Ondermijnen verkiezingen in Afrikaanse landen het vertrouwen in de politiek?

In Tanzania heeft de zittende president Samia Suluhu Hassan een weinig geloofwaardige verkiezingszege opgeëist: ze zou 98 procent van de stemmen hebben behaald, bij een opkomst van 87 procent. De verkiezingen waren op voorhand omstreden. Oppositiepartijen waren uitgesloten van deelname. Tundu Lissu, de leider van CHADEMA, de grootste oppositiepartij, zit al maanden vast en wordt ook beschuldigd van landverraad. Hij had in de aanloop naar de verkiezingen van 29 oktober gepleit voor hervorming van het kiesstelsel. Na de verkiezingen braken er in het als rustig en stabiel bekend staande land rellen uit. Volgens de oppositie heeft het geweld van de oproerpolitie honderden mensen het leven gekost. Het Europees parlement heeft er in een verklaring bij internationale partners op aangedrongen de democratie en mensenrechten in Tanzania te verdedigen. "Deze verkiezingen kunnen niet als vrij en eerlijk worden beschouwd. De fraude begon niet bij de stembus – die speelt zich al maanden af", aldus de Europarlementariërs. "Geen enkele verkiezing kan geloofwaardig zijn wanneer de belangrijkste oppositie het zwijgen wordt opgelegd, wanneer de vrijheid van vergadering en meningsuiting wordt ontzegd, en wanneer onafhankelijke media worden geïntimideerd en gecensureerd", voegde de verklaring eraan toe. En voor alle duidelijkheid: "Stilzwijgen is geen neutraliteit – het is medeplichtigheid." Een stevig standpunt waarvan we het effect zullen moeten afwachten. Tanzania is niet het enig land waar verkiezingen tot grote onrust hebben geleid. Deutsche Welle noemt naast Tanzania recente ongeregeldheden in Kameroen, Mozambique, Ivoorkust en Guinea. In Kameroen wordt de herverkiezing van president Paul Biya betwist. Biya is 92 en is al jarenlang aan de macht in het land. Volgens de oppositie heeft de meerderheid van de kiezers voor Tchiroma Bakary gekozen en zijn de resultaten door de kiescommissie vervalst. Ook hier braken rellen uit en trad de oproerpolitie hard op. Sinds zondag 2 november zijn er grote betogingen waarbij reeds tientallen doden vielen en honderden deelnemers werden aangehouden. De woning van Bakary wordt omsingeld door scherpschutters en het regime wil hem aanhouden op verdenking van ‘aanzetten tot gewapend geweld’. De EU heeft verklaard ‘het geweld’ te betreuren. Met die inhoudloze formulering suggereert de EU dat de oorzaken voor dat ‘geweld’ aan beide zijden zouden liggen. In de praktijk komt het er op neer dat de EU niet van plan is het regime van de president een duimbreed in de weg te leggen, aldus De Wereld Morgen. Frankrijk blijft het regime militair en economisch voluit steunen – net als in Ivoorkust. Officieren van het Kameroenese leger krijgen nog steeds opleidingen in Frankrijk, waarna ze terugkeren om de repressie verder te zetten.  Deutsche Welle stelt bij alle recente onrust de vraag: ondermijnen verkiezingen in Afrika het vertrouwen in de democratie? Ondanks alle zegeningen die de democratie heeft gebracht in Afrika gaat het toch nog regelmatig mis en dat leidt er toe dat steeds minder mensen vertrouwen hebben in de gang van zaken. Marie-Josiane Nga van WADEMOS, een onpartijdig, onafhankelijk, door het maatschappelijk middenveld geleid transnationaal netwerk voor democratiesolidariteit, wijst op het rituele karakter van verkiezingen die niets anders dienen dan voortzetting van de zittende macht. Het hele verkiezingsproces wordt volledig gedomineerd door de zittende macht, die kiescommissies, media en soms zelfs rechtbanken controleert. Dat leidt er niet toe dat mensen het vertrouwen in de democratie opzeggen. Ze hebben alleen geen vertrouwen meer in de autoriteiten die het verkiezingsproces organiseren. Waarom kunnen we niet online stemmen? vraagt een jonge kiezer zich af. Dat zou volgens hem de kans op fraude flink verminderen. Anderen wijzen op de noodzaak van onafhankelijkheid en transparantie van de organisatie van verkiezingen. 'Als kiezers denken dat hun stem er toch niet toe doet, dan zal dat leiden tot meer instabiliteit', zegt Nga. 'Hervorming van het proces is broodnodig. Anders gaat alle vooruitgang die we in de afgelopen jaren hebben geboekt weer verloren.' [foto: Yaoundé, hoofdstad van Kameroen. Ville Miettenen CC]

Closing Time | Het is toch een act dit

Afgelopen weekend speelde Sam Bettens van K’s Choice een ietwat, eh, geactualiseerde versie van hun megahit ‘Not an addict‘, in ‘Even tot Hier’. Hij vraagt zich af hoe het nou verder moet de formatie, en noemt het gesteggel ’typisch Nederlands’, een subtiel grapje van de Belg, neem ik aan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

Nieuwe politieke partijen – de resultaten

Na de val van kabinet Schoof vroegen we ons af of dat een kans kon bieden voor nieuwe politieke partijen. Sargasso speurt sinds 2012 bij elke Tweede Kamervekiezing naar zulke partijen. Ook bij de afgelopen verkiezingen deden weer een aantal nieuwkomers mee. Nu de definitieve uitslag vaststaat kunnen we hun resultaten nader bekijken.

De onderstaande gegevens zijn gebaseerd op de tellingen die uit de osv (ondersteunende software verkiezingen) door gemeenten naar de Kiesraad zijn gestuurd. Met dank aan Datageraver die de data bij elkaar veegde.
Voor alle duidelijkheid: onder nieuw verstaan we dan partijen die bij de vorige verkiezingen geen zetel haalden of nu voor het eerst meededen.

Deze keer deden twaalf ‘nieuwelingen’ een gooi naar het Haagse pluche. Ze trokken gezamenlijk 262.041 stemmen, goed voor 3,7 zetels. 50PLUS is in deze categorie de grote winnaar en is met 2 zetels terug van weg geweest.
Van links naar rechts: 50PLus, BIJ1, BVNL, VvD (Vrede voor Dieren), PP (Piratenpartij), FNP (Friese Nationale Partij), LP (Libertaire Partij), NL Pj (NL Plan), VV (Vrij Verbond), Ellect, PvdR (Partij voor de Rechtsstaat).

Vooral in de grote steden zijn veel stemmen naar de ‘nieuwelingen’ gegaan. Hier de tien gemeenten die de meeste stemmen noteerden voor de twaalf nieuwe partijen.

Foto: Dilan Yeşilgöz, De Balie, 2022, via Wikimedia Commons.

De mensen thuis

COLUMN - De VVD-leider Dilan Yeşilgöz is een geschikt object voor een cursus framing voor beginners. Ze legt het er voortdurend zo dik bovenop dat je niet heel doorkneed hoeft te zijn in de techniek om willekeurig welk fragment een paar frames aan te kunnen wijzen.

Een coalitie kan de meest radicale partners hebben en in de taal van Yeşilgöz nog steeds ‘centrumrechts’ zijn, terwijl er zodra er maar één partner bij zit die weleens een kritische noot heeft geplaatst bij de hypotheekrenteaftrek, het meteen verandert in een ‘links’ kabinet. Zonder centrum. En zo plaatst ze voortdurend ‘centrumrechts’ tegenover ‘links’, liefst vier keer in één zin achter elkaar.

Dat is dus wel een heel eenvoudig voorbeeld. Toch zijn er ook wel doordenkertjes, zoals de door Yeşilgöz eveneens veelvuldig gebruikte uitdrukking ‘de mensen thuis’. De vraag is hier natuurlijk: wat doen die mensen voortdurend thuis? Komen ze ook nog wel eens buiten?

Over het algemeen stelt Yeşilgöz deze mensen voor, alsof ze geërgerd hun hoofd schudden over wat de tegenstanders van de VVD allemaal te berde brengen. Daar zitten zij niet op te wachten. Maar hoewel ze óók ‘hardwerkende Nederlanders’ zijn, doen ze dat schudden dus toch voortdurend thuis. Over ‘de mensen op het werk’ hoor je Yeşilgöz niet.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Chambre des Députés (cc)

Ook Tsjechië helt over naar extreemrechts

In Tsjechië heeft ANO, de partij van multimiljonair Andrej Babiš, vorige maand de parlementsverkiezingen gewonnen met 35% van de stemmen. Babiš heeft nu aangekondigd een regering te willen vormen met twee kleinere partijen die hij nodig heeft voor een meerderheid in het Tsjechische parlement.  Dat gaat dan om de SPD (‘Vrijheid en Directe Democratie’) onder leiding van Tomio Okamura en AUTO (‘Automobilisten voor Zichzelf’) onder leiding van Petr Macink. Beide partijen zijn extreemrechts en willen uit de EU en de NAVO. Dat zal niet snel gebeuren, want Babiš hecht nog wel aan deze bondgenootschappen. Hij is net wat minder kritisch op de EU dan zijn collega-premiers Orbán en Fico in buurlanden Hongarije en Slowakije, maar ook hij kan het Brusssel flink lastig maken, zeker inzake de Europese steun aan Oekraïne. Zijn partij maakt in de Europarlement sinds vorig jaar deel uit van de Patriotten voor Europa, een groep waar ook de PVV in zit naast de Oostenrijkse FPÖ, RN van Le Pen en het Vlaams Belang.

Babiš was eerder van 2017-2021 premier. Zijn optreden leidde tot de grootste demonstratie tegen de regering sinds de val van het communisme. Hij werd beschuldigd van fraude met EU-gelden. Maar de rechter sprak hem begin 2023 vrij vanwege onvoldoende bewijs. Verschillende onderzoeken die door de EU zijn gehouden laten zien dat hij eerst als minister van Financiën en later als premier belang bleef houden in Agrofert, een holding waar meer dan 230 bedrijven onder hangen. Daaronder ook grote mediabedrijven, wat Babiš, de rijkste man van het land, de bijnaam ‘Babisconi’ opleverde. Na zijn verlies bij de presidentsverkiezingen is hij nu weer helemaal terug. Met overmacht in het parlement, al zal hij ook concessies moeten doen aan de twee extreemrechtse partijtjes die nodig zijn voor een meerderheid.

Foto: Vrouwe Justitia. Bron: pixabay.com

Afghaanse beveiligers: kruideniersmentaliteit met mensenlevens

Nederland is niet verplicht om de 42 Afghaanse beveiligers van de ambassade in Kabul naar Nederland te halen. Juridisch klopt het ongetwijfeld allemaal. Er is geen formele gezagsverhouding, de mensenrechtenverdragen bieden geen “zelfstandige grond”, en Afghaans recht was van toepassing. Prachtig, een sluitend juridisch bouwwerk, maar in de praktijk zit je tot je middel in het drijfzand.

Want laten we niet doen alsof er werkelijk een relevant verschil is tussen de Afghaanse en de Hongaarse bewakers die tijdens de val van Kabul aan dezelfde poort stonden. De enigen die dat verschil zagen, waren bureaucraten in Den Haag. Voor de Taliban was het één pot nat: wie met de Nederlanders werkte, was een verrader. De juridische nuance van “geen zorgplicht” maakt in dat soort omstandigheden net zoveel indruk als een handboek arbeidsrecht op een kalasjnikov.

De uitspraak past naadloos in het Nederlandse migratieklimaat waarin “niet toelaten” zwaarder weegt dan “het juiste doen”. Niet bestaande precedentwerking, de al lang ontkrachtte mythe van ‘aanzuigende werking’ en angst voor electoraal verlies lijken groter dan de wil tot rechtvaardigheid. Zelfs wanneer het om maar een paar dozijn mensen gaat. Geen massa, geen volksverhuizing, maar een handvol individuen die hun leven op het spel zetten voor de Nederlandse missie. Alles wordt afgewogen en afgezwakt tot de kern verdampt. Morele verantwoordelijkheid is alleen nog een PR-term voor op de website van Buitenlandse Zaken. Zodra het over echte mensen gaat, over de chauffeurs, tolken en beveiligers die hun leven riskeerden voor de Nederlandse missie en ‘dreigen’ naar Nederland te komen, wordt het ineens een kwestie van “toepasselijk recht”. Want voor de achterban is elke migrant er een te veel.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: "Rob Jetten D66" by Roel Wijnants is licensed under CC BY-NC 2.0

Voorbij het Jetten-effect – De verborgen ontwikkelingen

COLUMN - In de nasleep van de Tweede Kamerverkiezingen leggen de internationale media de nadruk op het zetelverlies van de PVV (“forse klap voor radicaal rechts”), terwijl de nationale pers vooral ingaat op de verrassende overwinning van D66 (het zogenoemde “Jetten-effect”). Beide frames dreigen echter twee belangrijkere ontwikkelingen te verhullen.

De eerste is de verdere consolidatie van uiterst rechts. De PVV verloor weliswaar 11 zetels, maar dat verlies werd gecompenseerd door aanzienlijke winst voor de extreemrechtse variant Forum voor Democratie (FVD) (van drie naar zeven zetels) en haar wat ‘gematigdere’ afsplitsing JA21 (van één naar negen zetels). Gezamenlijk behaalden PVV, FVD en JA21 41 zetels – één meer dan in 2023. Tel je daar BBB en SGP bij op, dan vertegenwoordigen de partijen aan de rechterflank ongeveer een derde van het parlement.

Sinds 2021 vormt dit uiterst rechtse blok een vast onderdeel van het Nederlandse politieke landschap. Binnen dit blok zien we zowel groeiende concurrentie onderling – met als gevolg radicalisering én normalisering – als verdere versplintering, een trend die in het hele politieke landschap zichtbaar is.

De tweede belangrijke ontwikkeling is de toenemende versnippering van het politieke landschap. Geen enkele partij behaalde bij deze verkiezingen meer dan 17% van de stemmen; in de Nederlandse parlementaire geschiedenis is de grootste partij nog nooit zo klein geweest. Dit heeft ingrijpende consequenties voor de kabinetsformatie.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Yesilgöz en het stickertje van de rest

Yesilgöz “kent best veel allochtonen“. En “geen van hen voelt zich aangesproken als ik zeg dat eerwraak slecht is.” Het klinkt stoer. Onaangedaan. Liberaal. En ook een beetje gek, want ze is zelf een allochtoon en lijkt zich hiermee van die groep te distantiëren. Maar het is ook wereldvreemd. Want wat Yesilgöz niet begrijpt, of waarschijnlijker: niet wil begrijpen, is dat kritiek op “gemeenschappen” in Nederland nooit zomaar kritiek is. Het is munitie in een maatschappelijk klimaat waarin namen, gezichten en accenten allang gelabeld zijn voordat iemand een woord zegt. Je hoeft je niet aangesproken te vóelen om aangesproken te wórden. De rest van Nederland plakt dat stickertje toch wel. Ook op de allochtonen die ze kent. Daarbij is het voorbeeld dat ze kiest curieus. Want allochtonen worden ook, of vooral, aangesproken op dingen als de religie die ze aanhangen, en wat die religie wel of niet inhoudt. Iets wat een stuk fundamenteler is dan een opinie over eerwraak, waar bijna iedereen hetzelfde over denkt.

De fictie van neutrale kritiek

Yesilgöz zegt dat de VVD niet “alle migranten” of “alle allochtonen” bedoelt. Dat klopt formeel. Maar politiek taalgebruik is geen wiskunde. Het is framing. En in de mond van een ex-minister van Justitie en partijleider wordt elk ‘feitelijk’ verband tussen migratie en misdaad een maatschappelijke stempel. In het interview verwijst ze naar cijfers over Syriërs en eergerelateerd toegenomen geweld. En dat ze daar ‘dan wel wat mee doet’. En ja, dat aantal is gestegen. Elk geval is er natuurlijk één te veel, maar het gaat om een paar honderd zaken per jaar, tegenover duizenden gevallen van vrouwgericht partnergeweld waar de VVD zelden nog een persmoment aan wijdt. De keuze om juist deze categorie te benadrukken is dus niet neutraal, maar verdacht.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Wilders’ nieuwste vijand is de Kiesraad

En het is weer zover: als de verkiezingen niet de uitslag geven die je wilt, maak je het systeem verdacht. Wilders gaat in overdrive: De IT van de Kiesraad werd gecontroleerd door een bedrijf dat in handen is van iemand die D66 stemt, dus de resultaten zijn verdacht. Pertinente onzin, want het bedrijf onderzocht de software ruim vóór de verkiezingen van 2023, toen de PVV 37 zetels haalde.

Wat hij doet past naadloos in het inmiddels beproefde rechtse draaiboek: twijfel zaaien over instituties zodra ze niet doen wat jij wilt. Eerst een suggestieve vraag, dan een complotachtige insinuatie, en uiteindelijk de claim dat “je het toch moet kunnen bespreken.” Het is niets minder dan ondermijning, verpakt als bezorgdheid.

Door te suggereren dat de Kiesraad misschien niet onafhankelijk is, zonder bewijs, herhaalt Wilders het patroon dat we al kennen van Trump, Orbán en andere ‘democratische’ pyromanen: maak de scheidsrechter verdacht, zodat jij straks niet meer hoeft te verliezen. De boodschap is niet dat er echt iets mis is, maar dat alles verdacht is, behalve jijzelf.

Het interessante is wat dit zegt over Wilders zelf. Zijn verontwaardiging over vermeende vriendjespolitiek zegt vooral iets over hoe hij macht zou misbruiken. Als hij werkelijk denkt dat D66 hun “vertrouwenspersonen” bij de Kiesraad heeft zitten om de boel te regelen, dan is dat omdat hij zich niet kan voorstellen dat iemand níet zo werkt. Wie overal vriendjesnetwerken vermoedt, doet dat meestal omdat hij zelf precies zo’n netwerk zou bouwen zodra hij de kans kreeg, en er niet bij kan dat er mensen bestaan die niet alleen maar voor eigen gewin gaan. Kijk naar de VS, waar Trump direct na de machtswisseling uitvoerde waar hij de Democraten jarenlang onterecht van beschuldigde.

Foto: maxstrz (cc)

De achtertuin van de VS

De orkaan Melissa raast over de Caribische eilanden. De storm in de categorie 5 bereikte gisteren Jamaica en richtte daar grote schade aan. De orkaan wordt gezien als ‘een schoolvoorbeeld van hoe klimaatverandering orkanen gevaarlijker maakt, gelet op de “explosieve intensivering, langzame beweging en enorme regenval” van de storm.’ Gevreesd wordt voor grote schade, vooral voor de armste delen van de bevolking. Zoals in Haïti waar meer dan de helft van de bevolking, bijna 6 miljoen mensen, momenteel kampt met een ernstige vorm van voedselonzekerheid. Cuba werd twee jaar geleden ook al getroffen door een orkaan. De blokkade van de VS leidde toen tot grote problemen met de stroomvoorziening. Die blokkade stond dezer dagen op de agenda van de vergadering van de Verenigde Naties. Daar verweerde de Cubaanse minister van Buitenlandse Zaken Bruno Rodriguez zich tegen ‘de leugens’ van de Amerikaanse ambassadeur Mike Waltz die beweert dat alle problemen op Cuba veroorzaakt worden door de Cubaanse regering. 

Latijns Amerika wordt door de regering-Trump opnieuw geconfronteerd met klassieke Amerikaanse machtspolitiek. Ten zuiden van Texas begint de ‘achtertuin’ van de VS. En daar heeft Washington het laatste woord. Dat hebben ze in Argentinië ook ervaren. De partij van president Milei won zondag tot grote verrassing de parlementsverkiezingen met overmacht. Enkele dagen voor de stemming kondigde de Amerikaanse president een reddingspakket van 40 miljard dollar aan voor zijn Argentijnse ambtgenoot. Hij waarschuwde echter dat als Milei niet zou winnen, hij zijn steun zou intrekken. Dus is de vraag terecht of Milei’s overwinning te danken is aan de grote bezuinigingen die hij met zijn ‘kettingzaag’ heeft doorgevoerd of aan Trumps economische chantage. Gegeven de vriendschappelijke relaties van Milei met Trump zijn de Argentijnen voorlopig nog niet verlost van de de dominantie van de VS. Milei te vriend houden is voor de VS ook van het grootste belang gezien het feit dat China en Rusland op dit moment hun invloed in Latijns-Amerika uitbreiden. 

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende