Jona Lendering tekent een persoonlijk verhaal op over de burgeroorlog in Libanon. Gisteren was het achtendertig jaar geleden dat het eerste bloed vloeide in de Libanese burgeroorlogen: Pierre Gemayel, de sterk anti-Syrische leider van de christelijke falange-partij, werd bij het verlaten van een kerk door onbekende schutters onder vuur genomen. Hijzelf overleefde de aanslag, maar er waren twee doden gevallen en tijdens de daarop volgende ronde van wraak en weerwraak verloren nog eens zesentwintig mensen het leven. Het begin van de burgeroorlogen wordt natuurlijk herdacht. Vrijdag was er op de Place des Martyrs in Beiroet eendemonstratie. Vertegenwoordigers van de diverse groeperingen – er zijn in dit land drieëndertig erkende confessies – deelden witte rozen uit en eisten dat er meer duidelijkheid zou komen over de verdwijningen uit die tijd. Er zijn nog altijd duizenden mensen vermist, waarvan wordt aangenomen dat ze zijn gedeporteerd naar Syrië. Ik sprak een mevrouw die aan het begin van de jaren tachtig woonde in een dorpje langs de grote weg van Beiroet naar Damascus.
Dansen, dansen, dansen op de vulkaahaaaaan. Noord-Korea probeert een air van ongenaakbaarheid uit te stralen, gezien het luchtige gedans in Pyongyang. Nou ja, luchtig, het lijkt eerder een choreografie die door robots is verzonnen, maar ja, oordeelt u vooral zelf.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
ACHTERGROND - Margaret Thatcher wordt tegenwoordig, net als Ronald Reagan en Milton Friedman, gezien als één van de praktische grondleggers van het moderne neoliberalisme. Maar hoe vrij is de neoliberale vrijheid nu eigenlijk?
Het overlijden van Margaret Thatcher maakte bij veel mensen de nodige emoties los. Daarnaast was Thatchers verscheiden een mooie gelegenheid om haar meest geruchtmakende uitspraken weer eens onder de aandacht te brengen, waaronder uiteraard de volgende:
And, you know, there is no such thing as society. There are individual men and women, and there are families.
Meestal wordt bovenstaande uitspraak opgevoerd om Thatchers vijandigheid ten opzichte van collectieve actie en verantwoordelijkheid te illustreren. Niettemin heeft Thatcher het hier behalve over individuen ook nadrukkelijk over gezinnen. En in die woorden weerklinkt – al dan niet bewust – de bewering van neoliberaal icoon Milton Friedman in zijn boek Capitalism and Freedom dat…
[t]he ultimate operative unit in our society is the family, not the individual.
Deze overeenkomst is niet toevallig. Bovendien verklaart het in bovenstaande uitspraken uitgedrukte sentiment waarom sommige voorvechters van ‘de vrijheid’, waaronder zelfverklaarde liberalen, neoliberalen en libertariërs, in de praktijk niet zelden onvervalste conservatieven zijn met een grote, diepgevoelde voorkeur voor autoritarisme en paternalisme.
Ieder gezin dat bestaat uit ouders plus kinderen is immers per definitie een hiërarchisch instituut. En nog niet eens zo heel lang geleden hoefden er niet eens kinderen te zijn om een gezin hiërarchisch te laten zijn: de man was namelijk als vanzelfsprekend ‘het hoofd’.
OPINIE - Net zoals onze maatschappelijke organisaties hun publieke karakter verloren hebben, zo is ook onze publieke ruimte niet echt van het publiek, de ruimte voelt niet als publiek bezit. We voelen ons er niet bij betrokken. Nog meer ‘openbaarheid’ is niet de oplossing, misschien beperking daarvan juist wel, zegt Simon Franke, stedebouwkundige.
Anonieme openbare ruimte is van de gemeente of van de corporatie, gemeenschapsbezit dus. Toch voelt het niet als iemands eigendom. Gelukkig zijn er de laatste jaren steeds meer groepen die zich een plek in de openbare ruimte toe-eigenen en daar hun eigen activiteiten ontwikkelen. Opeens gebeurt er iets in dat niemandsland en ontstaat een vorm van gebruik en beheer.
Nu wordt openbare ruimte strikt genomen niet publiek als het door een enkele groep ‘in bezit’ wordt genomen, en alle anderen worden uitgesloten. Dat groepen een bepaalde ruimte innemen is echter onvermijdelijk en moet je niet willen tegengaan. Het is de enige manier waarop bewoners zich verantwoordelijk gaan voelen voor een bepaalde plek. Belangrijk is wel dat het parochiale domein (zoals we dat soort plekken van een bepaalde groep zijn gaan noemen) van de ene groep overlapt met dat van een andere groep en dat daardoor uitwisseling kan ontstaan. Daarom is het dus prima dat bewoners met instemming van de corporatie een binnentuin in gebruik nemen, die ‘verkavelen’ tot moestuintjes en daar hun groente gaan verbouwen, zoals een voorbeeld aan het Jacob van Campenplein in de Haagse Schilderswijk ons leert. Een van de bewoners heeft zich opgeworpen als conciërge; hij houdt een oogje in het zeil en zal ongetwijfeld bepaalde groepen en activiteiten de toegang weigeren. Maar het alternatief is een onaantrekkelijk binnenterrein waar vooral onkruid groeit en waar de corporatie weinig andere mogelijkheden ziet dan er een hek voor te zetten.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
[WpProQuiz 1]
COLUMN - Twan Huys en Gerdi Verbeet zaten bij As the World Turns om de dood van Thatcher te duiden. De BBC had een aantal belangrijke tv-riten te genegeerd.
Gerdi heeft haar handtas meegenomen. En een broche omgedaan. En een parelketting. Een klein eerbetoon aan een stijlicoon. Het is me al vaker opgevallen: waar je ook voor stond tijdens je leven, uiteindelijk eindig je als stijlicoon. Of je nu Ché Guevara of Margaret Thatcher heet. Doch dit geheel en al terzijde.
Twan Huys vertelt dat de BBC World rond een uur of 13.00 in de middag met een speciale nieuwsuitzending kwam, maar tot zijn niet geringe verbazing gingen ze in de uren die volgden over tot de orde van de dag. Pas rond 17.00 kwamen ze met een uitgebreide update. In plaats van de broer van de neef van John Mayor in te vliegen omdat er niemand anders bereikbaar was (zoals ze bij de NOS zouden hebben gedaan mocht Margaret Thatcher de premier van Nederland zijn geweest), besloten ze even de tijd te nemen om na te denken over waar ze het later precies over zouden gaan hebben en wie ze daarvoor zouden uit te nodigen.
Overigens vertelde Gerdi Verbeet tussen neus en lippen door dat ze niet meer wist wie John Major was. Wat ik eerlijk gezegd vrij schokkend vond voor een voormalig voorzitter van de Tweede Kamer. Maar wellicht was het bij wijze van spreken.
COLUMN - Ben je moralistisch als je handelt naar je ideeën over goed en slecht? En is moralisme dan afkeurenswaardig?
Voor een filosoof is er weinig zo interessant als filosoferen met andere mensen. Ieder gesprek kan de gedachten slijpen, of ze juist afbreken door een gat tussen denken en realiteit bloot te leggen. Soms gebeurt er echter ook iets tussen die twee in. Dat overkomt mij de laatste tijd geregeld. Het werpt bij mij de vraag op: wat is het werkveld van ethiek? Waarop is ethiek van toepassing?
Als ik uitleg waar ik mij filosofisch gezien mee bezig houd op het moment, krijg ik regelmatig terug: ‘oh, ja, maar dat is dus een filosofische werkelijkheid, zo werkt het niet in de realiteit.’ Grappig genoeg is het alsof mensen dat niet eens een probleem vinden, dat iemand fulltime bezig is een gedachtewereld te creëren die met de realiteit niets van doen heeft.
Voor mij is dat echter wel een probleem, of – het zou voor mij een probleem zijn als die mensen gelijk hadden. Maar dat is nu de vraag: heeft een ethische theorie wel of niet iets te maken met de echte wereld? Ik heb de afgelopen jaren altijd gedacht van wel. Sterker nog, zo voelde dat niet alleen op papier, maar ook in de supermarkt. Daar heeft u de afgelopen tijd getuige van kunnen zijn hier op Sargasso.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
COLUMN - Dieren zijn precies als mensen, zong Meneer de Uil ooit. Maar is dat wel zo?
Een tijdje geleden schreef het NRC over ene Bob die zijn baan had uitbesteed aan een Chinees bedrijf en de hele dag kattenfilmpjes keek. In het artikel wordt gesproken van ‘bedrog’, maar het werk waar Bob voor was aangenomen werd gewoon uitgevoerd. Heel goed zelfs, ‘zijn programmeerkwaliteiten werden geroemd.’ Bob blij, baas blij, Chinees bedrijf blij, alleen maar winnaars. Zou ik denken. Maar ik snap net zoveel van economie als Arnold Heertje van achterham, dus focus ik op de kattenfilmpjes.
Niet dat ik daar wel verstand van heb. Ik had van kattenfilmpjes gehoord, maar ik wist eigenlijk niet wat het waren. Een soort manga, dacht ik. Het was een grote verrassing toen ik erachter kwam dat kattenfilmpjes precies dát zijn, filmpjes met katten. Funniest home video’s met katten in de hoofdrol, gelukkig zonder dat Bob Saget ze aan elkaar praat met gescripte teksten die je tenen zo ver doen krommen dat ze je achillespees raken.
Sinds ik erop let, zie ik op Facebook en Twitter voortdurend mensen over kattenfilmpjes praten. Vaak met een link erbij, maar steeds vaker zonder. ‘Even kattenfilmpjes kijken’ betekent ‘even pauzeren.’ Of je daadwerkelijk kattenfilmpjes gaat kijken doet nauwelijks ter zake.
COLUMN - Van een stel gebeurtenissen afgelopen week ga je toch vooral hopen dat een paar 1april-grappen vertraging hebben opgelopen.
Het is eindelijk april. Geen maand meer die onstuimig zijn staart roert, maar gewoon een maand die begint met een hele leuke dag. 1 april heeft zich in het verleden bewezen als een dag vol geinige grollen en hilarische hilariteiten, maar ik moet zeggen dat het dit jaar nogal een fletse was. Of het door het weer kwam, weet ik niet, maar het leek gewoon helemaal nergens op. De enige leuke grap was niet eens op 1 april, maar op 31 maart. Als grappen te vroeg kunnen komen, dan komen er ook vast een paar te laat. Ik koester goede hoop.
Die hele commissie rond de kroning – of moet ik zeggen: ‘inauguratie’? – van Willem Alexander, dat kán namelijk toch helemaal niet echt zijn? Ik kreeg al twijfels toen de uitgekauwde melodie van ‘het Koningslied’ werd gepresenteerd, maar het werd naar mijn idee wel heel extreem met de ‘polonaise voor de koning’. Typische 1 april-grap natuurlijk, ervoor zorgen dat er zo veel mogelijk mensen openlijk intuinen, en dan ook nog eens lallend in een malle sliert. Ze hebben zichzelf nu echter wel weggegeven met de ‘droom voor de koning’. Veel gekker moet het niet worden, welke monarch zit nu te wachten op mijn droom waarin ik achtervolgd word door Joop Munsterman op een scooter?
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
ANALYSE - Laila Ezzeroili publiceerde gister een stuk waarin ze probeert uit te drukken wat het is om een stigma te dragen en hoe zij daar tegen in verzet wil komen. Maar velen, zo bleek, lazen haar stuk anders, zo ook Thomas van Aalten in zijn reactie. Waar ligt het misverstand? Een gastbijdrage van Rogier van Reekum.
Ezzeroili beklaagt zich in haar stuk over de neiging die we allemaal hebben om te wijzen op ‘Marokkaanse Nederlanders’ die stigma’s weerleggen: ‘We riepen wel dat Marokkanen heus wel deugen, maar liever dan te hameren op artikel 1 van de grondwet, probeerden we het stereotype ijverig te weerleggen of hoogmoedig te negeren.’
Dat is de paradox van stigma: wie het weerlegt, bevestigt het. Als uitweg bepleit Ezzeroili dan ook een principieel protest: ‘Onze etniciteit gaat over ons wezen, onze ik, ons mens-zijn. Niet omdat onze etniciteit ons definieert, maar omdat we onze etniciteit altijd in de ogen van de ander weerspiegeld zullen zien. We mogen niet toestaan dat onze kinderen een negatief beeld van Marokkanen, van moslims en uiteindelijk van het zelf, verinnerlijken. Wat we ook vinden van de Marokkaanse opvoeding, de islam, hoofddoeken en vrouwen- en homo-emancipatie.’
In die laatste zin speelt de paradox van stigmatisering zich af. Stigmatisering is alleen te adresseren wanneer we besluiten dat ze principieel – ongeacht mogelijke problemen – onrechtvaardig is. Dat is wat Ezzeroili zichtbaar wil maken: ‘Maar bovenal wil ik mijn kinderen inprenten dat ze wel goed zijn als Marokkanen.’