiding. Een van de eersten die dat aankaartten waren ‘Jacobse en Van Es’, de populistische alter ego’s van Kees van Kooten en Wim de Bie. In hun TV-satire in de jaren ’80/’90 van de vorige eeuw richtten zij de fictieve ‘Tegenpartij’ op. Programmapunt nummer één van de Tegenpartij was: “Weg met de intellectuelen uit de Kamer en uit de regering.” Op de vraag van Tedje van Es: “wat er eigenlijk tegen intellectuelen is” antwoordde Jacobse:

“Ik heb er niets bijzonders tegen, alleen dat zij alleen mekaar maar begrijpen, Van Es. Dat ze zich verschuilen in commissies en werkgroepen, in triootjes van wijze mannen, en dat ze godver, de godver, tonnen vangen voor het maken van plannen voor 1985. En beleidsnota’s en rapporten voor de jaren negentig. Maar het is de stront van 1981 waar we middenin zitten nou.”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Asif Rahman on Unsplash

Bangladesh en de klimaatadaptatie

Een rechtbank in Bangladesh heeft de voormalige premier Hasina bij verstek ter dood veroordeeld. Zij wordt schuldig geacht aan het neerschieten van honderden demonstranten tijdens antiregerings protesten in juli-augustus 2024. Ze zou de opdracht aan veiligheidstroepen hebben gegeven om “dodelijke wapens” te gebruiken tegen demonstranten. Het maandenlange protest, aanvankelijk geleid door universiteitsstudenten uit protest tegen quota voor overheidsbanen, begon in juni van dat jaar en eindigde nadat Hasina op 5 augustus aftrad en het land verliet. Hasina zit sindsdien in India . Ze noemt haar vonnis “bevooroordeeld en politiek gemotiveerd.” Het is onwaarschijnlijk dat ze door India zal worden uitgeleverd. De doodstraf voor een regeringsleider buiten oorlogstijd is wel een unicum in de moderne geschiedenis. 

De situatie in Bangladesh is nog verre van stabiel. De nieuwe interim-regering onder leiding van de econoom en Nobelprijswinnaar Mohamed Yunus heeft de partij van Hasina, de Awami League, uitgesloten van de verkiezingen, volgend jaar februari. Een rechtbank heeft deze week wel bepaald dat een onafhankelijke verkiezingsprocedure moet worden hersteld, maar dat geldt nog niet voor de eerstvolgende verkiezingen. Honderden leiders en medewerkers van de Awami League en bondgenoten zijn het afgelopen jaar gearresteerd en worden berecht door een speciaal tribunaal. Verschillende medewerkers en leiders van de Awami League zijn door menigten aangevallen en vermoord, partijkantoren zijn in brand gestoken. Officieel is de partij van de politieke kaart geveegd. Maar berichten uit Bangladesh zelf onthullen een andere realiteit. Partijmedewerkers, van wie velen voormalige vrijheidsstrijders of kinderen van degenen die in 1971 vochten, blijven in het geheim opereren, onderhouden communicatienetwerken en bieden steun aan families van gevangen leiders. De Awami League is de oudste partij van Bangladesh en speelde een belangrijke rol in de strijd voor de onafhankelijkheid van het land. 

Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.

Nieuwe Tweede Kamer als vanouds van start

Gisteren, op de derde dag in de huidige samenstelling, kwam de Tweede Kamer soepel en probleemloos tot de verkiezing van een nieuwe voorzitter. Jammer voor Bosma (PVV) en Van der Lee (GL-PvdA), het werd Van Campen (VVD).

Daar valt veel over te zeggen, maar de media leggen de nadruk vooral op dat Van Campen de jongste voorzitter ooit is.

Er waren drie rondes nodig om tot de definitieve keuze te komen. In de eerste ronde nam Bosma de leiding. Hij kreeg 66 van de 148 stemmen. Van Campen werd derde (39 stemmen) en Van der Lee haalde met 43 stemmen de tweede plaats.

Er was een meerderheid van minimaal 76 stemmen nodig, dus in deze ronde viel de beslissing nog niet. Dan maar een tweede poging. Bosma kreeg er 1 stem bij (67), Van Campen steeg naar 49 stemmen en Van der Lee zakte naar 32 stemmen. Nog steeds geen meerderheid te bekennen.

Om er geen gebed zonder end van te maken wordt in dit soort gevallen nog een keer gestemd maar dan alleen met de twee kandidaten die in ronde 2 de meeste stemmen haalden. Dat gaf eindelijk resultaat: Van Campen won met 79 stemmen tegen 69 voor Bosma.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Tweede Kamer Voorzittersstoel met hamer

Tellen is ook een kunst

ANALYSE - Met dank overgenomen van Montesquieu Instituut (MI), gepubliceerd op maandag 17 november 2025, 10:30, analyse van Teun Schermerhorn en Bert van den Braak

Dit artikel verscheen eerder op 2 oktober 2025 en is vanwege de verkiezingen voor de nieuwe Tweede Kamervoorzitter opnieuw geplaatst.

Na het vertrek van Jan Anthonie Bruijn (VVD) naar het dubbel demissionaire kabinet-Schoof kiest de Eerste Kamer komende dinsdag een nieuwe voorzitter. Er hebben zich drie kandidaten gemeld. Ook de nieuwe Tweede Kamer zal na 29 oktober nieuwe verkiezingen houden voor haar voorzitter. Nog maar twee jaar geleden, in 2023, verkozen beide Kamers hun voorzitter: op 27 juni de eerdergenoemde Bruijn in de Eerste Kamer en op 14 december Martin Bosma (PVV) in de Tweede Kamer.

De verkiezing van personen en dus ook van de voorzitter is in beide Kamers geregeld in het Reglement van Orde (RvO). Die twee regelingen komen in verschillende bewoordingen gesteld kort samengevat op het volgende neer: de stemming is schriftelijk en geheim door middel van stembiljetten, vier leden worden benoemd tot stemopnemer, zij controleren en tellen de uitgebrachte stemmen en de eerstbenoemde stemopnemer maakt de uitslag bekend. In het RvO van de Tweede Kamer is daarbij nog eens uitdrukkelijk bepaald dat de stemopnemers het controleren en tellen ‘gezamenlijk steeds’ uitvoeren.

Foto: Ville Miettinen (cc)

Ondermijnen verkiezingen in Afrikaanse landen het vertrouwen in de politiek?

In Tanzania heeft de zittende president Samia Suluhu Hassan een weinig geloofwaardige verkiezingszege opgeëist: ze zou 98 procent van de stemmen hebben behaald, bij een opkomst van 87 procent. De verkiezingen waren op voorhand omstreden. Oppositiepartijen waren uitgesloten van deelname. Tundu Lissu, de leider van CHADEMA, de grootste oppositiepartij, zit al maanden vast en wordt ook beschuldigd van landverraad. Hij had in de aanloop naar de verkiezingen van 29 oktober gepleit voor hervorming van het kiesstelsel. Na de verkiezingen braken er in het als rustig en stabiel bekend staande land rellen uit. Volgens de oppositie heeft het geweld van de oproerpolitie honderden mensen het leven gekost.

Het Europees parlement heeft er in een verklaring bij internationale partners op aangedrongen de democratie en mensenrechten in Tanzania te verdedigen. “Deze verkiezingen kunnen niet als vrij en eerlijk worden beschouwd. De fraude begon niet bij de stembus – die speelt zich al maanden af”, aldus de Europarlementariërs. “Geen enkele verkiezing kan geloofwaardig zijn wanneer de belangrijkste oppositie het zwijgen wordt opgelegd, wanneer de vrijheid van vergadering en meningsuiting wordt ontzegd, en wanneer onafhankelijke media worden geïntimideerd en gecensureerd”, voegde de verklaring eraan toe. En voor alle duidelijkheid: “Stilzwijgen is geen neutraliteit – het is medeplichtigheid.” Een stevig standpunt waarvan we het effect zullen moeten afwachten.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

Nieuwe politieke partijen – de resultaten

Na de val van kabinet Schoof vroegen we ons af of dat een kans kon bieden voor nieuwe politieke partijen. Sargasso speurt sinds 2012 bij elke Tweede Kamervekiezing naar zulke partijen. Ook bij de afgelopen verkiezingen deden weer een aantal nieuwkomers mee. Nu de definitieve uitslag vaststaat kunnen we hun resultaten nader bekijken.

De onderstaande gegevens zijn gebaseerd op de tellingen die uit de osv (ondersteunende software verkiezingen) door gemeenten naar de Kiesraad zijn gestuurd. Met dank aan Datageraver die de data bij elkaar veegde.
Voor alle duidelijkheid: onder nieuw verstaan we dan partijen die bij de vorige verkiezingen geen zetel haalden of nu voor het eerst meededen.

Deze keer deden twaalf ‘nieuwelingen’ een gooi naar het Haagse pluche. Ze trokken gezamenlijk 262.041 stemmen, goed voor 3,7 zetels. 50PLUS is in deze categorie de grote winnaar en is met 2 zetels terug van weg geweest.
Van links naar rechts: 50PLus, BIJ1, BVNL, VvD (Vrede voor Dieren), PP (Piratenpartij), FNP (Friese Nationale Partij), LP (Libertaire Partij), NL Pj (NL Plan), VV (Vrij Verbond), Ellect, PvdR (Partij voor de Rechtsstaat).

Vooral in de grote steden zijn veel stemmen naar de ‘nieuwelingen’ gegaan. Hier de tien gemeenten die de meeste stemmen noteerden voor de twaalf nieuwe partijen.

Volgende